Hættan sem felst í því þegar stjórnmálamenn vilja endurskoða fjölmiðlastyrki vegna gagnrýnnar umfjöllunar Ólafur Hand skrifar 5. febrúar 2025 14:02 Í lýðræðisríkjum er sjálfstæði fjölmiðla og tjáningarfrelsi grundvallaratriði til að tryggja gagnsæi og ábyrgð í stjórnmálum. Þegar stjórnmálamenn leggja til að endurskoða ríkisstyrki til fjölmiðla vegna gagnrýnnar umfjöllunar um sjálfa sig eða flokk sinn, skapast alvarleg hætta fyrir lýðræðið. Slík viðbrögð geta grafið undan frelsi fjölmiðla til að fjalla um mál af heilindum og án ótta við refsingu frá stjórnvöldum. Nýleg ummæli Sigurjóns Þórðarsonar, formanns atvinnuveganefndar Alþingis, þar sem hann lagði til að endurskoða ríkisstyrki til Morgunblaðsins í kjölfar gagnrýnnar umfjöllunar blaðsins um Flokk fólksins og formann þess, eru skýr dæmi um slíka hættu. Með því að tengja fjárhagslegar afleiðingar við neikvæða umfjöllun sendir hann skilaboð til fjölmiðla um að óhagstæðar fréttir gætu haft fjárhagslegar afleiðingar. Þetta getur haft kælingaráhrif á blaðamennsku, þar sem fjölmiðlar kunna að forðast að fjalla um umdeild mál til að vernda fjárhagslega hagsmuni sína. Fjölmiðlar gegna mikilvægu hlutverki við að upplýsa almenning og veita stjórnvöldum aðhald. Ef stjórnmálamenn fái tækifæri til að hafa áhrif á fjármögnun fjölmiðla út frá því hvernig þeim líkar eða mislíkar umfjöllun, getur það leitt til ritskoðunar og skekktra fréttaflutninga. Slík þróun gæti skapað umhverfi þar sem aðeins jákvæð umfjöllun um stjórnvöld fær að blómstra, á kostnað sannleika og fjölbreytileika sjónarmiða. Lýðræði byggir á því að borgarar hafi aðgang að óháðum upplýsingum og fjölbreyttum sjónarmiðum. Til að tryggja að fjölmiðlar geti haldið áfram að sinna þessu hlutverki án ótta við pólitískar afleiðingar, verður að verja sjálfstæði þeirra og tryggja að ríkisstyrkir séu veittir á faglegum forsendum, óháð pólitískum þrýstingi. Þegar stjórnmálamenn hóta að draga til baka slíka styrki vegna gagnrýni, er það ekki aðeins árás á fjölmiðlafrelsi heldur einnig á sjálft lýðræðislega kerfið. Höfundur er ráðgjafi og framkvæmdastjóri Lionfish slf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjölmiðlar Mest lesið Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Skoðun Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Sjá meira
Í lýðræðisríkjum er sjálfstæði fjölmiðla og tjáningarfrelsi grundvallaratriði til að tryggja gagnsæi og ábyrgð í stjórnmálum. Þegar stjórnmálamenn leggja til að endurskoða ríkisstyrki til fjölmiðla vegna gagnrýnnar umfjöllunar um sjálfa sig eða flokk sinn, skapast alvarleg hætta fyrir lýðræðið. Slík viðbrögð geta grafið undan frelsi fjölmiðla til að fjalla um mál af heilindum og án ótta við refsingu frá stjórnvöldum. Nýleg ummæli Sigurjóns Þórðarsonar, formanns atvinnuveganefndar Alþingis, þar sem hann lagði til að endurskoða ríkisstyrki til Morgunblaðsins í kjölfar gagnrýnnar umfjöllunar blaðsins um Flokk fólksins og formann þess, eru skýr dæmi um slíka hættu. Með því að tengja fjárhagslegar afleiðingar við neikvæða umfjöllun sendir hann skilaboð til fjölmiðla um að óhagstæðar fréttir gætu haft fjárhagslegar afleiðingar. Þetta getur haft kælingaráhrif á blaðamennsku, þar sem fjölmiðlar kunna að forðast að fjalla um umdeild mál til að vernda fjárhagslega hagsmuni sína. Fjölmiðlar gegna mikilvægu hlutverki við að upplýsa almenning og veita stjórnvöldum aðhald. Ef stjórnmálamenn fái tækifæri til að hafa áhrif á fjármögnun fjölmiðla út frá því hvernig þeim líkar eða mislíkar umfjöllun, getur það leitt til ritskoðunar og skekktra fréttaflutninga. Slík þróun gæti skapað umhverfi þar sem aðeins jákvæð umfjöllun um stjórnvöld fær að blómstra, á kostnað sannleika og fjölbreytileika sjónarmiða. Lýðræði byggir á því að borgarar hafi aðgang að óháðum upplýsingum og fjölbreyttum sjónarmiðum. Til að tryggja að fjölmiðlar geti haldið áfram að sinna þessu hlutverki án ótta við pólitískar afleiðingar, verður að verja sjálfstæði þeirra og tryggja að ríkisstyrkir séu veittir á faglegum forsendum, óháð pólitískum þrýstingi. Þegar stjórnmálamenn hóta að draga til baka slíka styrki vegna gagnrýni, er það ekki aðeins árás á fjölmiðlafrelsi heldur einnig á sjálft lýðræðislega kerfið. Höfundur er ráðgjafi og framkvæmdastjóri Lionfish slf.
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun