Jafnlaunavottun - „Hverjir græða á jafnlaunavottun“ Gunnar Ármannsson skrifar 16. apríl 2025 18:30 Tilvitnunin í fyrirsögn er úr ræðu Karls Gauta Hjaltasonar þingmanns, sem hann flutti þann 18. mars sl. á Alþingi þegar frumvarp Diljár Mistar Einarsdóttur um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna og stjórnsýslu jafnréttismála var til umræðu. Í frumvarpinu er m.a. verið að breyta því að jafnlaunavottun verði skyldubundin í að vera valkvæð. Í ræðu sinni sagði Karl Gauti jafnframt: „Hverjir gætu hugsanlega verið á móti þessu máli og hafa hagsmuni af því? Það er fyrst og fremst ráðgjafafyrirtæki og eftirlitsstofnanir og sérfræðingar sem fá tekjur af úttektum og skýrslugerð. Fyrirtæki og starfsfólk fá hins vegar takmarkaðan ávinning á meðan þau sitja uppi með kostnað og skrifræði.“ Sigríður Á. Andersen sagði við sama tilefni: „ Það verður svo sem ekki annað sagt en að þetta hafi verið atvinnuskapandi, jafnlaunavottunin, fyrir suma. Fyrir ráðgjafarfyrirtæki sem eru auðvitað komin núna á, ég ætla ekki að segja spenann, …, en það er augljóst að einhver fyrirtæki eru kannski orðin háð þessu lögbundna opinbera inngripi sem jafnlaunavottunin er. Og þótt þetta sé atvinnuskapandi, eins og ég nefni, þá ætla ég að leyfa mér að fullyrða að þetta er ekki verðmætaskapandi. Það eru engin verðmæti sem fást fyrir þennan pening sem fyrirtækin eru að eyða til að uppfylla löggjöf um jafnlaunavottun.“ Og lokatilvitnun í þessar umræður er í ræðu Guðlaugs Þórs Þórðarsonar þar sem hann er að svara Sigmari Guðmundssyni, sem virðist vera mjög upptekinn af því að Sjálfstæðisflokkurinn var í ríkisstjórn þegar þetta gæluverkefni Viðreisnar var lögbundið: „Þetta er séríslensk þvæla. Og hver eru rök Viðreisnar fyrir að viðhalda þessu? Jú, við vorum í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Bíddu, ha? Já, við verðum að halda þessu áfram. Af hverju? Af því að við vorum í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Hafið þið lesið atkvæðaskýringarnar? Bíddu, og hvað? Á ég að segja það við atvinnurekandann sem segir við mig: Fyrirgefðu, það er búið að sýna að þetta skilar engu. Þetta kostar ógeðslega mikið, þetta er svakaleg vinna. Við erum með eftirlitsstofnun á bakinu. Við erum að reyna að búa til verðmæti, við erum að þjónusta viðskiptavini okkar, en við erum með eftirlitsmenn á bakinu. Þið settuð þetta á, af hverju fer þetta ekki af? Ja, hv. þingmenn virðast vera að segja að þetta sé út af því að Sjálfstæðisflokkurinn var í ríkisstjórn þegar þetta var samþykkt. Ég er alveg sannfærður um að þá segja atvinnurekendur: Já, að sjálfsögðu, ekkert mál. Auðvitað verðum við áfram með þessa séríslensku ruglreglubyrði, af því að þetta eru svo sterk rök fyrir því.“ Ástæða þess að ég sting niður fingrum á lyklaborð og vitna í þessar þingræður er tölvupóstur sem ég sendi í morgun, 16. apríl, á starfsmann eins af vottunaraðilunum sem græða á skyldunni til jafnlaunavottunar. Þar virðist ég í niðurlagi póstsins hafa haft Viðreisn fyrir rangri sök. Því með því að skoða ræður Sigmars þann 18. mars sl. er ekki annað að sjá en að hann sé sammála öðrum sem tóku til máls um að það þurfi að lagfæra lögin og sníða af þeim vankanta. Og ef ég skyldi orð hans rétt þá er Viðreisn því sammála að jafnlaunavottun eigi ekki að vera lögbundin skylda, þótt honum sé mikið í mun að spyrða Sjálfstæðisflokkinn við þessi ólög, væntanlega til að gera þann flokk samsekan um setningu þeirra. Enda baðst Guðlaugur Þór afsökunar á þátttöku Sjálfstæðisflokksins við að setja lögin með þessum orðum: „En jú, við gerðum þennan stjórnarsáttmála, það er bara þannig. Ég vil bara að biðjast afsökunar á því að hafa verið í ríkisstjórn, ekki hvað annað varðar en alla vega hvað þennan þátt varðar og biðst bara opinberlega afsökunar á því að hafa komið þessu íslenska rugli á.“ Orðaskipti mín við starfsmann vottunaraðilans má rekja til síðasta sumars eftir að fyrirtækið sem ég starfa hjá gerði samning við viðkomandi vottunaraðila um að gera jafnlaunvottun hjá fyrirtækinu. Í samningnum var kveðið á um að fram ætti að fara svokölluð „millivottun“ árin tvö sem líða á milli jafnlaunavottunar og endurnýjunar hennar. Hvor millivottun fyrir sig var verðlögð á rúmlega þrjúhundruðþúsund og er þá ekki talinn með kostnaður fyrirtækisins við vinnu eigin starfsmanna. Ég gerði athugasemd við þessa millivottun og vildi sleppa við hana og þann kostnað sem fylgir. Það vildi vottunaraðilinn ekki samþykkja og benti á Jafnréttisstofu. Mál þróuðust þannig að umboðsmaður Alþingis tók málið til skoðunar, sbr. https://www.umbodsmadur.is/alit-og-bref/mal/nr/10381/skoda/mal/ Niðurstaða umboðsmanns Alþingis var sú að hann lauk máli sínu á grundvelli svara frá forsætisráðuneytinu sem boðaði ráðagerð um að hefja endurskoðun á vottunarferlinu, m.a. að því er lýtur að árlegum milliúttektum og því hvort hægt sé að undanskilja kröfu um millúttektir skv. staðlinum ISO 17021. Um þessa niðurstöðu var vottunaraðilinn upplýstur. Og í síðustu viku barst erindi frá vottunaraðilanum um að nú vildi hann tímasetja millivottun á næstu vikum. Því boði var hafnað og hófust þá nokkur tölvupóstsamskipti um málið og í morgun var staða málsins, eins og hún horfir við fyrirtækinu, útskýrð fyrir vottunaraðilanum með þessum hætti: „… Síðast þegar þú ráðlagðir mér að hafa sambandi við Jafnréttisstofu gerði ég það. Þar var bent á forsætisráðuneytið og ég snéri mér þangað. Fyrsta svar þaðan var afar loðið og ófullnægjandi þannig að ég snéri mér til umboðsmanns Alþingis. Forsætisráðuneytið svaraði honum með skilmerkilegri hætti en mér. Í því svari kom fram að eina lagaskilyrðið sem væri fyrir hendi um jafnlaunvottun kvæði á um að jafnlaunakerfi þyrfti að uppfylla kröfur staðalsins ÍST 85:2012 til að hljóta vottun og að þessa vottun þurfi að endurnýja á þriggja ára fresti. Þið eruð búin að votta að jafnlaunakerfi okkar uppfyllir kröfur staðalsins ÍST 85:2012 og skv. lögunum eigum við að láta endurnýja þá vottun árið 2027. Í svari forsætisráðuneytisins til umboðsmanns Alþingis kom einnig fram að með vísun í staðalinn ISO 17021 í reglugerð nr. 1030/2017, sem snýr að aðkomu vottunaraðila – ykkar, hafi ekki verið stefnt að því að leggja auknar kröfur á fyrirtæki og stofnanir enda þurfi íþyngjandi ákvarðanir stjórnvalda að byggja á skýrri heimild í lögum. Staðan er sú að það er ekki heimild í lögum, eins og þau nú eru, til að íþyngja fyrirtækjum með því að skylda þau til að láta fara fram millivottun með tilheyrandi kostnaði. Sú skrýtna staða er hins vegar uppi að sú krafa er gerð á vottunaraðila skv. staðlinum ISO 17021, sem vísað er til í reglugerð nr. 1030/2017, að vottunaraðilar framkvæmi þessa millivottun. Þetta tvennt stangast á. En nú er ég búinn að fara þá leið sem þú bentir mér á og fá fram þá niðurstöðu að okkur beri ekki að láta þessa millivottun fara fram. Það er því komið að ykkur að fá úr því leyst hvernig dómsmálaráðuneytið vill leysa úr þessu fyrir ykkur og með ykkur. En auðvitað blasir við hvernig pólitíkin mun vilja leysa úr málinu – ekki síst þar sem höfundar lagaskyldunnar, Viðreisn, sitja nú í ríkisstjórn. Þeir munu einfaldlega bæta þessari skyldu við í lögin. En á meðan það hefur ekki verið gert þætti mér vænt um að fá að vera í friði fyrir ykkur.“ Eftir að ég upplýsti um þennan póst innandyra var mér bent á að málið hefði verið á dagskrá Alþingis þann 18. mars sl., en af því hafði ég misst. Ég hvet þingheim til dáða með að afnema þessa lagskyldu sem allra fyrst þannig að þessari vitleysu fari að ljúka. Og fer með hljóða bæn um að engum detti til hugar að lögbinda millvottanir. Höfundur er lögmaður VHE ehf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jafnréttismál Gunnar Ármannsson Kjaramál Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Tilvitnunin í fyrirsögn er úr ræðu Karls Gauta Hjaltasonar þingmanns, sem hann flutti þann 18. mars sl. á Alþingi þegar frumvarp Diljár Mistar Einarsdóttur um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna og stjórnsýslu jafnréttismála var til umræðu. Í frumvarpinu er m.a. verið að breyta því að jafnlaunavottun verði skyldubundin í að vera valkvæð. Í ræðu sinni sagði Karl Gauti jafnframt: „Hverjir gætu hugsanlega verið á móti þessu máli og hafa hagsmuni af því? Það er fyrst og fremst ráðgjafafyrirtæki og eftirlitsstofnanir og sérfræðingar sem fá tekjur af úttektum og skýrslugerð. Fyrirtæki og starfsfólk fá hins vegar takmarkaðan ávinning á meðan þau sitja uppi með kostnað og skrifræði.“ Sigríður Á. Andersen sagði við sama tilefni: „ Það verður svo sem ekki annað sagt en að þetta hafi verið atvinnuskapandi, jafnlaunavottunin, fyrir suma. Fyrir ráðgjafarfyrirtæki sem eru auðvitað komin núna á, ég ætla ekki að segja spenann, …, en það er augljóst að einhver fyrirtæki eru kannski orðin háð þessu lögbundna opinbera inngripi sem jafnlaunavottunin er. Og þótt þetta sé atvinnuskapandi, eins og ég nefni, þá ætla ég að leyfa mér að fullyrða að þetta er ekki verðmætaskapandi. Það eru engin verðmæti sem fást fyrir þennan pening sem fyrirtækin eru að eyða til að uppfylla löggjöf um jafnlaunavottun.“ Og lokatilvitnun í þessar umræður er í ræðu Guðlaugs Þórs Þórðarsonar þar sem hann er að svara Sigmari Guðmundssyni, sem virðist vera mjög upptekinn af því að Sjálfstæðisflokkurinn var í ríkisstjórn þegar þetta gæluverkefni Viðreisnar var lögbundið: „Þetta er séríslensk þvæla. Og hver eru rök Viðreisnar fyrir að viðhalda þessu? Jú, við vorum í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Bíddu, ha? Já, við verðum að halda þessu áfram. Af hverju? Af því að við vorum í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Hafið þið lesið atkvæðaskýringarnar? Bíddu, og hvað? Á ég að segja það við atvinnurekandann sem segir við mig: Fyrirgefðu, það er búið að sýna að þetta skilar engu. Þetta kostar ógeðslega mikið, þetta er svakaleg vinna. Við erum með eftirlitsstofnun á bakinu. Við erum að reyna að búa til verðmæti, við erum að þjónusta viðskiptavini okkar, en við erum með eftirlitsmenn á bakinu. Þið settuð þetta á, af hverju fer þetta ekki af? Ja, hv. þingmenn virðast vera að segja að þetta sé út af því að Sjálfstæðisflokkurinn var í ríkisstjórn þegar þetta var samþykkt. Ég er alveg sannfærður um að þá segja atvinnurekendur: Já, að sjálfsögðu, ekkert mál. Auðvitað verðum við áfram með þessa séríslensku ruglreglubyrði, af því að þetta eru svo sterk rök fyrir því.“ Ástæða þess að ég sting niður fingrum á lyklaborð og vitna í þessar þingræður er tölvupóstur sem ég sendi í morgun, 16. apríl, á starfsmann eins af vottunaraðilunum sem græða á skyldunni til jafnlaunavottunar. Þar virðist ég í niðurlagi póstsins hafa haft Viðreisn fyrir rangri sök. Því með því að skoða ræður Sigmars þann 18. mars sl. er ekki annað að sjá en að hann sé sammála öðrum sem tóku til máls um að það þurfi að lagfæra lögin og sníða af þeim vankanta. Og ef ég skyldi orð hans rétt þá er Viðreisn því sammála að jafnlaunavottun eigi ekki að vera lögbundin skylda, þótt honum sé mikið í mun að spyrða Sjálfstæðisflokkinn við þessi ólög, væntanlega til að gera þann flokk samsekan um setningu þeirra. Enda baðst Guðlaugur Þór afsökunar á þátttöku Sjálfstæðisflokksins við að setja lögin með þessum orðum: „En jú, við gerðum þennan stjórnarsáttmála, það er bara þannig. Ég vil bara að biðjast afsökunar á því að hafa verið í ríkisstjórn, ekki hvað annað varðar en alla vega hvað þennan þátt varðar og biðst bara opinberlega afsökunar á því að hafa komið þessu íslenska rugli á.“ Orðaskipti mín við starfsmann vottunaraðilans má rekja til síðasta sumars eftir að fyrirtækið sem ég starfa hjá gerði samning við viðkomandi vottunaraðila um að gera jafnlaunvottun hjá fyrirtækinu. Í samningnum var kveðið á um að fram ætti að fara svokölluð „millivottun“ árin tvö sem líða á milli jafnlaunavottunar og endurnýjunar hennar. Hvor millivottun fyrir sig var verðlögð á rúmlega þrjúhundruðþúsund og er þá ekki talinn með kostnaður fyrirtækisins við vinnu eigin starfsmanna. Ég gerði athugasemd við þessa millivottun og vildi sleppa við hana og þann kostnað sem fylgir. Það vildi vottunaraðilinn ekki samþykkja og benti á Jafnréttisstofu. Mál þróuðust þannig að umboðsmaður Alþingis tók málið til skoðunar, sbr. https://www.umbodsmadur.is/alit-og-bref/mal/nr/10381/skoda/mal/ Niðurstaða umboðsmanns Alþingis var sú að hann lauk máli sínu á grundvelli svara frá forsætisráðuneytinu sem boðaði ráðagerð um að hefja endurskoðun á vottunarferlinu, m.a. að því er lýtur að árlegum milliúttektum og því hvort hægt sé að undanskilja kröfu um millúttektir skv. staðlinum ISO 17021. Um þessa niðurstöðu var vottunaraðilinn upplýstur. Og í síðustu viku barst erindi frá vottunaraðilanum um að nú vildi hann tímasetja millivottun á næstu vikum. Því boði var hafnað og hófust þá nokkur tölvupóstsamskipti um málið og í morgun var staða málsins, eins og hún horfir við fyrirtækinu, útskýrð fyrir vottunaraðilanum með þessum hætti: „… Síðast þegar þú ráðlagðir mér að hafa sambandi við Jafnréttisstofu gerði ég það. Þar var bent á forsætisráðuneytið og ég snéri mér þangað. Fyrsta svar þaðan var afar loðið og ófullnægjandi þannig að ég snéri mér til umboðsmanns Alþingis. Forsætisráðuneytið svaraði honum með skilmerkilegri hætti en mér. Í því svari kom fram að eina lagaskilyrðið sem væri fyrir hendi um jafnlaunvottun kvæði á um að jafnlaunakerfi þyrfti að uppfylla kröfur staðalsins ÍST 85:2012 til að hljóta vottun og að þessa vottun þurfi að endurnýja á þriggja ára fresti. Þið eruð búin að votta að jafnlaunakerfi okkar uppfyllir kröfur staðalsins ÍST 85:2012 og skv. lögunum eigum við að láta endurnýja þá vottun árið 2027. Í svari forsætisráðuneytisins til umboðsmanns Alþingis kom einnig fram að með vísun í staðalinn ISO 17021 í reglugerð nr. 1030/2017, sem snýr að aðkomu vottunaraðila – ykkar, hafi ekki verið stefnt að því að leggja auknar kröfur á fyrirtæki og stofnanir enda þurfi íþyngjandi ákvarðanir stjórnvalda að byggja á skýrri heimild í lögum. Staðan er sú að það er ekki heimild í lögum, eins og þau nú eru, til að íþyngja fyrirtækjum með því að skylda þau til að láta fara fram millivottun með tilheyrandi kostnaði. Sú skrýtna staða er hins vegar uppi að sú krafa er gerð á vottunaraðila skv. staðlinum ISO 17021, sem vísað er til í reglugerð nr. 1030/2017, að vottunaraðilar framkvæmi þessa millivottun. Þetta tvennt stangast á. En nú er ég búinn að fara þá leið sem þú bentir mér á og fá fram þá niðurstöðu að okkur beri ekki að láta þessa millivottun fara fram. Það er því komið að ykkur að fá úr því leyst hvernig dómsmálaráðuneytið vill leysa úr þessu fyrir ykkur og með ykkur. En auðvitað blasir við hvernig pólitíkin mun vilja leysa úr málinu – ekki síst þar sem höfundar lagaskyldunnar, Viðreisn, sitja nú í ríkisstjórn. Þeir munu einfaldlega bæta þessari skyldu við í lögin. En á meðan það hefur ekki verið gert þætti mér vænt um að fá að vera í friði fyrir ykkur.“ Eftir að ég upplýsti um þennan póst innandyra var mér bent á að málið hefði verið á dagskrá Alþingis þann 18. mars sl., en af því hafði ég misst. Ég hvet þingheim til dáða með að afnema þessa lagskyldu sem allra fyrst þannig að þessari vitleysu fari að ljúka. Og fer með hljóða bæn um að engum detti til hugar að lögbinda millvottanir. Höfundur er lögmaður VHE ehf.
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun