Styðja stjórnvöld starfastuld? Baldur Sigmundsson og Gunnar Valur Sveinsson skrifa 15. ágúst 2022 14:30 Á síðasta ári samþykkti Alþingi breytingu á lögum um farþegaflutninga sem vöktu von í brjósti innlendra rekstraraðila hópbifreiða um að starfastuldur og félagsleg undirboð erlendra hópbifreiðafyrirtækja heyra sögunni til. Breytingin fólst í að nú er erlendum rekstraraðilum hópbifreiða eingöngu heimilt að stunda farþegaflutninga hér á landi í 10 daga samfleytt innan hvers almanaksmánaðar, svokölluð 10 daga regla. Takmörkunin er í samræmi við ákvæði um gestaflutninga í regluverki ESB um farþegaflutninga. Dönsk stjórnvöld hafa einnig takmarkað gestaflutninga með svipuðum hætti ásamt því að gera þá kröfu að ökumenn erlendra hópbifreiða njóti sömu kjara og danskir kollegar þeirra. Þrátt fyrir lagabreytingu var tekið eftir því seinni part sumars 2021 að erlent ökutæki væri að að stunda starfsemi óáreitt hér á landi. Samtök ferðaþjónustunnar vöktu athygli á þessu við eftirlitsaðila en fengu þau svör að vegna skorts á virku eftirliti og viðurlögum væru afleiðingar engar. Einnig áttu fulltrúar samtakanna samtöl við tollverði sem hafa það hlutverk að fylgjast með innflutningi og akstursskrám þeirra sem eru með leyfi fyrir tímabundna farþegaflutninga. Í ljós kom að þar skorti verkferla til að fylgja hinni nýju löggjöf eftir. Er starfastuldur í lagi? Frá þvi lögin um tímabundna gestaflutninga tóku gildi á síðasta ári hafa Samtök ferðaþjónustunnar átt í stöðugum samskiptum við samgönguráðuneytið ásamt lögreglu- og tollayfirvöldum til að tryggja framkvæmd í samræmi við ákvæði laganna. Í vor skrifuðum við grein undir fyrirsögninni „að störfum væri stolið og stjórnvöld væru ráðþrota“ og töldum við okkur trú um, í bjartsýniskasti, að í kjölfarið myndu stjórnvöld bregðast við. Svo var ekki raunin en þó komu fram skýrar ábendingar frá stjórnvöldum um að ekki væri þörf á skýrara regluverki og að eftirlits- og verkferlar væru til staðar. Það gaf innlendum rekstrarðilum von um að starfastuldur væri endanlega úr sögunni en annað hefur því miður komið á daginn. Undanfarnar vikur hefur sami rekstraraðili hópbifreiðar og var hér án allra leyfa síðasta sumar, verið að aka aftur í trássi við gildandi lög með fullfermi farþega. SAF hafa ítrekað vakið athygli á þessu og sent myndir af ökutækinu ásamt dagsetningum á eftirlitsaðila lögreglunnar sem virðast lítið aðhafast. Aðgerðarleysið má túlka sem svo að stjórnvöld styðji félagsleg undirboð og starfastuld. Stéttarfélögin hafa ekkert gert til að verja þau störf sem hér eru að tapast og innlend fyrirtæki standa ráðþrota gagnvart þeirri sjóræningjastarfsemi sem hér þrífst. Á sama tíma skortir hins vegar ekkert á að eftirliti með innlendri ferðaþjónustustarfemi sé sinnt þar sem eftirlitsaðilar rýna gaumgæfilega í afrit af leyfum og aksturtíma bílstjóra. Brestir í trúverðugleika Vitað er að nokkrir erlendir rekstraraðilar lásu lögin betur en íslensk stjórnvöld hafa gert og hættu allri starfsemi við farþegaflutninga nú í sumar. Erlendir ferðaheildsalar kaupa nú farþegaflutninga af innlendum rekstaraðilum í staðinn. Þessum jákvæðu áhrifum er hins vegar stefnt í hættu með aðgerðaleysi stjórnvalda og skorti á eftirfylgni við lögin. Það gerir það að verkum að nú horfa þessi fyrirtæki á þá ólöglegu starfemi sem hér fær að þrífast og missa trúna á íslensku regluverki og umhverfi. Erlend hópbfreiðafyrirtæki eru ekki eina ólöglega starfsemin sem grefur undan íslenskum vinnumarkaði. Það hefur tíðkast að erlendir ökumenn starfi hér réttindalausir í atvinnuakstri án tilskilinna ökuréttindi til að aka hópbifreiðum eða fólksbílum. Innlendir ökumenn eru hins vegar krafðir um slík ökuréttindi. SAF og félagsmenn samtakanna hafa óskað eftir útskýringum stjórnvalda á þessu ósamræmi og skýringum á því hvað gildir hér á landi en mjög hefur dregist að svara því. Þetta er algerlega óásættanlegt og verður að laga strax. Stjórnvöld þurfa að bretta upp ermar Þrátt fyrir að nú sé meira en ár frá því takmarkanir á gestaflutningum tóku gildi er eftirlit með erlendum ferðaþjónustuaðilum enn í fullkomnu uppnámi. Tollayfirvöld og lögregla virðast ekki ná að stjórna verkefninu. Það grefur undan trú á eftirliti og lagaumhverfi hér á landi og eykur líkurnar á að erlend fyrirtæki reyni að komast upp með sjóræningjastarfsemi fremur en að fara eftir lögum og reglum og ýtir undir aukningu á slíkri starfsemi næstu misserin. Það eru mikil vonbrigði að þessi mál séu enn í lamasessi og ljóst að nú þurfa stjórnvöld, með ráðherra samgöngumála í broddi fylkingar að bretta upp ermar. Þessu þarf að kippa í liðinn áður en fleiri erlend hópbifreiðafyrirtæki og bílstjórar taka að stela hér störfum með tilheyrandi áhrifum á vinnumarkað og skatttekjur. SAF krefjast þess að stjórnvöld stígi fram og skýri verkferla með skráningu og eftirliti gestaflutninga og hvað þau hyggjast gera til að ná stjórn á vandamálinu. Að öðrum kosti verður ekki annað séð en að stjórnvöld láti sér félagsleg undirboð í greininni í léttu rúmi liggja. Baldur Sigmundsson, lögfræðingur SAFGunnar Valur Sveinsson, verkefnastjóri SAF Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Vinnumarkaður Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Á síðasta ári samþykkti Alþingi breytingu á lögum um farþegaflutninga sem vöktu von í brjósti innlendra rekstraraðila hópbifreiða um að starfastuldur og félagsleg undirboð erlendra hópbifreiðafyrirtækja heyra sögunni til. Breytingin fólst í að nú er erlendum rekstraraðilum hópbifreiða eingöngu heimilt að stunda farþegaflutninga hér á landi í 10 daga samfleytt innan hvers almanaksmánaðar, svokölluð 10 daga regla. Takmörkunin er í samræmi við ákvæði um gestaflutninga í regluverki ESB um farþegaflutninga. Dönsk stjórnvöld hafa einnig takmarkað gestaflutninga með svipuðum hætti ásamt því að gera þá kröfu að ökumenn erlendra hópbifreiða njóti sömu kjara og danskir kollegar þeirra. Þrátt fyrir lagabreytingu var tekið eftir því seinni part sumars 2021 að erlent ökutæki væri að að stunda starfsemi óáreitt hér á landi. Samtök ferðaþjónustunnar vöktu athygli á þessu við eftirlitsaðila en fengu þau svör að vegna skorts á virku eftirliti og viðurlögum væru afleiðingar engar. Einnig áttu fulltrúar samtakanna samtöl við tollverði sem hafa það hlutverk að fylgjast með innflutningi og akstursskrám þeirra sem eru með leyfi fyrir tímabundna farþegaflutninga. Í ljós kom að þar skorti verkferla til að fylgja hinni nýju löggjöf eftir. Er starfastuldur í lagi? Frá þvi lögin um tímabundna gestaflutninga tóku gildi á síðasta ári hafa Samtök ferðaþjónustunnar átt í stöðugum samskiptum við samgönguráðuneytið ásamt lögreglu- og tollayfirvöldum til að tryggja framkvæmd í samræmi við ákvæði laganna. Í vor skrifuðum við grein undir fyrirsögninni „að störfum væri stolið og stjórnvöld væru ráðþrota“ og töldum við okkur trú um, í bjartsýniskasti, að í kjölfarið myndu stjórnvöld bregðast við. Svo var ekki raunin en þó komu fram skýrar ábendingar frá stjórnvöldum um að ekki væri þörf á skýrara regluverki og að eftirlits- og verkferlar væru til staðar. Það gaf innlendum rekstrarðilum von um að starfastuldur væri endanlega úr sögunni en annað hefur því miður komið á daginn. Undanfarnar vikur hefur sami rekstraraðili hópbifreiðar og var hér án allra leyfa síðasta sumar, verið að aka aftur í trássi við gildandi lög með fullfermi farþega. SAF hafa ítrekað vakið athygli á þessu og sent myndir af ökutækinu ásamt dagsetningum á eftirlitsaðila lögreglunnar sem virðast lítið aðhafast. Aðgerðarleysið má túlka sem svo að stjórnvöld styðji félagsleg undirboð og starfastuld. Stéttarfélögin hafa ekkert gert til að verja þau störf sem hér eru að tapast og innlend fyrirtæki standa ráðþrota gagnvart þeirri sjóræningjastarfsemi sem hér þrífst. Á sama tíma skortir hins vegar ekkert á að eftirliti með innlendri ferðaþjónustustarfemi sé sinnt þar sem eftirlitsaðilar rýna gaumgæfilega í afrit af leyfum og aksturtíma bílstjóra. Brestir í trúverðugleika Vitað er að nokkrir erlendir rekstraraðilar lásu lögin betur en íslensk stjórnvöld hafa gert og hættu allri starfsemi við farþegaflutninga nú í sumar. Erlendir ferðaheildsalar kaupa nú farþegaflutninga af innlendum rekstaraðilum í staðinn. Þessum jákvæðu áhrifum er hins vegar stefnt í hættu með aðgerðaleysi stjórnvalda og skorti á eftirfylgni við lögin. Það gerir það að verkum að nú horfa þessi fyrirtæki á þá ólöglegu starfemi sem hér fær að þrífast og missa trúna á íslensku regluverki og umhverfi. Erlend hópbfreiðafyrirtæki eru ekki eina ólöglega starfsemin sem grefur undan íslenskum vinnumarkaði. Það hefur tíðkast að erlendir ökumenn starfi hér réttindalausir í atvinnuakstri án tilskilinna ökuréttindi til að aka hópbifreiðum eða fólksbílum. Innlendir ökumenn eru hins vegar krafðir um slík ökuréttindi. SAF og félagsmenn samtakanna hafa óskað eftir útskýringum stjórnvalda á þessu ósamræmi og skýringum á því hvað gildir hér á landi en mjög hefur dregist að svara því. Þetta er algerlega óásættanlegt og verður að laga strax. Stjórnvöld þurfa að bretta upp ermar Þrátt fyrir að nú sé meira en ár frá því takmarkanir á gestaflutningum tóku gildi er eftirlit með erlendum ferðaþjónustuaðilum enn í fullkomnu uppnámi. Tollayfirvöld og lögregla virðast ekki ná að stjórna verkefninu. Það grefur undan trú á eftirliti og lagaumhverfi hér á landi og eykur líkurnar á að erlend fyrirtæki reyni að komast upp með sjóræningjastarfsemi fremur en að fara eftir lögum og reglum og ýtir undir aukningu á slíkri starfsemi næstu misserin. Það eru mikil vonbrigði að þessi mál séu enn í lamasessi og ljóst að nú þurfa stjórnvöld, með ráðherra samgöngumála í broddi fylkingar að bretta upp ermar. Þessu þarf að kippa í liðinn áður en fleiri erlend hópbifreiðafyrirtæki og bílstjórar taka að stela hér störfum með tilheyrandi áhrifum á vinnumarkað og skatttekjur. SAF krefjast þess að stjórnvöld stígi fram og skýri verkferla með skráningu og eftirliti gestaflutninga og hvað þau hyggjast gera til að ná stjórn á vandamálinu. Að öðrum kosti verður ekki annað séð en að stjórnvöld láti sér félagsleg undirboð í greininni í léttu rúmi liggja. Baldur Sigmundsson, lögfræðingur SAFGunnar Valur Sveinsson, verkefnastjóri SAF
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun