Á hvaða stefnu erum við? Thelma Þorbjörg Sigurðardóttir skrifar 6. júní 2024 15:00 Fyrir um ári síðan tók ég stolt við útskriftarskírteini mínu frá Skipstjórnarskólanum og verðlaunum fyrir framúrskarandi árangur í skipstjórnargreinum og fagensku. Stoltið var ekki minna þá en rúmum 10 árum áður, þegar ég tók við Mag.jur. prófi mínu frá Lagadeild Háskóla Íslands og svo málflutningsréttindum fyrir héraðsdómi. Fljótlega eftir útskrift árið 2023, tók ég ákvörðun að segja starfi mínu sem lögfræðingur hjá hinu opinbera lausu, og hefja vegferð mína sem sjómaður. Ég var þó ekki að hefja vegferðina í hátt launuðu starfi og ekki heldur í brúnni sem slíkri, heldur sem nemi í starfsþjálfun (kadett) hjá fyrirtæki sem sérhæfir sig í flutningum. Þó tók ég þessa ákvörðun stolt og gekk um borð í flutningaskip með öðrum sjómönnum, sem tóku mér opnum örmum og lögðu sig fram við að kenna mér framkvæmd allra starfa um borð í skipum. Ekki minnkaði stoltið þegar ég var spurð af áhafnastjóra mínum hvort ég vildi ganga til liðs við Félag skipstjórnarmanna. Því játti ég um leið, og kvaddi Bandalag háskólamenntaðra að sinni. Ég er gríðarlega stolt af námi mínu við Skipstjórnarskólann, stjórnendum skólans og kennurum hans, enda höfðu allir hlutaðeigandi hvatt mig áfram í náminu og haft trú á því að lögfræðingurinn, með nánast enga reynslu af sjómennsku, gæti tekið að sér starf stýrimanns einn daginn. Ég tiplaði því varla í tærnar þegar mér bauðst á síðastliðinni vorönn að kenna einn grunnáfanga í siglingafræði í fjarnámi við Skipstjórnarskólann. Mér fannst mikill heiður að fá að starfa við hlið reynslumikilla skipstjórnarkennara, og að mér hafi verið falið það traust að koma frá mér fræðum, sem ég hafði haft svo gaman af að læra, til annarra nemenda. Fullyrðingar formanns Þriðjudaginn 4. júní sl. opnaði ég Morgunblaðið og við mér blasti grein eftir háttvirtan formann Félags skipstjórnarmanna. Ég las greinina í tvígang því ég trúði vart því sem ég hafði lesið í fyrra skiptið. Ekki var betur séð en að umræddur formaður hefði lastað menntun mína og annarra útskrifaðra skipstjórnarnema, alla kennara og nemendur við skólann og stjórnendur hans. Þó var hvergi að sjá í umræddri grein hvaða upplýsingar það væru nákvæmlega sem félaginu hefði borist frá „nemendum, kennurum og útgerðum“ sem rökstuddu þær fullyrðingar að skipstjórnarmenntun hefði hrakað undir stjórn Tækniskólans. Ómálefnaleg umræða Að mínu mati og viti er Skipstjórnarskóli Tækniskólans ávallt að reyna að stefna til framtíðar. Skólinn leggur sig fram við að koma til móts við stóran hluta nemenda sem kjósa að stunda nám sitt samhliða vinnu, enda margir nemendur búnir að stofna til fjölskyldna og annarra skuldbindinga. Ljóst er að fjarnám á ekki við alla enda krefst slíkt nám agaðra vinnubragða og skipulags. Það er sömuleiðis mín vitneskja að mjög virkt samtal sé á milli Skipstjórnarskóla Tækniskólans og erlendra skóla, þótt annað megi lesa af grein formanns félagsins. Þá hef ég ekki orðið vör við að skólastjóri Skipstjórnarskólans hafi lítinn áhuga á skipstjórn. Þvert á móti virðist hann koma ótrúlegustu hlutum í gagnið og er smekkfullur af góðum hugmyndum. Það er ekki formanni félagsins til sóma að draga menntun skólastjóra Skipstjórnarskólans, sem er m.a. vélstjórnarmenntaður, inn í ómálefnalega umræðu um menntun skipstjórnarmanna, til þess eins að rýra trúverðugleika hans sem skólastjóra. Hvað myndi háttvirtur formaður segja ef honum væri svarað á þá leið að skipstjórnarmenntaður maður væri alls ekki til þess fallinn að stýra Félagi skipstjórnarmanna, heldur ætti viðskiptamenntaður maður að vera formaður? Málatilbúnaður sem væri til þess fallinn að gera lítið úr menntun formanns, væri ekki undir neinum kringumstæðum málefnalegur, þrátt fyrir að launagjöld félagsins á ári fyrir 4 stöðugildi séu um 100 milljón kr., eigið fé félagsins á þriðja milljarð og fasteignir þess metnar á tæpan milljarð, ef marka má ársreikning félagsins árið 2023. Að mati undirritaðrar er einkennilegt að kasta fram dylgjum um gæði skipstjórnarmenntunar og fullyrða að menntunin hafi hrakað undir stjórn Tækniskólans, án þess þó að tilgreina nákvæmlega hvað er átt við með fullyrðingunum. Þannig kastar formaður félagsins rýrð á menntun stór hóps félagsmanna sinna, núverandi nemendur Skipstjórnarskólans, kennara hans og stjórnendur. Starfsþjálfunarnám í skipstjórn (kadett) Í grein formanns Félags skipstjórnarmanna lagði hann til að Ísland ætti að nýta sér verknám í skipstjórn, líkt og gert væri í öðrum löndum. Átti hann þar við svokallaða starfsþjálfunarnám (kadett), en formaðurinn fullyrti að það hefði verið lítið notað hér á landi. Líkt og áður greinir fékk ég boð árið 2023 að fara á sjó sem kadett, en það var einmitt Tækniskólinn sem bauð mér að fara í þjálfunina í samvinnu við virt fyrirtæki í flutningum. Það er kórrétt hjá formanni að slíkt hefur verið lítið notað hér á landi, því í raun er ég fyrsti og eini íslenski neminn í slíku námi á vegum Tækniskólans og umrædds fyrirtækis. En skyldi starfsþjálfunarnám ná þeirri útbreiðslu sem formaður leggur til? Því miður tel ég að svarið við því sé neitandi, því fjármál nemenda muni ráða þar úrslitum. Erfitt er að gera kröfu um að fyrirtæki sem tekur að sér nema um borð í skip og greiði tryggingar, fatnað og fæði, greiði sömuleiðis laun fyrir nemann, þar sem viðkomandi nemi sinnir ekki beinlínis föstum störfum um borð. Fyrirtækið sem undirrituð er á námsamningi hjá, var þó reiðubúið að greiða lágmarksgreiðslur fyrir tíma minn um borð í skipunum og verð ég fyrirtækinu ævinlega þakklát fyrir. Þrátt fyrir lágmarksgreiðslur, varð ég þó alfarið að breyta um takt til að láta dæmið ganga upp, s.s. setja íbúð mína í útleigu, taka bílinn af númerum, reiða sig mig á uppsafnaðan sparnað minn og aðstoð frá foreldrum. Þrátt fyrir að ég hafi verið svo lánsöm að vera í slíkri aðstöðu, verður augljóslega ekki sömu sögu að segja um alla aðra nemendur í skipstjórn. Ég hef rætt við þónokkra samnemendur mína við Skipstjórnarskólann og margir verið mjög spenntir fyrir starfsþjálfunarnámi (kadett), en segjast því miður ekki hafa efni á að fara í slíkt nám, enda sumir stofnað til fjölskyldna og/eða með fjárhagslegar skuldbindingar. Hvernig sér formaður Félags skipstjórnarmanna það fyrir sér að skylda skipstjórnarnemendur í launalaust eða -lítið starf í allt að 12 mánuði? Ætlar Félag skipstjórnarmanna að koma til móts við þessa nemendur s.s. í formi styrkveitinga, eða verður námið einungis fyrir útvalda sem hafa kost á því að byggja sér upp góðan sjóð fyrir námið eða með gott bakland? Í ljósi þess að formaður virðist beinlínis leggja til að skipstjórnarnemendur verði gert skylt að fara í starfsþjálfunarnám, þykir mér einstaklega sérkennilegt að formaður félagsins hafi aldrei átt samtal við eina og fyrsta kadett landsins, þótt það væri ekki nema rétt til að athuga hvernig námið gengi út frá sjónarhóli nemandans. Hugleiðingar kadetts Fyrir mitt leyti vísa ég fullyrðingum formanns Félags skipstjórnarmanna til föðurhúsanna um að menntun skipstjórnarmanna hafi hrakað undir stjórn Tækniskólans, og hvet hann jafnframt að eiga samtal við lágværan meirihlutann í stað þess að taka orð háværs minnihluta sem heilögum sannleika. Ég tel að það sé ávallt gott að tileinka sér þau vinnubrögð að kynna sér málefni til hlíta, áður en farið er í opinbera sleggjudóma. En hvað veit ég, ég er bara fáfróður kadett. Höfundur er lögfræðingur frá Háskóla Íslands, með lögmannspróf og hefur lokið burtfaraprófi í skipstjórn D. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjávarútvegur Skóla- og menntamál Stéttarfélög Mest lesið Halldór 26.04.2025 Halldór Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir um ári síðan tók ég stolt við útskriftarskírteini mínu frá Skipstjórnarskólanum og verðlaunum fyrir framúrskarandi árangur í skipstjórnargreinum og fagensku. Stoltið var ekki minna þá en rúmum 10 árum áður, þegar ég tók við Mag.jur. prófi mínu frá Lagadeild Háskóla Íslands og svo málflutningsréttindum fyrir héraðsdómi. Fljótlega eftir útskrift árið 2023, tók ég ákvörðun að segja starfi mínu sem lögfræðingur hjá hinu opinbera lausu, og hefja vegferð mína sem sjómaður. Ég var þó ekki að hefja vegferðina í hátt launuðu starfi og ekki heldur í brúnni sem slíkri, heldur sem nemi í starfsþjálfun (kadett) hjá fyrirtæki sem sérhæfir sig í flutningum. Þó tók ég þessa ákvörðun stolt og gekk um borð í flutningaskip með öðrum sjómönnum, sem tóku mér opnum örmum og lögðu sig fram við að kenna mér framkvæmd allra starfa um borð í skipum. Ekki minnkaði stoltið þegar ég var spurð af áhafnastjóra mínum hvort ég vildi ganga til liðs við Félag skipstjórnarmanna. Því játti ég um leið, og kvaddi Bandalag háskólamenntaðra að sinni. Ég er gríðarlega stolt af námi mínu við Skipstjórnarskólann, stjórnendum skólans og kennurum hans, enda höfðu allir hlutaðeigandi hvatt mig áfram í náminu og haft trú á því að lögfræðingurinn, með nánast enga reynslu af sjómennsku, gæti tekið að sér starf stýrimanns einn daginn. Ég tiplaði því varla í tærnar þegar mér bauðst á síðastliðinni vorönn að kenna einn grunnáfanga í siglingafræði í fjarnámi við Skipstjórnarskólann. Mér fannst mikill heiður að fá að starfa við hlið reynslumikilla skipstjórnarkennara, og að mér hafi verið falið það traust að koma frá mér fræðum, sem ég hafði haft svo gaman af að læra, til annarra nemenda. Fullyrðingar formanns Þriðjudaginn 4. júní sl. opnaði ég Morgunblaðið og við mér blasti grein eftir háttvirtan formann Félags skipstjórnarmanna. Ég las greinina í tvígang því ég trúði vart því sem ég hafði lesið í fyrra skiptið. Ekki var betur séð en að umræddur formaður hefði lastað menntun mína og annarra útskrifaðra skipstjórnarnema, alla kennara og nemendur við skólann og stjórnendur hans. Þó var hvergi að sjá í umræddri grein hvaða upplýsingar það væru nákvæmlega sem félaginu hefði borist frá „nemendum, kennurum og útgerðum“ sem rökstuddu þær fullyrðingar að skipstjórnarmenntun hefði hrakað undir stjórn Tækniskólans. Ómálefnaleg umræða Að mínu mati og viti er Skipstjórnarskóli Tækniskólans ávallt að reyna að stefna til framtíðar. Skólinn leggur sig fram við að koma til móts við stóran hluta nemenda sem kjósa að stunda nám sitt samhliða vinnu, enda margir nemendur búnir að stofna til fjölskyldna og annarra skuldbindinga. Ljóst er að fjarnám á ekki við alla enda krefst slíkt nám agaðra vinnubragða og skipulags. Það er sömuleiðis mín vitneskja að mjög virkt samtal sé á milli Skipstjórnarskóla Tækniskólans og erlendra skóla, þótt annað megi lesa af grein formanns félagsins. Þá hef ég ekki orðið vör við að skólastjóri Skipstjórnarskólans hafi lítinn áhuga á skipstjórn. Þvert á móti virðist hann koma ótrúlegustu hlutum í gagnið og er smekkfullur af góðum hugmyndum. Það er ekki formanni félagsins til sóma að draga menntun skólastjóra Skipstjórnarskólans, sem er m.a. vélstjórnarmenntaður, inn í ómálefnalega umræðu um menntun skipstjórnarmanna, til þess eins að rýra trúverðugleika hans sem skólastjóra. Hvað myndi háttvirtur formaður segja ef honum væri svarað á þá leið að skipstjórnarmenntaður maður væri alls ekki til þess fallinn að stýra Félagi skipstjórnarmanna, heldur ætti viðskiptamenntaður maður að vera formaður? Málatilbúnaður sem væri til þess fallinn að gera lítið úr menntun formanns, væri ekki undir neinum kringumstæðum málefnalegur, þrátt fyrir að launagjöld félagsins á ári fyrir 4 stöðugildi séu um 100 milljón kr., eigið fé félagsins á þriðja milljarð og fasteignir þess metnar á tæpan milljarð, ef marka má ársreikning félagsins árið 2023. Að mati undirritaðrar er einkennilegt að kasta fram dylgjum um gæði skipstjórnarmenntunar og fullyrða að menntunin hafi hrakað undir stjórn Tækniskólans, án þess þó að tilgreina nákvæmlega hvað er átt við með fullyrðingunum. Þannig kastar formaður félagsins rýrð á menntun stór hóps félagsmanna sinna, núverandi nemendur Skipstjórnarskólans, kennara hans og stjórnendur. Starfsþjálfunarnám í skipstjórn (kadett) Í grein formanns Félags skipstjórnarmanna lagði hann til að Ísland ætti að nýta sér verknám í skipstjórn, líkt og gert væri í öðrum löndum. Átti hann þar við svokallaða starfsþjálfunarnám (kadett), en formaðurinn fullyrti að það hefði verið lítið notað hér á landi. Líkt og áður greinir fékk ég boð árið 2023 að fara á sjó sem kadett, en það var einmitt Tækniskólinn sem bauð mér að fara í þjálfunina í samvinnu við virt fyrirtæki í flutningum. Það er kórrétt hjá formanni að slíkt hefur verið lítið notað hér á landi, því í raun er ég fyrsti og eini íslenski neminn í slíku námi á vegum Tækniskólans og umrædds fyrirtækis. En skyldi starfsþjálfunarnám ná þeirri útbreiðslu sem formaður leggur til? Því miður tel ég að svarið við því sé neitandi, því fjármál nemenda muni ráða þar úrslitum. Erfitt er að gera kröfu um að fyrirtæki sem tekur að sér nema um borð í skip og greiði tryggingar, fatnað og fæði, greiði sömuleiðis laun fyrir nemann, þar sem viðkomandi nemi sinnir ekki beinlínis föstum störfum um borð. Fyrirtækið sem undirrituð er á námsamningi hjá, var þó reiðubúið að greiða lágmarksgreiðslur fyrir tíma minn um borð í skipunum og verð ég fyrirtækinu ævinlega þakklát fyrir. Þrátt fyrir lágmarksgreiðslur, varð ég þó alfarið að breyta um takt til að láta dæmið ganga upp, s.s. setja íbúð mína í útleigu, taka bílinn af númerum, reiða sig mig á uppsafnaðan sparnað minn og aðstoð frá foreldrum. Þrátt fyrir að ég hafi verið svo lánsöm að vera í slíkri aðstöðu, verður augljóslega ekki sömu sögu að segja um alla aðra nemendur í skipstjórn. Ég hef rætt við þónokkra samnemendur mína við Skipstjórnarskólann og margir verið mjög spenntir fyrir starfsþjálfunarnámi (kadett), en segjast því miður ekki hafa efni á að fara í slíkt nám, enda sumir stofnað til fjölskyldna og/eða með fjárhagslegar skuldbindingar. Hvernig sér formaður Félags skipstjórnarmanna það fyrir sér að skylda skipstjórnarnemendur í launalaust eða -lítið starf í allt að 12 mánuði? Ætlar Félag skipstjórnarmanna að koma til móts við þessa nemendur s.s. í formi styrkveitinga, eða verður námið einungis fyrir útvalda sem hafa kost á því að byggja sér upp góðan sjóð fyrir námið eða með gott bakland? Í ljósi þess að formaður virðist beinlínis leggja til að skipstjórnarnemendur verði gert skylt að fara í starfsþjálfunarnám, þykir mér einstaklega sérkennilegt að formaður félagsins hafi aldrei átt samtal við eina og fyrsta kadett landsins, þótt það væri ekki nema rétt til að athuga hvernig námið gengi út frá sjónarhóli nemandans. Hugleiðingar kadetts Fyrir mitt leyti vísa ég fullyrðingum formanns Félags skipstjórnarmanna til föðurhúsanna um að menntun skipstjórnarmanna hafi hrakað undir stjórn Tækniskólans, og hvet hann jafnframt að eiga samtal við lágværan meirihlutann í stað þess að taka orð háværs minnihluta sem heilögum sannleika. Ég tel að það sé ávallt gott að tileinka sér þau vinnubrögð að kynna sér málefni til hlíta, áður en farið er í opinbera sleggjudóma. En hvað veit ég, ég er bara fáfróður kadett. Höfundur er lögfræðingur frá Háskóla Íslands, með lögmannspróf og hefur lokið burtfaraprófi í skipstjórn D.
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar