Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar 26. júlí 2025 11:33 Að alast upp við að heyra hvernig amma þín og fjölskyldan hennar náðu naumlega að flýja undan nasistum hefur áhrif. Að alast upp við að heyra hvernig ættfólk þitt sem náði ekki að flýja var annaðhvort sent í fangabúðir eða drepið, hefur áhrif. Að heyra hvernig þitt fólk var drepið með gasi, brennt, húðflett, húð þeirra notuð í lampaskerma og fleiri ódæðisverk framin gegn þeim, hefur áhrif. Að upplifa að þitt fólk er óæðra öðrum, sé réttdræp og hvergi örugg, hefur áhrif. Bara ef Hitler hefði vitað hversu mikil áhrif helförin hans gegn gyðingum myndi hafa áhrif, ekki bara á þá sjálfa heldur aðra. Áföll kynslóða (e. generational trauma) hafa gífurleg áhrif en hver hefði trúað að slíkt myndi leiða til þess að sama fólkið sem situr uppi með slík áföll myndu fremja svipuð ódæðisverk og voru framin gegn þeirra forfeðrum? Ég ber með mér áföll fyrri kynslóða. Ég er af gyðingaættum. Amma mín flúði nasistana í Danmörku. Frændi minn var sendur til Theresienstadt fangabúðanna þar sem hann vann við að senda aðra fanga til Auschwitz. Nýlega uppgötvaði ég að gyðingaættin mín sem teygði anga sína til Litháens og Hvíta Rússlands, var að mestu leyti útrýmt í helförinni. Slíka sögu bera flestir gyðingar á herðum sér. Slík saga hefur áhrif. Þannig áhrif að margir gyðingar, bæði í dag og á tímum heimsstyrjaldarinnar, vildu eiga sér griðastað – Ísrael. Frá blautu barnsbeini var mér sagt að Ísrael væri fyrirheitna landið fyrir okkur gyðinga. Eina landið sem gyðingar voru öruggir í. Ég lærði þó fljótlega að það var skrítið hvernig landið var stofnað. Bretar áttu Palestínu og gáfu gyðingum part af því landi til að stofna Ísrael. Skrítið en fannst það á sínum tíma vera rétt því…hvert annað ættu gyðingar að leita eftir helförina? Ekki vissi ég hvernig zionísk stjórnvöld komu fram við íbúa Palestínu við stofnun Ísraels og framan af því. Það er ekki kennt í grunnskólum, menntaskólum né í sagnfræði í háskólanum. Fjölskyldan mín vissi ekki af því, fjölmiðlar fjölluðu ekki um það. Ég trúði því að gagnrýna Ísrael væri í raun gyðingahatur. Að gagnrýna Ísrael væri að gagnrýna rétt gyðinga til að upplifa öryggi. Að gagnrýna Ísrael væri að sýna fram á vilja til að hefja á ný útrýmingu gyðinga. Gagnrýni á Ísrael leiddi til óöryggis og ótta. Þegar ég lærði sagnfræði við Háskóla Íslands reyndi ég að kynna mér sögu þessara landa. Las bækur um stríðin sem hafa geisað á svæðinu frá stofnun Ísraels. Ég upplifði það sem dæmalaust hatur gagnvart gyðingum. Ásamt því vissi ég þó að þetta hatur hjá báðum aðilum væri kerfisbundið, börnum m.a. kennt að hata hvort annað í skólakerfunum. Þrátt fyrir þetta hef ég aldrei sjálf upplifað hatur gagnvart Palestínsku fólki né múslimum. Ég gerðist helfararsagnfræðingur til að reyna að skilja af hverju hörmungar helfararinnar áttu sér stað og hvað leiðir til þess að fólk taki þátt í slíkum kerfisbundnum hreinsunum á öðru fólki. Með þessa þekkingu á baki mér fór ég að kynna mér betur fréttir um Ísrael og Palestínu. Það var erfitt að fylgjast með fréttum og reyna að skilja af hverju Ísraelsstjórn stal í sífellu landsvæði af Palestínu. Á sama tíma var einnig erfitt að horfa upp á Hamas fremja ódæðisverk gegn Ísrael. Svo kom 7. október. Þá skildi ég. Ég skildi að Ísraelsstjórn myndi útrýma Palestínu, útrýma Gaza til að hefna sín fyrir ódæðisverk Hamas. Ég skildi að sýn mín á Ísrael, sem ég ólst upp við, var draumsýn…byggð á lygum. Ísraelsstjórn er stjórnað af zionistum. Zionismi er afbirgði af þjóðernishyggju þar sem markmiðið er að taka yfir alla Palestínu, endurheimta gamla Ísrael og gera það að griðastað helgað gyðingum. Farsi. Þetta er farsi, hugsaði ég. Því að þetta er ekkert annað en „lebensraum“ Hitlers. Hann vildi taka yfir gömlu „þýsku“ ríkin til að gera þau að griðastað Þjóðverja. Stuttu eftir 7. október talaði Ísraelsstjórn um að flytja alla íbúa Gaza til annarra landa. Þetta er ekkert annað en Madagaskar áætlun nasista. Nasistar ætluðu að flytja alla gyðinga og aðrar „óæðri manneskjur“ til Madagaskar. Eftir að zionistar fengu mikla gagnrýni á sig fyrir þær áætlanir ákváðu þeir að breyta um stefnu. Þeir ákváðu þá að loka fyrir mannúðaraðstoð til Gaza. Zionistar hafa búið til stærstu fangabúðir heims á Gaza. Nasistarnir byggðu fyrst gettó fyrir gyðinganna og þegar það var orðið of flókið þá fluttu þeir gyðinganna í fangabúðir og loks í útrýmingarbúðir. Ég fattaði þá…Gaza hefur verið gettó í mörg ár. Eftir 7.október breyttist það í fangabúðir og í dag, þegar algjör hungursneið á sér stað, eru zionistar að breyta þeim í útrýmingarbúðir. Á sama tíma er Ísraelsstjórn kerfisbundið að rífa niður byggingar í Gaza og bjóða íbúum Ísraels að kaupa nýbyggingar á svæðinu. Nasistar tóku yfir byggingar og eigur gyðinga í löndunum sem þeir tóku yfir og gáfu Þjóðverjum, allt til að auka „lebensraum“ Þjóðverja. Ég skil núna en ég vil ekki skilja. Ég vil ekki trúa. Ég vil ekki trúa að mitt eigið fólk sé að fremja slíkan hrylling gegn öðru fólki. Það er þyngra en tárum taki að trúa þessu. Af hverju er ég að skrifa þetta? Ég skrifa þetta í von um að fólk skilji af hverju margir gyðingar eiga erfitt með að horfast í augu við hvað Ísrael er að gera. Reyna að útskýra hvernig margir upplifðu Ísrael. Hvernig áföll kynslóða blinda þig, breyta þér. Ég er tilbúin að takast á við þann sannleik að Ísraelsstjórn sé að fremja kerfisbundnar hreinsanir gegn Palestínu. Ég viðurkenni að Ísraelsstjórn hefur áður framið þjóðarmorð gagnvart Palestínu. Ég á mér enga ósk heitari en að íbúar beggja þjóða geta búið saman friðsamlega. Til þess þá þarf zionismi að hverfa á braut. Gyðingahatur á aldrei rétt á sér en gyðingahatur tengist þessum hreinsunum í Gaza og Palestínu engan veginn. Okkar forfeður, fórnarlömb helfararinnar, myndu fordæma þessar hreinsanir. Aldrei aftur þýðir aldrei aftur. Ég styð íbúa Palestínu, ég styð fólkið í Gaza. Ég fordæmi zionisma. Ég fordæmi þjóðarmorð. Höfundur er helfararsagnfræðingur og gyðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Átök í Ísrael og Palestínu Ísrael Palestína Mest lesið Halldór 16.08.2025 Halldór Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Byggjum undir velferð með nýjum verkfærum Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Velferð fyrir alla í Garðabæ Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar Skoðun Hið landlæga fúsk Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur ESB-sinna leiðréttar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann skrifar Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén skrifar Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er einhver hissa á fúskinu? Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Að alast upp við að heyra hvernig amma þín og fjölskyldan hennar náðu naumlega að flýja undan nasistum hefur áhrif. Að alast upp við að heyra hvernig ættfólk þitt sem náði ekki að flýja var annaðhvort sent í fangabúðir eða drepið, hefur áhrif. Að heyra hvernig þitt fólk var drepið með gasi, brennt, húðflett, húð þeirra notuð í lampaskerma og fleiri ódæðisverk framin gegn þeim, hefur áhrif. Að upplifa að þitt fólk er óæðra öðrum, sé réttdræp og hvergi örugg, hefur áhrif. Bara ef Hitler hefði vitað hversu mikil áhrif helförin hans gegn gyðingum myndi hafa áhrif, ekki bara á þá sjálfa heldur aðra. Áföll kynslóða (e. generational trauma) hafa gífurleg áhrif en hver hefði trúað að slíkt myndi leiða til þess að sama fólkið sem situr uppi með slík áföll myndu fremja svipuð ódæðisverk og voru framin gegn þeirra forfeðrum? Ég ber með mér áföll fyrri kynslóða. Ég er af gyðingaættum. Amma mín flúði nasistana í Danmörku. Frændi minn var sendur til Theresienstadt fangabúðanna þar sem hann vann við að senda aðra fanga til Auschwitz. Nýlega uppgötvaði ég að gyðingaættin mín sem teygði anga sína til Litháens og Hvíta Rússlands, var að mestu leyti útrýmt í helförinni. Slíka sögu bera flestir gyðingar á herðum sér. Slík saga hefur áhrif. Þannig áhrif að margir gyðingar, bæði í dag og á tímum heimsstyrjaldarinnar, vildu eiga sér griðastað – Ísrael. Frá blautu barnsbeini var mér sagt að Ísrael væri fyrirheitna landið fyrir okkur gyðinga. Eina landið sem gyðingar voru öruggir í. Ég lærði þó fljótlega að það var skrítið hvernig landið var stofnað. Bretar áttu Palestínu og gáfu gyðingum part af því landi til að stofna Ísrael. Skrítið en fannst það á sínum tíma vera rétt því…hvert annað ættu gyðingar að leita eftir helförina? Ekki vissi ég hvernig zionísk stjórnvöld komu fram við íbúa Palestínu við stofnun Ísraels og framan af því. Það er ekki kennt í grunnskólum, menntaskólum né í sagnfræði í háskólanum. Fjölskyldan mín vissi ekki af því, fjölmiðlar fjölluðu ekki um það. Ég trúði því að gagnrýna Ísrael væri í raun gyðingahatur. Að gagnrýna Ísrael væri að gagnrýna rétt gyðinga til að upplifa öryggi. Að gagnrýna Ísrael væri að sýna fram á vilja til að hefja á ný útrýmingu gyðinga. Gagnrýni á Ísrael leiddi til óöryggis og ótta. Þegar ég lærði sagnfræði við Háskóla Íslands reyndi ég að kynna mér sögu þessara landa. Las bækur um stríðin sem hafa geisað á svæðinu frá stofnun Ísraels. Ég upplifði það sem dæmalaust hatur gagnvart gyðingum. Ásamt því vissi ég þó að þetta hatur hjá báðum aðilum væri kerfisbundið, börnum m.a. kennt að hata hvort annað í skólakerfunum. Þrátt fyrir þetta hef ég aldrei sjálf upplifað hatur gagnvart Palestínsku fólki né múslimum. Ég gerðist helfararsagnfræðingur til að reyna að skilja af hverju hörmungar helfararinnar áttu sér stað og hvað leiðir til þess að fólk taki þátt í slíkum kerfisbundnum hreinsunum á öðru fólki. Með þessa þekkingu á baki mér fór ég að kynna mér betur fréttir um Ísrael og Palestínu. Það var erfitt að fylgjast með fréttum og reyna að skilja af hverju Ísraelsstjórn stal í sífellu landsvæði af Palestínu. Á sama tíma var einnig erfitt að horfa upp á Hamas fremja ódæðisverk gegn Ísrael. Svo kom 7. október. Þá skildi ég. Ég skildi að Ísraelsstjórn myndi útrýma Palestínu, útrýma Gaza til að hefna sín fyrir ódæðisverk Hamas. Ég skildi að sýn mín á Ísrael, sem ég ólst upp við, var draumsýn…byggð á lygum. Ísraelsstjórn er stjórnað af zionistum. Zionismi er afbirgði af þjóðernishyggju þar sem markmiðið er að taka yfir alla Palestínu, endurheimta gamla Ísrael og gera það að griðastað helgað gyðingum. Farsi. Þetta er farsi, hugsaði ég. Því að þetta er ekkert annað en „lebensraum“ Hitlers. Hann vildi taka yfir gömlu „þýsku“ ríkin til að gera þau að griðastað Þjóðverja. Stuttu eftir 7. október talaði Ísraelsstjórn um að flytja alla íbúa Gaza til annarra landa. Þetta er ekkert annað en Madagaskar áætlun nasista. Nasistar ætluðu að flytja alla gyðinga og aðrar „óæðri manneskjur“ til Madagaskar. Eftir að zionistar fengu mikla gagnrýni á sig fyrir þær áætlanir ákváðu þeir að breyta um stefnu. Þeir ákváðu þá að loka fyrir mannúðaraðstoð til Gaza. Zionistar hafa búið til stærstu fangabúðir heims á Gaza. Nasistarnir byggðu fyrst gettó fyrir gyðinganna og þegar það var orðið of flókið þá fluttu þeir gyðinganna í fangabúðir og loks í útrýmingarbúðir. Ég fattaði þá…Gaza hefur verið gettó í mörg ár. Eftir 7.október breyttist það í fangabúðir og í dag, þegar algjör hungursneið á sér stað, eru zionistar að breyta þeim í útrýmingarbúðir. Á sama tíma er Ísraelsstjórn kerfisbundið að rífa niður byggingar í Gaza og bjóða íbúum Ísraels að kaupa nýbyggingar á svæðinu. Nasistar tóku yfir byggingar og eigur gyðinga í löndunum sem þeir tóku yfir og gáfu Þjóðverjum, allt til að auka „lebensraum“ Þjóðverja. Ég skil núna en ég vil ekki skilja. Ég vil ekki trúa. Ég vil ekki trúa að mitt eigið fólk sé að fremja slíkan hrylling gegn öðru fólki. Það er þyngra en tárum taki að trúa þessu. Af hverju er ég að skrifa þetta? Ég skrifa þetta í von um að fólk skilji af hverju margir gyðingar eiga erfitt með að horfast í augu við hvað Ísrael er að gera. Reyna að útskýra hvernig margir upplifðu Ísrael. Hvernig áföll kynslóða blinda þig, breyta þér. Ég er tilbúin að takast á við þann sannleik að Ísraelsstjórn sé að fremja kerfisbundnar hreinsanir gegn Palestínu. Ég viðurkenni að Ísraelsstjórn hefur áður framið þjóðarmorð gagnvart Palestínu. Ég á mér enga ósk heitari en að íbúar beggja þjóða geta búið saman friðsamlega. Til þess þá þarf zionismi að hverfa á braut. Gyðingahatur á aldrei rétt á sér en gyðingahatur tengist þessum hreinsunum í Gaza og Palestínu engan veginn. Okkar forfeður, fórnarlömb helfararinnar, myndu fordæma þessar hreinsanir. Aldrei aftur þýðir aldrei aftur. Ég styð íbúa Palestínu, ég styð fólkið í Gaza. Ég fordæmi zionisma. Ég fordæmi þjóðarmorð. Höfundur er helfararsagnfræðingur og gyðingur.
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun
Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar
Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar
Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun