Íslensk leikritun í Borgarleikhúsinu Hrafnhildur Hagalín skrifar 6. september 2016 10:40 Ýmsir hafa tjáð sig undanfarna daga um íslenska leikritun og leikgerðir og vægið þar á milli í verkefnavali stofnanaleikhúsanna þriggja, Borgarleikhússins, Þjóðleikhússins og Leikfélags Akureyrar. Allri málefnalegri umræðu um leikhús ber að fagna og sérstakt fagnaðarefni er þegar umræða um íslenska leikritun og mikilvægi hennar ratar í leiðara blaðanna en Magnús Guðmundsson tók hana upp í leiðara Fréttablaðsins sl. mánudag. Tilefni þessara skrifa er hins vegar yfirlitsgrein Sigríður Jónsdóttur leiklistargagnrýnanda Fréttablaðsins þar sem hún fer yfir komandi leikár en greinina nefnir hún „Gamalt og nýtt. Af leikritum löstum og lofi.“ Í yfirlitinu eru ýmsir góðar punktar. Ekki er þó rétt með allt farið og finnst mér mikilvægt fyrir hönd Borgarleikhússins að benda á það. Hún segir að tilefni sé til þess að hafa „áhyggjur af framtíð íslenskrar leikritunar“ eins og staðan sé í dag, þó að „Borgarleikhúsið hafi staðið sig betur en Þjóðleikhúsið“ en of mikil áhersla sé á leikgerðir að mati Sigríðar. Hún kallar eftir því að leikhúsin kynni "nýja hluti fyrir áhorfendum, ný leikskáld og nýjar nálganir". Ég er henni alveg sammála hvað leikgerðirnar varðar og tel löngu tímabært að dregið sé úr vægi þeirra en hlutur íslenskrar leikritunar á móti aukinn. Þetta höfum við í Borgarleikhúsinu lagt kapp á á undanförnum árum en við erum með leikskáld á launum allt árið, auk þess sem við styðjum við höfunda með ýmsum öðrum hætti, m.a. með því að panta verk og gera tímabundna samninga. Í ár má segja að hlutur íslenskra leikrita sé óvenju stór: Sending eftir Bjarna Jónsson, Elly eftir Ólaf Egil Egilsson og Gísla Örn Garðarsson, samstarfsverkefnin bæði eru ný íslensk leikrit, Extravaganza eftir Sölku Guðmundsdóttur, sem er leikskáld Borgarleikhússins í ár, og heimildaverkið Hún pabbi eftir Höllu Þórlaugu Óskarsdóttur og Köru Hergils auk barnaleikrits eftir Berg Þór Ingólfsson. Fleiri ný íslensk verk má nefna þó um fleiri en einn höfund sé að ræða, Hannes og Smári eftir Halldóru Geirharðsdóttur, Ólafíu Hrönn Jónsdóttur og Jón Pál Eyjólfsson, Vísindasýning Villa eftir Vilhelm Anton Jónsson og Vigni Rafn Valþórsson, nýtt sviðsverk með Reykjavíkurdætrum og Fórn sem er samstarfsverkefni með Íslenska dansflokknum eftir nokkra af þekktustu sviðshöfundum landsins. Í raun, ef leikárið okkar í heild er greint, þá er hlutur nýrra íslenskra verka um 50% að undanskildum leikgerðunum en á þessu leikári eru þær aðeins tvær; Blái hnötturinn og Salka Valka. Þá má líka rifja upp að á síðastliðnu leikári efndum við til höfundasmiðju í samstarfi við FLH, Félag leikskálda og handritshöfunda og Listahátíð í Reykjavík þar sem við kynntum til leiks, auk Sigurbjargar Þrastardóttur, þrjá splunkunýja leikritahöfunda en fáir leikhúsrýnar fjölluðu um viðburðinn að undanskildum þeim Silju Björk Huldudóttur á Morgunblaðinu og Maríu Kristjándóttur í Víðsjá. Sigríður nefnir einnig í lok umfjöllunar sinnar um íslenska leikritun að „útgáfumál leikhandrita verði að taka í gegn, sem og leikskrár.“ Borgarleikhúsið í samstarfi við Þorvald Kristinsson tók upp á þeirri nýjung (þ.e. með nýjung á ég við að útgáfa á leikritum hefur legið niðri um árabil) á síðasta ári að gefa út ný íslensk leikrit sem frumsýnd eru í húsinu: Hystory eftir Kristínu Eiríksdóttur og Bláskjár eftir Tyrfing Tyrfingsson voru gefin út í fyrra og von er á fleiri nýjum leikritum á bók í ár. Auk þess hefur verið stofnaður Leikritaklúbbur Borgarleikhússins en allt er þetta liður í því að efla íslenska leikritun og vekja á henni athygli. Ekki er ljóst hvað Sigríður á við með „að taka leikskrár í gegn“ en Borgarleikhúsið leggur mikla áherslu á vandaðar leikskrár með greinum, viðtölum og ýmsu fróðlegu ítarefni. Borgarleikhúsið þakkar Sigríði annars ágætar ábendingar í grein sinni - sem og öðrum sem hafa lagt orð í belg um þetta mál, Magnúsi Guðmundssyni í leiðara Fréttablaðsins á mánudag og Hlín Agnarsdóttur á Facebooksíðu sinni. Ekki skal dregið úr mikilvægi þess að gagnrýnendur veiti leikhúsunum aðhald með faglegri umfjöllun og frjóum hugmyndum. Það ætti hins vegar ekki að hafa farið fram hjá neinum á undanförnum árum að Borgarleikhúsið leggur sérstakt kapp á að efla íslenska leikritun og gera henni hátt undir höfði með öllum tiltækum ráðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikhús Tengdar fréttir Íslensku verkin í Þjóðleikhúsinu Það fylgir því alltaf sérstök gleði og spenna þegar nýtt leikár hefst hjá okkur í Þjóðleikhúsinu. 5. september 2016 13:21 Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir skrifar Skoðun Lýst eftir afstöðu Viðreisnar til ríkisstyrkja Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Vegferð menntunar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Sjá meira
Ýmsir hafa tjáð sig undanfarna daga um íslenska leikritun og leikgerðir og vægið þar á milli í verkefnavali stofnanaleikhúsanna þriggja, Borgarleikhússins, Þjóðleikhússins og Leikfélags Akureyrar. Allri málefnalegri umræðu um leikhús ber að fagna og sérstakt fagnaðarefni er þegar umræða um íslenska leikritun og mikilvægi hennar ratar í leiðara blaðanna en Magnús Guðmundsson tók hana upp í leiðara Fréttablaðsins sl. mánudag. Tilefni þessara skrifa er hins vegar yfirlitsgrein Sigríður Jónsdóttur leiklistargagnrýnanda Fréttablaðsins þar sem hún fer yfir komandi leikár en greinina nefnir hún „Gamalt og nýtt. Af leikritum löstum og lofi.“ Í yfirlitinu eru ýmsir góðar punktar. Ekki er þó rétt með allt farið og finnst mér mikilvægt fyrir hönd Borgarleikhússins að benda á það. Hún segir að tilefni sé til þess að hafa „áhyggjur af framtíð íslenskrar leikritunar“ eins og staðan sé í dag, þó að „Borgarleikhúsið hafi staðið sig betur en Þjóðleikhúsið“ en of mikil áhersla sé á leikgerðir að mati Sigríðar. Hún kallar eftir því að leikhúsin kynni "nýja hluti fyrir áhorfendum, ný leikskáld og nýjar nálganir". Ég er henni alveg sammála hvað leikgerðirnar varðar og tel löngu tímabært að dregið sé úr vægi þeirra en hlutur íslenskrar leikritunar á móti aukinn. Þetta höfum við í Borgarleikhúsinu lagt kapp á á undanförnum árum en við erum með leikskáld á launum allt árið, auk þess sem við styðjum við höfunda með ýmsum öðrum hætti, m.a. með því að panta verk og gera tímabundna samninga. Í ár má segja að hlutur íslenskra leikrita sé óvenju stór: Sending eftir Bjarna Jónsson, Elly eftir Ólaf Egil Egilsson og Gísla Örn Garðarsson, samstarfsverkefnin bæði eru ný íslensk leikrit, Extravaganza eftir Sölku Guðmundsdóttur, sem er leikskáld Borgarleikhússins í ár, og heimildaverkið Hún pabbi eftir Höllu Þórlaugu Óskarsdóttur og Köru Hergils auk barnaleikrits eftir Berg Þór Ingólfsson. Fleiri ný íslensk verk má nefna þó um fleiri en einn höfund sé að ræða, Hannes og Smári eftir Halldóru Geirharðsdóttur, Ólafíu Hrönn Jónsdóttur og Jón Pál Eyjólfsson, Vísindasýning Villa eftir Vilhelm Anton Jónsson og Vigni Rafn Valþórsson, nýtt sviðsverk með Reykjavíkurdætrum og Fórn sem er samstarfsverkefni með Íslenska dansflokknum eftir nokkra af þekktustu sviðshöfundum landsins. Í raun, ef leikárið okkar í heild er greint, þá er hlutur nýrra íslenskra verka um 50% að undanskildum leikgerðunum en á þessu leikári eru þær aðeins tvær; Blái hnötturinn og Salka Valka. Þá má líka rifja upp að á síðastliðnu leikári efndum við til höfundasmiðju í samstarfi við FLH, Félag leikskálda og handritshöfunda og Listahátíð í Reykjavík þar sem við kynntum til leiks, auk Sigurbjargar Þrastardóttur, þrjá splunkunýja leikritahöfunda en fáir leikhúsrýnar fjölluðu um viðburðinn að undanskildum þeim Silju Björk Huldudóttur á Morgunblaðinu og Maríu Kristjándóttur í Víðsjá. Sigríður nefnir einnig í lok umfjöllunar sinnar um íslenska leikritun að „útgáfumál leikhandrita verði að taka í gegn, sem og leikskrár.“ Borgarleikhúsið í samstarfi við Þorvald Kristinsson tók upp á þeirri nýjung (þ.e. með nýjung á ég við að útgáfa á leikritum hefur legið niðri um árabil) á síðasta ári að gefa út ný íslensk leikrit sem frumsýnd eru í húsinu: Hystory eftir Kristínu Eiríksdóttur og Bláskjár eftir Tyrfing Tyrfingsson voru gefin út í fyrra og von er á fleiri nýjum leikritum á bók í ár. Auk þess hefur verið stofnaður Leikritaklúbbur Borgarleikhússins en allt er þetta liður í því að efla íslenska leikritun og vekja á henni athygli. Ekki er ljóst hvað Sigríður á við með „að taka leikskrár í gegn“ en Borgarleikhúsið leggur mikla áherslu á vandaðar leikskrár með greinum, viðtölum og ýmsu fróðlegu ítarefni. Borgarleikhúsið þakkar Sigríði annars ágætar ábendingar í grein sinni - sem og öðrum sem hafa lagt orð í belg um þetta mál, Magnúsi Guðmundssyni í leiðara Fréttablaðsins á mánudag og Hlín Agnarsdóttur á Facebooksíðu sinni. Ekki skal dregið úr mikilvægi þess að gagnrýnendur veiti leikhúsunum aðhald með faglegri umfjöllun og frjóum hugmyndum. Það ætti hins vegar ekki að hafa farið fram hjá neinum á undanförnum árum að Borgarleikhúsið leggur sérstakt kapp á að efla íslenska leikritun og gera henni hátt undir höfði með öllum tiltækum ráðum.
Íslensku verkin í Þjóðleikhúsinu Það fylgir því alltaf sérstök gleði og spenna þegar nýtt leikár hefst hjá okkur í Þjóðleikhúsinu. 5. september 2016 13:21
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun