Trans maður fær orlofsgreiðslur vegna brjóstnáms Kristinn Haukur Guðnason skrifar 3. júlí 2023 20:00 Hæstiréttur og Héraðsdómur Reykjavíkur voru á sama máli en Landsréttur komst að annarri niðurstöðu. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur úrskurðað að trans maður átti rétt til veikindaorlofs hjá verslun sem sagði honum upp. Taldi rétturinn að afleiðingar kynmisræmis gætu verið sjúkdómar, svo sem þunglyndi og félagsleg einangrun. Hæstiréttur felldi sinn dóm þann 28. júní og sneri þar með við dómi Landsréttar frá 5. nóvember. Héraðsdómur Reykjavíkur hafði hins vegar komist að sömu niðurstöðu og Hæstiréttur og dæmt trans manninum bætur, þann 10. maí árið 2021. Verkalýðsfélagið VR rak málið fyrir hönd trans mannsins gegn verslun sem hann starfaði hjá frá árinu 2015 til 2020 í hlutastarfi en í janúar í þeim mánuði var honum sagt upp störfum. Í uppsagnarbréfinu var sagt að það hafi verið vegna samdráttar í sölu og frammistöðu hans í starfi. Einnig kom fram að maðurinn hefði um miðjan janúar árið 2020 beðið yfirmann sinn um leyfi í febrúar og mars. Það leyfi hefði verið veitt á þeirri forsendu að um væri að ræða orlof sem hefði þegar verið greitt fyrir en að öðru leyti yrði leyfið launalaust. Gert væri ráð fyrir því að hann mætti til vinnu í byrjun apríl og ynni út þann mánuð sem yrði hans síðasti hjá versluninni. Maðurinn sneri hins vegar ekki aftur til starfa. Maðurinn hafði frá árinu 2017 notið meðferðar hjá trans teymi Landspítalans. Lutu málsatvik dómsmálsins að því hvort hann hafi átt veikindarétt í tvo mánuði eftir brjóstnámsaðgerð. VR gerði kröfu um að svo yrði, byggt á læknisvottorði. Enginn vafi um sjúkdóm Lýtalæknir vitnaði til um að brjóstnám væri mikilvægur liður í meðferð trans manna. Þeim liði betur, sjálfsvígstíðni lækkaði og andleg líðan batnaði. Trans Ísland og Samtökin ´78 fagna niðurstöðunni.EPA Geðlæknir vitnaði um að þó að maðurinn hefði fæðst kona hefði hann greint frá því að hafa upplifað sig í röngum líkama frá kynþroskaaldri. Hann hafi fundið fyrir miklum kynama og leitað sér aðstoðar. Þar hafi hann verið greindur og fengið hormónameðferð. Því næst fór hann í brjóstnám en vegna vandamála í aðgerðinni hefði hann verið frá vinnu um nokkurt skeið. „Tekið var fram að meðferð áfrýjanda væri að mestu greidd af sjúkratryggingum enda um staðfestan sjúkdóm að ræða sem félli undir greiningarviðmið og hefði sjúkdómsnúmerið F64.0 í greiningarkerfum,“ segir í dóminum. Vitnaði geðlæknirinn að kynmisræmi leiddi til kynama sem ylli vanlíðan með kyneinkenni. Enginn vafi léki á að þetta teldist sjúkdómur. Lögmaður verslunarinnar sagði að kynmisræmi gæti ekki talist sjúkdómur og breytti engu þó að trans fólki standi heilbrigðisþjónusta til boða. Lýtaðgerð sé valkvæð sem skapi vinnuveitanda ekki skyldu til að greiða laun í veikindaorlofi. Aðgerðin hafi hvorki verið aðkallandi eða nauðsynleg til að draga úr afleiðingum sjúkdóms sem fyrirsjáanlegt væri að leiddi til óvinnufærni. Eins og áður segir féllst Hæstiréttur á rök mannsins og voru honum dæmdar bætur. Það er 479.368 krónur með dráttarvöxtum og 3 milljónir króna í málskostnað á öllum dómstigum. Trans Ísland fagnar en SA harmar Eins og greint hefur verið frá í fréttum RÚV af málinu fagna Samtökin ´78 og Trans Ísland niðurstöðunni. Samtök atvinnulífsins hafa hins vegar harmað hana. Í aðsendri grein á Vísi þann 1. júlí sagði Maj-Britt Hjördís Briem, lögmaður hjá SA, Hæstarétt á villigötum. „Þrátt fyrir að kjarasamningar og lög takmarki vissulega greiðslu veikindalauna frá atvinnurekendum við sjúkdóma og slys er hægt að sækja um greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga sem hafa það hlutverk að styðja við sjóðsfélaga í fjarvistum sem atvinnurekendur greiða ekki,“ segir hún í greininni. Málefni trans fólks Dómsmál Vinnumarkaður Heilbrigðismál Mest lesið Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Innlent Kjölur ekki á dagskrá Innlent Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Innlent Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Innlent „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Innlent Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Fleiri fréttir Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Sjá meira
Hæstiréttur felldi sinn dóm þann 28. júní og sneri þar með við dómi Landsréttar frá 5. nóvember. Héraðsdómur Reykjavíkur hafði hins vegar komist að sömu niðurstöðu og Hæstiréttur og dæmt trans manninum bætur, þann 10. maí árið 2021. Verkalýðsfélagið VR rak málið fyrir hönd trans mannsins gegn verslun sem hann starfaði hjá frá árinu 2015 til 2020 í hlutastarfi en í janúar í þeim mánuði var honum sagt upp störfum. Í uppsagnarbréfinu var sagt að það hafi verið vegna samdráttar í sölu og frammistöðu hans í starfi. Einnig kom fram að maðurinn hefði um miðjan janúar árið 2020 beðið yfirmann sinn um leyfi í febrúar og mars. Það leyfi hefði verið veitt á þeirri forsendu að um væri að ræða orlof sem hefði þegar verið greitt fyrir en að öðru leyti yrði leyfið launalaust. Gert væri ráð fyrir því að hann mætti til vinnu í byrjun apríl og ynni út þann mánuð sem yrði hans síðasti hjá versluninni. Maðurinn sneri hins vegar ekki aftur til starfa. Maðurinn hafði frá árinu 2017 notið meðferðar hjá trans teymi Landspítalans. Lutu málsatvik dómsmálsins að því hvort hann hafi átt veikindarétt í tvo mánuði eftir brjóstnámsaðgerð. VR gerði kröfu um að svo yrði, byggt á læknisvottorði. Enginn vafi um sjúkdóm Lýtalæknir vitnaði til um að brjóstnám væri mikilvægur liður í meðferð trans manna. Þeim liði betur, sjálfsvígstíðni lækkaði og andleg líðan batnaði. Trans Ísland og Samtökin ´78 fagna niðurstöðunni.EPA Geðlæknir vitnaði um að þó að maðurinn hefði fæðst kona hefði hann greint frá því að hafa upplifað sig í röngum líkama frá kynþroskaaldri. Hann hafi fundið fyrir miklum kynama og leitað sér aðstoðar. Þar hafi hann verið greindur og fengið hormónameðferð. Því næst fór hann í brjóstnám en vegna vandamála í aðgerðinni hefði hann verið frá vinnu um nokkurt skeið. „Tekið var fram að meðferð áfrýjanda væri að mestu greidd af sjúkratryggingum enda um staðfestan sjúkdóm að ræða sem félli undir greiningarviðmið og hefði sjúkdómsnúmerið F64.0 í greiningarkerfum,“ segir í dóminum. Vitnaði geðlæknirinn að kynmisræmi leiddi til kynama sem ylli vanlíðan með kyneinkenni. Enginn vafi léki á að þetta teldist sjúkdómur. Lögmaður verslunarinnar sagði að kynmisræmi gæti ekki talist sjúkdómur og breytti engu þó að trans fólki standi heilbrigðisþjónusta til boða. Lýtaðgerð sé valkvæð sem skapi vinnuveitanda ekki skyldu til að greiða laun í veikindaorlofi. Aðgerðin hafi hvorki verið aðkallandi eða nauðsynleg til að draga úr afleiðingum sjúkdóms sem fyrirsjáanlegt væri að leiddi til óvinnufærni. Eins og áður segir féllst Hæstiréttur á rök mannsins og voru honum dæmdar bætur. Það er 479.368 krónur með dráttarvöxtum og 3 milljónir króna í málskostnað á öllum dómstigum. Trans Ísland fagnar en SA harmar Eins og greint hefur verið frá í fréttum RÚV af málinu fagna Samtökin ´78 og Trans Ísland niðurstöðunni. Samtök atvinnulífsins hafa hins vegar harmað hana. Í aðsendri grein á Vísi þann 1. júlí sagði Maj-Britt Hjördís Briem, lögmaður hjá SA, Hæstarétt á villigötum. „Þrátt fyrir að kjarasamningar og lög takmarki vissulega greiðslu veikindalauna frá atvinnurekendum við sjúkdóma og slys er hægt að sækja um greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga sem hafa það hlutverk að styðja við sjóðsfélaga í fjarvistum sem atvinnurekendur greiða ekki,“ segir hún í greininni.
Málefni trans fólks Dómsmál Vinnumarkaður Heilbrigðismál Mest lesið Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Innlent Kjölur ekki á dagskrá Innlent Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Innlent Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Innlent „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Innlent Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Fleiri fréttir Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Sjá meira