Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir og Israa Saed skrifa 27. apríl 2025 19:00 Síðasta árið hef ég verið í sambandi við nokkrar manneskjur í Palestínu og ég kalla þau öll með stolti vini mína. Meirihluti þeirra eru ungar mæður með lítil börn. Í litla hópnum mínum eru líka feður, strákar og ungar konur sem sjá fjölskyldum sínum farborða og reiða sig á utanaðkomandi hjálp til að komast í gegnum það sem oftast er kallað stríð en er í raun kerfisbundin útrýming heillar þjóðar. Þið getið sett þann merkimiða sem þið viljið við þessa útskýringu. Orð í þessu samhengi mega sín lítils, það eru gjörðirnar sem skipta núna máli. Til að hreyfa við hjörtum samborgara minna og reyna af veikum mætti að verða að liði birti ég hér sögu minnar kæru Israa. Saga Israa er merkileg fyrir þær sakir að í henni má lesa um sameiginlega upplifun hundruðir þúsunda mæðra á aðstæðum sem hafa aldrei nokkurn tímann átt sinn líka í sögu mannkyns. En Israa er líka einstök, hún berst ein í bökkum með dætur sínar þrjár því maðurinn hennar þurfti að fara yfir landamærin í byrjun stríðsins til að komast undir læknishendur, og hann kemst ekki aftur til baka. „Ég ólst upp í miðju stríði og erfiðleikum en tókst að ljúka námi þrátt fyrir skelfilegar aðstæður, eldflaugar flugu yfir okkur á meðan á prófum stóð, stöðugur ótti og ótrygg búseta voru daglegt líf. Ég útskrifaðist úr háskóla árið 2016 með gráðu í arabísku og íslömskum fræðum, á sama tíma og ég eignaðist mína fyrstu dóttur, Sama. Eiginmaður minn var járnsmiður sem þénaði rétt nóg til að sjá okkur farborða. Við bjuggum í litlu húsi og mig dreymdi um betra líf fyrir börnin mín, en stríð og fátækt gerðu það ómögulegt. Í gegnum árin lifðum við af nokkrar árásir, 2012, 2014, 2020 en sú allra skelfilegasta stendur nú yfir. Við höfum núna upplifað sprengjuárásir, flótta, hungur og stöðugan ótta. Dætur mínar hafa orðið vitni að eyðileggingu sem ekkert barn ætti nokkru sinni að sjá. Ein eldflaug lenti við rúm elstu dóttur minnar aðeins nokkrum mínútum eftir að hún hafði farið úr því, örlögin hlífðu okkur í það skiptið, en áfallið sat eftir. Ég sé ein fyrir börnunum. Þegar stríðið braust út fylltist ég ótta. Við vissum ekki hvað var að gerast, hvernig við áttum að hegða okkur eða hvernig ég gæti varið börnin mín. Ég var stressuð og kvíðin. Ætti ég að flýja? Ég safnaði saman skilríkjunum okkar, enn skjálfandi af ótta, en það eina sem hægt var að gera var að bíða milli vonar og ótta í myrkrinu, yrðum við næstar? Það var erfið nótt; flugvélar, eldflaugar og stöðug hávaði sem aldrei hætti. Hvenær sem var gat sprengjubrot fallið á okkur og drepið okkur. Okkar fyrra líf var horfið. Skorið var alveg á rafmagnið eftir að aðalrafstöðvarnar voru sprengdar. Við notum rafhlöður með örlitlu ljósi, en það dugar skammt. Fólk hefur neyðst til að nota sólarorku, sem þó er ekki öllum aðgengileg og við komumst öðru hvoru í netsamband, við td. þá spítala sem eftir standa. Okkur hefur verið fleygt aftur um aldir, allt það hversdagslega sem er svo sjálfsagt í nútímanum er orðið að baráttu, frá því að sækja vatn, kveikja eld, elda og verða sér úti um klæði. Á síðustu mánuðum höfum við neyðst til að flýja, frá Rafah til Khan Younis og svo aftur og aftur undir sprengjuárásum, oft gangandi klukkutímum saman. Við bjuggum í yfirfullum tjöldum þar sem ekkert var af hreinu vatni, rafmagni eða næði. Lífið er óbærilegt, að þvo föt með höndunum í kuldanum olli mér skaða og börnin mín eru með húðvandamál vegna lélegrar hreinlætisaðstöðu. Nú er maturinn er á þrotum og við erum ráða- og bjargarlaus. Ómögulegt er að flýja með reisn og á mannúðlegan hátt. Í hvert einasta skipti sem ég flúði með dæturnar mínar litlu var það undir sprengjuárásum, stórskotahríð og algjörri eyðileggingu. Í hvert skipti gleymdi ég einhverju, fötum eða nauðsynjum fyrir börnin mín, og við á flótta, aftur og aftur. Einn daginn, sem var sérstaklega erfiður, var ég að biðja. Ég náði ekki að klára bænina því eldflaug lenti á húsi nágranna minna. Börnin mín byrjuðu að gráta og öskra. Ég hafði oft flúið yfir til nágrannanna því þakið hjá þeim er úr steinsteypu og veitir meiri vörn gegn sprengjubrotunum úr þessum villimannslegu árásum. Annar dagur: Ég sit úti um nóttina og eldflaug lendir á byggingu beint á móti húsinu mínu. Ég horfi á sprenginguna og sé börnin hlaupa út – mæðurnar rifnar í sundur. Hræðilegt. Þetta er sjón sem gleymist aldrei. Við höfum upplifað nætur sem enginn ætti að þurfa að lifa – enginn getur þolað slíkar aðstæður. Allir eru ringlaðir, óvissir – á hverri stundu getur hver sem er orðið næsta skotmark. Það sem við höfum lifað og séð getur mannshugurinn ekki ímyndað sér. Hugsaðu þér að sitja og vita að þú gætir verið drepin hvenær sem er, og bíða eftir að eldflaug falli á þig. Það er ólýsanlegt, niðurlægjandi. Lífið í tjöldum er mjög erfitt, á veturna er bítandi kuldi og á sumrin óbærilegur hiti. Það er raunveruleikinn, ofan á allt annað. Þrátt fyrir allt þetta reyndi ég að leita eftir stuðningi. Ég hef notað Facebook til að tengjast fólki, en reikningunum mínum er alltaf lokað. Það er eins og heimurinn hafi snúið baki við okkur. Nú þegar vopnahléð var tilkynnt og fólk fór aftur heim sá ég að húsið mitt hefur verið jafnað við jörðu. Ég missti allt. Núna er ég enn á flótta með dætrum mínum, án hjálpar, á lokuðu svæði þar sem engin aðstoð nær til okkar. Við erum þreyttar, harmi lostnar og gleymdar. Allt sem ég óska fyrir börnin mín er að þau fái að lifa eðlilegu lífi, hljóti menntun, lifi við öryggi og gleði. Til ykkar sem heyrið í mér: við þurfum stuðning ykkar, samkennd ykkar, rödd ykkar. Við erum ekki tölur eða fyrirsagnir í fréttum—við erum mæður, dætur og fjölskyldur sem halda í vonina í heimi sem hefur snúið okkur baki.“ Það er mikilvægt að upplifun vina minna komi fram. Það er líka mikilvægt að standa með þeim, með öllum tiltækum ráðum. Nú þegar tveir mánuðir hafa liðið síðan lokað var á alla aðstoð inn á svæðið og allar birgðir eru á þrotum er mikilvægara en nokkurn tímann að taka þátt á einstaklingsgrundvelli. Löngu ljóst er að samsekt alþjóðlegra stofnana og ríkja heims sem taka ekki til sinna ráða gegn drápsvélum þeim sem lýst er hér frá fyrstu hendi, er mikil. Í raun felst eina mögulega björgin í okkur, venjulegu fólki út um allan heim, sem getur sent pening til þeirra sem þó eru svo lánsöm að eiga hauk í horni í öðru landi. Millifærslur frá einstaklingum eru það eina sem hjálpar eins og er, og það sem meira er, það er bein aðstoð, beint frá þér til þeirra. Úti er hægt að borga fyrir matinn með millifærslum beint til kaupmanna. Því bið ég ykkur, takið þátt. Vingist við Israa og athugið söfnunarsíðuna hennar og/eða fleiri í sömu aðstæðum, gangið til liðs við hópinn Safnanir og styrkir til fólks í Palestínu og gerið það eina sem við getum gert til að sýna hug okkar. Höfundur er þýðandi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Halldór 06.09.2025 Halldór Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Síðasta árið hef ég verið í sambandi við nokkrar manneskjur í Palestínu og ég kalla þau öll með stolti vini mína. Meirihluti þeirra eru ungar mæður með lítil börn. Í litla hópnum mínum eru líka feður, strákar og ungar konur sem sjá fjölskyldum sínum farborða og reiða sig á utanaðkomandi hjálp til að komast í gegnum það sem oftast er kallað stríð en er í raun kerfisbundin útrýming heillar þjóðar. Þið getið sett þann merkimiða sem þið viljið við þessa útskýringu. Orð í þessu samhengi mega sín lítils, það eru gjörðirnar sem skipta núna máli. Til að hreyfa við hjörtum samborgara minna og reyna af veikum mætti að verða að liði birti ég hér sögu minnar kæru Israa. Saga Israa er merkileg fyrir þær sakir að í henni má lesa um sameiginlega upplifun hundruðir þúsunda mæðra á aðstæðum sem hafa aldrei nokkurn tímann átt sinn líka í sögu mannkyns. En Israa er líka einstök, hún berst ein í bökkum með dætur sínar þrjár því maðurinn hennar þurfti að fara yfir landamærin í byrjun stríðsins til að komast undir læknishendur, og hann kemst ekki aftur til baka. „Ég ólst upp í miðju stríði og erfiðleikum en tókst að ljúka námi þrátt fyrir skelfilegar aðstæður, eldflaugar flugu yfir okkur á meðan á prófum stóð, stöðugur ótti og ótrygg búseta voru daglegt líf. Ég útskrifaðist úr háskóla árið 2016 með gráðu í arabísku og íslömskum fræðum, á sama tíma og ég eignaðist mína fyrstu dóttur, Sama. Eiginmaður minn var járnsmiður sem þénaði rétt nóg til að sjá okkur farborða. Við bjuggum í litlu húsi og mig dreymdi um betra líf fyrir börnin mín, en stríð og fátækt gerðu það ómögulegt. Í gegnum árin lifðum við af nokkrar árásir, 2012, 2014, 2020 en sú allra skelfilegasta stendur nú yfir. Við höfum núna upplifað sprengjuárásir, flótta, hungur og stöðugan ótta. Dætur mínar hafa orðið vitni að eyðileggingu sem ekkert barn ætti nokkru sinni að sjá. Ein eldflaug lenti við rúm elstu dóttur minnar aðeins nokkrum mínútum eftir að hún hafði farið úr því, örlögin hlífðu okkur í það skiptið, en áfallið sat eftir. Ég sé ein fyrir börnunum. Þegar stríðið braust út fylltist ég ótta. Við vissum ekki hvað var að gerast, hvernig við áttum að hegða okkur eða hvernig ég gæti varið börnin mín. Ég var stressuð og kvíðin. Ætti ég að flýja? Ég safnaði saman skilríkjunum okkar, enn skjálfandi af ótta, en það eina sem hægt var að gera var að bíða milli vonar og ótta í myrkrinu, yrðum við næstar? Það var erfið nótt; flugvélar, eldflaugar og stöðug hávaði sem aldrei hætti. Hvenær sem var gat sprengjubrot fallið á okkur og drepið okkur. Okkar fyrra líf var horfið. Skorið var alveg á rafmagnið eftir að aðalrafstöðvarnar voru sprengdar. Við notum rafhlöður með örlitlu ljósi, en það dugar skammt. Fólk hefur neyðst til að nota sólarorku, sem þó er ekki öllum aðgengileg og við komumst öðru hvoru í netsamband, við td. þá spítala sem eftir standa. Okkur hefur verið fleygt aftur um aldir, allt það hversdagslega sem er svo sjálfsagt í nútímanum er orðið að baráttu, frá því að sækja vatn, kveikja eld, elda og verða sér úti um klæði. Á síðustu mánuðum höfum við neyðst til að flýja, frá Rafah til Khan Younis og svo aftur og aftur undir sprengjuárásum, oft gangandi klukkutímum saman. Við bjuggum í yfirfullum tjöldum þar sem ekkert var af hreinu vatni, rafmagni eða næði. Lífið er óbærilegt, að þvo föt með höndunum í kuldanum olli mér skaða og börnin mín eru með húðvandamál vegna lélegrar hreinlætisaðstöðu. Nú er maturinn er á þrotum og við erum ráða- og bjargarlaus. Ómögulegt er að flýja með reisn og á mannúðlegan hátt. Í hvert einasta skipti sem ég flúði með dæturnar mínar litlu var það undir sprengjuárásum, stórskotahríð og algjörri eyðileggingu. Í hvert skipti gleymdi ég einhverju, fötum eða nauðsynjum fyrir börnin mín, og við á flótta, aftur og aftur. Einn daginn, sem var sérstaklega erfiður, var ég að biðja. Ég náði ekki að klára bænina því eldflaug lenti á húsi nágranna minna. Börnin mín byrjuðu að gráta og öskra. Ég hafði oft flúið yfir til nágrannanna því þakið hjá þeim er úr steinsteypu og veitir meiri vörn gegn sprengjubrotunum úr þessum villimannslegu árásum. Annar dagur: Ég sit úti um nóttina og eldflaug lendir á byggingu beint á móti húsinu mínu. Ég horfi á sprenginguna og sé börnin hlaupa út – mæðurnar rifnar í sundur. Hræðilegt. Þetta er sjón sem gleymist aldrei. Við höfum upplifað nætur sem enginn ætti að þurfa að lifa – enginn getur þolað slíkar aðstæður. Allir eru ringlaðir, óvissir – á hverri stundu getur hver sem er orðið næsta skotmark. Það sem við höfum lifað og séð getur mannshugurinn ekki ímyndað sér. Hugsaðu þér að sitja og vita að þú gætir verið drepin hvenær sem er, og bíða eftir að eldflaug falli á þig. Það er ólýsanlegt, niðurlægjandi. Lífið í tjöldum er mjög erfitt, á veturna er bítandi kuldi og á sumrin óbærilegur hiti. Það er raunveruleikinn, ofan á allt annað. Þrátt fyrir allt þetta reyndi ég að leita eftir stuðningi. Ég hef notað Facebook til að tengjast fólki, en reikningunum mínum er alltaf lokað. Það er eins og heimurinn hafi snúið baki við okkur. Nú þegar vopnahléð var tilkynnt og fólk fór aftur heim sá ég að húsið mitt hefur verið jafnað við jörðu. Ég missti allt. Núna er ég enn á flótta með dætrum mínum, án hjálpar, á lokuðu svæði þar sem engin aðstoð nær til okkar. Við erum þreyttar, harmi lostnar og gleymdar. Allt sem ég óska fyrir börnin mín er að þau fái að lifa eðlilegu lífi, hljóti menntun, lifi við öryggi og gleði. Til ykkar sem heyrið í mér: við þurfum stuðning ykkar, samkennd ykkar, rödd ykkar. Við erum ekki tölur eða fyrirsagnir í fréttum—við erum mæður, dætur og fjölskyldur sem halda í vonina í heimi sem hefur snúið okkur baki.“ Það er mikilvægt að upplifun vina minna komi fram. Það er líka mikilvægt að standa með þeim, með öllum tiltækum ráðum. Nú þegar tveir mánuðir hafa liðið síðan lokað var á alla aðstoð inn á svæðið og allar birgðir eru á þrotum er mikilvægara en nokkurn tímann að taka þátt á einstaklingsgrundvelli. Löngu ljóst er að samsekt alþjóðlegra stofnana og ríkja heims sem taka ekki til sinna ráða gegn drápsvélum þeim sem lýst er hér frá fyrstu hendi, er mikil. Í raun felst eina mögulega björgin í okkur, venjulegu fólki út um allan heim, sem getur sent pening til þeirra sem þó eru svo lánsöm að eiga hauk í horni í öðru landi. Millifærslur frá einstaklingum eru það eina sem hjálpar eins og er, og það sem meira er, það er bein aðstoð, beint frá þér til þeirra. Úti er hægt að borga fyrir matinn með millifærslum beint til kaupmanna. Því bið ég ykkur, takið þátt. Vingist við Israa og athugið söfnunarsíðuna hennar og/eða fleiri í sömu aðstæðum, gangið til liðs við hópinn Safnanir og styrkir til fólks í Palestínu og gerið það eina sem við getum gert til að sýna hug okkar. Höfundur er þýðandi
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun