Nýársheiti: Af hverju þau klikka og leiðir til að viðhalda þeim Bergsveinn Ólafsson skrifar 1. janúar 2020 14:00 Tvö þúsund og tuttugu er gengið í garð með öllum tilheyrandi látum. Flestir eru búnir sukka vel um jólin og ætla að fara rífa sig hressilega í gang í byrjun janúar. Fasta, ketó, vegan, ekkert hveiti, vakna sex alla daga, hot yoga, crossift, einkaþjálfun, fitumæling, ísbað, þakklætislisti, hugleiðsla, lesa heila bók, betri starfsmaður, vinur og foreldri. Af hverju klikka nýársheiti? Einn af hverjum fjórum einstaklingum standa enn við nýársheitin sín eftir þrjátíu daga og einungis átta prósent einstaklinga ná að festa þau til lengri tíma. Ástæðan fyrir því er að fólk stefnir alltof hátt og setur óraunhæfar kröfur á sjálfan sig. Eftir allt sukkið um jólin ætlar fólk að sigra heiminn í byrjun janúar og það með hröðum hætti. Það er ekki líklegt til árangurs. Fólk verður að hafa varann á að mynda sér ekki nýársheiti sem eru gerð til að mistakast. Það er erfitt að temja sér nýjar venjur. Það er ekkert skemmtilegt til að byrja með því við þurfum að fórna einhverju sem við erum vön að gera og hefur gefið okkur ákveðið öryggi hingað til. Skammvinna ánægjan sem fylgir gömlu venjunum hljómar miklu betur heldur en langvinna ánægjan sem þú færð við að fórna henni fyrir nýrri ákjósanlegri venjur. Það er erfiðara að taka framtíðina inn myndina þegar þú stendur í frammi fyrir ákvörðun þar sem þægindin í núverandi augnabliki er að öskra á þig. Oft hefur verið rætt um viljastyrk í tengslum við að temja sér nýjar venjur. Margir semja við raunveruleikann og átta sig á að hugsanlega draga þeir frekari ávinninga seinna meir með því að fórna skammvinnu ánægjunni og þægindunum sem henni fylgja. Viljastyrkur virkar ekki eins vel fyrir aðra af því að tilfinningar trompa yfirleitt rökhugsunina. Það er erfiðara að mynda tengingu við fjarlægari verðlaun. Hreinn og beinn viljastyrkur er því oft alls ekki nóg. Sum nýársheiti eru byggð á engum grunni. Þar að leiðandi hafa margir ekki nógu góða ástæðu til að framfylgja þeim. Af hverju ætti maður að gera eitthvað nýtt og krefjandi ef það er ekki hluti af hver maður er eða hvert maður vill stefna? Þú þarft að vita ástæðuna fyrir þeim og minna þig á hana þegar þú dettur af sporinu.Myndaðu þér hæfilega krefjandi venjur sem þú átt raunverulegan möguleika á að viðhalda ef þú leggur hart að þér Fyrsta skrefið er að vera meðvitaður um venjurnar þínar þar sem þær gerast nánast flestar án þess að þú takir eftir þeim. Veittu sjálfum þér athygli. Fylgstu með hvernig þér líður þegar þú gerir hlutina sem þú vilt hætta. Eru þeir virkilega þess virði? Eru þeir að færa þig nær þinni sýn eða skemma fyrir þér? Þegar þú ert meðvitaður um venjurnar þínar og hvaða áhrif þær eru að hafa á þig er næsta skref að mynda sér nýjar venjur og skipta slæmum venjum út fyrir ákjósanlegri venjur. Þar er lykilatriði að hafa í huga að stefna hæfilega hátt. Ef þú ætlar að taka allt í gegn í einum rykk þá verða hlutirnir yfirþyrmandi og þér á eftir að mistakast. Þú vilt heldur ekki stefna of lágt. Þú vilt skora sjálfan þig aðeins á hólm því annars verður ferðalagið ekkert spennandi. Mundu að lítil skref verða að stórum breytingum. Byrjaðu smátt. Fimmtán mínútna göngutúrinn verður eflaust að hálftíma skokki eftir hálft ár. Litla spínatklípan sem þú bætir við máltíðina þína í hádeginu gæti þakið diskinn þinn eftir ár. Þriggja mínútna hugleiðslan gæti orðið að tuttugu mínútum áður en þú veist af. Minnkaður símatími um hálftíma gæti orðið að klukkutíma símanotkun á dag. Finndu ástæðuna bakvið nýársheitin Þú þarft að vita hvert þú ert að stefna. Hvernig viltu að lífið þitt verði eftir hálft ár, ár, þrjú ár? Hvað viltu gera? Hver viltu verða? Sjáðu það fyrir þér. Eflaust viltu taka vinnu, skóla, heilsu, félagsleg tengsl og áhugamál inn í myndina. Næst er gott að vita af hverju þú vilt uppfylla þessa sýn. Þegar þú veist "af hverju" verður svokallaða "hvernig" auðveldara. Ákvörðunin að fórna skammvinnri ánægju fyrir langvinnri ánægju seinna meir verður miklu auðveldari þegar þú ert með skýra sýn á framtíðina. Þú ert líklegri til að gera það sem hefur tilgang en ekki það sem er hentugast. Þú vilt hafa áætlun um hvernig þú ætlar að láta sýnina verða að veruleika. Það eru skrefin sem þú sinnir daglega og það sem lífið snýst um. Það eru í rauninni nýársheitin. Síðan þarf að koma auga á mögulegar hindranir á leiðinni og finna lausnir við þeim. Þar á eftir fylgistu með sjálfum þér framfylgja áætluninni og uppfærir hana eftir þínum þörfum. Lokaskilaboð Að lokum langar mig að biðja þig um eitt. Ekki bíða eftir því að verða hamingjusamur einungis þegar þú nærð markmiðunum þínum. Allir dagarnir sem þú ert að bíða eru nefnilega það sem lífið snýst um. Hugsanlega er hamingjan að finna á leiðinni upp fjallið en ekki í skammri ánægjutilfinningu á toppnum. Leiðin er krefjandi en hún gefur sönn verðlaun. Á leiðinni tekst þú við áskoranir sem gera þig að betri einstakling í dag heldur en þú varst í gær. Þar finnurðu sannan tilgang með lífinu, sem er svo miklu betra en eintóm hamingja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Áramót Bergsveinn Ólafsson Mest lesið Falleg heimasíða — tóm kirkja Hilmar Kristinsson Skoðun Að fá óvæntan skatt í jólagjöf Tina Paic Skoðun Sögulegur dagur Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Móðurást milli rimlanna Rósa Líf Darradóttir,Darri Gunnarsson Skoðun Hækkaði Sjálfstæðisflokkurinn erfðafjárskatt um 6,3 milljarða? Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ofbeldi barna og verkferlar Kennarasambandsins Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Áform sem ógna hagsmunum sveitarfélaga Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Er RÚV, BBC okkar Íslendinga? Páll Steingrímsson Skoðun Aðvörunarorð Rutte, framkvæmdastjóra NATO Arnór Sigurjónsson Skoðun Erfðafjárskattur hækkar Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Áhyggjur af stöðu tónlistarmenntunar á degi tónlistar Aron Örn Óskarsson,Edda Austmann,Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hækkaði Sjálfstæðisflokkurinn erfðafjárskatt um 6,3 milljarða? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Að fá óvæntan skatt í jólagjöf Tina Paic skrifar Skoðun Falleg heimasíða — tóm kirkja Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Samvera er heilsuefling Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Skuldaskellir, nýr jólasveinn sveitarfélaga? Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fullveldi á okkar forsendum Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónustan er ekki vandamálið – hún heldur hjólum landsins gangandi Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Gagnaver – reynsla frá Danmörku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Ofbeldi barna og verkferlar Kennarasambandsins Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Móðurást milli rimlanna Rósa Líf Darradóttir,Darri Gunnarsson skrifar Skoðun Sögulegur dagur Inga Lind Karlsdóttir skrifar Skoðun Fræðsla, forvarnir og lög gegn stafrænu ofbeldi Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Hvaða öryggistæki á daginn í dag? Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Er RÚV, BBC okkar Íslendinga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Meira fyrir eldri borgara Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Opin Þjóðkirkja í sókn Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Áform sem ógna hagsmunum sveitarfélaga Kolbrún Georgsdóttir skrifar Skoðun Aðvörunarorð Rutte, framkvæmdastjóra NATO Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Erfðafjárskattur hækkar Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Ekki stimpla mig! Lóa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Karlar gegn kynbundnu ofbeldi Þorgerður J. Einarsdóttir,Ingólfur Á. Jóhannesson skrifar Skoðun 3.860 börn í Reykjavík nýttu ekki frístundastyrkinn Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aldrei gefast upp Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Að búa til eitthvað úr engu Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Stafrænt ofbeldi: Ógn sem fylgir þolendum hvert sem þeir fara Jenný Kristín Valberg skrifar Skoðun Mikilvægt að taka upp keflið og byrja að baka Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Sakborningurinn og ég Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Vinnum hratt og vinnum saman Jóhanna Hlín Auðunsdóttir skrifar Skoðun Er líf karlmanns 75% af virði lífi konu? Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Tvö þúsund og tuttugu er gengið í garð með öllum tilheyrandi látum. Flestir eru búnir sukka vel um jólin og ætla að fara rífa sig hressilega í gang í byrjun janúar. Fasta, ketó, vegan, ekkert hveiti, vakna sex alla daga, hot yoga, crossift, einkaþjálfun, fitumæling, ísbað, þakklætislisti, hugleiðsla, lesa heila bók, betri starfsmaður, vinur og foreldri. Af hverju klikka nýársheiti? Einn af hverjum fjórum einstaklingum standa enn við nýársheitin sín eftir þrjátíu daga og einungis átta prósent einstaklinga ná að festa þau til lengri tíma. Ástæðan fyrir því er að fólk stefnir alltof hátt og setur óraunhæfar kröfur á sjálfan sig. Eftir allt sukkið um jólin ætlar fólk að sigra heiminn í byrjun janúar og það með hröðum hætti. Það er ekki líklegt til árangurs. Fólk verður að hafa varann á að mynda sér ekki nýársheiti sem eru gerð til að mistakast. Það er erfitt að temja sér nýjar venjur. Það er ekkert skemmtilegt til að byrja með því við þurfum að fórna einhverju sem við erum vön að gera og hefur gefið okkur ákveðið öryggi hingað til. Skammvinna ánægjan sem fylgir gömlu venjunum hljómar miklu betur heldur en langvinna ánægjan sem þú færð við að fórna henni fyrir nýrri ákjósanlegri venjur. Það er erfiðara að taka framtíðina inn myndina þegar þú stendur í frammi fyrir ákvörðun þar sem þægindin í núverandi augnabliki er að öskra á þig. Oft hefur verið rætt um viljastyrk í tengslum við að temja sér nýjar venjur. Margir semja við raunveruleikann og átta sig á að hugsanlega draga þeir frekari ávinninga seinna meir með því að fórna skammvinnu ánægjunni og þægindunum sem henni fylgja. Viljastyrkur virkar ekki eins vel fyrir aðra af því að tilfinningar trompa yfirleitt rökhugsunina. Það er erfiðara að mynda tengingu við fjarlægari verðlaun. Hreinn og beinn viljastyrkur er því oft alls ekki nóg. Sum nýársheiti eru byggð á engum grunni. Þar að leiðandi hafa margir ekki nógu góða ástæðu til að framfylgja þeim. Af hverju ætti maður að gera eitthvað nýtt og krefjandi ef það er ekki hluti af hver maður er eða hvert maður vill stefna? Þú þarft að vita ástæðuna fyrir þeim og minna þig á hana þegar þú dettur af sporinu.Myndaðu þér hæfilega krefjandi venjur sem þú átt raunverulegan möguleika á að viðhalda ef þú leggur hart að þér Fyrsta skrefið er að vera meðvitaður um venjurnar þínar þar sem þær gerast nánast flestar án þess að þú takir eftir þeim. Veittu sjálfum þér athygli. Fylgstu með hvernig þér líður þegar þú gerir hlutina sem þú vilt hætta. Eru þeir virkilega þess virði? Eru þeir að færa þig nær þinni sýn eða skemma fyrir þér? Þegar þú ert meðvitaður um venjurnar þínar og hvaða áhrif þær eru að hafa á þig er næsta skref að mynda sér nýjar venjur og skipta slæmum venjum út fyrir ákjósanlegri venjur. Þar er lykilatriði að hafa í huga að stefna hæfilega hátt. Ef þú ætlar að taka allt í gegn í einum rykk þá verða hlutirnir yfirþyrmandi og þér á eftir að mistakast. Þú vilt heldur ekki stefna of lágt. Þú vilt skora sjálfan þig aðeins á hólm því annars verður ferðalagið ekkert spennandi. Mundu að lítil skref verða að stórum breytingum. Byrjaðu smátt. Fimmtán mínútna göngutúrinn verður eflaust að hálftíma skokki eftir hálft ár. Litla spínatklípan sem þú bætir við máltíðina þína í hádeginu gæti þakið diskinn þinn eftir ár. Þriggja mínútna hugleiðslan gæti orðið að tuttugu mínútum áður en þú veist af. Minnkaður símatími um hálftíma gæti orðið að klukkutíma símanotkun á dag. Finndu ástæðuna bakvið nýársheitin Þú þarft að vita hvert þú ert að stefna. Hvernig viltu að lífið þitt verði eftir hálft ár, ár, þrjú ár? Hvað viltu gera? Hver viltu verða? Sjáðu það fyrir þér. Eflaust viltu taka vinnu, skóla, heilsu, félagsleg tengsl og áhugamál inn í myndina. Næst er gott að vita af hverju þú vilt uppfylla þessa sýn. Þegar þú veist "af hverju" verður svokallaða "hvernig" auðveldara. Ákvörðunin að fórna skammvinnri ánægju fyrir langvinnri ánægju seinna meir verður miklu auðveldari þegar þú ert með skýra sýn á framtíðina. Þú ert líklegri til að gera það sem hefur tilgang en ekki það sem er hentugast. Þú vilt hafa áætlun um hvernig þú ætlar að láta sýnina verða að veruleika. Það eru skrefin sem þú sinnir daglega og það sem lífið snýst um. Það eru í rauninni nýársheitin. Síðan þarf að koma auga á mögulegar hindranir á leiðinni og finna lausnir við þeim. Þar á eftir fylgistu með sjálfum þér framfylgja áætluninni og uppfærir hana eftir þínum þörfum. Lokaskilaboð Að lokum langar mig að biðja þig um eitt. Ekki bíða eftir því að verða hamingjusamur einungis þegar þú nærð markmiðunum þínum. Allir dagarnir sem þú ert að bíða eru nefnilega það sem lífið snýst um. Hugsanlega er hamingjan að finna á leiðinni upp fjallið en ekki í skammri ánægjutilfinningu á toppnum. Leiðin er krefjandi en hún gefur sönn verðlaun. Á leiðinni tekst þú við áskoranir sem gera þig að betri einstakling í dag heldur en þú varst í gær. Þar finnurðu sannan tilgang með lífinu, sem er svo miklu betra en eintóm hamingja.
Skoðun Áhyggjur af stöðu tónlistarmenntunar á degi tónlistar Aron Örn Óskarsson,Edda Austmann,Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hækkaði Sjálfstæðisflokkurinn erfðafjárskatt um 6,3 milljarða? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Ferðaþjónustan er ekki vandamálið – hún heldur hjólum landsins gangandi Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Stafrænt ofbeldi: Ógn sem fylgir þolendum hvert sem þeir fara Jenný Kristín Valberg skrifar
Skoðun Mikilvægt að taka upp keflið og byrja að baka Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar