Hvernig getur NATO verið, eða hafa verið, flott og fínt, en ESB slæmt? Ole Anton Bieltvedt skrifar 6. mars 2025 06:01 Það er eiginlega illskiljanlegt, þegar góðir menn og gegnir, skynsamir menn, tjá sig með þeim hætti, að Atlantshafsbandalagið, NATO, full aðild og þáttaka í starfi þess, sé flott mál og fínt, en full aðild að ESB slæmt eða ómögulegt áform, sem hafna beri. Það er nefnilega svo, að í grundvallaratriðum eru það nákvæmlega sömu bræðra- og vinaþjóðirnar okkar, sem standa að báðum þessum bandalögum. Í þeim skilningi er hér um nákvæmlega sama vina- og samstarfshópinn að ræða. Sömu vinirnir, sömu samherjarnir. Í báðum tilvikum eru skuldbindingar okkar miklar, við verðum um margt að fylgja sameiginlegri stefnu - m.a. leggja landið okkar til, ef þörf krefur - stefnu, sem við eigum þó fullan þátt í að móta hjá NATO, gætum líka átt hjá ESB, ef við værum þar inni, en á móti koma öryggi og margvíslegir kostir - fríðindi, tækifæri, gífurlegur markaðsaðgangur og réttindi - sem bæta hag okkar og velferð og vega miklu þyngra. Í NATO eru meðlimsríkin 32, og þau 4 evrópsku ríki, sem þar eru, en ekki í ESB, Albania, Svartfjallaland, Norður Makedónía og Tyrkland, eru með öllum krafti og öllum ráðum að reyna að komast inn í ESB líka. Í ESB eru nú 27 ríki, þar af 23 í NATO, og EES-ríkin Ísland og Noregur eru auðvitað líka í NATO. 25. Þetta er þessvegna mest sami félagsskapurinn. Hvert er svo hlutverk þessara tveggja bandalaga og hverjir eru kostirnir við aðild: - NATO gætir í stöðunni sameiginlegra varna, öryggis, sjálfstæðis og frelsis aðildarríkjanna - ESB gætir sameiginlegra mannréttinda í aðildarríkjunum - ESB gætir líka sameiginlegra efnahagsmála og velferðar þeirra - ESB gætir ennfremur öryggis fyrirtækja aðildarríkja, atvinnustarfsemi og almennings - ESB tryggir samkeppni, neytendarétt og neytendavernd í aðildarríkjunum (það hefur knúið fram sanngjörn símakjör fyrir alla ESB- og EES símanotendur, styrkt réttindi ferðamanna gagnvart flugfélögum og annarri ferðaþjónustu, tryggt neytendum sanngjörn þjónustugjöld banka, tryggt sameiginlega sjúkraþjónustu allra ESB og EES borgara o.s.frv.) - ESB gegnir forystuhlutverki í því, að tryggja þegnum aðildarríkjanna frelsi til orðs og æðis og mest mögulegt lýðræði í álfunni - ESB ver þegna aðildarríka gegn einokun og markaðsmisnotkun stórfyrirtækja og alþjóðlegra auðhringja - ESB er leiðandi afl í uppbyggingu menntunar og menningar í aðildarríkjunum - ESB leiðir tæknilega framþróun, innleiðingu stafrænna lausna og fjármögnun framtíðartækni í aðildarríkjunum - ESB gegnir algjöru forystuhlutverkir meðal aðildarríkjanna, hvað varðar umhverfisvernd og minnkun mengunar og eiturefna, spillingu lofts, láðs og lagar, eyðingu dýra, náttúru og skóglendis, ekki bara í Evrópu, heldur um allan heim. Nú er það auðvitað svo, að Bandaríkin og Kanada eru líka í NATO, án þess að vera í ESB. Náinn viðskipta- og samvinnusamningur, fríverzlunarsamningur, er hins vegar kominn á milli ESB og Kanada, sem tók 7 ár að fullgera. Þar eru tengsl orðin mjög náin, þó að haf sé á milli. Má nánast líta á Kanada sem auka-ESB-aðildarríki. Svipaður viðskipta- og samstarfssamningur var í burðaliðunum milli ESB og USA, með Obama sat þar við stjórnvölinn. Í því gerðist fátt í tíð Bidens, og nú er kominn þar annar maður við stjórnvölinn, sem ekki mun tengja og sameina, heildur rjúfa, kljúfa og spilla. Setja allt, sem var gott, í algjört uppnám. Í augum undirritaðs er hér á ferðinni makalaust fífl. Í raun er líklegt, að NATO muni standa uppi án BNA, áður en langt um líður. Þessi þróun og staða er endanleg staðfesting á þeirri þörf, að Evrópa, nú ESB og NATO, bæði bandalögin með höfuðstöðvar í Brüssel, verði að tryggja eigin evrópskar lausnir og framtíðarvelferð, hagsmuni og öryggi, þar sem augljóst er, að valdataka manns, eins og Donalds Trump, getur aftur átt sér stað í USA. Það er ekkert lengur á BNA að treysta! Þessi uppbygging evrópskrar varnar- og hernaðargetu er nú þegar hafin, og verður það ESB, sem mun leiða hana, ekki NATO. ESB hefur eigin fjárhag, eigin getu til fjármögnunar og uppbyggingu stórra framkvæmdasjóða, sem efnahagsbandalag, en NATO ekki. NATO hefur ekki eigin fjárhag, nema til síns stjórnunar/reksturs, en er að öðru leyti háð framlagi aðildarríkjanna með vopn, verjur, herafla varnarfjármuni. Von der Leyen var á dögunum að lýsa yfir því áformi framkvæmdastjórnar ESB, að byggja upp gífurlega sterkan sjóð, 500 milljarða Evra, til að efla og styrkja varnar- og hernaðargetu ESB-ríkjanna. Nýtt kanslaraefni í Þýzklandi, Friedrich Merz, og ný ríkisstjórn Þýzkalands ætla líka að taka risaskref, m.a. með því að fjárfesta 300 milljörðum Evra í uppbyggingu og styrkingu þýzka hersins. Til hliðar við það, er svo stefnt á að innleiða herskyldu í Þýzkalandi aftur. Það má minna á það hér, að lengi vel eftir seinni heimsstyrjöld var Þjóðverjum meinað, að byggja upp herstyrk. BNA, Bretland og Frakkar höfðu þar allir sínar eigin herstöðvar, um áratuga skeið, einmitt til að halda Þóðverjum niðri, og eru BNA enn með 4 herstöðvar þar. Þær munu væntanlega hverfa, verða lagðar niður, og er það vel. ESB verður því vaxandi kjarni Evrópu, hryggjarstykkið, í öllu tilliti, menningarlegu, viðskipta- og efnahagslegu og varnar- og hernaðarlegu, á komandi árum. NATO kynni að hverfa. T.a.m. Írland virðist skilja þetta nú þegar; er bara aðili að ESB, ekki að NATO. Það er mikilvægt, að allir hér, sem með þessi mál fara og þykjast nokkuð um þau vita, þó það sé ekki einhlítt, skilji þetta! Allir þeir, sem hafa verið hlynntir aðild okkar að NATO, þar sem við höfum fullan aðgang að umræðu og ákvörðunum, getum látið rödd okkar heyrast, ættu nú að styðja fulla aðild okkar að ESB, með sama hætti, en ávinningur okkar af fullri aðild þar er í raun ennþá eða langtum meiri og mikilvægari. Með fullri aðild, fengjum við 6 menn á Evrópuþingið og okkar eigin kommissar, ráðherra, af þá 28 í framkvæmdastjórninni, en allar aðildarþjóðirnar hafa bara einn ráðherra hver, líka Þjóðverjar, Frakkar og Ítalir. Ef við sendum svo góðan mann, eða konu (þó að þær séu auðvitað líka menn), til Brüssel, er ekki loku fyrir það skotið, að okkar fulltrúi gæti orðið forseti framkvæmdastjórnarinnar, á sama hátt og Jean-Claude Juncker, frá öðru smáríki, Lúxembúrg, var um langt árabil forseti og með honum á valdastóli Donald Tusk, frá Pólandi, sem heldur ekki er eitt af stærstu ESB-ríkjunum. Þar áður var José Manuel Barroso, frá Portugal, 10 milljón manna landi, forseti framkvæmdastjórnarinnar, og nú er forseti Evrópuþingsins frá smáríkinu Möltu, Roberta Metsola, en ESB velur ekki menn í valdastöður eftir stærð eða fjölmenni landanna, sem þeir koma frá, heldur eftir hæfileikum, kostum og getu einstaklingsins. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt NATO Evrópusambandið Öryggis- og varnarmál Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Sjá meira
Það er eiginlega illskiljanlegt, þegar góðir menn og gegnir, skynsamir menn, tjá sig með þeim hætti, að Atlantshafsbandalagið, NATO, full aðild og þáttaka í starfi þess, sé flott mál og fínt, en full aðild að ESB slæmt eða ómögulegt áform, sem hafna beri. Það er nefnilega svo, að í grundvallaratriðum eru það nákvæmlega sömu bræðra- og vinaþjóðirnar okkar, sem standa að báðum þessum bandalögum. Í þeim skilningi er hér um nákvæmlega sama vina- og samstarfshópinn að ræða. Sömu vinirnir, sömu samherjarnir. Í báðum tilvikum eru skuldbindingar okkar miklar, við verðum um margt að fylgja sameiginlegri stefnu - m.a. leggja landið okkar til, ef þörf krefur - stefnu, sem við eigum þó fullan þátt í að móta hjá NATO, gætum líka átt hjá ESB, ef við værum þar inni, en á móti koma öryggi og margvíslegir kostir - fríðindi, tækifæri, gífurlegur markaðsaðgangur og réttindi - sem bæta hag okkar og velferð og vega miklu þyngra. Í NATO eru meðlimsríkin 32, og þau 4 evrópsku ríki, sem þar eru, en ekki í ESB, Albania, Svartfjallaland, Norður Makedónía og Tyrkland, eru með öllum krafti og öllum ráðum að reyna að komast inn í ESB líka. Í ESB eru nú 27 ríki, þar af 23 í NATO, og EES-ríkin Ísland og Noregur eru auðvitað líka í NATO. 25. Þetta er þessvegna mest sami félagsskapurinn. Hvert er svo hlutverk þessara tveggja bandalaga og hverjir eru kostirnir við aðild: - NATO gætir í stöðunni sameiginlegra varna, öryggis, sjálfstæðis og frelsis aðildarríkjanna - ESB gætir sameiginlegra mannréttinda í aðildarríkjunum - ESB gætir líka sameiginlegra efnahagsmála og velferðar þeirra - ESB gætir ennfremur öryggis fyrirtækja aðildarríkja, atvinnustarfsemi og almennings - ESB tryggir samkeppni, neytendarétt og neytendavernd í aðildarríkjunum (það hefur knúið fram sanngjörn símakjör fyrir alla ESB- og EES símanotendur, styrkt réttindi ferðamanna gagnvart flugfélögum og annarri ferðaþjónustu, tryggt neytendum sanngjörn þjónustugjöld banka, tryggt sameiginlega sjúkraþjónustu allra ESB og EES borgara o.s.frv.) - ESB gegnir forystuhlutverki í því, að tryggja þegnum aðildarríkjanna frelsi til orðs og æðis og mest mögulegt lýðræði í álfunni - ESB ver þegna aðildarríka gegn einokun og markaðsmisnotkun stórfyrirtækja og alþjóðlegra auðhringja - ESB er leiðandi afl í uppbyggingu menntunar og menningar í aðildarríkjunum - ESB leiðir tæknilega framþróun, innleiðingu stafrænna lausna og fjármögnun framtíðartækni í aðildarríkjunum - ESB gegnir algjöru forystuhlutverkir meðal aðildarríkjanna, hvað varðar umhverfisvernd og minnkun mengunar og eiturefna, spillingu lofts, láðs og lagar, eyðingu dýra, náttúru og skóglendis, ekki bara í Evrópu, heldur um allan heim. Nú er það auðvitað svo, að Bandaríkin og Kanada eru líka í NATO, án þess að vera í ESB. Náinn viðskipta- og samvinnusamningur, fríverzlunarsamningur, er hins vegar kominn á milli ESB og Kanada, sem tók 7 ár að fullgera. Þar eru tengsl orðin mjög náin, þó að haf sé á milli. Má nánast líta á Kanada sem auka-ESB-aðildarríki. Svipaður viðskipta- og samstarfssamningur var í burðaliðunum milli ESB og USA, með Obama sat þar við stjórnvölinn. Í því gerðist fátt í tíð Bidens, og nú er kominn þar annar maður við stjórnvölinn, sem ekki mun tengja og sameina, heildur rjúfa, kljúfa og spilla. Setja allt, sem var gott, í algjört uppnám. Í augum undirritaðs er hér á ferðinni makalaust fífl. Í raun er líklegt, að NATO muni standa uppi án BNA, áður en langt um líður. Þessi þróun og staða er endanleg staðfesting á þeirri þörf, að Evrópa, nú ESB og NATO, bæði bandalögin með höfuðstöðvar í Brüssel, verði að tryggja eigin evrópskar lausnir og framtíðarvelferð, hagsmuni og öryggi, þar sem augljóst er, að valdataka manns, eins og Donalds Trump, getur aftur átt sér stað í USA. Það er ekkert lengur á BNA að treysta! Þessi uppbygging evrópskrar varnar- og hernaðargetu er nú þegar hafin, og verður það ESB, sem mun leiða hana, ekki NATO. ESB hefur eigin fjárhag, eigin getu til fjármögnunar og uppbyggingu stórra framkvæmdasjóða, sem efnahagsbandalag, en NATO ekki. NATO hefur ekki eigin fjárhag, nema til síns stjórnunar/reksturs, en er að öðru leyti háð framlagi aðildarríkjanna með vopn, verjur, herafla varnarfjármuni. Von der Leyen var á dögunum að lýsa yfir því áformi framkvæmdastjórnar ESB, að byggja upp gífurlega sterkan sjóð, 500 milljarða Evra, til að efla og styrkja varnar- og hernaðargetu ESB-ríkjanna. Nýtt kanslaraefni í Þýzklandi, Friedrich Merz, og ný ríkisstjórn Þýzkalands ætla líka að taka risaskref, m.a. með því að fjárfesta 300 milljörðum Evra í uppbyggingu og styrkingu þýzka hersins. Til hliðar við það, er svo stefnt á að innleiða herskyldu í Þýzkalandi aftur. Það má minna á það hér, að lengi vel eftir seinni heimsstyrjöld var Þjóðverjum meinað, að byggja upp herstyrk. BNA, Bretland og Frakkar höfðu þar allir sínar eigin herstöðvar, um áratuga skeið, einmitt til að halda Þóðverjum niðri, og eru BNA enn með 4 herstöðvar þar. Þær munu væntanlega hverfa, verða lagðar niður, og er það vel. ESB verður því vaxandi kjarni Evrópu, hryggjarstykkið, í öllu tilliti, menningarlegu, viðskipta- og efnahagslegu og varnar- og hernaðarlegu, á komandi árum. NATO kynni að hverfa. T.a.m. Írland virðist skilja þetta nú þegar; er bara aðili að ESB, ekki að NATO. Það er mikilvægt, að allir hér, sem með þessi mál fara og þykjast nokkuð um þau vita, þó það sé ekki einhlítt, skilji þetta! Allir þeir, sem hafa verið hlynntir aðild okkar að NATO, þar sem við höfum fullan aðgang að umræðu og ákvörðunum, getum látið rödd okkar heyrast, ættu nú að styðja fulla aðild okkar að ESB, með sama hætti, en ávinningur okkar af fullri aðild þar er í raun ennþá eða langtum meiri og mikilvægari. Með fullri aðild, fengjum við 6 menn á Evrópuþingið og okkar eigin kommissar, ráðherra, af þá 28 í framkvæmdastjórninni, en allar aðildarþjóðirnar hafa bara einn ráðherra hver, líka Þjóðverjar, Frakkar og Ítalir. Ef við sendum svo góðan mann, eða konu (þó að þær séu auðvitað líka menn), til Brüssel, er ekki loku fyrir það skotið, að okkar fulltrúi gæti orðið forseti framkvæmdastjórnarinnar, á sama hátt og Jean-Claude Juncker, frá öðru smáríki, Lúxembúrg, var um langt árabil forseti og með honum á valdastóli Donald Tusk, frá Pólandi, sem heldur ekki er eitt af stærstu ESB-ríkjunum. Þar áður var José Manuel Barroso, frá Portugal, 10 milljón manna landi, forseti framkvæmdastjórnarinnar, og nú er forseti Evrópuþingsins frá smáríkinu Möltu, Roberta Metsola, en ESB velur ekki menn í valdastöður eftir stærð eða fjölmenni landanna, sem þeir koma frá, heldur eftir hæfileikum, kostum og getu einstaklingsins. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun