Telja að um 570 tonn af eldislaxi hafi drepist Birgir Olgeirsson skrifar 19. febrúar 2020 23:03 Frá eldissvæðinu innan við Hringsdal. Vísir/aðsend Talið er að um 570 tonn af eldislaxi hafi drepist í kvíum nærri Bíldudal vegna óveðurs í janúar. Verðmætabjörgun hefur staðið yfir en eftirlitsmaður Matvælastofnunar segir enga hættu hafa verið á umhverfisslysi. Arnarlax er með höfuðstöðvar á Bíldudal. Í janúar varð mikill laxadauði í sjókvíum innan við Hringsdal sem er einn af fjórum stöðum þar sem Arnarlax er með eldi. Það er rakið til fordæmalausrar veðráttu. Óveður olli straumköstum sem olli því að fiskur nuddaðist upp við kvíanótina. Þannig myndast sár sem geta valdið dauða. „Það er fyrst fremst fordæmalaus veðrátta sem er búin að vera ríkjandi fyrir miðjan desember. Sem hefur seinkað bæði slátrun, fráfærum frá sláturhúsi og síðan hefur sérstaklega óveðurslægðirnar sem fóru í janúar að fiskurinn nuddaði sig við nótina, sérstaklega í einni nót,“ segir Gísli Jónsson, dýralæknir fisksjúkdóma hjá Matvælastofnun. „Sirka fjögur prósent" Gísli var staddur á Bíldudal þegar fréttastofa náði tali af honum í dag. Spurður hve mikil afföll hafa orðið á eldislaxi svarar Gísli: „Versta kvíin, það eru þrjú hundruð tonn bara þar. Mér sýnist þetta vera einhver 570 tonn í heildina.“ Kjartan Ólafsson, stjórnarformaður Arnarlax. Kjartan Ólafsson, stjórnarformaður Arnarlax, segir þetta magn vera um fjögur prósent af þeim fjölda fiska sem Arnarlax setti út árið 2018. „Þetta er stór fiskur, um sex kíló að meðalstærð. Fimm til sex hundruð tonn eru þá innan við hundrað þúsund fiskar. Við settum út 2,5 milljónir fiska árið 2018, þá eru þetta sirka fjögur prósent af fjölda þeirra fiska sem var settur út,“ segir Kjartan. Skip kölluð til hjálpar Þegar ljóst var að dauði eldislaxa hefði aukist í óveðri var ákvað að fá nótabátinn Sighvat Bjarnason frá Vestmannaeyjum til að hreinsa afföllin úr kvíum. Affallið er sett í meltu sem fer í dýrafóður að sögn Kjartans. „Það hefur verið mikill lægðagangur og óveður og mikilvægt að taka sem mest úr kvíunum á milli lægðanna. Sighvatur var fenginn til að aðstoða við það. Við erum hins vegar búin að þakka þeim flotta hópi. Áhöfnin á Sighvati hefur lokið sínum störfum og skipið farið til baka,“ segir Kjartan. Þá var brunnbáturinn Akvaprins fenginn frá Austfjörðum þar sem hann er nýttur við eldisstarfsemi. „Akvaprins sækir lifandi fisk úr kvíunum og hjálpar okkur að taka aukið magn í gegnum vinnsluna okkar.“ Á meðan unnið er að verðmætabjörgun úr kvíunum ætlar Arnarlax að vinna um 200 tonn á dag. Þar kemur norska sláturskipið Norwegian Gannet til skjalanna sem hefur verið við Bíldudal undanfarna daga. Gísli Jónsson segir Arnarlax hafa brugðist vel við þessu ástandi. „Þetta sláturskip var kallað til hjálpar. Eins voru kölluð til skip til að ná upp dauðum fiski. Það var í rauninni á engum tímapunkti hætta á einhverju umhverfisslysi. Mitt mat er að þetta lítur mjög vel út í dag. Það verið að klára slátrun upp úr þessari kví númer fjögur sem fór verst. Svo er farið í næstu kví og eftir það eru tvær kvíar eftir. Þeir eru algjörlega komnir fyrir vind,“ segir Gísli. Þykir miður að missa fisk Kjartan segir það miður að missa fisk. „Við erum aldrei sáttir í slíkri stöðu. Almennt geta afföll verið á bilinu fimm til tuttugu prósent. Það fer auðvitað eftir tíðarfari og aðstæðum. Norðmenn lentu í þörungablómum á síðasta ári og eru sennilega nærri 20 prósentum í sínum rekstri. Það er auðvitað svo í rekstri eins og þessum þá gerum við ráð fyrir afföllum í áætlunum okkar. Við höfum haldið okkur við áætlun um uppskeru á þessu ári um 10 þúsund tonn. Við förum reglulega yfir stöðuna og sjáum ekki ástæðu til að breyta þeirri áætlun,“ segir Kjartan. Frá Bíldudalshöfn þar sem mikið hefur verið að gera undanfarna daga. Þegar hann er spurður hvort tilkoma Norwegian Gannet komi til með að minnka vinnu í landi á Bíldudal svarar Kjartan: „Fiskeldið er almennt í örum vexti. Við slátruðum í fyrra rúmlega 13000 tonn með Artic Fish á Bíldudal. Við munum slátra 18 þúsund tonnum í ár, það eru veruleg aukning að verða á milli ára. Sláturskip eins og Gannet hefur þau áhrif að við getum fært meira magn í gegnum vinnsluna okkar. Það er einn af þeim lærdómum sem við drögum af þessari stöðu, að hafa umfram afkastagetu í landi er mjög mikilvægt þannig að maður getur brugðist strax við, þannig að það sé hægt að bregðast við og taka sem mest af þeim fiski inn í markaðinn. Það er lærdómurinn. Þessi vöxtur mun halda áfram hérna og við munum vinna með meira magn í ár en við gerðum á síðasta ári,“ segir Kjartan. Draga lærdóm af ástandinu Þegar Gísli er spurður hvað sé hægt að gera til að koma í veg fyrir að slíkar aðstæður skapist aftur líkt og Arnarlax hefur staðið frammi fyrir undanfarið svarar hann: „Fyrst og fremst að passa að missa ekki of mikinn sláturfisk inn í sjálfan veturinn, janúar febrúar, ég held að það sé sem menn eru að læra betur og betur á,“ segir Gísli. Kjartan segir nokkra reynslu komna á laxeldi á svæðunum. „Þau hafa mismunandi kosti og kalla. Ég tel þetta hafa verið mikilvæg reynsla á Hringsdalinn sem eldissvæði. Við munum ekki geta komið í veg fyrir að þessar aðstæður koma upp nema við lærum að bregðast við og við lærum að vinna með aðstæðurnar og sinna okkar eldi eftir því. Ég held að þetta hafi verið okkur mjög mikilvægt lexía sem við höfum fengið síðustu tvo mánuði í fiskeldinu,“ segir Kjartan. Segir engar skemmdir á kvíabúnaði Spurður út í mögulega umhverfisáhrif af þessum ástandi svarar Kjartan: „Ég sé ekki að það séu í raun og veru einhver umhverfisáhrif. Öll afföll eru tekin upp og unnin í meltu sem síðan fer í dýrafóður. Við höfum gætt þess sérstaklega að tryggja að sækja afföll á milli lægðanna. Ég sé ekki að það þurfi að vera nein umhverfisáhrif af þessum atburði. En aðstæður á botni og okkar spor er metið af bæði Umhverfisstofnun og yfirvöldum reglulega og borið saman við mælingar áður en fiskur er settur út. Ég sé ekki að þessi atburður hafi sérstök umhverfisáhrif, en það á eftir að skoða þessa hluti þegar við klárum að slátra upp og hverjar lokatölur verða.“ Þá segir hann engar skemmdir hafa orðið á bátum né kvíabúnaði í þeim lægða gangi sem Arnarlax hefur tekist á við undanfarna mánuði. Fiskeldi Vesturbyggð Mest lesið Mölbraut rúðu í Þjóðleikhúsinu Innlent Skutu upp flugeldum í minningu Bryndísi Klöru Innlent Stórhættulegur framúrakstur við Ingólfsfjall Innlent Þétting byggðar hafi ekki slegið í gegn Innlent Grunur um brot gegn fleiri börnum Innlent Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Innlent Algjört hrun í fálkastofninum Innlent Lést við tökur á Emily in Paris Erlent Nýi brennsluofn göngugarpsins mættur á Sólheima Innlent Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Fleiri fréttir Skutu upp flugeldum í minningu Bryndísi Klöru Mölbraut rúðu í Þjóðleikhúsinu Stórhættulegur framúrakstur við Ingólfsfjall Algjört hrun í fálkastofninum Þétting byggðar hafi ekki slegið í gegn Jökulhlaupið í hægum vexti Nýi brennsluofn göngugarpsins mættur á Sólheima Grunur um brot gegn fleiri börnum Grunur um brot gegn öðru barni, alvarlegt slys og tíðindi á Menningarnótt Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Gríðarlegt magn myndefnis til skoðunar hjá lögreglu Leiðist „linnulaust væl” Íslendinga yfir réttu málfari Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Vínsali býst við ákæru, kúnnalisti Epstein og stemming í bænum Reiðhjólabændur með vaktað hjólastæði í Traðarkoti til miðnættis Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Skoða að flýta aðgerðum í húsnæðismálum til að ná tökum á verðbólgunni „Versti tíminn, allra versti tíminn“ Gamall þristur strand vegna skorts á bensíni Hátt í tveggja tíma veðmálaauglýsing í boði Rúv Hraðbankinn ófundinn, hungursneyð og skólar hefjast Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Sjá meira
Talið er að um 570 tonn af eldislaxi hafi drepist í kvíum nærri Bíldudal vegna óveðurs í janúar. Verðmætabjörgun hefur staðið yfir en eftirlitsmaður Matvælastofnunar segir enga hættu hafa verið á umhverfisslysi. Arnarlax er með höfuðstöðvar á Bíldudal. Í janúar varð mikill laxadauði í sjókvíum innan við Hringsdal sem er einn af fjórum stöðum þar sem Arnarlax er með eldi. Það er rakið til fordæmalausrar veðráttu. Óveður olli straumköstum sem olli því að fiskur nuddaðist upp við kvíanótina. Þannig myndast sár sem geta valdið dauða. „Það er fyrst fremst fordæmalaus veðrátta sem er búin að vera ríkjandi fyrir miðjan desember. Sem hefur seinkað bæði slátrun, fráfærum frá sláturhúsi og síðan hefur sérstaklega óveðurslægðirnar sem fóru í janúar að fiskurinn nuddaði sig við nótina, sérstaklega í einni nót,“ segir Gísli Jónsson, dýralæknir fisksjúkdóma hjá Matvælastofnun. „Sirka fjögur prósent" Gísli var staddur á Bíldudal þegar fréttastofa náði tali af honum í dag. Spurður hve mikil afföll hafa orðið á eldislaxi svarar Gísli: „Versta kvíin, það eru þrjú hundruð tonn bara þar. Mér sýnist þetta vera einhver 570 tonn í heildina.“ Kjartan Ólafsson, stjórnarformaður Arnarlax. Kjartan Ólafsson, stjórnarformaður Arnarlax, segir þetta magn vera um fjögur prósent af þeim fjölda fiska sem Arnarlax setti út árið 2018. „Þetta er stór fiskur, um sex kíló að meðalstærð. Fimm til sex hundruð tonn eru þá innan við hundrað þúsund fiskar. Við settum út 2,5 milljónir fiska árið 2018, þá eru þetta sirka fjögur prósent af fjölda þeirra fiska sem var settur út,“ segir Kjartan. Skip kölluð til hjálpar Þegar ljóst var að dauði eldislaxa hefði aukist í óveðri var ákvað að fá nótabátinn Sighvat Bjarnason frá Vestmannaeyjum til að hreinsa afföllin úr kvíum. Affallið er sett í meltu sem fer í dýrafóður að sögn Kjartans. „Það hefur verið mikill lægðagangur og óveður og mikilvægt að taka sem mest úr kvíunum á milli lægðanna. Sighvatur var fenginn til að aðstoða við það. Við erum hins vegar búin að þakka þeim flotta hópi. Áhöfnin á Sighvati hefur lokið sínum störfum og skipið farið til baka,“ segir Kjartan. Þá var brunnbáturinn Akvaprins fenginn frá Austfjörðum þar sem hann er nýttur við eldisstarfsemi. „Akvaprins sækir lifandi fisk úr kvíunum og hjálpar okkur að taka aukið magn í gegnum vinnsluna okkar.“ Á meðan unnið er að verðmætabjörgun úr kvíunum ætlar Arnarlax að vinna um 200 tonn á dag. Þar kemur norska sláturskipið Norwegian Gannet til skjalanna sem hefur verið við Bíldudal undanfarna daga. Gísli Jónsson segir Arnarlax hafa brugðist vel við þessu ástandi. „Þetta sláturskip var kallað til hjálpar. Eins voru kölluð til skip til að ná upp dauðum fiski. Það var í rauninni á engum tímapunkti hætta á einhverju umhverfisslysi. Mitt mat er að þetta lítur mjög vel út í dag. Það verið að klára slátrun upp úr þessari kví númer fjögur sem fór verst. Svo er farið í næstu kví og eftir það eru tvær kvíar eftir. Þeir eru algjörlega komnir fyrir vind,“ segir Gísli. Þykir miður að missa fisk Kjartan segir það miður að missa fisk. „Við erum aldrei sáttir í slíkri stöðu. Almennt geta afföll verið á bilinu fimm til tuttugu prósent. Það fer auðvitað eftir tíðarfari og aðstæðum. Norðmenn lentu í þörungablómum á síðasta ári og eru sennilega nærri 20 prósentum í sínum rekstri. Það er auðvitað svo í rekstri eins og þessum þá gerum við ráð fyrir afföllum í áætlunum okkar. Við höfum haldið okkur við áætlun um uppskeru á þessu ári um 10 þúsund tonn. Við förum reglulega yfir stöðuna og sjáum ekki ástæðu til að breyta þeirri áætlun,“ segir Kjartan. Frá Bíldudalshöfn þar sem mikið hefur verið að gera undanfarna daga. Þegar hann er spurður hvort tilkoma Norwegian Gannet komi til með að minnka vinnu í landi á Bíldudal svarar Kjartan: „Fiskeldið er almennt í örum vexti. Við slátruðum í fyrra rúmlega 13000 tonn með Artic Fish á Bíldudal. Við munum slátra 18 þúsund tonnum í ár, það eru veruleg aukning að verða á milli ára. Sláturskip eins og Gannet hefur þau áhrif að við getum fært meira magn í gegnum vinnsluna okkar. Það er einn af þeim lærdómum sem við drögum af þessari stöðu, að hafa umfram afkastagetu í landi er mjög mikilvægt þannig að maður getur brugðist strax við, þannig að það sé hægt að bregðast við og taka sem mest af þeim fiski inn í markaðinn. Það er lærdómurinn. Þessi vöxtur mun halda áfram hérna og við munum vinna með meira magn í ár en við gerðum á síðasta ári,“ segir Kjartan. Draga lærdóm af ástandinu Þegar Gísli er spurður hvað sé hægt að gera til að koma í veg fyrir að slíkar aðstæður skapist aftur líkt og Arnarlax hefur staðið frammi fyrir undanfarið svarar hann: „Fyrst og fremst að passa að missa ekki of mikinn sláturfisk inn í sjálfan veturinn, janúar febrúar, ég held að það sé sem menn eru að læra betur og betur á,“ segir Gísli. Kjartan segir nokkra reynslu komna á laxeldi á svæðunum. „Þau hafa mismunandi kosti og kalla. Ég tel þetta hafa verið mikilvæg reynsla á Hringsdalinn sem eldissvæði. Við munum ekki geta komið í veg fyrir að þessar aðstæður koma upp nema við lærum að bregðast við og við lærum að vinna með aðstæðurnar og sinna okkar eldi eftir því. Ég held að þetta hafi verið okkur mjög mikilvægt lexía sem við höfum fengið síðustu tvo mánuði í fiskeldinu,“ segir Kjartan. Segir engar skemmdir á kvíabúnaði Spurður út í mögulega umhverfisáhrif af þessum ástandi svarar Kjartan: „Ég sé ekki að það séu í raun og veru einhver umhverfisáhrif. Öll afföll eru tekin upp og unnin í meltu sem síðan fer í dýrafóður. Við höfum gætt þess sérstaklega að tryggja að sækja afföll á milli lægðanna. Ég sé ekki að það þurfi að vera nein umhverfisáhrif af þessum atburði. En aðstæður á botni og okkar spor er metið af bæði Umhverfisstofnun og yfirvöldum reglulega og borið saman við mælingar áður en fiskur er settur út. Ég sé ekki að þessi atburður hafi sérstök umhverfisáhrif, en það á eftir að skoða þessa hluti þegar við klárum að slátra upp og hverjar lokatölur verða.“ Þá segir hann engar skemmdir hafa orðið á bátum né kvíabúnaði í þeim lægða gangi sem Arnarlax hefur tekist á við undanfarna mánuði.
Fiskeldi Vesturbyggð Mest lesið Mölbraut rúðu í Þjóðleikhúsinu Innlent Skutu upp flugeldum í minningu Bryndísi Klöru Innlent Stórhættulegur framúrakstur við Ingólfsfjall Innlent Þétting byggðar hafi ekki slegið í gegn Innlent Grunur um brot gegn fleiri börnum Innlent Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Innlent Algjört hrun í fálkastofninum Innlent Lést við tökur á Emily in Paris Erlent Nýi brennsluofn göngugarpsins mættur á Sólheima Innlent Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Fleiri fréttir Skutu upp flugeldum í minningu Bryndísi Klöru Mölbraut rúðu í Þjóðleikhúsinu Stórhættulegur framúrakstur við Ingólfsfjall Algjört hrun í fálkastofninum Þétting byggðar hafi ekki slegið í gegn Jökulhlaupið í hægum vexti Nýi brennsluofn göngugarpsins mættur á Sólheima Grunur um brot gegn fleiri börnum Grunur um brot gegn öðru barni, alvarlegt slys og tíðindi á Menningarnótt Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Gríðarlegt magn myndefnis til skoðunar hjá lögreglu Leiðist „linnulaust væl” Íslendinga yfir réttu málfari Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Vínsali býst við ákæru, kúnnalisti Epstein og stemming í bænum Reiðhjólabændur með vaktað hjólastæði í Traðarkoti til miðnættis Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Útihátíð fyrir ungmenni gekk eins og í sögu Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Sjö ára hlaupari kemur hópnum yfir línuna í sjötta maraþoninu á morgun Skoða að flýta aðgerðum í húsnæðismálum til að ná tökum á verðbólgunni „Versti tíminn, allra versti tíminn“ Gamall þristur strand vegna skorts á bensíni Hátt í tveggja tíma veðmálaauglýsing í boði Rúv Hraðbankinn ófundinn, hungursneyð og skólar hefjast Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Sjá meira