Frumvörp um afglæpavæðingu neysluskammta og neyslurými merki um viðhorfsbreytingu Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 18. maí 2020 06:30 Halldóra Mogensen, formaður þingflokks Pírata. Vísir/Einar „Við Íslendingar höfum ekki verið neitt gríðarlega dugleg eða hugrökk þegar kemur að svona stefnubreytingum. Við höfum oft verið að fylgja því hvað löndin í kring um okkur eru að gera,“ sagði Halldóra Mogensen formaður þingflokks Pírata í Víglínunni í gær þar sem hún ræddi frumvarp til laga um afglæpavæðingu vörslu neysluskammta vímuefna. Frumvarp til laga um neyslurými sem hefur fengið jákvæðan hljómgrunn inni á Alþingi en bent hefur verið á það að lögin um neyslurými, sem eru rými sem gerð eru til að tryggja þeim sem neyta fíkniefna í æð öruggt umhverfi, í sjálfu sér væru ekki örugg fyrir fólk með fíknivanda þar sem engin leið væri fyrir það að nýta sér rýmin án þess að gerast lögbrjótar. „Ég skynja að það er viðhorfsbreyting og eins og við vitum þá eru stjórnmálin alltaf dálítið lengi að taka við sér en þetta er að miklu leyti byggt á þingsályktunartillögu sem þingflokkur Pírata lagði fram og var samþykkt samróma, allir flokkar voru með 2014,“ sagði Halldóra. Halldóra sagði að í kjölfar tillögunnar hafi orðið breyting í umræðu um málaflokkinn og mikið farið að tala um skaðaminnkun og hvernig sé hægt að aðstoða fólk sem á við fíknivanda að stríða frekar en að hegna því. „Það hjálpar mjög mikið þegar þjóðir taka róttæk skref í þessa átt eins og Portúgal gerði á sínum tíma og önnur lönd í kring um okkur sem hafa verið að feta þessi skaðaminnkunarskref. Auðvitað hefur það áhrif á umræðuna sem hefur orðið á alþjóðavettvangi sem kemur svo til okkar,“ sagði Halldóra. Fíklum ekki sýnt neitt umburðarlyndi Halldóra segir augljóst að stefnuleiðin sem gildi í dag gangi ekki vel. Hin svokallaða „sænska leið“ var innleidd hér á landi á tíunda áratugnum og er fíklum ekki sýnt neitt umburðarlyndi. Bent hefur verið á að fíklar í Svíþjóð hafa það einna verst og lítið sé gert til að koma þeim aftur á fætur. Halldóra sagði augljóst hvaða áhrif stefnuleiðirnar sem farnar eru í málaflokknum hafa. Mikill munur sé til dæmis í málaflokknum í Svíþjóð og Portúgal. „Það er samt meira að segja þegar við höfum þessar sannanir fyrir frama okkur og við sjáum hvernig Svíar eru búnir að uppskera með þessari stefnu sinni. Það er samt erfitt fyrir fólk að komast að þessari niðurstöðu að þessi leið sé ekki að virka því þetta er svo mikið tilfinningamál hjá fólki. Við viljum ekki að börnin okkar séu að nota vímuefni, við viljum ekki að fólkið í umhverfi okkar, fólk sem okkur þykir vænt um sé að nota vímuefni,“ sagði Halldóra. „Þar af leiðandi höldum við á einhvern hátt að ef við segjum „nei, það má ekki“ að það muni bara leysa vandann. Við vitum það að það leysir ekki vandann og sérstaklega þegar við horfum á hvað fíkn er.“ Hún sagði að nýjar rannsóknir bendi til að vandamálið sé oft og tíðum ekki vímuefnin sjálf, það séu ekki þau sem skapi vandann heldur sé það undirliggjandi vandi. Vímuefnin séu leið sem aðilarnir noti til að flýja. „Við viljum aðstoða fólk við að tengjast aftur sjálfu sér, umhverfinu sínu og ástvinum sínum á heilbrigðan hátt svo þau geti hætt að nota þessi vímuefni.“ Víða hafa lög um fíkniefni tekið miklum breytingum þar með talið í Portúgal og Noregi. Skýrsla sem gefin var út af nefnd sem sett var saman í Noregi til að meta stefnur í málaflokknum kom út nýlega og sagði Halldóra að meðal þess sem kæmi fram í þeirri skýrslu væri hvatning til norskra stjórnvalda um að afglæpavæða neysluskammta fíkniefna og fjármagna meðferðarúrræði. Í Portúgal voru neysluskammtar afglæpavæddir og stórfé var sett í það að aðstoða fólk við að tengjast samfélaginu aftur og komast út á vinnumarkaðinn. Meðal annars greiðir ríkið helming launa fólks séu atvinnurekendur tilbúnir til að gefa þeim tækifæri og starfa hjá sér. „Það er risastór hluti velgengni þessarar leiðar hjá þeim í Portúgal. Við verðum líka að bjóða upp á þessa aðstoð og við verðum að fara að nálgast þennan málaflokk og þetta fólk sem á við fíknivanda að stríða sem einstaklinga sem við viljum aðstoða og veita umhyggju og styðja og styrkja mannréttindi þeirra. Við þurfum að fara af þessari braut að refsa fólki.“ Fíkn Alþingi Víglínan Tengdar fréttir Tímamótafrumvarp Svandísar um neyslurými nær fram að ganga Velferðarnefnd skilaði samdóma áliti um frumvarp Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra um neyslurými til annarrar umræðu á Alþingi í dag. Það þýðir að frumvarpið verður að lögum. 13. maí 2020 19:30 Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Erlent „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Fleiri fréttir Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta Sjá meira
„Við Íslendingar höfum ekki verið neitt gríðarlega dugleg eða hugrökk þegar kemur að svona stefnubreytingum. Við höfum oft verið að fylgja því hvað löndin í kring um okkur eru að gera,“ sagði Halldóra Mogensen formaður þingflokks Pírata í Víglínunni í gær þar sem hún ræddi frumvarp til laga um afglæpavæðingu vörslu neysluskammta vímuefna. Frumvarp til laga um neyslurými sem hefur fengið jákvæðan hljómgrunn inni á Alþingi en bent hefur verið á það að lögin um neyslurými, sem eru rými sem gerð eru til að tryggja þeim sem neyta fíkniefna í æð öruggt umhverfi, í sjálfu sér væru ekki örugg fyrir fólk með fíknivanda þar sem engin leið væri fyrir það að nýta sér rýmin án þess að gerast lögbrjótar. „Ég skynja að það er viðhorfsbreyting og eins og við vitum þá eru stjórnmálin alltaf dálítið lengi að taka við sér en þetta er að miklu leyti byggt á þingsályktunartillögu sem þingflokkur Pírata lagði fram og var samþykkt samróma, allir flokkar voru með 2014,“ sagði Halldóra. Halldóra sagði að í kjölfar tillögunnar hafi orðið breyting í umræðu um málaflokkinn og mikið farið að tala um skaðaminnkun og hvernig sé hægt að aðstoða fólk sem á við fíknivanda að stríða frekar en að hegna því. „Það hjálpar mjög mikið þegar þjóðir taka róttæk skref í þessa átt eins og Portúgal gerði á sínum tíma og önnur lönd í kring um okkur sem hafa verið að feta þessi skaðaminnkunarskref. Auðvitað hefur það áhrif á umræðuna sem hefur orðið á alþjóðavettvangi sem kemur svo til okkar,“ sagði Halldóra. Fíklum ekki sýnt neitt umburðarlyndi Halldóra segir augljóst að stefnuleiðin sem gildi í dag gangi ekki vel. Hin svokallaða „sænska leið“ var innleidd hér á landi á tíunda áratugnum og er fíklum ekki sýnt neitt umburðarlyndi. Bent hefur verið á að fíklar í Svíþjóð hafa það einna verst og lítið sé gert til að koma þeim aftur á fætur. Halldóra sagði augljóst hvaða áhrif stefnuleiðirnar sem farnar eru í málaflokknum hafa. Mikill munur sé til dæmis í málaflokknum í Svíþjóð og Portúgal. „Það er samt meira að segja þegar við höfum þessar sannanir fyrir frama okkur og við sjáum hvernig Svíar eru búnir að uppskera með þessari stefnu sinni. Það er samt erfitt fyrir fólk að komast að þessari niðurstöðu að þessi leið sé ekki að virka því þetta er svo mikið tilfinningamál hjá fólki. Við viljum ekki að börnin okkar séu að nota vímuefni, við viljum ekki að fólkið í umhverfi okkar, fólk sem okkur þykir vænt um sé að nota vímuefni,“ sagði Halldóra. „Þar af leiðandi höldum við á einhvern hátt að ef við segjum „nei, það má ekki“ að það muni bara leysa vandann. Við vitum það að það leysir ekki vandann og sérstaklega þegar við horfum á hvað fíkn er.“ Hún sagði að nýjar rannsóknir bendi til að vandamálið sé oft og tíðum ekki vímuefnin sjálf, það séu ekki þau sem skapi vandann heldur sé það undirliggjandi vandi. Vímuefnin séu leið sem aðilarnir noti til að flýja. „Við viljum aðstoða fólk við að tengjast aftur sjálfu sér, umhverfinu sínu og ástvinum sínum á heilbrigðan hátt svo þau geti hætt að nota þessi vímuefni.“ Víða hafa lög um fíkniefni tekið miklum breytingum þar með talið í Portúgal og Noregi. Skýrsla sem gefin var út af nefnd sem sett var saman í Noregi til að meta stefnur í málaflokknum kom út nýlega og sagði Halldóra að meðal þess sem kæmi fram í þeirri skýrslu væri hvatning til norskra stjórnvalda um að afglæpavæða neysluskammta fíkniefna og fjármagna meðferðarúrræði. Í Portúgal voru neysluskammtar afglæpavæddir og stórfé var sett í það að aðstoða fólk við að tengjast samfélaginu aftur og komast út á vinnumarkaðinn. Meðal annars greiðir ríkið helming launa fólks séu atvinnurekendur tilbúnir til að gefa þeim tækifæri og starfa hjá sér. „Það er risastór hluti velgengni þessarar leiðar hjá þeim í Portúgal. Við verðum líka að bjóða upp á þessa aðstoð og við verðum að fara að nálgast þennan málaflokk og þetta fólk sem á við fíknivanda að stríða sem einstaklinga sem við viljum aðstoða og veita umhyggju og styðja og styrkja mannréttindi þeirra. Við þurfum að fara af þessari braut að refsa fólki.“
Fíkn Alþingi Víglínan Tengdar fréttir Tímamótafrumvarp Svandísar um neyslurými nær fram að ganga Velferðarnefnd skilaði samdóma áliti um frumvarp Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra um neyslurými til annarrar umræðu á Alþingi í dag. Það þýðir að frumvarpið verður að lögum. 13. maí 2020 19:30 Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Rekja andlát dóttur að hluta til samsæriskenninga móður Erlent „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Fleiri fréttir Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta Sjá meira
Tímamótafrumvarp Svandísar um neyslurými nær fram að ganga Velferðarnefnd skilaði samdóma áliti um frumvarp Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra um neyslurými til annarrar umræðu á Alþingi í dag. Það þýðir að frumvarpið verður að lögum. 13. maí 2020 19:30