Vistheimilisnefnd var skipuð af forsætisráðherra árið 2007 eftir að Breiðavíkurmálið svokallaða kom upp. Nefndin rannsakaði alls átta vistheimili þar sem grunsemdir voru um illa meðferð á börnum. Nefndin var lögð niður á síðasta ári.
Halldór Þormar Halldórsson starfsmaður Sýslumannsins á Norðurlandi eystra og umsjónarmaður með sanngirnisbótum telur að nefndin hafi ekki alveg verið búin að ljúka öllum sínum rannsóknum.
„Það eru alltaf að koma upp ný mál þannig að þessi mál voru ekki alveg kláruð á sínum tíma,“ segir Halldór.
Hafi aldrei getað brugðist við
„Ég þekki ekki hvað bjó að baki ákvarðana vistheimilisnefndar um hvaða heimili yrðu könnuð á sínum tíma. En þegar ég tek við því starfi að kalla inn sanngirnisbætur þá komu töluvert af umsóknum og gögnum sem vörðuðu önnur heimili sem voru ekki könnuð. Það var aldrei hægt að greiða út bætur til þeirra því sú krafa var gerð í lögum að vistheimilisnefnd hafi gert könnun á störfum heimilisins,“ segir Halldór.
Halldór segist hafa fengið all nokkrar ábendingar um barnaheimilið á Hjalteyri í áranna rás og umsóknir um sanngirnisbætur.
„Ég er búinn að þekkja Hjalteyrarmálið lengi og mál sem tengjast Arnarholti og Laugarlandi en því miður var aldrei hægt að bregðast við. Einfaldlega af því vistheimilisnefnd rannsakaði ekki þessi heimili. En alltaf þegar mér bárust ásakanir um illa meðferð á börnum vakti ég athygli á því á einn eða annan hátt,“ segir Halldór.
Bæjarstjórar vilja skoða starfsemi hjónanna
Hann telur að endurvekja eigi vistheimilisnefnd svo hægt séð að klára að fara yfir málin.
„Það gæti verið lausn að endurvekja slíka nefnd en breyta um form á starfseminni þannig að hún verði einfaldari. Því það var galli á störfum nefndarinnar á sínum tíma að þau voru mjög tímafrek. Það hafa þegar komið fram nokkrar þingsályktanir um að gera heildarúttektir á dvöl barna á vistheimilum á síðustu öld en hingað til hafa þær ekki náð fram að ganga. Sveitarfélög geta hins vegar alltaf sjálf rannsakað starfsemi slíkra heimila,“ segir Halldór.
Hjónin Einar og Beverly Gíslason sem ráku barnaheimili á Hjalteyri á árunum 1972 -1979 hafa verið ásökuðu um grimmdarlegt ofbeldi síðustu daga af hálfu þeirra sem dvöldu þar á sínum tíma. Þau ráku svo dagheimili-og leikskóla í Garðabæ á árunum 1995-2015.
Bæjarstjóri Garðabæjar sagði í fréttum í gær að starfsemin yrði rannsökuð vegna þeirra upplýsinga sem nú hafa komið fram um illa meðferð þeirra á börnum á áttunda áratugnum. Þá studdi bæjarstjóri Akureyrar að slík rannsókn yrði gerð á Hjalteyrarheimilinu á áttunda áratug síðustu aldar en barnavernd Akureyrar var meðal þeirra sem sendi börn þangað á sínum tíma.
