Hvernig komum við í veg fyrir uppfærslu á afbrotaforritinu hjá ungum afbrotamönnum? Davíð Bergmann skrifar 6. september 2024 14:02 Ég á til með að hrósa Héraðsdómi Reykjavíkur fyrir dómsuppkvaðningu yfir ungum manni sem var dæmdur fyrir alvarlegt ofbeldisbrot og uppsöfnuð mál á dögunum. Þessi dómur hefur verið á milli tannanna á fólki og margir hafa látið í ljós í kommentakerfum netmiðlanna óánægju sína með dóminn og eru ekki sáttir með þessa dómsuppkvaðningu og telja hana ekki nógu harða. Ég fagna svona nálgun ef orðum fylgja efndir, þá er ég að tala um að það fari fram alvöru fræðsla á afplánunartíma og það sé gerð áætlun og unnið markvisst eftir henni þannig að þessi ungi maður átti sig á sínum gjörðum og hann sýni fram á alvöru iðrun. Líkur á að hann geri það eru ef hann þarf að horfast í augu við gjörðir sínar og fá fræðslu sem gefur honum raunveruleikasýn inn í hverjar afleiðingar ofbeldis eru og afbrota. Ég hef sjálfur barist fyrir svona nálgun í málefnum ungra afbrotamanna til margra áratuga og hef bent á vinnubrögð eins og Bretar hafa notað heiti sem heitir YOT „youth offending team“ og nota til þess 57. grein almennra hegningarlaga. Eins og gert er í þessu máli. Tekið úr dómnum: Samkvæmt öllu framangreindu og 77. gr. almennra hegningarlaga þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í 18 mánuði. Þegar litið er til þess að ákærði hefur ekki áður gerst brotlegur við lög, skýlausrar játningar, ungs aldurs og stöðu hans að öðru leyti þykir rétt að fresta fullnustu refsingarinnar og falli hún niður að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dóms þessa að telja haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Frestun á fullnustu refsingarinnar er jafnframt bundin sérstökum skilyrðum samkvæmt 1., 2. og 4. tl. 3. mgr. 57. gr. almennra hegningarlaga. Skal ákærði sæta umsjón í þrjú ár, í fyrstu umsjón og fyrirmælum af hálfu barnaverndaryfirvalda allt að 18 ára aldri en eftir það umsjón og fyrirmæli Fangelsismálastofnunar. Þá skal ákærði gangast undir dvöl á meðferðarheimili eftir frekari ákvörðun barnaverndaryfirvalda, að hámarki þar til 18 ára aldri er náð. Orðum skulu fylgja efndir Þegar ég er að tala um efndir þá er ég ekki að tala um að hann sitji fyrir framan sálfræðinga og kafi ofan í naflann á sér allan tímann. Það er hægt að samtvinna sálfræðimeðferð með íhlutun eins og „Learning by doing“, fara á vettvang og fræðast af alvöru. Ef ég ætti að koma með tillögu að fræðslu þá ætti þessi drengur þar sem hann beitir hníf að fá fræðslu hjá læknunum á Grensásdeildinni því þeir vinna oftast eftir á með afleiðingar alvarlegra ofbeldisbrota og geta afruglað bíómyndaveröldina í hausnum á honum. Eins ætti hann að fara og hitta sjúkraflutningamenn sem koma á vettvang svona mála, sem geta gert honum grein fyrir því hvað er stutt á milli lífs og dauða. Eins eigum við að nota mann eins og Tolla og strákana hans sem honum hefur tekist að gera að nýjum þjóðfélagsþegnum og nýtum. Tölum við menn sem hafa ákveðið að snúa sínu lífi við af alvöru. Það eru endalausir möguleikar. Það eina sem þarf er viljinn. Ég kalla eftir samstarfi með svona mönnum til að takast á við afbrot ungmenna. Ég er ekki talsmaður harðra refsinga en ég er talsmaður þess að fræða og byggja upp einstaklinga með alvöru vinnubrögðum. Svo er ég líka þeirrar skoðunar að ef menn haldi ekki skilorði með skilyrðum eigi að fylgja því eftir af fullum þunga og það eigi ekki að bíða heldur láta það gerast strax. Þá eigi að vera til viðunandi úrræði til að taka á móti honum ef þannig fer. Ég hef talað um það áður að mér hefur blöskrað að sjá menn snúa sér í myndavélina og gefa samfélaginu fuck-merki eftir dóma og jafnvel inni í dómsal. Ég vil gera þetta eins og Bretarnir gera, þegar ungir afbrotamenn koma fyrir dóm eiga þeir að bera bindi og eiga að vera vel til hafðir og þeir eiga að bera virðingu fyrir dómsvaldinu og sinni kurteisi um fram allt. Svona einstaklingi á að vera skipaður tilsjónarmaður sem framfylgir því að dómnum sé fylgt og hann á jafnframt að vera ábyrgur fyrir því á afplánunartíma. Ég er líka þeirrar skoðunar, eins og í Bretlandi, að ef viðkomandi sýnir raunverulega iðrun og vinnur í sínum málum af alvöru eigi þessi dómur aldrei að þvælast fyrir honum í framtíðinni. Hann á þá að fara í tættarann með viðhöfn sem útskrift og lífið á að halda áfram því það að refsa bara skilar takmörkuðum árangri, að koma því á framfæri hvað hann er vondur og hvað hann er andfélagslegur er ekki svarið í mínum huga heldur eigum við að nota tækifærið til að betra menn með öllum ráðum. Að lokum af því að við erum í þjóðarátaki gegn hnífaburði þá langar mig að skora á stjórnvöld að halda ráðstefnu eins og Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra, ætlaði að gera hérna um árið sem mistókst hrapalega vegna þess að þeir sem voru boðaðir létu ekki sjá sig. Ekki bara með fólki í Fílabeinsturninum heldur með fólki sem hefur unnið vettvangsvinnu með góðum árangri eins og Tolli og fyrrverandi deildarstjóri Stuðla, Grétar Halldórsson, sem hefur hitt olnbogabörn og unnið með þeim síðan 1992. og fleirum og öllum þeim aðilum sem koma að þessum málaflokki. Annars eigum við að marka okkur þannig stefnu að við eigum ekki að þurfa að fara í átaksverkefni heldur á þetta að vera viðfangsefni hvers tíma fyrir sig. Höfundur er áhugamaður um að bæta samfélagið okkar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Davíð Bergmann Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Ég á til með að hrósa Héraðsdómi Reykjavíkur fyrir dómsuppkvaðningu yfir ungum manni sem var dæmdur fyrir alvarlegt ofbeldisbrot og uppsöfnuð mál á dögunum. Þessi dómur hefur verið á milli tannanna á fólki og margir hafa látið í ljós í kommentakerfum netmiðlanna óánægju sína með dóminn og eru ekki sáttir með þessa dómsuppkvaðningu og telja hana ekki nógu harða. Ég fagna svona nálgun ef orðum fylgja efndir, þá er ég að tala um að það fari fram alvöru fræðsla á afplánunartíma og það sé gerð áætlun og unnið markvisst eftir henni þannig að þessi ungi maður átti sig á sínum gjörðum og hann sýni fram á alvöru iðrun. Líkur á að hann geri það eru ef hann þarf að horfast í augu við gjörðir sínar og fá fræðslu sem gefur honum raunveruleikasýn inn í hverjar afleiðingar ofbeldis eru og afbrota. Ég hef sjálfur barist fyrir svona nálgun í málefnum ungra afbrotamanna til margra áratuga og hef bent á vinnubrögð eins og Bretar hafa notað heiti sem heitir YOT „youth offending team“ og nota til þess 57. grein almennra hegningarlaga. Eins og gert er í þessu máli. Tekið úr dómnum: Samkvæmt öllu framangreindu og 77. gr. almennra hegningarlaga þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í 18 mánuði. Þegar litið er til þess að ákærði hefur ekki áður gerst brotlegur við lög, skýlausrar játningar, ungs aldurs og stöðu hans að öðru leyti þykir rétt að fresta fullnustu refsingarinnar og falli hún niður að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dóms þessa að telja haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Frestun á fullnustu refsingarinnar er jafnframt bundin sérstökum skilyrðum samkvæmt 1., 2. og 4. tl. 3. mgr. 57. gr. almennra hegningarlaga. Skal ákærði sæta umsjón í þrjú ár, í fyrstu umsjón og fyrirmælum af hálfu barnaverndaryfirvalda allt að 18 ára aldri en eftir það umsjón og fyrirmæli Fangelsismálastofnunar. Þá skal ákærði gangast undir dvöl á meðferðarheimili eftir frekari ákvörðun barnaverndaryfirvalda, að hámarki þar til 18 ára aldri er náð. Orðum skulu fylgja efndir Þegar ég er að tala um efndir þá er ég ekki að tala um að hann sitji fyrir framan sálfræðinga og kafi ofan í naflann á sér allan tímann. Það er hægt að samtvinna sálfræðimeðferð með íhlutun eins og „Learning by doing“, fara á vettvang og fræðast af alvöru. Ef ég ætti að koma með tillögu að fræðslu þá ætti þessi drengur þar sem hann beitir hníf að fá fræðslu hjá læknunum á Grensásdeildinni því þeir vinna oftast eftir á með afleiðingar alvarlegra ofbeldisbrota og geta afruglað bíómyndaveröldina í hausnum á honum. Eins ætti hann að fara og hitta sjúkraflutningamenn sem koma á vettvang svona mála, sem geta gert honum grein fyrir því hvað er stutt á milli lífs og dauða. Eins eigum við að nota mann eins og Tolla og strákana hans sem honum hefur tekist að gera að nýjum þjóðfélagsþegnum og nýtum. Tölum við menn sem hafa ákveðið að snúa sínu lífi við af alvöru. Það eru endalausir möguleikar. Það eina sem þarf er viljinn. Ég kalla eftir samstarfi með svona mönnum til að takast á við afbrot ungmenna. Ég er ekki talsmaður harðra refsinga en ég er talsmaður þess að fræða og byggja upp einstaklinga með alvöru vinnubrögðum. Svo er ég líka þeirrar skoðunar að ef menn haldi ekki skilorði með skilyrðum eigi að fylgja því eftir af fullum þunga og það eigi ekki að bíða heldur láta það gerast strax. Þá eigi að vera til viðunandi úrræði til að taka á móti honum ef þannig fer. Ég hef talað um það áður að mér hefur blöskrað að sjá menn snúa sér í myndavélina og gefa samfélaginu fuck-merki eftir dóma og jafnvel inni í dómsal. Ég vil gera þetta eins og Bretarnir gera, þegar ungir afbrotamenn koma fyrir dóm eiga þeir að bera bindi og eiga að vera vel til hafðir og þeir eiga að bera virðingu fyrir dómsvaldinu og sinni kurteisi um fram allt. Svona einstaklingi á að vera skipaður tilsjónarmaður sem framfylgir því að dómnum sé fylgt og hann á jafnframt að vera ábyrgur fyrir því á afplánunartíma. Ég er líka þeirrar skoðunar, eins og í Bretlandi, að ef viðkomandi sýnir raunverulega iðrun og vinnur í sínum málum af alvöru eigi þessi dómur aldrei að þvælast fyrir honum í framtíðinni. Hann á þá að fara í tættarann með viðhöfn sem útskrift og lífið á að halda áfram því það að refsa bara skilar takmörkuðum árangri, að koma því á framfæri hvað hann er vondur og hvað hann er andfélagslegur er ekki svarið í mínum huga heldur eigum við að nota tækifærið til að betra menn með öllum ráðum. Að lokum af því að við erum í þjóðarátaki gegn hnífaburði þá langar mig að skora á stjórnvöld að halda ráðstefnu eins og Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra, ætlaði að gera hérna um árið sem mistókst hrapalega vegna þess að þeir sem voru boðaðir létu ekki sjá sig. Ekki bara með fólki í Fílabeinsturninum heldur með fólki sem hefur unnið vettvangsvinnu með góðum árangri eins og Tolli og fyrrverandi deildarstjóri Stuðla, Grétar Halldórsson, sem hefur hitt olnbogabörn og unnið með þeim síðan 1992. og fleirum og öllum þeim aðilum sem koma að þessum málaflokki. Annars eigum við að marka okkur þannig stefnu að við eigum ekki að þurfa að fara í átaksverkefni heldur á þetta að vera viðfangsefni hvers tíma fyrir sig. Höfundur er áhugamaður um að bæta samfélagið okkar.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun