Á­hyggju­efni að ungir menn hafi ekki jafn frjáls­lyndar skoðanir og feður þeirra

Þörf sé á að finna nýjan takt og breyta samtalinu þannig að við segjum karlmönnum ekki bara hvað þeir mega ekki gera heldur líka hvað þeir mega gera.

Barker segist æ oftar verða var við að foreldrar hafi áhyggjur af sonum sínum eða umræðu karla um konur á netinu, sem oft er vísað til sem karlanetsins [e. manosphere]. Þar sem karlmenn gagnrýna femínisma og jafnréttisbaráttu og margir telja jafnvel slíka baráttu hafa gert þeirra stöðu erfiðari eða verri, að ávinningur í kvennabaráttu sé á kostnað karlmanna, þeirra réttinda eða tækifæra.

Barker telur foreldra töluvert meðvitaðri um þessa umræðu í dag. Það séu fáir sem ekki hafi heyrt um Andrew Tate, Jordan Petersen eða Joe Rogan en einnig hafi verið fjallað um þetta í bresku þáttunum Adolescence.

„Ég er jákvæður eða bjartsýnn í þeim skilningi að fólk hafi áhyggjur. Stjórnmálafólk, fjölmiðlar, foreldrar, kennarar hafa áhyggjur af því hvað er að gerast hjá strákum, og það er gott, held ég.“

Skilaboðin til karlmanna of neikvæð

Barker segir samtalið um stúlkur og drengi alls ekki hafa þróast með sama hætti síðustu ár.

Þegar dóttir hans hafi verið táningur fyrir um fimmtán árum hafi verið mikið lagt upp úr því að segja stelpum að þær gætu verið hvað sem er. Það hafi verið bíómyndir, sögur og samtöl í skólanum og óteljandi fyrirmyndir sem þær gátu litið upp til.

„Ég held að við höfum einhvern veginn gengið út frá því að karlmenn myndu fylgja og skilja þetta, og margir okkar gerðu það, en ég held að við höfum ekki gert það sama fyrir karlmenn og drengi. Í staðinn hefur samtalið við drengi og karlmenn snúist um það sem þeir eiga ekki að gera. Það snýst um neitunina. Ekki beita ofbeldi, ekki drottna, ekki áreita, ekki tala niður til eða þagga niður í konunum á vinnustaðnum þínum.“

Barker segir þetta gjörsamlega nauðsynleg skilaboð en það þau séu bara neikvæð, og það sé galli.

„Við sögðum ekki hvað er það sem þú átt að gera? Hvað er jákvætt. Enginn, hvorki þrettán ára drengur né 35 ára karlmaður, þráir að vera bara þetta „ekki“ eða neikvæða.“

Það sé mikilvægt að færa umræðuna á það plan að einnig sé talað um karlmenn og drengi í jákvæðu ljósi. Það sé raunveruleg þörf á að fá karlmenn til liðs við jafnréttisbaráttuna en það þurfi að gera það með einhverjum nýjum leiðum og það sé þörf á nýju handriti um karlmenn.

Hann segir enn margt óunnið í jafnréttisbaráttu, sérstaklega þegar kemur að ofbeldi, og því þurfi karlmenn enn að gera margt til að bæta líf kvenna. Til dæmis hafi ekki enn verið fundin leið til að sætta þolendur og gerendur í kjölfar ofbeldis.

Barker segir þetta áskorun um allan heim. Hann hafi heimsótt miðstöðvar í Noregi, til dæmis þar sem er unnið með gerendum og þar sé lögð mikil áhersla á hópameðferðir, einstaklingsviðtöl og að vera í sambandi við þolendur, vilji þeir það. Hann segir lykilatriði í þessu að meðferð sé til langs tíma og að viðurkennt sé að sá sem beitir ofbeldi hafi mögulega sjálfur verið beittur ofbeldi eða lent í áfalli.

„Þetta módel virkar best ef þú viðurkennir að hann er einstaklingur með áfallasögu. Uppruni ofbeldishegðunar hans liggur yfirleitt í áfalli sem hann hefur orðið fyrir og að það er enginn tímarammi. Þetta er ekki eins og að taka tvær sýklalyfjatöflur á morgnana. Annað er að menn verða að vera innan um fólk.“

Menn verði að vera áfram í samfélagi manna. Að læra að lifa með skömminni til að komast frá henni til ábyrgðar og að lokum í bata.

„Þannig geti menn lært, ekki að nýju, heldur með nýjum hætti, að búa í samfélagi manna, að vera í nánu sambandi. Við verðum alltaf að trúa því að þarna sé manneskja sem getur orðið betri útgáfa af sjálfum sér.“

Barker segir það erfitt fyrir marga sem vinna með þolendum ofbeldis, að viðurkenna að ofbeldi manns sé mögulega sprottið úr öðru ofbeldi

„Það er engin afsökun fyrir ofbeldi hans. Það þýðir bara að í vinnunni sem þarf að vinna verður að viðurkenna allt það ofbeldi sem á undan kom. Því við fæðumst ekki ofbeldisfull.“

Barker segir þetta flókið að mörgu leyti því karlmenn beiti ofbeldi við ólíkar aðstæður. Sumir eigi við hegðunarvanda að stríða á meðan ofbeldi annarra eigi jafnvel uppruna sinn í einhvern annan vanda eins og fíkn.

„Ég held að, þegar maður hugsar um þetta fyrir karla, þá sé ofbeldi stundum viðbragð við sorg, þunglyndi eða jafnvel kvíða. Það er það tungumál sem okkur hefur verið leyft að nota, er, eða er það tungumál sem við notum vegna þess að okkur finnst við ekki færir um að tala um líðan og tilfinningar og biðja um hjálp. Þannig verður ofbeldið eins konar neyðarkall.“

Karlmenn líka hannaðir fyrir umönnun

Hann segir að í vissum tilfellum sé ofbeldið svo alvarlegt og áföllin svo gríðarleg að lítið sé hægt að gera en hann sé staðfastur í þeirri skoðun að ef við breytum viðbrögðum okkar við hegðun karlmanna og líðan þeirra gæti eitthvað breyst. Það sé til dæmis staðreynd, sem hafi verið rannsakað, að karlmenn, líkt og konur, séu hannaðir til að sjá um umönnun barna.

„Við hugsum bara karlmennska ofbeldi, ofbeldi karlmennska. En ég held að það sé margt líffræðilegt við karlmenn sem segi líka til um að karlmenn séu hannaðir til að hugsa um aðra mannveru.“

Hann segir það gera karlmenn að betri manneskjum að takast á við föðurhlutverkið. Það séu þó sannarlega staðalímyndir í því hlutverki líka. Eins og að karlmenn kunni betur að leika við börn en konur en það tengist, mögulega, því frekar að konur séu á þriðju vaktinni.

„Það er svo gott fyrir börn að leika en ég held að konur geti alveg sinnt því eins og karlmenn,“ segir hann og að einhverjar rannsóknir hafi til dæmis sýnt að karlmenn geti, betur en konur. Það sem rannsóknir hafa sýnt er að karlmenn ná frekar að sökkva sér í leik barnsins. Mér finnst að mæður ættu líka að gera þetta, því það er gaman. Og ég held að pabbar geti sefað og við getum sungið vögguvísur. Ég dýrkaði bæði leikinn með dóttur minni og svo, þó að ég geti alls ekki sungið, hafði ég gaman af því að syngja Golden Slumbers til að svæfa hana. Það svæfði mig líka.“

Eins og Barker kom að fyrr í viðtalinu telur hann að samtalið, um karlmenn og drengi, hafi að of miklu leyti snúist um það sem þeir mega ekki gera. Hann segir aðkomu karlmanna að umönnun barna eina leið til að breyta samtalinu um karlmenn og drengi.

„Þegar við spyrjum unga karla eða fullorðna karla hvað það þýði að vera karlmaður um allan heim, þá er „fyrirvinna“ yfirleitt efst á blaði en fast á hæla fylgir „að vera góður vinur.“

Barker telur að þannig sé ekki endilega þörf á að finna upp hjólið heldur ætti að hvetja menn til halla sér að þessum hugmyndum karlmennskunnar, að vera góður vinur, að standa með öðrum og að hvetja menn til samfélagslegrar þátttöku.

Spurður hvort hann sé bjartsýnn fyrir framtíðinni svarar hann því játandi. Það hafi mörg jákvæð skref verið stigin síðustu þrjátíu árin en að á sama tíma séu nokkrir hlutir sem valdi honum áhyggjum.

„Eitt er að yngri kynslóðin, sérstaklega ungir menn á aldrinum 18 til 30 ára, hafa ekki jafn framsæknar skoðanir á kynjajafnrétti og feður þeirra og afar. Það er ógnvekjandi,“ segir hann og að það sé jafnframt áskorunin fram undan.

Reiði ekki rétta svarið

Hann telur reiði gagnvart þessum hópi ungra manna ekki svarið. Það sé þó nauðsynlegt að ræða það sem þeir eru að segja. Eins og að þeir óttist að geta ekki verið fyrirvinna, að þeir muni ekki þéna jafn mikið og foreldrar þeirra, að atvinnumarkaðurinn sé óstöðugur, að gervigreindin komi í stað þeirra og að reglur á stefnumótamarkaði og í samskiptum kynjanna hafi breyst verulega.

„Sem þær þurftu vissulega að gera.“

Barker hefur unnið að því að fá drengi og karlmenn með í samtalið um jafnrétti í um þrjátíu ár. Hann segir samtalið sem betur fer hafa tekið breytingum á þessum tíma. Áður hafi það aðeins snúist um það hvort það væri raunveruleg þörf á því að hafa áhyggjur af þeim en nú sé meira verið að ræða hvað eigi að gera og hvernig stefnumótun eigi að taka mið af strákum og stelpum.

„Þannig að ég er bjartsýnn á það. Karlar eru að tala um tilfinningar sínar. Að læra að segja: „Það er ekki allt í lagi með okkur“. Ég held að við séum að átta okkur aðeins betur á því að við getum hlustað á það, við getum sýnt körlum samkennd og líka dregið þá til ábyrgðar í þeirri baráttu sem hefur verið háð, og við hverfum ekki frá.“