Barnalán Páll Valur Björnsson skrifar 13. mars 2015 07:00 Ég hef fengið það verkefni að vera einn talsmanna barna á Alþingi og undirritaði yfirlýsingu um það á samkomu UNICEF, Barnaheilla og Umboðsmanns barna á 25 ára afmæli Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna í nóvember síðastliðnum. Ég tek þetta hlutverk mjög alvarlega og er afskaplega ánægður með að hafa fengið það vegna þess að mér finnst þetta vera mikilvægasta og áhugaverðasta verkefni sem mér hefur verið treyst fyrir. Og áhugi minn á því hefur bara vaxið eftir því sem ég hef betur kynnt mér Barnasáttmálann og þau mikilvægu réttindi og samfélagslegu áherslur sem þar eru.Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna Í Barnasáttmálanum eru sérstök ákvæði um skyldur aðildarríkja til að tryggja að andlega eða líkamlega fötluð börn njóti „fulls og sómasamlegs lífs“ og að stuðlað skuli að „sjálfsbjörg þeirra og virkri þátttöku í samfélaginu“ og þá er í sáttmálanum mælt fyrir um að fötluð börn skuli njóta sérstakrar umönnunar, eiga aðgang að menntun, þjálfun, heilbrigðisþjónustu, endurhæfingu, starfsundirbúningi og tómstundaiðju. Ísland hefur fullgilt barnasáttmálann og einnig gert hann að íslenskum lögum.Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 eru einnig mörg mjög mikilvæg ákvæði um réttindi fatlaðra barna til að ráða lífi sínu og taka virkan þátt í samfélaginu, stunda nám og atvinnu. Íslendingar hafa ekki enn fullgilt þann samning þó að átta ár séu nú liðin frá því að hann var gerður og meira en 150 lönd í heiminum, rík og fátæk, hafi fullgilt samninginn. – Er ekki mjög tímabært að við rekum það slyðruorð af okkur? Það er því miður ekki að ástæðulausu að sérstök ákvæði um fötluð börn og réttindi þeirra þurfa að vera í þessum tveimur mikilvægu mannréttindasamningum. Mjög víða í heiminum eru þau afskipt og útilokuð og þurfa að þola miklu meiri mismunun og skort á ýmsum sviðum en önnur börn. Sameinuðu þjóðirnar hafa áætlað að um 15% mannkyns séu með fötlun af einhverju tagi eða meira en einn milljarður einstaklinga. Hvernig stöndum við okkur í að gefa börnum með fötlun eða raskanir af einhverju tagi tækifæri í okkar ríka landi?Er þetta ásættanlegt? Að undanförnu hef ég heimsótt ýmis hagsmunasamtök og stofnanir sem vinna fyrir fötluð börn og börn með ýmis konar raskanir og aðstandendur þeirra og hef fundað með forsvarsfólki Þroskahjálpar, ADHD-samtakanna, Einhverfusamtakanna, Sjónarhóls og Þroska- og hegðunarstöðvar. Þetta hafa verið mjög fróðlegir fundir fyrir mig og ánægjulegir með frábæru fólki sem vinnur af mikilli hugsjón og elju við að bæta lífsgæði barna og aðstandenda þeirra, undantekningalaust við þröngan fjárhagslegan kost. Þetta fólk hefur þurft að gera mikið úr litlu og hefur svo sannarlega gert það. Og þó að þessir fundir hafi verið afar fróðlegir og ánægjulegir hefur alls ekki verið ánægjulegt að heyra þau öll segja frá mjög löngum biðlistum eftir greiningu, skorti á viðeigandi stuðningi og úrræðum, ófullnægjandi fræðslu fyrir fagstéttir um þarfir fatlaðra barna og barna með raskanir og ýmislegt fleira sem miklu betur má fara og brýnt er að laga. En sem betur fer eru þetta allt atriði sem auðveldlega má bæta og laga ef vilji er til þess. Til þess þurfum við bara að leggja til nokkra tugi milljóna, forgangsraða rétt og hafa kjark til að gera það sem er börnunum okkar fyrir bestu. Þarna eru svo mikil lífsgæði í húfi og ekki bara barnanna sem í hlut eiga, heldur allra aðstandenda þeirra, foreldra, systkina, ömmu og afa. Og þarna er svo mikill mannauður sem mikil hætta er á að ekki nýtist okkur eins og hann gæti svo vel. Í því felst mikil sóun á mannauði og beinhörðum peningum.Lögum þetta! Erum við sátt við þetta svona? Finnst okkur í lagi að fötluð börn, börn sem glíma við geðraskanir, ADHD, eru einhverf eða með málraskanir af einhverju tagi þurfi að bíða mánuðum og árum saman eftir greiningu og viðeigandi úrræðum? Úrræðum sem eru þekkt og sýnt er fram á að geta lagað og hjálpað svo mikið og bætt lífsgæði svo margra og tækifæri í námi og starfi og lífinu yfirleitt. Finnst okkur forsvaranlegt að þessi börn fari á mis við mörg þau gæði sem lífið hefur upp á að bjóða og önnur börn fá að njóta bara vegna þess að við höfum ekki manndóm til að leggja til einhverja tugi milljóna króna til að greina þarfir þeirra og veita þeim viðeigandi þjónustu og aðstoð. Ég held ekki. Ég held að enginn vilji hafa þetta svona. Eigum við þá ekki að sameinast um að kippa þessu nú í liðinn? Við ættum a.m.k. að stilla okkur um að tala mikið um að íslenskt samfélag byggist á mannréttindum og jöfnum tækifærum þar til þetta hefur verið lagað. Það er oft talað um að barnalán sé öðru láni betra og mjög oft er sagt að börnin séu framtíðin. Hvort tveggja er hárrétt. En það er alls ekki nóg að viðurkenna og taka undir það. Við verðum að hegða okkur samkvæmt því. Það er ævintýri að ala upp barn, bernskan er ævintýri, hún er dýrmæt en viðkvæm og þarfnast virðingar og gætni. Við sem erum í föruneyti barnsins verðum að geta metið aðstæður, gefið ráð og leiðbeiningar sem leiða til gæfuríkrar niðurstöðu fyrir barnið. Okkur er treyst fyrir börnunum. Ekki bara börnunum sem við eigum sjálf og ölum upp. Heldur öllum börnum. Við eigum þau þó ekki en höfum þau að láni gegn því að skila þeim þannig út í lífið að þau hafi tækifæri til að njóta þess og taka virkan þátt í að móta samfélagið sitt og framtíðina. Öxlum þá ábyrgð saman. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Sjá meira
Ég hef fengið það verkefni að vera einn talsmanna barna á Alþingi og undirritaði yfirlýsingu um það á samkomu UNICEF, Barnaheilla og Umboðsmanns barna á 25 ára afmæli Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna í nóvember síðastliðnum. Ég tek þetta hlutverk mjög alvarlega og er afskaplega ánægður með að hafa fengið það vegna þess að mér finnst þetta vera mikilvægasta og áhugaverðasta verkefni sem mér hefur verið treyst fyrir. Og áhugi minn á því hefur bara vaxið eftir því sem ég hef betur kynnt mér Barnasáttmálann og þau mikilvægu réttindi og samfélagslegu áherslur sem þar eru.Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna Í Barnasáttmálanum eru sérstök ákvæði um skyldur aðildarríkja til að tryggja að andlega eða líkamlega fötluð börn njóti „fulls og sómasamlegs lífs“ og að stuðlað skuli að „sjálfsbjörg þeirra og virkri þátttöku í samfélaginu“ og þá er í sáttmálanum mælt fyrir um að fötluð börn skuli njóta sérstakrar umönnunar, eiga aðgang að menntun, þjálfun, heilbrigðisþjónustu, endurhæfingu, starfsundirbúningi og tómstundaiðju. Ísland hefur fullgilt barnasáttmálann og einnig gert hann að íslenskum lögum.Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 eru einnig mörg mjög mikilvæg ákvæði um réttindi fatlaðra barna til að ráða lífi sínu og taka virkan þátt í samfélaginu, stunda nám og atvinnu. Íslendingar hafa ekki enn fullgilt þann samning þó að átta ár séu nú liðin frá því að hann var gerður og meira en 150 lönd í heiminum, rík og fátæk, hafi fullgilt samninginn. – Er ekki mjög tímabært að við rekum það slyðruorð af okkur? Það er því miður ekki að ástæðulausu að sérstök ákvæði um fötluð börn og réttindi þeirra þurfa að vera í þessum tveimur mikilvægu mannréttindasamningum. Mjög víða í heiminum eru þau afskipt og útilokuð og þurfa að þola miklu meiri mismunun og skort á ýmsum sviðum en önnur börn. Sameinuðu þjóðirnar hafa áætlað að um 15% mannkyns séu með fötlun af einhverju tagi eða meira en einn milljarður einstaklinga. Hvernig stöndum við okkur í að gefa börnum með fötlun eða raskanir af einhverju tagi tækifæri í okkar ríka landi?Er þetta ásættanlegt? Að undanförnu hef ég heimsótt ýmis hagsmunasamtök og stofnanir sem vinna fyrir fötluð börn og börn með ýmis konar raskanir og aðstandendur þeirra og hef fundað með forsvarsfólki Þroskahjálpar, ADHD-samtakanna, Einhverfusamtakanna, Sjónarhóls og Þroska- og hegðunarstöðvar. Þetta hafa verið mjög fróðlegir fundir fyrir mig og ánægjulegir með frábæru fólki sem vinnur af mikilli hugsjón og elju við að bæta lífsgæði barna og aðstandenda þeirra, undantekningalaust við þröngan fjárhagslegan kost. Þetta fólk hefur þurft að gera mikið úr litlu og hefur svo sannarlega gert það. Og þó að þessir fundir hafi verið afar fróðlegir og ánægjulegir hefur alls ekki verið ánægjulegt að heyra þau öll segja frá mjög löngum biðlistum eftir greiningu, skorti á viðeigandi stuðningi og úrræðum, ófullnægjandi fræðslu fyrir fagstéttir um þarfir fatlaðra barna og barna með raskanir og ýmislegt fleira sem miklu betur má fara og brýnt er að laga. En sem betur fer eru þetta allt atriði sem auðveldlega má bæta og laga ef vilji er til þess. Til þess þurfum við bara að leggja til nokkra tugi milljóna, forgangsraða rétt og hafa kjark til að gera það sem er börnunum okkar fyrir bestu. Þarna eru svo mikil lífsgæði í húfi og ekki bara barnanna sem í hlut eiga, heldur allra aðstandenda þeirra, foreldra, systkina, ömmu og afa. Og þarna er svo mikill mannauður sem mikil hætta er á að ekki nýtist okkur eins og hann gæti svo vel. Í því felst mikil sóun á mannauði og beinhörðum peningum.Lögum þetta! Erum við sátt við þetta svona? Finnst okkur í lagi að fötluð börn, börn sem glíma við geðraskanir, ADHD, eru einhverf eða með málraskanir af einhverju tagi þurfi að bíða mánuðum og árum saman eftir greiningu og viðeigandi úrræðum? Úrræðum sem eru þekkt og sýnt er fram á að geta lagað og hjálpað svo mikið og bætt lífsgæði svo margra og tækifæri í námi og starfi og lífinu yfirleitt. Finnst okkur forsvaranlegt að þessi börn fari á mis við mörg þau gæði sem lífið hefur upp á að bjóða og önnur börn fá að njóta bara vegna þess að við höfum ekki manndóm til að leggja til einhverja tugi milljóna króna til að greina þarfir þeirra og veita þeim viðeigandi þjónustu og aðstoð. Ég held ekki. Ég held að enginn vilji hafa þetta svona. Eigum við þá ekki að sameinast um að kippa þessu nú í liðinn? Við ættum a.m.k. að stilla okkur um að tala mikið um að íslenskt samfélag byggist á mannréttindum og jöfnum tækifærum þar til þetta hefur verið lagað. Það er oft talað um að barnalán sé öðru láni betra og mjög oft er sagt að börnin séu framtíðin. Hvort tveggja er hárrétt. En það er alls ekki nóg að viðurkenna og taka undir það. Við verðum að hegða okkur samkvæmt því. Það er ævintýri að ala upp barn, bernskan er ævintýri, hún er dýrmæt en viðkvæm og þarfnast virðingar og gætni. Við sem erum í föruneyti barnsins verðum að geta metið aðstæður, gefið ráð og leiðbeiningar sem leiða til gæfuríkrar niðurstöðu fyrir barnið. Okkur er treyst fyrir börnunum. Ekki bara börnunum sem við eigum sjálf og ölum upp. Heldur öllum börnum. Við eigum þau þó ekki en höfum þau að láni gegn því að skila þeim þannig út í lífið að þau hafi tækifæri til að njóta þess og taka virkan þátt í að móta samfélagið sitt og framtíðina. Öxlum þá ábyrgð saman.
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun
Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar
Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun
Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun