Áfram gakk og gefum íslensku séns Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar 4. október 2023 07:31 Ekki er loku fyrir það skotið að þú hafir orðið þess áskynja að átakið Gefum íslensku séns-íslenskuvænt samfélag stóð að margvíslegum viðburðum í sumar sem leið. Dagskrá átaksins var nokkuð fjölbreytt. Þátttaka í viðburðum átaksins var, eins og gengur og gerist, misgóð. Það var enda erfitt að etja kappi við veðurblíðuna því margir viðburðanna áttu sér stað innandyra. Það er vel skiljanlegt að ekki hafi alltaf múgur og margmenni mætt. Markmiðið var að hafa sem mest í boði svo þátttökutækifærin væru ærin. Við vildum gefa sem flestum séns á að taka þátt. Augnamiðið var og er að leitast við að blanda saman hópum móðurmálshafa, þeirra sem kunna góð skil á íslensku og þeim sem læra málið og búa til vettvang þar sem málið er notað og það án þess að eitthvað liggi endilega undir. Og aðaláherslan hefir alltaf verið á móðurmálshafann, að freista þess að leiða honum fyrir sjónir hvað máltileinkun felur í sér og eyða ranghugmyndum eins og til dæmis þeim að tungumál lærist bara í skóla eða á námskeiðum, að móðurmálshafinn og þá oft maki aðila sem vill læra málið sé stikkfrír eða geti ekkert gert til að hjálpa til við máltileinkunina. Við trúum því nefnilega og teljum okkur meira að segja vita það með vissu að tungumál lærist ekki nema samfélagið verði eins konar kennslustofa, eða framlenging á kennslustofunni, þar sem íslensku er almennt haldið að fólki, þar sem fólk fær þau skilaboð að gott sé að kunna skil á málinu og hjálp við það. Í fyrra unnum við með hugtakið almannakennari, hugtak sem runnið er undar rifjum Peter Weiss forstöðumanns Háskólaseturs Vestfjarða. Gengið var út frá þeim punkti að öllum sé unnt að veita liðsinni og það án sérfræðikunnáttu í íslenskri málfræði. Í grunninn veitir maður mesta aðstoð með því að haga máli sínu út frá getu þess sem lærir, maður endurtekur, endurorðar, notar hendur og fætur og þar fram eftir götunum. Lykilorð í þessu samhengi er auðvitað þolinmæði. Slík nálgun er enn í forgrunni ásamt því auðvitað að gefa allra handa íslensku séns, ekki bara þeirri sem fylgir stöðlum. Því ekki má gleymast að vegamikill hluti þess að læra mál er að gera mistök. Að gera mistök er nefnilega í fínu lagi, að beygja rangt, bera ekki rétt fram eða notast við óvenjulega orðaröð er barasta alveg ókei komist skilaboðin til leiðar. Og svo er alltaf möguleiki á því að læra af mistökum sínum. Alltént er deginum ljósara að íslenska lærist ekki eða æfist ekki sé hún ekki notuð og þurfa því tækifæri að vera til staðar. Gefum íslensku séns ætlar klárlega að halda áfram að leitast við að skapa þau tækifæri og vonast til þess að þú veitir átakinu hjálp með því einu að mæta og gefa tíma þinn. Allir viðburðir átaksins hafa verið ókeypis og stefnt er að því að svo megi áfram verða. Um þessar undir erum við að leggja drög að viðburðum þótt ekki sé komin endanleg mynd á þá. En hér er allavega það sem á sér stað á næstunni. 9. október: Þriðja rýmið í Bókasafninu. Öruggt rými til að spjalla á íslensku. Móðurmálshafa, málhafar og málnemar spjalla. 13. október: Kynning á Gefum íslensku séns í samkomuhúsinu í Trékyllisvík í Árneshreppi 19. október: Hraðíslenska á Dokkunni. Hér þarf að skrá sig til leiks með að senda póst á islenska(hja)uw.is 25. október: Villtu vera almannakennari? Hvað þarf ég að gera til að vera almannakennari. Fyrirlestur og spjall. 10. nóvember: Nágrannar – Úkraína. Kynning á Úkraínu með Rauða krossinum. Staðsetning og tímasetning kynnt síðar. 16. nóvember: Hnallþórukaffi: Dagur íslenskrar tungu. Staðsetning, dagskrá og tími auglýst síðar. 23. nóvember: Spurðu um málfræði. Einkum ætlað almannakennurum sem vilja hjálpa þeim sem læra málið en eiga erfitt með að útskýra málfræðina. 1. desember: Meðferðarleg skrif með Gretu Lietuvninkaitė Šuscickė á íslensku Næsta víst er að sitthvað muni bætast í hópinn. Næsta víst er að Gefum íslensku séns er komið til að vera eitthvað áfram og vonandi auðnast átakinu að dreifast um Vestfirði alla svo og landið allt eins og ljúfur vorboði. Vel má og hafa orð á því að margvíslegar fyrirspurnir hafa borist um hvort hægt sé að afrita átakið eða hvort hægt væri að veita liðsinni við að koma einhverju áþekku á laggirnar annars staðar. Æ er vel tekið í slíkar fyrirspurnir enda er enginn höfundarréttur á átakinu og er öllum velkomið að apa eftir og taka það sem þá listir fullfrjálsri hendi. Ef þú hefir hugmyndir sem þú vilt koma á framfæri sendu okkur þá endilega línu á islenska(hjá)uw.is. Höfundur er verkefnastjóri Gefum íslensku séns. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslensk tunga Skóla - og menntamál Mest lesið Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Halldór 4.10.2025 Halldór Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Að búa til aðalsmenn Kolbrún Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Ekki er loku fyrir það skotið að þú hafir orðið þess áskynja að átakið Gefum íslensku séns-íslenskuvænt samfélag stóð að margvíslegum viðburðum í sumar sem leið. Dagskrá átaksins var nokkuð fjölbreytt. Þátttaka í viðburðum átaksins var, eins og gengur og gerist, misgóð. Það var enda erfitt að etja kappi við veðurblíðuna því margir viðburðanna áttu sér stað innandyra. Það er vel skiljanlegt að ekki hafi alltaf múgur og margmenni mætt. Markmiðið var að hafa sem mest í boði svo þátttökutækifærin væru ærin. Við vildum gefa sem flestum séns á að taka þátt. Augnamiðið var og er að leitast við að blanda saman hópum móðurmálshafa, þeirra sem kunna góð skil á íslensku og þeim sem læra málið og búa til vettvang þar sem málið er notað og það án þess að eitthvað liggi endilega undir. Og aðaláherslan hefir alltaf verið á móðurmálshafann, að freista þess að leiða honum fyrir sjónir hvað máltileinkun felur í sér og eyða ranghugmyndum eins og til dæmis þeim að tungumál lærist bara í skóla eða á námskeiðum, að móðurmálshafinn og þá oft maki aðila sem vill læra málið sé stikkfrír eða geti ekkert gert til að hjálpa til við máltileinkunina. Við trúum því nefnilega og teljum okkur meira að segja vita það með vissu að tungumál lærist ekki nema samfélagið verði eins konar kennslustofa, eða framlenging á kennslustofunni, þar sem íslensku er almennt haldið að fólki, þar sem fólk fær þau skilaboð að gott sé að kunna skil á málinu og hjálp við það. Í fyrra unnum við með hugtakið almannakennari, hugtak sem runnið er undar rifjum Peter Weiss forstöðumanns Háskólaseturs Vestfjarða. Gengið var út frá þeim punkti að öllum sé unnt að veita liðsinni og það án sérfræðikunnáttu í íslenskri málfræði. Í grunninn veitir maður mesta aðstoð með því að haga máli sínu út frá getu þess sem lærir, maður endurtekur, endurorðar, notar hendur og fætur og þar fram eftir götunum. Lykilorð í þessu samhengi er auðvitað þolinmæði. Slík nálgun er enn í forgrunni ásamt því auðvitað að gefa allra handa íslensku séns, ekki bara þeirri sem fylgir stöðlum. Því ekki má gleymast að vegamikill hluti þess að læra mál er að gera mistök. Að gera mistök er nefnilega í fínu lagi, að beygja rangt, bera ekki rétt fram eða notast við óvenjulega orðaröð er barasta alveg ókei komist skilaboðin til leiðar. Og svo er alltaf möguleiki á því að læra af mistökum sínum. Alltént er deginum ljósara að íslenska lærist ekki eða æfist ekki sé hún ekki notuð og þurfa því tækifæri að vera til staðar. Gefum íslensku séns ætlar klárlega að halda áfram að leitast við að skapa þau tækifæri og vonast til þess að þú veitir átakinu hjálp með því einu að mæta og gefa tíma þinn. Allir viðburðir átaksins hafa verið ókeypis og stefnt er að því að svo megi áfram verða. Um þessar undir erum við að leggja drög að viðburðum þótt ekki sé komin endanleg mynd á þá. En hér er allavega það sem á sér stað á næstunni. 9. október: Þriðja rýmið í Bókasafninu. Öruggt rými til að spjalla á íslensku. Móðurmálshafa, málhafar og málnemar spjalla. 13. október: Kynning á Gefum íslensku séns í samkomuhúsinu í Trékyllisvík í Árneshreppi 19. október: Hraðíslenska á Dokkunni. Hér þarf að skrá sig til leiks með að senda póst á islenska(hja)uw.is 25. október: Villtu vera almannakennari? Hvað þarf ég að gera til að vera almannakennari. Fyrirlestur og spjall. 10. nóvember: Nágrannar – Úkraína. Kynning á Úkraínu með Rauða krossinum. Staðsetning og tímasetning kynnt síðar. 16. nóvember: Hnallþórukaffi: Dagur íslenskrar tungu. Staðsetning, dagskrá og tími auglýst síðar. 23. nóvember: Spurðu um málfræði. Einkum ætlað almannakennurum sem vilja hjálpa þeim sem læra málið en eiga erfitt með að útskýra málfræðina. 1. desember: Meðferðarleg skrif með Gretu Lietuvninkaitė Šuscickė á íslensku Næsta víst er að sitthvað muni bætast í hópinn. Næsta víst er að Gefum íslensku séns er komið til að vera eitthvað áfram og vonandi auðnast átakinu að dreifast um Vestfirði alla svo og landið allt eins og ljúfur vorboði. Vel má og hafa orð á því að margvíslegar fyrirspurnir hafa borist um hvort hægt sé að afrita átakið eða hvort hægt væri að veita liðsinni við að koma einhverju áþekku á laggirnar annars staðar. Æ er vel tekið í slíkar fyrirspurnir enda er enginn höfundarréttur á átakinu og er öllum velkomið að apa eftir og taka það sem þá listir fullfrjálsri hendi. Ef þú hefir hugmyndir sem þú vilt koma á framfæri sendu okkur þá endilega línu á islenska(hjá)uw.is. Höfundur er verkefnastjóri Gefum íslensku séns.
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun