Ljúktu nú upp lífsbókinni Arnrún Magnúsdóttir skrifar 27. janúar 2022 12:30 Það er gjarnan talað um að lífsreynsla okkar safnist saman yfir ævina og líkja megi við farangri í bakpoka. Manneskjan er þeim eiginleikum gædd að geyma meira en gleyma, s.s. erfiðum atburðum. Að þeir festist í bakpokanum líkt og illa lyktandi farangur. Hafa ber í huga að ákveðnum viðhorfum og lífsreglum pökkum við ekki einu sinni sjálf í bakpokann. Yfir ævina safnast það „góða og slæma“ ef svo mætti að orði komast. Heilmikil sjálfsvinna sem felst í viðurkenningu og sjálfsumhyggju fyrir sjálfum sér að staldra við skoða í bakpokann. Sumir velja að bera hann með öllu því merkilega og ómerkilega sem komið hefur í líf þeirra alla ævi. Góð kona sagði einu sinni: „Ætlar þú að láta þér líða vel með að líða illa?“ Það þarf heilmikið hugrekki að staldra við og hugsa um eigið viðhorf eða lífsreynslu. Máta við stöðu sína í lífinu og velta fyrir sér tilheyrir þetta mér ennþá? Síðan má gefa sér leyfi að skila lífsreglum, viðhorfum, sem eiga ekki við í lífi okkar. Sumir skila skömminni. Það er merkilegt hvernig varnarviðbrögð okkar birtast með ólíkum hætti, hvernig við svörum með orðum eða látbragði við áreiti. Hvað býr að baki? Upplifun hvers og eins er gjarnan eins og spegill sálarinnar. Sumir velja að taka á vanlíðan með því að harka af sér, ekki að velta sér upp einhverju löngu liðnu. Það er harla ólíklegt að sú aðferð reynist einhverjum vel til lengdar. Þau tilfelli þar sem fólk tekur til í bakpokanum öðlast nýtt líf, frelsi og styrk til að lifa lífinu lifandi. Staðreyndin er sama hversu góð við erum að leika „Pollyönnu“ og brosa, skuldadagar skella á, stundum algjörlega óvænt. Þá komum við að því sem mér er kærast, samskipti og samvera með börnum. Hvort sem um ræðir eigin börn, barnabörn, sem kennari eða annarskonar umönnunaraðili. Eitt er mikilvægt að muna börn bera ekki ábyrgð á hegðun eða viðbrögðum okkar. Fagmenntun ein og sér er ekki nóg, fagaðilinn verður að vera tilbúinn persónulega í mikilvægt starf sem kennsla og umönnun er. Við ráðum okkur til starfa, fáum greitt fyrir það, skylda okkar er gríðarleg. Það að launin séu ekki há, „þetta er ekki í minni starfslýsingu“, þegar kemur að umhyggju fyrir barni á sínum fyrstu árum slík afsökun er ekki í boði! Við höfum nefnilega val, sé þessi vinna ekki að henta í dag, getum við farið. Barnið á ekki að líða fyrir persónulega líðan okkar. Ég vil sjá að skólar og stofnanir sem koma að uppvexti og menntun barna geri þá kröfu á starfsfólk sitt að óuppgerðir bakpokar séu ekki í boði. Gera þarf almennt átak í því víðsvegar, fleiri úrræði og opna umræðuna. Ég gekk ekki í leikskóla, alin upp í sveit svo það var ekki í boði. Fyrri hluta ævinnar var sjálfsmynd mín slök. Ég hafði ekki skoðun á því hvernig ég átti að vera, líta út, klippa á mér hárið, vaxtarlagið var þétt. Ég valdi að láta foreldra og systur mínar um þessar ákvarðanir fyrir mig. Afmælisdagarnir erfiðustu dagar ársins og myndatökur voru mín mesta hrollvekja. Það tók mig mörg ár að átta mig á því að ég var meðvirk því sem aðrir sögðu og gerðu. Fannst bara fínt að fljóta með straumnum og alls ekki skera mig út úr hópnum. Ég átti erfitt með að setja mörk gangvart flestum í kringum mig. Í sveitinni heima átti ég ósýnilega vini sem bjuggu í steinunum þau Birnu og Bjössa. Tíkinni mín hún Trilla, var mér eins og systir, hún hafði allt sem ég þurfti á þessum árum. Þær fyrirmyndir sem ég hafði var ég ákveðin í að fylgja ekki. 16 ára flutti ég að heiman, byrjaði að búa með eiginmanni mínum Friðrik V. Segja má að við hjónin höfum alið hvort annað upp, eflt og styrkt þar sem bakpokar okkar eru ólíkir. Allir hafa eitthvað í bakpokanum sem þarf að skoða, henda og endurraða og er ég engin undantekning þar. Það tók mig 7 ár hjá sálfræðing, mikið óskaplega er ég þakklát þeirri sjálfsvinnu. Að ég hafi ekki gengið út úr biðstofunni fyrir fyrsta tímann, þar sem fyrsta skrefið reyndist mér mjög erfitt. Ég vel að segja frá, því mikilvægast af öllu er að þekkja sjálfan sig. Hvað þá áður en farið er að annast börn, hvort sem á við að kenna þeim, þjálfa, stjórna, eða eignast þau. Við erum tilfinningaverur og mörg dæmi sýna fram á að erfið lífsreynsla getur bankað upp á ólíklegasta tíma. Samskipti og viðbrögð geta snúist upp í andhverfu sína. Jafnvel án þess að við áttum okkur á því hvað er að gerast. Það er þekkt að slæma lífsreynslu er hægt að grafa svo djúpt í mannsálina að hún virðist algjörlega gleymd, þangað til að einn daginn skellur hún upp á ólíklegasta tíma. Með leyfi vitna ég í bókina Barnið í garðinum. Þar sem hræðilegt ofbeldi var grafið í sálina, kom ekki í ljós fyrr en tugum árum seinna þegar þolandi ofbeldisins fór að vinna í samskonar máli fyrir skjólstæðing sinn. Við það var eins og kveikt hafi verið á öllum tilfinningum og atburðir virtust ljóslifandi. Ég er óþreytandi að fræða börn, foreldra, kennara, alla sem starfa með börnum um mikilvægi þess að vernda bernskuna, efla börn í að þekkja líkama sinn, setja mörk og segja frá. Ég hef gagnreynt og þróað forvarnarverkefni mitt Samtalið fræðsla ekki hræðsla í yfir 20 ár. Viðbrögð mín 9 ára að heyra um kynferðisofbeldi gegn vinkonu minni, vakti mikinn óhug og ótta. Undirmeðvitundin hefur líklega verið byrjuð í þessari vinnu í barnæsku. Ég hef sterka trú á að þar byrjaði hugur minn að undirbúa þá góðu vegferð sem ég er lögð af stað í 41 ári seinna. Undanfarin 22 ár með hléum, hef ég notið þeirra forréttinda að kenna og heimsækja starfsfólk í leikskólum. Ræða við þau um mikilvægi þess að kenna börnum að setja mörk, auk þess að skoða sig sjálf í þeim efnum. Ég fullyrði það hér að undantekningalaust, hefur verið leitað til mín með ráð vegna erfiðrar reynslu úr bernsku. Þar sem opinská umræða kveikir á tilfinningum og minningar fljóta uppá yfirborðið. Stutt foreldra að efla og styrkja börn sín. Það segir mér að þörfin er gríðarlega mikil að opna enn frekar umræðuna og efla forvarnir til muna. Fjölmargar íslenskar og erlendar rannsóknir sýna fram á að einstaklingar sem búið hafa við vanrækslu og eða ofbeldi af einhverjum toga í bernsku eiga oft erfitt með að setja mörk, tjá tilfinningar, mynda tengsl og segja frá. Að setja mörk er ekki meðfætt, því síður ef barn býr við óæskilegar aðstæður þar sem mörkin eru óskýr. Barn veit ekki og þekkir ekki, hvaða lög og reglur gilda í landinu sem okkur fullorðna fólkinu ber skylda að framfylgja. Ég vil minna okkur öll á að það er skylda okkar Íslendinga að fara eftir lögum og reglum. Sé fólk í vanda statt má leita til heilsugæslu, sálfræðinga og einnig eiga símtal við barnaverndina og fá ráð. (https://www.althingi.is/lagas/nuna/2002080.html)Það er skylda okkar að hafa hagi og líðan barnsins að leiðarljósi. Skyndihjálp sem við mörg lærum, förum reglulega og markvisst á námskeið. Eftir það vitum við hvernig bregðast á við skyndilegum atburðum. Skólar gera viðbragðsáætlun ef slys ber að höndum. Mín skoðun er sú að öll skólastig ættu að vera með, sýnilega, markvissa forvarnaráætlun gegn ofbeldi að auki aðgerðaáætlun ef grunur um ofbeldi og/eða vanrækslu. Þessar áætlanir væru endurskoðaðar reglulega og kynntar nýju starfsfólki. Gleymum því ekki að börn heyra, hlusta, sjá og geyma vel það sem þau upplifa!Við þurfum að æfa okkur að hlusta, heyra, sá og BREGÐAST VIÐ STRAX. Textinn við lagið „Lífsbókin“ eftir Laufey Jakobsdóttur baráttukonu fyrir réttlæti þeirra sem minna mega sín sem á við enn þann dag í dag. „Breyta þeim sem böli valda breyta stríði margra alda. Breyta þeim sem lygin lamar, leiða vit og krafta framar. Gull og metorð gagna ekki gangir þú með sálarhlekki“ Minn draumur er að menntun fagstétta sé enn betur undirbúin í þessu ljósi.Ég get ekki breytt því sem liðið er, en get breytt því sem koma skal – SEGÐU FRÁ Höfundur er leikskólakennari.Samtalið fræðsla ekki hræðslaFrumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Skóla - og menntamál Börn og uppeldi Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Refsa fyrst, spyrja svo? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson Skoðun Skoðun Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Það er gjarnan talað um að lífsreynsla okkar safnist saman yfir ævina og líkja megi við farangri í bakpoka. Manneskjan er þeim eiginleikum gædd að geyma meira en gleyma, s.s. erfiðum atburðum. Að þeir festist í bakpokanum líkt og illa lyktandi farangur. Hafa ber í huga að ákveðnum viðhorfum og lífsreglum pökkum við ekki einu sinni sjálf í bakpokann. Yfir ævina safnast það „góða og slæma“ ef svo mætti að orði komast. Heilmikil sjálfsvinna sem felst í viðurkenningu og sjálfsumhyggju fyrir sjálfum sér að staldra við skoða í bakpokann. Sumir velja að bera hann með öllu því merkilega og ómerkilega sem komið hefur í líf þeirra alla ævi. Góð kona sagði einu sinni: „Ætlar þú að láta þér líða vel með að líða illa?“ Það þarf heilmikið hugrekki að staldra við og hugsa um eigið viðhorf eða lífsreynslu. Máta við stöðu sína í lífinu og velta fyrir sér tilheyrir þetta mér ennþá? Síðan má gefa sér leyfi að skila lífsreglum, viðhorfum, sem eiga ekki við í lífi okkar. Sumir skila skömminni. Það er merkilegt hvernig varnarviðbrögð okkar birtast með ólíkum hætti, hvernig við svörum með orðum eða látbragði við áreiti. Hvað býr að baki? Upplifun hvers og eins er gjarnan eins og spegill sálarinnar. Sumir velja að taka á vanlíðan með því að harka af sér, ekki að velta sér upp einhverju löngu liðnu. Það er harla ólíklegt að sú aðferð reynist einhverjum vel til lengdar. Þau tilfelli þar sem fólk tekur til í bakpokanum öðlast nýtt líf, frelsi og styrk til að lifa lífinu lifandi. Staðreyndin er sama hversu góð við erum að leika „Pollyönnu“ og brosa, skuldadagar skella á, stundum algjörlega óvænt. Þá komum við að því sem mér er kærast, samskipti og samvera með börnum. Hvort sem um ræðir eigin börn, barnabörn, sem kennari eða annarskonar umönnunaraðili. Eitt er mikilvægt að muna börn bera ekki ábyrgð á hegðun eða viðbrögðum okkar. Fagmenntun ein og sér er ekki nóg, fagaðilinn verður að vera tilbúinn persónulega í mikilvægt starf sem kennsla og umönnun er. Við ráðum okkur til starfa, fáum greitt fyrir það, skylda okkar er gríðarleg. Það að launin séu ekki há, „þetta er ekki í minni starfslýsingu“, þegar kemur að umhyggju fyrir barni á sínum fyrstu árum slík afsökun er ekki í boði! Við höfum nefnilega val, sé þessi vinna ekki að henta í dag, getum við farið. Barnið á ekki að líða fyrir persónulega líðan okkar. Ég vil sjá að skólar og stofnanir sem koma að uppvexti og menntun barna geri þá kröfu á starfsfólk sitt að óuppgerðir bakpokar séu ekki í boði. Gera þarf almennt átak í því víðsvegar, fleiri úrræði og opna umræðuna. Ég gekk ekki í leikskóla, alin upp í sveit svo það var ekki í boði. Fyrri hluta ævinnar var sjálfsmynd mín slök. Ég hafði ekki skoðun á því hvernig ég átti að vera, líta út, klippa á mér hárið, vaxtarlagið var þétt. Ég valdi að láta foreldra og systur mínar um þessar ákvarðanir fyrir mig. Afmælisdagarnir erfiðustu dagar ársins og myndatökur voru mín mesta hrollvekja. Það tók mig mörg ár að átta mig á því að ég var meðvirk því sem aðrir sögðu og gerðu. Fannst bara fínt að fljóta með straumnum og alls ekki skera mig út úr hópnum. Ég átti erfitt með að setja mörk gangvart flestum í kringum mig. Í sveitinni heima átti ég ósýnilega vini sem bjuggu í steinunum þau Birnu og Bjössa. Tíkinni mín hún Trilla, var mér eins og systir, hún hafði allt sem ég þurfti á þessum árum. Þær fyrirmyndir sem ég hafði var ég ákveðin í að fylgja ekki. 16 ára flutti ég að heiman, byrjaði að búa með eiginmanni mínum Friðrik V. Segja má að við hjónin höfum alið hvort annað upp, eflt og styrkt þar sem bakpokar okkar eru ólíkir. Allir hafa eitthvað í bakpokanum sem þarf að skoða, henda og endurraða og er ég engin undantekning þar. Það tók mig 7 ár hjá sálfræðing, mikið óskaplega er ég þakklát þeirri sjálfsvinnu. Að ég hafi ekki gengið út úr biðstofunni fyrir fyrsta tímann, þar sem fyrsta skrefið reyndist mér mjög erfitt. Ég vel að segja frá, því mikilvægast af öllu er að þekkja sjálfan sig. Hvað þá áður en farið er að annast börn, hvort sem á við að kenna þeim, þjálfa, stjórna, eða eignast þau. Við erum tilfinningaverur og mörg dæmi sýna fram á að erfið lífsreynsla getur bankað upp á ólíklegasta tíma. Samskipti og viðbrögð geta snúist upp í andhverfu sína. Jafnvel án þess að við áttum okkur á því hvað er að gerast. Það er þekkt að slæma lífsreynslu er hægt að grafa svo djúpt í mannsálina að hún virðist algjörlega gleymd, þangað til að einn daginn skellur hún upp á ólíklegasta tíma. Með leyfi vitna ég í bókina Barnið í garðinum. Þar sem hræðilegt ofbeldi var grafið í sálina, kom ekki í ljós fyrr en tugum árum seinna þegar þolandi ofbeldisins fór að vinna í samskonar máli fyrir skjólstæðing sinn. Við það var eins og kveikt hafi verið á öllum tilfinningum og atburðir virtust ljóslifandi. Ég er óþreytandi að fræða börn, foreldra, kennara, alla sem starfa með börnum um mikilvægi þess að vernda bernskuna, efla börn í að þekkja líkama sinn, setja mörk og segja frá. Ég hef gagnreynt og þróað forvarnarverkefni mitt Samtalið fræðsla ekki hræðsla í yfir 20 ár. Viðbrögð mín 9 ára að heyra um kynferðisofbeldi gegn vinkonu minni, vakti mikinn óhug og ótta. Undirmeðvitundin hefur líklega verið byrjuð í þessari vinnu í barnæsku. Ég hef sterka trú á að þar byrjaði hugur minn að undirbúa þá góðu vegferð sem ég er lögð af stað í 41 ári seinna. Undanfarin 22 ár með hléum, hef ég notið þeirra forréttinda að kenna og heimsækja starfsfólk í leikskólum. Ræða við þau um mikilvægi þess að kenna börnum að setja mörk, auk þess að skoða sig sjálf í þeim efnum. Ég fullyrði það hér að undantekningalaust, hefur verið leitað til mín með ráð vegna erfiðrar reynslu úr bernsku. Þar sem opinská umræða kveikir á tilfinningum og minningar fljóta uppá yfirborðið. Stutt foreldra að efla og styrkja börn sín. Það segir mér að þörfin er gríðarlega mikil að opna enn frekar umræðuna og efla forvarnir til muna. Fjölmargar íslenskar og erlendar rannsóknir sýna fram á að einstaklingar sem búið hafa við vanrækslu og eða ofbeldi af einhverjum toga í bernsku eiga oft erfitt með að setja mörk, tjá tilfinningar, mynda tengsl og segja frá. Að setja mörk er ekki meðfætt, því síður ef barn býr við óæskilegar aðstæður þar sem mörkin eru óskýr. Barn veit ekki og þekkir ekki, hvaða lög og reglur gilda í landinu sem okkur fullorðna fólkinu ber skylda að framfylgja. Ég vil minna okkur öll á að það er skylda okkar Íslendinga að fara eftir lögum og reglum. Sé fólk í vanda statt má leita til heilsugæslu, sálfræðinga og einnig eiga símtal við barnaverndina og fá ráð. (https://www.althingi.is/lagas/nuna/2002080.html)Það er skylda okkar að hafa hagi og líðan barnsins að leiðarljósi. Skyndihjálp sem við mörg lærum, förum reglulega og markvisst á námskeið. Eftir það vitum við hvernig bregðast á við skyndilegum atburðum. Skólar gera viðbragðsáætlun ef slys ber að höndum. Mín skoðun er sú að öll skólastig ættu að vera með, sýnilega, markvissa forvarnaráætlun gegn ofbeldi að auki aðgerðaáætlun ef grunur um ofbeldi og/eða vanrækslu. Þessar áætlanir væru endurskoðaðar reglulega og kynntar nýju starfsfólki. Gleymum því ekki að börn heyra, hlusta, sjá og geyma vel það sem þau upplifa!Við þurfum að æfa okkur að hlusta, heyra, sá og BREGÐAST VIÐ STRAX. Textinn við lagið „Lífsbókin“ eftir Laufey Jakobsdóttur baráttukonu fyrir réttlæti þeirra sem minna mega sín sem á við enn þann dag í dag. „Breyta þeim sem böli valda breyta stríði margra alda. Breyta þeim sem lygin lamar, leiða vit og krafta framar. Gull og metorð gagna ekki gangir þú með sálarhlekki“ Minn draumur er að menntun fagstétta sé enn betur undirbúin í þessu ljósi.Ég get ekki breytt því sem liðið er, en get breytt því sem koma skal – SEGÐU FRÁ Höfundur er leikskólakennari.Samtalið fræðsla ekki hræðslaFrumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun