Börnin fari út en liggi undir trampólíninu í símanum

Í tilkynningu segir að markmiðið með símafríinu sé að skapa umhverfi þar sem nemendur fá frið frá snjalltækjum til að einbeita sér að námi, félagslegum samskiptum og vellíðan. Í tilkynningu segir að Foreldraráðið styðjist við stigveldi sálfræðingsins og rithöfundarins Jonathan Haidt til að skilgreina hvað teljist vera símalaus skóli. Að þeirra mati teljist skólinn aðeins símalaus þar sem símar og snjalltæki í einkaeigu séu ekki leyfð til notkunar á skólatíma og að það eigi við

Nemendur eru samkvæmt þessari skilgreiningu hvattir til að skilja símann eftir heima en taki hann símann með í skólann beri nemandinn sjálfur, eða forráðamaður hans, ábyrgð á símanum. Þá sé mælst til þess að síminn sé geymdur í læstum skáp eða sérstöku hulstri yfir daginn.

Þá er ítrekað að gætt sé að því að iPadar og önnur tæki sem skólinn útvegi nemendum taki ekki við af símunum sem afþreyingartæki. Slík tæki eigi eingöngu að vera notuð til náms á skilgreindum svæðum innan skólans.

Myndbandið var gefið út fyrir tveimur vikum á viðburði á vegum bæjarins, Við erum þorpið, í tengslum við nýtt átak bæjarins, Horfumst í augu. Kristín Ólöf Grétarsdóttir, sem situr í Foreldraráði Hafnarfjarðar, segir þetta verkefni sem haldi áfram næsta vetur og fólk verði, áfram, hvatt til þess að leggja frá sér símann og fjölga samverustundum. Það verði fyrirlestrar og viðburðir í Hafnarfirði sem séu opnir öllum.

Ætla að gera eitthvað með börnunum

„Markmiðið með myndbandinu er að opna fyrir hlýja og fordómalausa umræðu um samveru, samskipti og skjátíma. Jafnframt er lögð áhersla á að hvetja til meðvitundar, ábyrgðar og samstöðu um betra samfélag fyrir börnin okkar og okkur öll. Við í Foreldraráði Hafnarfjarðar trúum því að með samstilltu átaki og samvinnu foreldra, skóla og samfélagsins getum við þróað símasiði og venjur sem stuðla að vellíðan og jákvæðri skólamenningu.

Hún segir foreldraráðið auk þess hafa fengið styrk frá bænum sem þau ætli að nýta til að gera eitthvað skemmtilegt með börnunum.

„Við ætlum þannig ekki bara að hvetja fólk til að gera eitthvað skemmtilegt, heldur að gera eitthvað skemmtilegt og reyna að fá einhvern skemmtikraft til að fara inn í skólana og segja eitthvað hvetjandi við krakkana. Þetta er verkefni sem við foreldrar í Hafnarfirði erum búin að vinna að síðustu ár.“

Kristín Ólöf segir börn og ungmenni enn leika sér úti en það sé margt breytt frá því að foreldrar þeirra voru ung og sérstaklega hvað varðar hreyfingu og andlega líðan.

„Það þarf að styðja við þau. Þessi tæki eru eins tívolí í vasanum á þeim og það er ekkert hægt að líkja þessu við sjónvarpið. Þetta er öllum stundum á börnunum okkar og okkur. Við fáum aldrei frið neins staðar. Þó að þau fari út þá vitum við í rauninni ekkert hvort þau séu úti að leika. Við höfum alveg heyrt af því að foreldrar hafi sent börnin út en svo fundið þau undir trampólíninu í símanum.“

Alveg eins og börnum séu kenndir borðsiðir þurfi að kenna þeim að umgangast síma og önnur snjalltæki.

„Við höfum gleymt okkur með þessi tæki og að fræða börnin okkar hvenær er heppilegt að vera í þessum tækjum. Er það heppilegt þegar þú ert úti að labba eða úti að leika? Er það heppilegt í bílunum? Maður heyrir af því að lögregla sé að stöðva fólk sem sé að horfa á myndir og þætti undir stýri,“ segir Kristín og að það sé mögulega komin einhver þörf fyrir það að við sköpum okkur reglur um símasiði sem samfélag.

„Við höldum að þau kunni að umgangast þessi tæki en þau fæðast þau eru út um allt. Þau halda þannig að það sé eðlilegt að þetta sé framlenging á handleggnum á þeim og úti um allt, sem það er ekki.“

Ekki gagnlegt að benda á aðra

Hún segir mikilvægt að fullorðnir séu góðar fyrirmyndir en það sé á sama tíma ekki gagnlegt fyrir umræðuna að benda bara á einhvern annan. Það þurfi allir að taka þátt í þessu verkefni.

„Við erum að benda á það að við þurfum öll að gera eitthvað.“

Grunnskólar í Hafnarfirði eru núna á þeirri vegferð að verða símalausir. Haldinn var símalaus aprílmánuður þar sem símarnir voru bannaðir í kennslustundum, frímínútum, á göngum og skólalóð. Geyma átti símana á hljóðlausri stillingu í tösku gæti hann ekki verið heima.

Kristín Ólöf segir þetta hafa gengið afar vel og í kjölfarið hafi allir skólarnir farið í þá vegferð að verða símalausir. Foreldraráðið hafi lagt áherslu á að í þeirri vegferð verði það skilgreint nánar hvað nákvæmlega símafrí er og hvað símalaus skóli er og hver ávinningurinn eigi að vera.

„Fólk er hrætt við breytingar og það verður að vera skýrt hvað er verið að tala um og af hverju það er verið að stíga þessi skref og hver árangurinn á að vera. Það verður að vera einhver tilgangur en ekki að þetta sé bara gert af því bara.“

Hún segir áríðandi að þetta sé unnið í samstarfi við nemendur og þau spurð hvað sé hægt að gera fyrir þau í staðinn. Fyrir símafríið í apríl hafi skólarnir til dæmis fengið styrk til að gera úrbætur á sameiginlegri aðstöðu barnanna, til að kaupa spil og afþreyingu.

Fannst skemmtilegra í skólanum í símafríi

„Þetta er breytinga en krakkar taka þessu yfirleitt mjög vel. Strákurinn minn sagði að það hefði verið miklu skemmtilegra í skólanum. Þau hafi talað meira saman og leikið sér. Krökkunum finnst þetta miklu skemmtilegra að fá frið frá þessum tækjum. Það er allavega mín upplifun af þeim samtölum sem ég hef átt.“

Það skipti til dæmis máli að allir skólar gangi í takt. Annars geti börnunum liðið eins og þau séu að missa af einhverju sem sé að gerast annars staðar. Þá sé einnig mikilvægt að sé ákveðið að skólinn verði símalaus þá gildi það um alla sem komi inn í skólann, foreldra og starfsfólk líka. Svo þurfi að tryggja aðstöðu og afþreyingu fyrir börnin.

„Mér hefur ekki fundist þetta stoppa á börnunum. Miklu frekar að einhverjum öðrum finnist þetta þægilegt, eins og þetta sé pössunartæki. Ef maður gengur inn í skóla þar sem símar eru leyfðir þá er oft grafarþögn. Það þarf ekkert að hafa fyrir börnunum.“

Kennarar óttist að vera teknir upp

Sjálf hafi hún heimsótt fjölda skóla og rætt þetta við starfsfólk og kennara. Margir hafi greint frá mikilli togstreitu og neikvæðum samskiptum. Nemendur taki þau upp eða aðra nemendur og það geti skapað mikið óöryggi.

„Þegar fólk er búið að prófa þetta, og finnur ávinninginn, finnur maður hvað þau eru til í þetta,“ segir Kristín og segir þetta til dæmis hafa tekist afar vel til á Akureyri. Þar tók símafrí gildi í ágúst í fyrra. Þar eru símar settir í læsta skápa og símar teknir af nemendum skili þeir þeim ekki í skápana. Stjórnendur lýstu því í frétt á vef bæjarins í desember að það væri meiri ró yfir krökkunum og að innleiðing hefði gengið vel. Þetta kallaði samt á sama tíma á meira eftirlit.

Kristín Ólöf segir það ósk ráðsins að myndbandið fari í sem víðasta dreifingu. Ráðið stefni á að gefa út styttri útgáfur til að deila og hvetji sem flesta til að taka þátt og taka sambærileg skref. Þá verði einnig viðburðir í skólunum sem séu í skipulagningu auk þess sem bærinn ætli að halda verkefninu áfram næsta skólavetur.