Ofurkraftur okkar allra Sveinn Waage skrifar 26. maí 2023 11:00 Rannsóknir halda áfram að staðfesta virkni húmors Húmor og hlátur er alþjóðlegt tungumál sem hefur þann ótrúlega hæfileika að leiða fólk saman og stökkva yfir menningarlegar og tungumála-hindranir. Húmor er einfalt en öflugt tæki sem við elskum flest fyrir getu sína til að lyfta okkur upp og skapa jákvæðar tilfinningar. Hins vegar hafa nýlegar vísindarannsóknir sýnt okkur margvíslegan ávinning sem nær til ýmissa þátta líkamlegrar, andlegrar og félagslegrar vellíðan okkar. Hér stiklum við á stóru yfir nýjustu rannsóknirnar til að varpa ljósi á ótrúlega kosti húmors. Að víkka sjónarhorn okkar á Húmor er öllum til góðs. Líkamleg heilsa Húmor hefur lengi verið hylltur sem „besta lyfið“ sbr. að hláturinn lengi lífið, og nýlegar rannsóknir styðja þessa fullyrðingu með því að undirstrika jákvæð áhrif húmors á líkamlega heilsu. Þegar við hlæjum upplifir líkaminn okkar röð lífeðlisfræðilegra breytinga. Hjartsláttur okkar eykst, sem veldur tímabundinni aukningu í blóðflæði og súrefnisgjöf. Fyrir vikið getur hlátur virkað sem náttúruleg hjarta- og æðaþjálfun og stuðlað að bættri hjartaheilsu. Enn fremur benda rannsóknir til þess að hlátur örvar losun endorfíns, náttúrulegra verkjalyfja líkamans, sem leiðir til tímabundinnar verkjastillingar. Rannsóknir hafa sýnt að húmor getur hjálpað til við að draga úr líkamlegum óþægindum, sem er óneitanlega vænlegur valkostur m.v. hefðbundna verkjastjórnun. Andleg heilsa Geðheilbrigðisávinningurinn af húmor er ekki síður merkilegur. Í ljós hefur komið að hlátur dregur úr streitu og kvíða, virkar sem öflugt streitulosandi í sífellt hraðskreiðara og krefjandi lífi okkar. Það kemur af stað losun serótóníns og dópamíns, taugaboðefna sem tengjast ánægju og hamingju, og bætir þannig skap okkar í heild. Að auki hefur húmor verið tengdur við aukna víðsýni og sköpunargáfu. Vísindamenn hafa komist að því að taka þátt í fjörugum og gamansömum athöfnum örvar mismunandi svæði heilans, ýtir undir aukna færni til að leysa vandamál, nýsköpun og út-fyrir-kassann hugsun. Sýnt hefur verið fram á að það að húmor í menntun og fræðslu eykur skilning og námsárangur með því að stuðla að þátttöku og varðveislu upplýsinga. Mikilvægi þessa er ekki hægt að ofmeta. Félagsleg tengsl, seigla og traust Hlátur þjónar sem öflugt félagslegt smur-efni, ýtir undir tengsl og eykur sambönd. Sameiginlegur hlátur getur dýpkað félagsleg tengsl, styrkt félagsskap og aukið tilfinningar um að tilheyra hópi. Húmor virkar sem sameiginlegur grundvöllur, auðveldar samskipti og dregur úr mannlegum átökum. Það gerir einstaklingum kleift að tengjast á tilfinningalegu stigi, efla samkennd og skilning. Húmor gegnir einnig mikilvægu hlutverki við að byggja upp tilfinningalegt seiglu. Rannsóknir hafa bent til þess að einstaklingar með meiri húmor hafa tilhneigingu til að sýna aukna tilfinningagreind og að takast á við færni. Húmor virkar sem stuðpúði á tímum mótlætis, gefur ferskt sjónarhorn og hjálpar einstaklingum að sigla í gegnum krefjandi aðstæður með jákvæðara hugarfari. Samspil Húmors og Trausts er svo efni í sérstaka grein, því öfugt við það sem við héldum lengi vel þá byggir Húmor upp traust og trúverðugleika. Það er jú ekkert sem gerir okkur eins mikið að manneskjum og húmor. Takið eftir að „Humor“ og „Human“ er nánast sama orðið. Það er ekki að ástæðulausu. Samningar og vinnustaðurinn Ávinningur húmors nær út fyrir líkamlega heilsu, andlega vellíðan og félagsleg tengsl. Rannsóknir hafa sýnt að hlátur getur bætt svefngæði, aukið ónæmisvirkni og jafnvel aukið sársaukaþol. Með því að stuðla að slökun og draga úr streitu skapar húmor umhverfi sem stuðlar að almennri vellíðan. Gleði og húmor hefur verið viðurkennt, hér á landi sem erlendis, fyrir hlutverk sitt í lausn ágreinings og samningaviðræðum. Húmor dreifir spennu, hvetur til opinna samskipta og hjálpar aðilum að finna sameiginlegan grundvöll. Í faglegum aðstæðum stuðlar létt vinnuumhverfi að ánægju starfsmanna, framleiðni og sköpunargáfu. Það er ekki lítið mikilvægt hjá hvaða vinnustað sem er. Allra meina bót Vísindarannsóknir eru að afhjúpa djúpstæð áhrif húmors á ýmsa þætti í lífi okkar. Allt frá því að bæta líkamlega heilsu yfir í að efla andlega vellíðan, efla félagsleg tengsl og efla almenna hamingju. Húmor og hlátur er að sanna sig sem öflugt tæki með víðtæka kosti. Sanna sig sem ofurkraftur. Að tileinka sér húmor í daglegu lífi okkar, vinnustöðum og menntastofnunum getur valdið jákvæðum breytingum og stuðlað að heilbrigðara og líflegra samfélagi. Við skulum því fagna öllum tækifærum til að njóta Húmors, leita eftir honum og kunna meta hversu dásamlegur hann er á óteljandi hátt. Og munum að staðreyndin er sú að amma og co höfðu nefnilega hárrétt fyrir sér: Hláturinn lengir lífið. Höfundur er fyrirlesari hjá Húmor Virkar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Geðheilbrigði Sveinn Waage Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leiðsögundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Rannsóknir halda áfram að staðfesta virkni húmors Húmor og hlátur er alþjóðlegt tungumál sem hefur þann ótrúlega hæfileika að leiða fólk saman og stökkva yfir menningarlegar og tungumála-hindranir. Húmor er einfalt en öflugt tæki sem við elskum flest fyrir getu sína til að lyfta okkur upp og skapa jákvæðar tilfinningar. Hins vegar hafa nýlegar vísindarannsóknir sýnt okkur margvíslegan ávinning sem nær til ýmissa þátta líkamlegrar, andlegrar og félagslegrar vellíðan okkar. Hér stiklum við á stóru yfir nýjustu rannsóknirnar til að varpa ljósi á ótrúlega kosti húmors. Að víkka sjónarhorn okkar á Húmor er öllum til góðs. Líkamleg heilsa Húmor hefur lengi verið hylltur sem „besta lyfið“ sbr. að hláturinn lengi lífið, og nýlegar rannsóknir styðja þessa fullyrðingu með því að undirstrika jákvæð áhrif húmors á líkamlega heilsu. Þegar við hlæjum upplifir líkaminn okkar röð lífeðlisfræðilegra breytinga. Hjartsláttur okkar eykst, sem veldur tímabundinni aukningu í blóðflæði og súrefnisgjöf. Fyrir vikið getur hlátur virkað sem náttúruleg hjarta- og æðaþjálfun og stuðlað að bættri hjartaheilsu. Enn fremur benda rannsóknir til þess að hlátur örvar losun endorfíns, náttúrulegra verkjalyfja líkamans, sem leiðir til tímabundinnar verkjastillingar. Rannsóknir hafa sýnt að húmor getur hjálpað til við að draga úr líkamlegum óþægindum, sem er óneitanlega vænlegur valkostur m.v. hefðbundna verkjastjórnun. Andleg heilsa Geðheilbrigðisávinningurinn af húmor er ekki síður merkilegur. Í ljós hefur komið að hlátur dregur úr streitu og kvíða, virkar sem öflugt streitulosandi í sífellt hraðskreiðara og krefjandi lífi okkar. Það kemur af stað losun serótóníns og dópamíns, taugaboðefna sem tengjast ánægju og hamingju, og bætir þannig skap okkar í heild. Að auki hefur húmor verið tengdur við aukna víðsýni og sköpunargáfu. Vísindamenn hafa komist að því að taka þátt í fjörugum og gamansömum athöfnum örvar mismunandi svæði heilans, ýtir undir aukna færni til að leysa vandamál, nýsköpun og út-fyrir-kassann hugsun. Sýnt hefur verið fram á að það að húmor í menntun og fræðslu eykur skilning og námsárangur með því að stuðla að þátttöku og varðveislu upplýsinga. Mikilvægi þessa er ekki hægt að ofmeta. Félagsleg tengsl, seigla og traust Hlátur þjónar sem öflugt félagslegt smur-efni, ýtir undir tengsl og eykur sambönd. Sameiginlegur hlátur getur dýpkað félagsleg tengsl, styrkt félagsskap og aukið tilfinningar um að tilheyra hópi. Húmor virkar sem sameiginlegur grundvöllur, auðveldar samskipti og dregur úr mannlegum átökum. Það gerir einstaklingum kleift að tengjast á tilfinningalegu stigi, efla samkennd og skilning. Húmor gegnir einnig mikilvægu hlutverki við að byggja upp tilfinningalegt seiglu. Rannsóknir hafa bent til þess að einstaklingar með meiri húmor hafa tilhneigingu til að sýna aukna tilfinningagreind og að takast á við færni. Húmor virkar sem stuðpúði á tímum mótlætis, gefur ferskt sjónarhorn og hjálpar einstaklingum að sigla í gegnum krefjandi aðstæður með jákvæðara hugarfari. Samspil Húmors og Trausts er svo efni í sérstaka grein, því öfugt við það sem við héldum lengi vel þá byggir Húmor upp traust og trúverðugleika. Það er jú ekkert sem gerir okkur eins mikið að manneskjum og húmor. Takið eftir að „Humor“ og „Human“ er nánast sama orðið. Það er ekki að ástæðulausu. Samningar og vinnustaðurinn Ávinningur húmors nær út fyrir líkamlega heilsu, andlega vellíðan og félagsleg tengsl. Rannsóknir hafa sýnt að hlátur getur bætt svefngæði, aukið ónæmisvirkni og jafnvel aukið sársaukaþol. Með því að stuðla að slökun og draga úr streitu skapar húmor umhverfi sem stuðlar að almennri vellíðan. Gleði og húmor hefur verið viðurkennt, hér á landi sem erlendis, fyrir hlutverk sitt í lausn ágreinings og samningaviðræðum. Húmor dreifir spennu, hvetur til opinna samskipta og hjálpar aðilum að finna sameiginlegan grundvöll. Í faglegum aðstæðum stuðlar létt vinnuumhverfi að ánægju starfsmanna, framleiðni og sköpunargáfu. Það er ekki lítið mikilvægt hjá hvaða vinnustað sem er. Allra meina bót Vísindarannsóknir eru að afhjúpa djúpstæð áhrif húmors á ýmsa þætti í lífi okkar. Allt frá því að bæta líkamlega heilsu yfir í að efla andlega vellíðan, efla félagsleg tengsl og efla almenna hamingju. Húmor og hlátur er að sanna sig sem öflugt tæki með víðtæka kosti. Sanna sig sem ofurkraftur. Að tileinka sér húmor í daglegu lífi okkar, vinnustöðum og menntastofnunum getur valdið jákvæðum breytingum og stuðlað að heilbrigðara og líflegra samfélagi. Við skulum því fagna öllum tækifærum til að njóta Húmors, leita eftir honum og kunna meta hversu dásamlegur hann er á óteljandi hátt. Og munum að staðreyndin er sú að amma og co höfðu nefnilega hárrétt fyrir sér: Hláturinn lengir lífið. Höfundur er fyrirlesari hjá Húmor Virkar.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun