Plássið í plássinu Guðmundur Gunnarsson skrifar 30. september 2020 14:01 Hvernig má það vera að á meðan við horfum upp á lítil þorp leggjast í eyði vegna fámennis og fólksflótta standi ráðherrar okkar í pontu erlendis og haldi því fram að við séum ekki í aðstöðu til að taka við fleira fólki? Sérstaklega ekki fólki á hrakhólum vegna grimmdar og harðneskju í eigin heimalandi. Á fundi evrópskra dómsmálaráðherra árið 2017 gerði Ísland einmitt það. Skilaboðin voru mjög skýr. Við beinlínis höfnuðum aukinni samábyrgð til bjargar fólki í neyð. Blákalt og kuldalega. Það var okkar innlegg. Okkar framlag. Förum aðeins yfir þetta. Á þessari afskekktu eyju höfum við glímt við lamandi fólksfækkun svo áratugum skiptir. Nema í allra stærstu þorpunum. Þar er reyndar mannmergðin ekki meiri en svo að það væri hægt að koma öllum íbúunum fyrir á einum íþróttavelli. Það er nú allt yfirþyrmandi mannhafið. En allt í lagi, látum stóru þorpin liggja á milli hluta. Í minnstu sveitarfélögunum er fámennið slíkt að bókhaldið stendur og fellur með hverri einustu fjölskyldu sem flytur. Þannig standa sum sveitarfélög bærilega á meðan öll minni samfélögin eru að kafna. Úr fámenni. Um þessa nöturlegu staðreynd er hægt að lesa í heilu fjalli af skýrslum um stöðu landsbyggðarinnar. Þetta er ekkert nýtt. Það er því vel skiljanlegt að íbúarnir slái upp veislu í hvert skipti sem barnafjölskylda flytur í þorpið. Ef fjölskyldan reynist hinsvegar vera frá Egyptalandi þá kaffærir kerfið henni í reglufargani og málið fer að snúast um það hvort við eigum að aumka okkur yfir þau. Upp á náð og miskunn. Þegar okkur sárvantar fólk. Ég fæ þetta ekki til að ganga upp. Ég er kannski svona blindur á dásemdir íslenskrar sveitarómantíkur en mér finnst það bara alls ekkert merki um sterkt samfélag að rekast á nítján náskylda ættingja á tuttugu manna sveitaballi. Krúttlegt kannski, en ekkert sérstaklega líklegt til árangurs ef markmiðið er að sækja fram og fjölga fólki. Það gefur augaleið. Okkur skortir nýjar hugmyndir og ferska sýn. Þorpin þurfa fleiri skríkjandi börn. Það vantar fólk í kvenfélagið, kórinn, heita pottinn og á kaffistofuna. Það er svo mikið pláss í plássunum að að sveitastjórar keppast við að garga á fjallstoppum. Eftir fólki. Útsvarsgreiðendum. Súrefni. En enginn kemur. Eða mjög fáir. Fyrir vikið bítast þorpin innbyrðis. Um fólk. Reita fjaðrirnar hvert af öðru og rífast um hverja einustu sál sem flytur frá Bíldudal til Bolungarvíkur. Fjölgun um tvo íbúa hér, fækkun um þrjá íbúa þar. Lifa í þeirri von að heill landshluti, eins og Vestfirðir, lafi í sjö þúsund íbúum. Þegar staðreyndin er sú að Vestfirðir færu létt með að rúma 17 þúsund íbúa. Þannig myndi fjórðungurinn fyrst blómstra. Af hverju komast kjörnir fulltrúar upp með að skauta framhjá þessum augljósa anga byggðaumræðunnar? Að það er beinlínis efnahagslegur ábati af því að fjölga fólki. Stuðla að menningarlegri fjölbreytni og vinna bug á lamandi einsleitni. Í staðinn virðast þeir alltaf hverfa vandræðalegir undir lampaskerma þegar talið berst að fjölmenningu, innflytjendum og hælisleitendum. Auðvitað þurfa að vera reglur um alla hluti. Ég skil það. Enda er ég ekkert að tala fyrir einhverju frumskógarlögmáli. Ég vil bara að við, sem afkomendum fólks á flótta, veltum fyrir okkur stöðu okkar og þeim tækifærum sem felast í manngæsku, fólksfjölgun og fjölbreytni. Við þurfum að hefja okkur upp fyrir úrelt þras um að við eigum nóg með okkur sjálf. Það er beinlínis rangt. Ísland er vandræðalega undirmannað. Í þvi felst risastóra þversögnin um plássið í plássinu. Það er beinlínis órökrétt að láta órökstuddan ótta við allt og alla, sem eru ekki nákvæmlega eins og þeir örfáu sem fyrir eru, stjórna allri umræðu. Fólk sem þráir að tilheyra samfélaginu okkar á að geta látið þann draum rætast. Við eigum að gera þeim það kleift. Bæði út frá mannúðarsjónarmiðum og vegna þess að það er skynsamlegt. Höfundur er Vestfirðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Gunnarsson Byggðamál Brottvísun egypskrar fjölskyldu Hælisleitendur Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Sjá meira
Hvernig má það vera að á meðan við horfum upp á lítil þorp leggjast í eyði vegna fámennis og fólksflótta standi ráðherrar okkar í pontu erlendis og haldi því fram að við séum ekki í aðstöðu til að taka við fleira fólki? Sérstaklega ekki fólki á hrakhólum vegna grimmdar og harðneskju í eigin heimalandi. Á fundi evrópskra dómsmálaráðherra árið 2017 gerði Ísland einmitt það. Skilaboðin voru mjög skýr. Við beinlínis höfnuðum aukinni samábyrgð til bjargar fólki í neyð. Blákalt og kuldalega. Það var okkar innlegg. Okkar framlag. Förum aðeins yfir þetta. Á þessari afskekktu eyju höfum við glímt við lamandi fólksfækkun svo áratugum skiptir. Nema í allra stærstu þorpunum. Þar er reyndar mannmergðin ekki meiri en svo að það væri hægt að koma öllum íbúunum fyrir á einum íþróttavelli. Það er nú allt yfirþyrmandi mannhafið. En allt í lagi, látum stóru þorpin liggja á milli hluta. Í minnstu sveitarfélögunum er fámennið slíkt að bókhaldið stendur og fellur með hverri einustu fjölskyldu sem flytur. Þannig standa sum sveitarfélög bærilega á meðan öll minni samfélögin eru að kafna. Úr fámenni. Um þessa nöturlegu staðreynd er hægt að lesa í heilu fjalli af skýrslum um stöðu landsbyggðarinnar. Þetta er ekkert nýtt. Það er því vel skiljanlegt að íbúarnir slái upp veislu í hvert skipti sem barnafjölskylda flytur í þorpið. Ef fjölskyldan reynist hinsvegar vera frá Egyptalandi þá kaffærir kerfið henni í reglufargani og málið fer að snúast um það hvort við eigum að aumka okkur yfir þau. Upp á náð og miskunn. Þegar okkur sárvantar fólk. Ég fæ þetta ekki til að ganga upp. Ég er kannski svona blindur á dásemdir íslenskrar sveitarómantíkur en mér finnst það bara alls ekkert merki um sterkt samfélag að rekast á nítján náskylda ættingja á tuttugu manna sveitaballi. Krúttlegt kannski, en ekkert sérstaklega líklegt til árangurs ef markmiðið er að sækja fram og fjölga fólki. Það gefur augaleið. Okkur skortir nýjar hugmyndir og ferska sýn. Þorpin þurfa fleiri skríkjandi börn. Það vantar fólk í kvenfélagið, kórinn, heita pottinn og á kaffistofuna. Það er svo mikið pláss í plássunum að að sveitastjórar keppast við að garga á fjallstoppum. Eftir fólki. Útsvarsgreiðendum. Súrefni. En enginn kemur. Eða mjög fáir. Fyrir vikið bítast þorpin innbyrðis. Um fólk. Reita fjaðrirnar hvert af öðru og rífast um hverja einustu sál sem flytur frá Bíldudal til Bolungarvíkur. Fjölgun um tvo íbúa hér, fækkun um þrjá íbúa þar. Lifa í þeirri von að heill landshluti, eins og Vestfirðir, lafi í sjö þúsund íbúum. Þegar staðreyndin er sú að Vestfirðir færu létt með að rúma 17 þúsund íbúa. Þannig myndi fjórðungurinn fyrst blómstra. Af hverju komast kjörnir fulltrúar upp með að skauta framhjá þessum augljósa anga byggðaumræðunnar? Að það er beinlínis efnahagslegur ábati af því að fjölga fólki. Stuðla að menningarlegri fjölbreytni og vinna bug á lamandi einsleitni. Í staðinn virðast þeir alltaf hverfa vandræðalegir undir lampaskerma þegar talið berst að fjölmenningu, innflytjendum og hælisleitendum. Auðvitað þurfa að vera reglur um alla hluti. Ég skil það. Enda er ég ekkert að tala fyrir einhverju frumskógarlögmáli. Ég vil bara að við, sem afkomendum fólks á flótta, veltum fyrir okkur stöðu okkar og þeim tækifærum sem felast í manngæsku, fólksfjölgun og fjölbreytni. Við þurfum að hefja okkur upp fyrir úrelt þras um að við eigum nóg með okkur sjálf. Það er beinlínis rangt. Ísland er vandræðalega undirmannað. Í þvi felst risastóra þversögnin um plássið í plássinu. Það er beinlínis órökrétt að láta órökstuddan ótta við allt og alla, sem eru ekki nákvæmlega eins og þeir örfáu sem fyrir eru, stjórna allri umræðu. Fólk sem þráir að tilheyra samfélaginu okkar á að geta látið þann draum rætast. Við eigum að gera þeim það kleift. Bæði út frá mannúðarsjónarmiðum og vegna þess að það er skynsamlegt. Höfundur er Vestfirðingur.
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun