Fjölþátta ógnarstjórn Högni Elfar Gylfason skrifar 19. október 2025 20:02 Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Högni Elfar Gylfason Miðflokkurinn Mest lesið Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Hvað þýðir „að vera nóg“ Sigurður Árni Reynisson Skoðun Tími kominn til að hugsa um landið allt Ingibjörg Isaksen Skoðun Of sein til að ættleiða Silja Dögg Gunnarsdóttir Skoðun Milljarðakostnaður sérfræðinga Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ef eitthvað væri að marka Bjarna Gunnar Smári Egilsson Skoðun Fjör á fjármálamarkaði Fastir pennar Ójafn leikur á Atlantshafi Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Snýst um deilur Dags og Kristrúnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Íslenska módelið í forvörnum – leiðarljós sem við erum að slökkva á Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er uppruni íslam? Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Hvað þýðir „að vera nóg“ Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Nýjar lóðir í betri og bjartari borg Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Tími kominn til að hugsa um landið allt Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Milljarðakostnaður sérfræðinga Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Snýst um deilur Dags og Kristrúnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „Mamma, eru loftgæðin á grænu?“ Sara björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur utanríkisráðherra Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Samfélag þar sem börn mæta afgangi Grímur Atlason skrifar Skoðun „Samræði“ við barn er ekki til - það er alltaf ofbeldi Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Staða íslenskrar fornleifafræði Gylfi Helgason skrifar Skoðun Saman náum við lengra. Af hverju þverfagleg endurhæfing skiptir máli Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Hefjumst handa við endurskoðun laga um Menntasjóð námsmanna Kolbrún Halldórsdóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tími jarðefnaeldsneytis að líða undir lok Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ósanngjarnar hækkanir á vörugjöldum án fyrirvara – ábyrgðarleysi gagnvart atvinnulífi Friðrik Ingi Friðriksson skrifar Skoðun Ríkið græðir á eigin framkvæmdum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Íslenska módelið í forvörnum – leiðarljós sem við erum að slökkva á Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenska sem annað tungumál Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Sykursýki snýst ekki bara um tölur Erla Kristófersdóttir,Kristín Linnet Einarsdóttir skrifar Skoðun Íslenskan er í góðum höndum Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Ójafn leikur á Atlantshafi Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Höfnum óráðsíunni og blásum til sóknar Guðbergur Reynisson skrifar Skoðun Stór baráttumál Flokks fólksins orðin að lögum Inga Sæland skrifar Skoðun Víð Sýn Páll Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvenær er nóg orðið nóg? Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Hringekjuspuni bankastjórans: Kjósum frekar breytilega og háa vexti Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Þegar útborgunin hverfur: Svona geta fjölskyldur tapað öllu Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Skattar lækka um 3,7 milljarða en fötluð börn bíða áfram eftir þjónustu Sigurbjörg Erla Egilsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðingar um Sundabraut Kristín Helga Birgisdóttir skrifar Skoðun Leikskólar sem virka: Garðabær í fremstu röð Almar Guðmundsson,Margrét Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Skoðun Saman náum við lengra. Af hverju þverfagleg endurhæfing skiptir máli Rúnar Helgi Andrason skrifar
Skoðun Hefjumst handa við endurskoðun laga um Menntasjóð námsmanna Kolbrún Halldórsdóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Ósanngjarnar hækkanir á vörugjöldum án fyrirvara – ábyrgðarleysi gagnvart atvinnulífi Friðrik Ingi Friðriksson skrifar
Skoðun Íslenska módelið í forvörnum – leiðarljós sem við erum að slökkva á Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Skattar lækka um 3,7 milljarða en fötluð börn bíða áfram eftir þjónustu Sigurbjörg Erla Egilsdóttir skrifar