Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar 25. mars 2024 14:00 Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Sæmundsson Kaup Landsbankans á TM Landsbankinn Miðflokkurinn Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun