Vonar að fólk taki ekki mark á auglýsingum þar sem farið er með rangindi Smári Jökull Jónsson skrifar 16. september 2025 13:11 Guðrún Aspelund, sóttvarnalæknir. vísir/arnar Sóttvarnalæknir segir fullyrðingar hagsmunasamtaka um nýtt mótefni gegn RS-veiru vera rangar og efast um áhrif auglýsingar samtakanna. Hún segir að ef árangur af notkun lyfsins verði sambærilegur og í nágrannalöndum muni 300 færri börn þurfa að leita læknisaðstoðar. Embætti Landlæknis tilkynnti í byrjun mánaðarins að frá og með október verði öllum ungbörnum undir sex mánaða aldri gefið nýtt mótefni sem veitir forvörn gegn RS-veiru. Yfirlæknir barnalækninga á Landspítalanum sagði í Bítinu í morgun að heilbrigðisstarfsfólk væri spennt að hefja notkun á mótefninu og að tilgangurinn með notkun þessi væri að minnka sjúkdómsbyrði veirunnar sem væri umtalsverð. Eftir tilkynningu Landlæknis birtu Samtökin Heilsuvon auglýsingu í Morgunblaðinu þar sem spurt er hvort treysta eigi þessu nýja mótefni og framleiðsluaðila þess Astra Zeneca. Heilsuvon eru hagsmunasamtök sem skráð voru í júní í fyrra en tilgangur þeirra er að sameina krafta í umræðu um aukaverkanir vegna bólusetninga gegn kórónuveirunni. Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu.Morgunblaðið Í auglýsingu hagmunasamtakanna eru settar fram staðhæfingar um að mótefnið gegn RS-veiru hafi fengið hraðafgreiðslu í leyfisveitingaferli og að engar langtímarannsóknir séu til um ágæti þess. Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir segir fullyrðingar í auglýsingunni einfaldlega rangar. „Sumt er algjörlega rangt. Það er alveg rétt að það hefur ekkert barn látist vegna RS-veiru og það er auðvitað gott mál. En það er fjöldi barna sem veikist á hverju ári og meðal annars fer á gjörgæslu og sjúkrahús. RS-veira er mjög alvarlegur sjúkdómur og sérstaklega fyrir ung börn. Það er fagnaðarefni að við getum nú boðið upp á þetta mótefni sem er verið að nota í fjölda landa og hefur sýnt sig að er mjög öruggt,“ sagði Guðrún í samtali við Fréttastofu. 300 færri börn þurfi að leita til læknis Hún segir árangurinn af notkun lyfsins hafa verið góðan. „Það hefur verið 80% fækkun innlagna á sjúkrahús, færri sýkingar í kjölfarið, engin aukning á dánartíðni í kjölfar notkun lyfsins. Þannig að þetta er bara ekki rétt við eigum von á því ef þetta verður sambærilegur árangur hér og hefur verið í öðrum löndum og þar með talið nágrannaríkjum okkar þá muni 300 færri börn leita til læknis hér vegna RS-veirusýkinga.“ „Það verði miklu færri sjúkrahúsinnlagnir og miklu færri dagar sem börn þurfa að eyða á sjúkrahúsi en verið hefur. Þetta mun líka draga úr álagi á heilbrigðiskerfið, ekki bara sjúkrahús heldur á heilsugæslur. Leiða til minni lyfjanotkunar og áhyggja foreldra og fjarveru frá vinnu. Það er ýmis hagur af þessu.“ „Mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu“ Hún segist efast um hversu mikil áhrif auglýsing sem þessi hafi. „Ég held að þær hafi ekki mikil áhrif því þarna er bara farið með rangindi og það er ekki vísað í nein áreiðanleg gögn. Ég á ekki von á því að svona hafi mikil áhrif.“ Þá vísar hún í grein sem birtist á heimasíðu embættis landlæknis í byrjun september. „Við birtum grein hjá okkur þar sem er sagt frá því sem er rétt og sagt og hvað við vitum. Við vísum í nokkrar heimildir og það eru auðvitað til aðrar. Ég held að fólk vonandi styðjist við slík gögn frekar en auglýsingar frá ónafngreindum aðilum sem fara hreinlega með rangindi.“ „Bóluefni fara í gegnum sérstaklega ítarlegar rannsóknir. Þetta er ekki hefðbundið bóluefni heldur mótefni og ofnæmiskerfi barnanna þarf ekki að bregðast við eins og þegar bóluefni er gefið. Það eru mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu. Það er búið að rannsaka þetta og búið að nota í fjölda ríkja og reynslan hefur verið mjög góð,“ sagði Guðrún að lokum. Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Börn og uppeldi Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Fleiri fréttir Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sér fram á margar klukkustundir í fullkominni óvissu Sjá meira
Embætti Landlæknis tilkynnti í byrjun mánaðarins að frá og með október verði öllum ungbörnum undir sex mánaða aldri gefið nýtt mótefni sem veitir forvörn gegn RS-veiru. Yfirlæknir barnalækninga á Landspítalanum sagði í Bítinu í morgun að heilbrigðisstarfsfólk væri spennt að hefja notkun á mótefninu og að tilgangurinn með notkun þessi væri að minnka sjúkdómsbyrði veirunnar sem væri umtalsverð. Eftir tilkynningu Landlæknis birtu Samtökin Heilsuvon auglýsingu í Morgunblaðinu þar sem spurt er hvort treysta eigi þessu nýja mótefni og framleiðsluaðila þess Astra Zeneca. Heilsuvon eru hagsmunasamtök sem skráð voru í júní í fyrra en tilgangur þeirra er að sameina krafta í umræðu um aukaverkanir vegna bólusetninga gegn kórónuveirunni. Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu.Morgunblaðið Í auglýsingu hagmunasamtakanna eru settar fram staðhæfingar um að mótefnið gegn RS-veiru hafi fengið hraðafgreiðslu í leyfisveitingaferli og að engar langtímarannsóknir séu til um ágæti þess. Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir segir fullyrðingar í auglýsingunni einfaldlega rangar. „Sumt er algjörlega rangt. Það er alveg rétt að það hefur ekkert barn látist vegna RS-veiru og það er auðvitað gott mál. En það er fjöldi barna sem veikist á hverju ári og meðal annars fer á gjörgæslu og sjúkrahús. RS-veira er mjög alvarlegur sjúkdómur og sérstaklega fyrir ung börn. Það er fagnaðarefni að við getum nú boðið upp á þetta mótefni sem er verið að nota í fjölda landa og hefur sýnt sig að er mjög öruggt,“ sagði Guðrún í samtali við Fréttastofu. 300 færri börn þurfi að leita til læknis Hún segir árangurinn af notkun lyfsins hafa verið góðan. „Það hefur verið 80% fækkun innlagna á sjúkrahús, færri sýkingar í kjölfarið, engin aukning á dánartíðni í kjölfar notkun lyfsins. Þannig að þetta er bara ekki rétt við eigum von á því ef þetta verður sambærilegur árangur hér og hefur verið í öðrum löndum og þar með talið nágrannaríkjum okkar þá muni 300 færri börn leita til læknis hér vegna RS-veirusýkinga.“ „Það verði miklu færri sjúkrahúsinnlagnir og miklu færri dagar sem börn þurfa að eyða á sjúkrahúsi en verið hefur. Þetta mun líka draga úr álagi á heilbrigðiskerfið, ekki bara sjúkrahús heldur á heilsugæslur. Leiða til minni lyfjanotkunar og áhyggja foreldra og fjarveru frá vinnu. Það er ýmis hagur af þessu.“ „Mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu“ Hún segist efast um hversu mikil áhrif auglýsing sem þessi hafi. „Ég held að þær hafi ekki mikil áhrif því þarna er bara farið með rangindi og það er ekki vísað í nein áreiðanleg gögn. Ég á ekki von á því að svona hafi mikil áhrif.“ Þá vísar hún í grein sem birtist á heimasíðu embættis landlæknis í byrjun september. „Við birtum grein hjá okkur þar sem er sagt frá því sem er rétt og sagt og hvað við vitum. Við vísum í nokkrar heimildir og það eru auðvitað til aðrar. Ég held að fólk vonandi styðjist við slík gögn frekar en auglýsingar frá ónafngreindum aðilum sem fara hreinlega með rangindi.“ „Bóluefni fara í gegnum sérstaklega ítarlegar rannsóknir. Þetta er ekki hefðbundið bóluefni heldur mótefni og ofnæmiskerfi barnanna þarf ekki að bregðast við eins og þegar bóluefni er gefið. Það eru mjög litlar og vægar aukaverkanir af þessu. Það er búið að rannsaka þetta og búið að nota í fjölda ríkja og reynslan hefur verið mjög góð,“ sagði Guðrún að lokum.
Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Börn og uppeldi Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Fleiri fréttir Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sér fram á margar klukkustundir í fullkominni óvissu Sjá meira