Réttlæti Hallgríms Helgasonar Hildur Sverrisdóttir skrifar 1. nóvember 2024 07:02 Hallgrímur Helgason rithöfundur barði eftirminnilega á bíl Geirs Haarde í janúarmánuði árið 2009 eins og þar væri einmitt ekki um að ræða manninn sem átti stærstan hlut í því að fall bankanna var ekki ríkisvætt og var ein farsælasta bjargvættarsaga fjármálahrunsins á heimsvísu. Í Heimildinni á dögunum segir Hallgrímur reyndar sjálfur að hann sé ekki góður í að ræða efnahagsmál hverskonar. En hann segir í sama viðtali að hann hafi meiri skilning og sé jafnvel mjög góður í að ræða réttlæti. Gott og vel. „Hættur af öðrum menningarheimum“ Það var svo á föstudagskvöld sem Hallgrímur hringaði sig á sófann í spjallþætti Gísla Marteins á RÚV og sagði glaðhlakkalega að forsætisráðherra „gæti bara ekki talað svona!“. Rithöfundurinn var þar að vísa í viðtal sem forsætisráðherra hafði farið í nokkrum dögum áður í hlaðvarpsþættinum Einni pælingu. En hvað var það í viðtalinu sem forsætisráðherra mátti ekki segja, að mati Hallgríms? Í innblásnum mónólóg rithöfundarins í appelsínugula sófanum var Bjarna Benediktssyni meðal annars gert að sök að tala um hættur af öðrum menningarheimum. Skoðum það nánar. Í viðtalinu ræðir Bjarni um kostnaðinn af verndarkerfinu sem fór í fyrra yfir 20 milljarða. Bjarni nefnir í því kostnaðarsamhengi að innviðir okkar ráði ekki við svo mikinn fjölda umsókna og þá sér í lagi frá fólki sem kemur úr öðrum menningarheimi, með erfiðari menningarlega aðlögun með erfiðari tungumál sem einfaldlega kallar á umfangsmeiri lausnir. Síðar í viðtalinu nefnir forsætisráðherra svo vissulega að slysin séu til að varast þau til að halda í þau gildi sem hafa gert Norðurlöndin að mestu mannréttindasamfélögum í heimi. Hann nefnir dapurleg dæmi um að börn hafi neitað að taka í höndina á kvenkyns kennara. Dæmi sem undirrituð giskar á að velflestum Íslendingum finnist þess virði að vera vakandi gagnvart, líka eflaust Hallgrími Helgasyni, og undirstrikar einmitt mikilvægi þess að vanda til verka í þessum málum. Hallgrímur nefndi enda í engu þetta samhengi í orðum Bjarna heldur gefur honum þvert á móti að sök að tala ekki af virðingu um fólk sem kemur hingað til að starfa við að byggja hús. Í viðtalinu er af og frá að forsætisráðherra hafi gerst sekur um nokkuð slíkt heldur segir hann þvert á móti að sú fólksfjölgun sem stafi af ásókn í slík störf, mestmegnis af EES svæðinu, hafi ekki skapað mikil vandamál. Í sófanum varpaði Hallgrímur einnig fram spurningu nokkuð kotroskinn um hvort fólk þyrfti að vera hrætt við mat frá öðrum menningarheimum. Svarið við því er auðvitað nei og út í hött að smætta og afbaka þessa umræðu á þennan hátt. Aftur á móti stafar hætta af því að setja kíkinn fyrir blinda augað gagnvart þeim áskorunum, til að mynda í skólakerfinu, sem fylgja því að fólki sem býr hér á landi hefur fjölgað gríðarlega mikið undanfarin ár langt umfram aðrar Evrópuþjóðir. Hallgrími væri ef til vill nær að beina sínum rómaða orðaflaumi í að ræða þessi mál málefnalega og/eða uppbyggilega. Í lok sófaræðunnar klykkti Hallgrímur svo út með að segja hátt og snjallt að það sé ekkert „útlendingavandamál“ til staðar á Íslandi og eina „útlendingavandamálið“ sé bara hjá þessum „pólitíkusum með einhver ömurleg komment eins og þessi“. Í ljósi þessara lokaorða er rétt að nefna að Bjarni talaði aldrei um útlendingavandamál. Það liggur fyrir að frá orði til orðs sagði Bjarni í raun ekkert af því sem heiftúðugur Hallgrímur í sófanum brigslaði honum um að segja. Í besta falli var þarna um að ræða verulega afbakaða túlkun Hallgríms og hans hugarheims á orðum forsætisráðherrans. Réttlætiskennd Í blaðaviðtali nokkrum árum eftir mótmæli Hallgríms gegn Geir Haarde sagðist rithöfundurinn hafa fengið sína pólitísku fullnægingu þegar hann barði bílinn. Hvort sófastund liðinnar viku hafi veitt rithöfundinum viðlíka unað veit ég ekki en hún vekur upp spurningar um réttlætið sem Hallgrímur segist sjálfur vera svo góður í. Í því samhengi er réttmætt að spyrja réttlætissérfræðinga landsins, rithöfundinn og aðra; Eru ýkjur og bjögun á staðreyndum nátengdar lygum? Skiptir sannleikur máli í lýðræðislegri umræðu og geta falsfréttir og lygar grafið undan lýðræðinu? Skiptir lýðræði máli til að stuðla að réttlæti? Eða þegar öllu er á botninn hvolft, er hægt að tala um réttlæti ef sannleikurinn er aukaatriði í þeirri umræðu? Höfundur er þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hildur Sverrisdóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Sjálfstæðisflokkurinn Innflytjendamál Hælisleitendur Mest lesið Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Hvar er fyrirsjánaleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson Skoðun Klerkaveldi, trú og stjórnmál Sigurður Árni Þórðarson Skoðun Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir Skoðun Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fíllinn á teikniborði Landsvirkjunar Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tími til að staldra við Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Hvar er fyrirsjánaleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir skrifar Skoðun 25 metrar í Fannborg Hákon Gunnarsson skrifar Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Frumvarp til ólaga Jón Ásgeir Sigurvinsson skrifar Skoðun Hervirki í höfuðborg - Svefngenglar við stjórnvölinn Örn Sigurðsson skrifar Skoðun „Drifkraftur að óöryggi og óvissu“ Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Klerkaveldi, trú og stjórnmál Sigurður Árni Þórðarson skrifar Skoðun Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði! Harpa Barkardóttir skrifar Skoðun Gamla Reykjavíkurhöfn - Vesturbugt – ákall um nýtt skipulag Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Þegar hið óhugsanlega gerist Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Ábyrgð og ábyrgðarleysi Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Átak til að stytta biðlista barna eftir sérfræðiaðstoð Helga Þórðardóttir skrifar Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson skrifar Skoðun Tölvupóstar fjórðu iðnbyltingarinnar Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir skrifar Sjá meira
Hallgrímur Helgason rithöfundur barði eftirminnilega á bíl Geirs Haarde í janúarmánuði árið 2009 eins og þar væri einmitt ekki um að ræða manninn sem átti stærstan hlut í því að fall bankanna var ekki ríkisvætt og var ein farsælasta bjargvættarsaga fjármálahrunsins á heimsvísu. Í Heimildinni á dögunum segir Hallgrímur reyndar sjálfur að hann sé ekki góður í að ræða efnahagsmál hverskonar. En hann segir í sama viðtali að hann hafi meiri skilning og sé jafnvel mjög góður í að ræða réttlæti. Gott og vel. „Hættur af öðrum menningarheimum“ Það var svo á föstudagskvöld sem Hallgrímur hringaði sig á sófann í spjallþætti Gísla Marteins á RÚV og sagði glaðhlakkalega að forsætisráðherra „gæti bara ekki talað svona!“. Rithöfundurinn var þar að vísa í viðtal sem forsætisráðherra hafði farið í nokkrum dögum áður í hlaðvarpsþættinum Einni pælingu. En hvað var það í viðtalinu sem forsætisráðherra mátti ekki segja, að mati Hallgríms? Í innblásnum mónólóg rithöfundarins í appelsínugula sófanum var Bjarna Benediktssyni meðal annars gert að sök að tala um hættur af öðrum menningarheimum. Skoðum það nánar. Í viðtalinu ræðir Bjarni um kostnaðinn af verndarkerfinu sem fór í fyrra yfir 20 milljarða. Bjarni nefnir í því kostnaðarsamhengi að innviðir okkar ráði ekki við svo mikinn fjölda umsókna og þá sér í lagi frá fólki sem kemur úr öðrum menningarheimi, með erfiðari menningarlega aðlögun með erfiðari tungumál sem einfaldlega kallar á umfangsmeiri lausnir. Síðar í viðtalinu nefnir forsætisráðherra svo vissulega að slysin séu til að varast þau til að halda í þau gildi sem hafa gert Norðurlöndin að mestu mannréttindasamfélögum í heimi. Hann nefnir dapurleg dæmi um að börn hafi neitað að taka í höndina á kvenkyns kennara. Dæmi sem undirrituð giskar á að velflestum Íslendingum finnist þess virði að vera vakandi gagnvart, líka eflaust Hallgrími Helgasyni, og undirstrikar einmitt mikilvægi þess að vanda til verka í þessum málum. Hallgrímur nefndi enda í engu þetta samhengi í orðum Bjarna heldur gefur honum þvert á móti að sök að tala ekki af virðingu um fólk sem kemur hingað til að starfa við að byggja hús. Í viðtalinu er af og frá að forsætisráðherra hafi gerst sekur um nokkuð slíkt heldur segir hann þvert á móti að sú fólksfjölgun sem stafi af ásókn í slík störf, mestmegnis af EES svæðinu, hafi ekki skapað mikil vandamál. Í sófanum varpaði Hallgrímur einnig fram spurningu nokkuð kotroskinn um hvort fólk þyrfti að vera hrætt við mat frá öðrum menningarheimum. Svarið við því er auðvitað nei og út í hött að smætta og afbaka þessa umræðu á þennan hátt. Aftur á móti stafar hætta af því að setja kíkinn fyrir blinda augað gagnvart þeim áskorunum, til að mynda í skólakerfinu, sem fylgja því að fólki sem býr hér á landi hefur fjölgað gríðarlega mikið undanfarin ár langt umfram aðrar Evrópuþjóðir. Hallgrími væri ef til vill nær að beina sínum rómaða orðaflaumi í að ræða þessi mál málefnalega og/eða uppbyggilega. Í lok sófaræðunnar klykkti Hallgrímur svo út með að segja hátt og snjallt að það sé ekkert „útlendingavandamál“ til staðar á Íslandi og eina „útlendingavandamálið“ sé bara hjá þessum „pólitíkusum með einhver ömurleg komment eins og þessi“. Í ljósi þessara lokaorða er rétt að nefna að Bjarni talaði aldrei um útlendingavandamál. Það liggur fyrir að frá orði til orðs sagði Bjarni í raun ekkert af því sem heiftúðugur Hallgrímur í sófanum brigslaði honum um að segja. Í besta falli var þarna um að ræða verulega afbakaða túlkun Hallgríms og hans hugarheims á orðum forsætisráðherrans. Réttlætiskennd Í blaðaviðtali nokkrum árum eftir mótmæli Hallgríms gegn Geir Haarde sagðist rithöfundurinn hafa fengið sína pólitísku fullnægingu þegar hann barði bílinn. Hvort sófastund liðinnar viku hafi veitt rithöfundinum viðlíka unað veit ég ekki en hún vekur upp spurningar um réttlætið sem Hallgrímur segist sjálfur vera svo góður í. Í því samhengi er réttmætt að spyrja réttlætissérfræðinga landsins, rithöfundinn og aðra; Eru ýkjur og bjögun á staðreyndum nátengdar lygum? Skiptir sannleikur máli í lýðræðislegri umræðu og geta falsfréttir og lygar grafið undan lýðræðinu? Skiptir lýðræði máli til að stuðla að réttlæti? Eða þegar öllu er á botninn hvolft, er hægt að tala um réttlæti ef sannleikurinn er aukaatriði í þeirri umræðu? Höfundur er þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins.
Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar
Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar