Er þetta gott plan í heilbrigðismálum? Jón Ívar Einarsson skrifar 27. nóvember 2024 17:10 Samfylkingin segist vera með „plan“ í heilbrigðismálum. Þegar rýnt er í planið er ýmislegt sem stingur í augun, en eitt af því er að samfylkingin stefnir að aukinni miðstýringu þegar kemur að veitingu heilbrigðisþjónustu, eða eins og þau orða það „veitum sjúkrahúsum aukið svigrúm til að ákveða hvernig þau vinna með einkarekstri“. Svo segir „aukið svigrúm og aukin ábyrgð sjúkrahúsa: Þau taki sjálf ákvarðanir um útboð til einkarekstrar“. Með öðrum orðum þá vill samfylkingin að sjúkrahúsin miðstýri hvaða verk eiga heima utan sjúkrahúsa. Þetta er afleitt plan. Aðalástæðurnar eru tvær. Tökum dæmi af einstaklingi sem þarf á aðgerð að halda. Viðkomandi þarf þá fyrst að fara í skoðun hjá Landspítala eða öðru sjúkrahúsi og þeir læknar að meta hvort þörf sé á aðgerð. Ef sjúkrahúslæknar ákveða svo að útvista aðgerðinni þá þarf viðkomandi sjúklingur aftur að koma í skoðun hjá viðkomandi lækni út í bæ. Þetta er vegna þess að læknisfræði eru ófullkomin vísindi og læknar ekki alltaf sammála um hvort og hvernig aðgerð er nauðsynleg. Þetta fyrirkomulag myndi því valda tvíverknaði og þvælingi sjúklinga í kerfinu ásamt aukinni bið. Hin ástæðan er að aðgerðir sem eru gerðar utan sjúkrahúsa eru að jafnaði ódýrari en aðgerðir sem eru gerðar innan sjúkrahúsa. Þetta kemur ekki á óvart þar sem háskólasjúkrahús hafa mun stærri yfirbyggingu og þurfa líka að sinna bráðaþjónustu og sérhæfðri þjónustu eins og t.d. gjörgæslusjúklingum og hjartaskurðlækningum. Sem dæmi má nefna að í nýlegu svari heilbrigðismálaráðuneytis um kostnað vegna aðgerða við endómetríósu kom fram að meðalkostnaður aðgerða á Landspítala án útlaga var 1.448.754 krónur, en meðalkostnaður sambærilegra aðgerða á Klíníkinni var hins vegar 887.500 krónur. Í aðgerðum Klíníkurinnar eru m.a. talin með legnám, aðgerðir við endómetríósu sem er innvaxin í ristil og aðgerðir sem aðrar stofnanir á Íslandi réðu ekki við að framkvæma. Innlögn á legudeild Klíníkurinnar var líka innifalin. Þannig er varlega áætlað um sambærilegar aðgerðir að ræða og sparnaður kaupanda þjónustununnar er yfir 100 milljónir árlega bara fyrir þennan aðgerðarflokk. Mun betra plan væri að skilgreina betur ábendingar og gæðastaðla aðgerða og annarar heilbrigðisþjónustu. Það er mjög mikilvægt að kaupandi þjónustunnar geti gengið að því sem vísu að gæðin séu góð m.t.t. árangurs og fylgikvilla og að ábendingar fyrir aðgerð séu viðeigandi, enda er sjaldgæf en þekkt skuggahlið einkarekinnar þjónustu að verið sé að gera inngrip án þess að tilefni sé til. Það vantar talsvert upp á að eftirlit með gæðum og viðeigandi ábendingum fyrir aðgerðum eigi sér stað, bæði í opinbera kerfinu og hjá einkaaðilum. Við þurfum því að efla Sjúkratryggingar til þessa verkefnis. Með því að að efla getu Sjúkratrygginga til að bjóða út heilbrigðisþjónustu myndi ríkið fá mun hægstæðari kjör og spara þannig hundruðir milljóna árlega. Sjúklingar myndu jafnframt fá skjóta þjónustu án tillit til efnahags sem hefur líka gríðarlega þjóðhagslega hagkvæm áhrif vegna minna vinnutaps og aukinna lífsgæða. Að sjálfsögðu þarf að efla Landspítala og aðrar ríkisstofnanir til að þær séu betur í stakk búnar til að sinna erfiðustu tilfellunum. Það á að vera meginhlutverk Landspítala og við viljum öll að sú þjónusta sé leyst vel af hendi. Innleiðing DRG kerfis og þjónustutengdrar þjónustu heilbrigðisstofnana gefur tækifæri til að ríkisstofnanir og einkaaðilar bjóði í einstaka þjónustu og aðgerðarliði. Mikilvægt er að líka að viðhalda kennslu nema í heilbrigðisfræðum og er mikill vilji og geta hjá einkaaðilum til að sinna því hlutverki. Læknar hjá einkaaðilum sinna nú þegar kennslu læknanema við Háskóla Íslands og er ekkert því til fyrirstöðu að efla þann hluta starfsins. Loks hefur verið talað um áhyggjur ríkisstofnana að einkaaðilar taki frá þeim starfsfólk, en það er einmitt af hinu góða að heilbrigðisstarfsfólk hafi val um vinnustað því þá batna líklega kjör þessa starfsfólks sem leiðir af sér meiri afköst og starfsánægju. Plan Samfylkingar um aukna miðstýringu í heilbrigðiskerfinu er afleitt. Þeir sem vilja forðast það er bent á að velja eitthvað annað í kjörkassanum nú á laugardaginn. Við í Miðflokknum erum í öllu falli reiðubúin til að ganga hratt og örugglega til verks og skynsamra ákvarðana í þessum málum sem öðrum. Spennandi kosningar eru í nánd og útkoma þeirra getur haft mikil áfrif á velferð okkar allra, vona að sem flestir sjái sér fært að mæta og greiða sitt atkvæði. Höfundur er læknir og skipar 5. sæti á lista Miðflokksins í Reykjavík Norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Miðflokkurinn Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Samfylkingin segist vera með „plan“ í heilbrigðismálum. Þegar rýnt er í planið er ýmislegt sem stingur í augun, en eitt af því er að samfylkingin stefnir að aukinni miðstýringu þegar kemur að veitingu heilbrigðisþjónustu, eða eins og þau orða það „veitum sjúkrahúsum aukið svigrúm til að ákveða hvernig þau vinna með einkarekstri“. Svo segir „aukið svigrúm og aukin ábyrgð sjúkrahúsa: Þau taki sjálf ákvarðanir um útboð til einkarekstrar“. Með öðrum orðum þá vill samfylkingin að sjúkrahúsin miðstýri hvaða verk eiga heima utan sjúkrahúsa. Þetta er afleitt plan. Aðalástæðurnar eru tvær. Tökum dæmi af einstaklingi sem þarf á aðgerð að halda. Viðkomandi þarf þá fyrst að fara í skoðun hjá Landspítala eða öðru sjúkrahúsi og þeir læknar að meta hvort þörf sé á aðgerð. Ef sjúkrahúslæknar ákveða svo að útvista aðgerðinni þá þarf viðkomandi sjúklingur aftur að koma í skoðun hjá viðkomandi lækni út í bæ. Þetta er vegna þess að læknisfræði eru ófullkomin vísindi og læknar ekki alltaf sammála um hvort og hvernig aðgerð er nauðsynleg. Þetta fyrirkomulag myndi því valda tvíverknaði og þvælingi sjúklinga í kerfinu ásamt aukinni bið. Hin ástæðan er að aðgerðir sem eru gerðar utan sjúkrahúsa eru að jafnaði ódýrari en aðgerðir sem eru gerðar innan sjúkrahúsa. Þetta kemur ekki á óvart þar sem háskólasjúkrahús hafa mun stærri yfirbyggingu og þurfa líka að sinna bráðaþjónustu og sérhæfðri þjónustu eins og t.d. gjörgæslusjúklingum og hjartaskurðlækningum. Sem dæmi má nefna að í nýlegu svari heilbrigðismálaráðuneytis um kostnað vegna aðgerða við endómetríósu kom fram að meðalkostnaður aðgerða á Landspítala án útlaga var 1.448.754 krónur, en meðalkostnaður sambærilegra aðgerða á Klíníkinni var hins vegar 887.500 krónur. Í aðgerðum Klíníkurinnar eru m.a. talin með legnám, aðgerðir við endómetríósu sem er innvaxin í ristil og aðgerðir sem aðrar stofnanir á Íslandi réðu ekki við að framkvæma. Innlögn á legudeild Klíníkurinnar var líka innifalin. Þannig er varlega áætlað um sambærilegar aðgerðir að ræða og sparnaður kaupanda þjónustununnar er yfir 100 milljónir árlega bara fyrir þennan aðgerðarflokk. Mun betra plan væri að skilgreina betur ábendingar og gæðastaðla aðgerða og annarar heilbrigðisþjónustu. Það er mjög mikilvægt að kaupandi þjónustunnar geti gengið að því sem vísu að gæðin séu góð m.t.t. árangurs og fylgikvilla og að ábendingar fyrir aðgerð séu viðeigandi, enda er sjaldgæf en þekkt skuggahlið einkarekinnar þjónustu að verið sé að gera inngrip án þess að tilefni sé til. Það vantar talsvert upp á að eftirlit með gæðum og viðeigandi ábendingum fyrir aðgerðum eigi sér stað, bæði í opinbera kerfinu og hjá einkaaðilum. Við þurfum því að efla Sjúkratryggingar til þessa verkefnis. Með því að að efla getu Sjúkratrygginga til að bjóða út heilbrigðisþjónustu myndi ríkið fá mun hægstæðari kjör og spara þannig hundruðir milljóna árlega. Sjúklingar myndu jafnframt fá skjóta þjónustu án tillit til efnahags sem hefur líka gríðarlega þjóðhagslega hagkvæm áhrif vegna minna vinnutaps og aukinna lífsgæða. Að sjálfsögðu þarf að efla Landspítala og aðrar ríkisstofnanir til að þær séu betur í stakk búnar til að sinna erfiðustu tilfellunum. Það á að vera meginhlutverk Landspítala og við viljum öll að sú þjónusta sé leyst vel af hendi. Innleiðing DRG kerfis og þjónustutengdrar þjónustu heilbrigðisstofnana gefur tækifæri til að ríkisstofnanir og einkaaðilar bjóði í einstaka þjónustu og aðgerðarliði. Mikilvægt er að líka að viðhalda kennslu nema í heilbrigðisfræðum og er mikill vilji og geta hjá einkaaðilum til að sinna því hlutverki. Læknar hjá einkaaðilum sinna nú þegar kennslu læknanema við Háskóla Íslands og er ekkert því til fyrirstöðu að efla þann hluta starfsins. Loks hefur verið talað um áhyggjur ríkisstofnana að einkaaðilar taki frá þeim starfsfólk, en það er einmitt af hinu góða að heilbrigðisstarfsfólk hafi val um vinnustað því þá batna líklega kjör þessa starfsfólks sem leiðir af sér meiri afköst og starfsánægju. Plan Samfylkingar um aukna miðstýringu í heilbrigðiskerfinu er afleitt. Þeir sem vilja forðast það er bent á að velja eitthvað annað í kjörkassanum nú á laugardaginn. Við í Miðflokknum erum í öllu falli reiðubúin til að ganga hratt og örugglega til verks og skynsamra ákvarðana í þessum málum sem öðrum. Spennandi kosningar eru í nánd og útkoma þeirra getur haft mikil áfrif á velferð okkar allra, vona að sem flestir sjái sér fært að mæta og greiða sitt atkvæði. Höfundur er læknir og skipar 5. sæti á lista Miðflokksins í Reykjavík Norður.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar