Viðsnúningurinn er hafinn Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar 9. desember 2022 09:30 Á fundi borgarstjórnar í gær var fjárhagsáætlun borgarinnar aðalumræðuefnið. Það eru ávallt ákveðin tímamót þegar að nýr meirihluti, hvort sem er í borgarstjórn, sveitarstjórn eða á Alþingi Íslendinga leggur fram sitt fyrsta frumvarp að fjárhagsáætlun og ekki síður fyrstu fimm ára áætlun í rekstri borgarinnar. Ljóst er að fjárhagsáætlun nýs meirihluta gefur tóninn varðandi þau verkefni framundan eru í rekstri borgarinnar á þessu nýja kjörtímabili. Stærsta og mesta áskorunin er að stíga á bremsuna á útgjaldahlið borginnar, leita nýrra og fjölbreyttari leiða til að fá meira út úr rekstrinum og þannig stuðla sterkari og sjálfbærari rekstri A hluta borgarinnar á sama tíma og sterk grunnþjónusta er tryggð. Krefjandi aðstæður Verkefnið sem RVK-borg stendur frammi fyrir er verðugt og hefur því miður vaxið að umfangi frá því að ársreikningur ársins 2021 lá fyrir með um 3.8 milljarða halla á A hluta. Afkomuspá þessa árs hefur versnað frá hálfsársuppgjöri 2022 .Gert er ráð fyrir að hallinn verði alls 15,3 milljarðar á árinu 2022 – ári sem hefur verið ár áskoranna á heimsvísu, og Reykjavíkurborg hefur svo sannarlega ekki farið varhluta af þeim. Áframhaldandi áhrif covid heimsfaraldurins á áfangakeðjur í heiminum sem og ógeðfelld innrás Rússa inn í Úkraínu hafa knúið áfram kostnaðarverðshækkanir og hökt í heimshagkerfinu með tilheyrandi hækkun verðbólgu og vaxta. Á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum hefur óvissan aukist samhliða og þannig hríslast niður í hækkandi ávöxtunarkröfur á skuldabréfamörkuðum sem fólk, fyrirtæki, ríki og sveitarfélög finna fyrir svo um munar. Það dylst því engum að verkefnið sem við stöndum frammi fyrir er krefjandi, en er langt í frá óyfirstíganlegt. Sú fjárhagsáætlun sem var samþykkt á fundinum þriðjudaginn s.l. hefur að geyma fjölmargar aðgerðir sem markar upphafið að viðsnúningum í rekstri borgarinnar. Í þessari áætlun er boðað aukið aðhald, aukna ráðdeild og skýrari forgangsröðun til þess styrkja stöðu borgarinnar til lengri tíma. Á sama tíma verður staðið vörð um grunnþjónustu borgarinnar og haldið áfram að fjárfesta í borginni okkar með skipulögðum hætti. Jákvæðar tölur 2025 Meðal þeirra markmiða og megináherslna sem birtast okkur í fjármálastefnu Reykjavíkurborgar næstu fimm árin eru m.a.: •Að ná jafnvægi í rekstri A-hluta borgarsjóðs og aðveltufé frá rekstri sem hlutfall af tekjum standi undir fjármögnun fjárfestinga, lántökum og öðrum fjárhagslegum skuldbindingum. Þannig stefnum við á að rekstrarniðurstaða borgarinnar verði jákvæð frá og með árinu 2025. •Að ná fram lækkun launaútgjalda íhlutfalli af tekjum þannig að hann verði að hámarki 80% af samanlögðum útsvars- og Jöfnunarsjóðstekjum frá og með árinu 2025. •Að fjármagnsskipan hjá B-hluta fyrirtækjum Reykjavíkurborgar verði grandskoðuð og unnin áætlun um að ná fram eðlilegri arðsemi eigin fjár og hagkvæmri samsetningu eigin fjár, skulda og skuldbindinga. Aðgerðir sem skipta máli Samhliða ofangreindu verður umfangsmestu hagræðingaðgerðir borgarinnar frá fjármálahruninu verið hrint í framkvæmd – aðgerðir sem svo sannarlega skipta máli. Þær marka upphafið að nauðsynlegum viðsnúningi til að ná þeim metnaðarfullu markmiðum sem eru sett í fjármálaáætlun borgarinnar til ársins 2027. Strax á næsta ári mun hagræðingarkrafan nema að lágmarki 3,1 milljarði króna og fara vaxandi í komandi árum. Þannig mun hún að lágmarki nema rúmum 5 milljörðum árið 2024 og tæpum 7 milljörðum árið 2025. Á næsta ári verður gerð 1% hagræðingarkrafa á öll sviðborgarinnar. Að sama skapi verður gerð viðbótarhagræðingarkrafa upp á einn milljarð króna, sem byggð verður á tillögum frá einstökum sviðum. Ljóst er að starfsmönnum borgarinnar hefur fjölgað talsvert umfram lýðfræðilega þróun. Ein af þeim aðgerðum sem mun skipta verulegu máli í að ná betri árangri í rekstri borgarinnar er krafan um hagræðingu í starfsmannahaldi til næstu ára, þar á meðal með aðhaldi í ráðningum samhliða því að leitað verði leiða til samræmingu á verkefnum og breytingar eða niðurlagningu þjónustu. Framtíðin engu að síður björt Í þessari vinnu verður þó sérstaklega hugað að mönnun í grunnþjónustu þar sem ávallt skal tryggt að áætluð mannaflþörf samþykktra fjárheimilda sé til staðar. Þrátt fyrir þær rekstrarlegu áskoranir í rekstri borgarinnar og þær tímabæru hagræðingaraðgerðir sem af þeim leiða, er framtíð Reykjavíkurborgar engu að síður björt. Borgin er þrátt fyrir allt burðug og með eignarhald á góðum fyrirtækjum sem styðja við rekstur hennar. Því eru tækifæri til þess að bæta borgina okkar enn frekar og auka samkeppnishæfni hennar líkt og boðað er í fjárhagsáætlun næstu ára. •Með uppfærðri húsnæðisáætlun borgarinnar í samningum við Húsnæðis og mannvirkjastofnun verður framboð af lóðum stóraukið í samræmi við stefnu okkar í Framsókn. Mikill þungi verður lagður í að tryggja að þær verði byggingarhæfar á sem skemmstum tíma . •Uppbygging á nýjum skólum og leikskólum verður í forgangi og tryggt verður að viðhaldsáætlun vegna mannvirkja borgarinnar, sér í lagi skólahúsnæðis, verði vel unnin. •Útsvar verður ekki hækkað á næstu árum og fasteignaskattar á atvinnuhús verða lækkaðir í lok kjörtímabilsins. •Fá fram leiðréttingu á fjármögnun verkefna sem fluttst hafa frá ríkinu til borgarinnar, en þar er um að ræða verulegar upphæðir sem miklu skipta. Ég hlakka til þess að vinna að þessum markmiðum með samstarfsfólki mínu í Borgarstjórn og sækja fram fyrir Reykjavíkurborg. Áskoranir borgarinnar munum við takast á við af festu og í góðri samvinnu. Ég er bjartsýnn á að við munum ná þeim metnaðarfullu markmiðum sem birtast okkur í fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar og á sama tíma gera borgina okkar enn betri en hún var í gær. Höfundur er borgarfulltrúi Framsóknar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið 37 milljarðar gefins á silfurfati Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Ósýnilegur veruleiki – Alvarlegt ME og baráttan fyrir skilningi Helga Edwardsdóttir Skoðun Er nóg að starfsfólkið sé gott? Sigrún Huld Þorgrímsdóttir Skoðun Halldór 09.08.2025 Halldór Við stöndum þeim næst en fáum ekki rödd Svava Bjarnadóttir Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Lagaleg réttindi skipta máli Kári Garðarsson Skoðun Aukum faglegan stuðning í skólum borgarinnar Þorleifur Örn Gunnarsson Skoðun Næturstrætó um helgar í og úr Hafnarfirði Katrín Ósk Ásgeirsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ósýnilegur veruleiki – Alvarlegt ME og baráttan fyrir skilningi Helga Edwardsdóttir skrifar Skoðun Baráttan um þjóðarsálina Alexandra Briem skrifar Skoðun Lagaleg réttindi skipta máli Kári Garðarsson skrifar Skoðun Pride and Progress: Advancing Equality Through Unity Clara Ganslandt skrifar Skoðun Hver rödd skiptir máli! Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Sýnum þeim frelsið Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Endurhæfing skiptir öllu máli í Parkinson Helga G Halldórsdóttir skrifar Skoðun Hinsegin í vinnunni Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Við stöndum þeim næst en fáum ekki rödd Svava Bjarnadóttir skrifar Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Á fundi borgarstjórnar í gær var fjárhagsáætlun borgarinnar aðalumræðuefnið. Það eru ávallt ákveðin tímamót þegar að nýr meirihluti, hvort sem er í borgarstjórn, sveitarstjórn eða á Alþingi Íslendinga leggur fram sitt fyrsta frumvarp að fjárhagsáætlun og ekki síður fyrstu fimm ára áætlun í rekstri borgarinnar. Ljóst er að fjárhagsáætlun nýs meirihluta gefur tóninn varðandi þau verkefni framundan eru í rekstri borgarinnar á þessu nýja kjörtímabili. Stærsta og mesta áskorunin er að stíga á bremsuna á útgjaldahlið borginnar, leita nýrra og fjölbreyttari leiða til að fá meira út úr rekstrinum og þannig stuðla sterkari og sjálfbærari rekstri A hluta borgarinnar á sama tíma og sterk grunnþjónusta er tryggð. Krefjandi aðstæður Verkefnið sem RVK-borg stendur frammi fyrir er verðugt og hefur því miður vaxið að umfangi frá því að ársreikningur ársins 2021 lá fyrir með um 3.8 milljarða halla á A hluta. Afkomuspá þessa árs hefur versnað frá hálfsársuppgjöri 2022 .Gert er ráð fyrir að hallinn verði alls 15,3 milljarðar á árinu 2022 – ári sem hefur verið ár áskoranna á heimsvísu, og Reykjavíkurborg hefur svo sannarlega ekki farið varhluta af þeim. Áframhaldandi áhrif covid heimsfaraldurins á áfangakeðjur í heiminum sem og ógeðfelld innrás Rússa inn í Úkraínu hafa knúið áfram kostnaðarverðshækkanir og hökt í heimshagkerfinu með tilheyrandi hækkun verðbólgu og vaxta. Á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum hefur óvissan aukist samhliða og þannig hríslast niður í hækkandi ávöxtunarkröfur á skuldabréfamörkuðum sem fólk, fyrirtæki, ríki og sveitarfélög finna fyrir svo um munar. Það dylst því engum að verkefnið sem við stöndum frammi fyrir er krefjandi, en er langt í frá óyfirstíganlegt. Sú fjárhagsáætlun sem var samþykkt á fundinum þriðjudaginn s.l. hefur að geyma fjölmargar aðgerðir sem markar upphafið að viðsnúningum í rekstri borgarinnar. Í þessari áætlun er boðað aukið aðhald, aukna ráðdeild og skýrari forgangsröðun til þess styrkja stöðu borgarinnar til lengri tíma. Á sama tíma verður staðið vörð um grunnþjónustu borgarinnar og haldið áfram að fjárfesta í borginni okkar með skipulögðum hætti. Jákvæðar tölur 2025 Meðal þeirra markmiða og megináherslna sem birtast okkur í fjármálastefnu Reykjavíkurborgar næstu fimm árin eru m.a.: •Að ná jafnvægi í rekstri A-hluta borgarsjóðs og aðveltufé frá rekstri sem hlutfall af tekjum standi undir fjármögnun fjárfestinga, lántökum og öðrum fjárhagslegum skuldbindingum. Þannig stefnum við á að rekstrarniðurstaða borgarinnar verði jákvæð frá og með árinu 2025. •Að ná fram lækkun launaútgjalda íhlutfalli af tekjum þannig að hann verði að hámarki 80% af samanlögðum útsvars- og Jöfnunarsjóðstekjum frá og með árinu 2025. •Að fjármagnsskipan hjá B-hluta fyrirtækjum Reykjavíkurborgar verði grandskoðuð og unnin áætlun um að ná fram eðlilegri arðsemi eigin fjár og hagkvæmri samsetningu eigin fjár, skulda og skuldbindinga. Aðgerðir sem skipta máli Samhliða ofangreindu verður umfangsmestu hagræðingaðgerðir borgarinnar frá fjármálahruninu verið hrint í framkvæmd – aðgerðir sem svo sannarlega skipta máli. Þær marka upphafið að nauðsynlegum viðsnúningi til að ná þeim metnaðarfullu markmiðum sem eru sett í fjármálaáætlun borgarinnar til ársins 2027. Strax á næsta ári mun hagræðingarkrafan nema að lágmarki 3,1 milljarði króna og fara vaxandi í komandi árum. Þannig mun hún að lágmarki nema rúmum 5 milljörðum árið 2024 og tæpum 7 milljörðum árið 2025. Á næsta ári verður gerð 1% hagræðingarkrafa á öll sviðborgarinnar. Að sama skapi verður gerð viðbótarhagræðingarkrafa upp á einn milljarð króna, sem byggð verður á tillögum frá einstökum sviðum. Ljóst er að starfsmönnum borgarinnar hefur fjölgað talsvert umfram lýðfræðilega þróun. Ein af þeim aðgerðum sem mun skipta verulegu máli í að ná betri árangri í rekstri borgarinnar er krafan um hagræðingu í starfsmannahaldi til næstu ára, þar á meðal með aðhaldi í ráðningum samhliða því að leitað verði leiða til samræmingu á verkefnum og breytingar eða niðurlagningu þjónustu. Framtíðin engu að síður björt Í þessari vinnu verður þó sérstaklega hugað að mönnun í grunnþjónustu þar sem ávallt skal tryggt að áætluð mannaflþörf samþykktra fjárheimilda sé til staðar. Þrátt fyrir þær rekstrarlegu áskoranir í rekstri borgarinnar og þær tímabæru hagræðingaraðgerðir sem af þeim leiða, er framtíð Reykjavíkurborgar engu að síður björt. Borgin er þrátt fyrir allt burðug og með eignarhald á góðum fyrirtækjum sem styðja við rekstur hennar. Því eru tækifæri til þess að bæta borgina okkar enn frekar og auka samkeppnishæfni hennar líkt og boðað er í fjárhagsáætlun næstu ára. •Með uppfærðri húsnæðisáætlun borgarinnar í samningum við Húsnæðis og mannvirkjastofnun verður framboð af lóðum stóraukið í samræmi við stefnu okkar í Framsókn. Mikill þungi verður lagður í að tryggja að þær verði byggingarhæfar á sem skemmstum tíma . •Uppbygging á nýjum skólum og leikskólum verður í forgangi og tryggt verður að viðhaldsáætlun vegna mannvirkja borgarinnar, sér í lagi skólahúsnæðis, verði vel unnin. •Útsvar verður ekki hækkað á næstu árum og fasteignaskattar á atvinnuhús verða lækkaðir í lok kjörtímabilsins. •Fá fram leiðréttingu á fjármögnun verkefna sem fluttst hafa frá ríkinu til borgarinnar, en þar er um að ræða verulegar upphæðir sem miklu skipta. Ég hlakka til þess að vinna að þessum markmiðum með samstarfsfólki mínu í Borgarstjórn og sækja fram fyrir Reykjavíkurborg. Áskoranir borgarinnar munum við takast á við af festu og í góðri samvinnu. Ég er bjartsýnn á að við munum ná þeim metnaðarfullu markmiðum sem birtast okkur í fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar og á sama tíma gera borgina okkar enn betri en hún var í gær. Höfundur er borgarfulltrúi Framsóknar.
Skoðun Ósýnilegur veruleiki – Alvarlegt ME og baráttan fyrir skilningi Helga Edwardsdóttir skrifar
Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir skrifar
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar