Sjávarútvegurinn - Unga fólkið er framtíðin Arnar Jónsson og Hreinn Pétursson skrifa 28. nóvember 2024 13:31 Eins og staðan er í dag er lítil sem engin nýliðun í fiskveiðikerfi Íslendinga enda erfitt að koma sér á legg í kerfi sem á að vera eign landsmanna en í dag er einkaeign fárra. Til að koma af stað nýliðun og efla veiðar á smábátum þarf að breyta leikreglum fiskveiðistjórnunarkerfisins. Það þarf koma kerfinu þannig fyrir að smábátar geti fiskað í allt að 8 mánuði á ári án þess að standa í kvótaleigu. Við munum leggja fram tillögur sem við teljum henta við breytingu á kerfinu svo að jafnvægi verði náð. Það mun ekki gerast á einum degi. Kvótakerfið er gamalt kerfi sem þarf að þróast í þeim takti sem samfélagið stefnir. Eins og kerfið er sett upp í dag þjónar það ekki frjálsu einkaframtaki og heldur ekki hinum dreifðu byggðum. Þegar horft er yfir svið íslensks sjávarútvegs vakna fleiri spurningar en svör: Aðeins um 15% af fiski sem veiddur er á Íslandsmiðum fer á innlendan fiskmarkað. Af hverju gilda markaðslögmálin ekki í íslenskum sjávarútvegi? Er veiðigjaldið að virka ? Gjald sem átti að skila 10 milljörðum á ári hverju en hefur einungis náð því tvisvar, 2018 og 2023. Er stefna stjórnvalda í sjávarútvegi að þjappa kerfinu á hlutabréfamarkað? Unga fólkið er framtíðin okkar. Viljum við ekki að þau eigi möguleika á að hefja eigin rekstur í sjávarútvegi á grundvelli atvinnufrelsis? Viljum við að fyrirtæki í sjávarútvegi séu í fjárfestingum á leigufélögum, í samkeppni við ungt fólk við að kaupa sér sína fyrstu eign? Sjávarútvegsfyrirtæki byggja rekstur sinn á nýtingu sameiginlegrar auðlindar. Eiga þessi fyrirtæki þá ekki að skila arði til eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðarinnar? Allan fisk á markað! 20 stærstu útgerðir landsins eiga um 76,5% af öllum afla og selja sjálfum sér fiskinn til eigin fiskvinnslu. Þetta fyrirkomulag að geta selt sjálfum sér fiskinn með beinni sölu, beint í vinnsluna sína gerir sjálfstæðum vinnslum sem kaupa fisk á markaði erfitt fyrir. Bein sala útgerðar og vinnslu er 76% af veiddum afla, þetta skilur lítið eftir fyrir sjálfstæðar vinnslur sem reka ekki útgerð. Örfáar sjálfstæðar vinnslur eru eftir og aðeins tvær með starfsmenn nálægt 100. Einokun á aðal auðlind landsins er næstum búin að útrýma, því að sjálfstæðar fiskvinnslur geti þrifist og nýjar orðið til. Það þarf að skilja á milli útgerðar og vinnslu til að unnt sé að koma á viðunandi samkeppni á sviði sjávarútvegs. Það er ekkert sanngjarnt við það að útgerðir fái 20% afslátt af markaðsverði fyrir það eitt að eiga vinnslu og geta keypt fiskinn af sjálfum sér á verði sem Verðlagsstofa gefur út hverju sinni. Að vera með tvenns konar verðlagningu hérlendis fyrir sömu afurð er ekki rökrétt né eðlilegt. Annars vegar er það verð frá Verðlagsstofu til útgerðar sem á vinnslu og hins vegar verð frá reiknistofu fiskmarkaða til sjálfstæðu fiskvinnslunnar. Verðmunurinn getur verið 20% og alveg upp í 30% á fiskverði. Við viljum að verðlagning sé mynduð á frjálsum fiskmarkaði og þannig komið á eðlilegri samkeppni á auðlind landsmanna. Verð á óslægðum þorski frá báðum „söluaðilum“ Mismunur meðalverðs milli fiskmarkaða og útgerða náði 30% á nokkrum tímabilum. Þarna er ríkið og fólkið sem starfar um borð að missa tekjur. Með því að útgerðir fái að selja til þeirra sjálfra aflann hefur ríkisjóður orðið af 2.400 milljónum ef reiknað er með 30% mismun á meðalverði milli fiskmarkaða og útgerða. Sama dæmi má taka upp fyrir aðilana sem vinna um borð en þeir hafa orðið af tekjum líka. Útgerðir borga 33% af reiknuðum hagnaði á sölu veidds afla sem veiðigjald, en í rauninni borgar áhöfnin á skipinu þennan kostnað með svokölluðum "olíukostnaði" en hann er 30% af óskiptum hlut á sölu fisksins sem landað er sem útgerðin kaupir af sjálfri sér. Það er alger glöp að ekki sé ennþá búið að koma því upp að allur fiskur fari á markað og að við séum með tvöfalt sölukerfi fyrir sömu vöru. Sjávarútvegurinn er í 5 sæti hvað varðar heildarveltu fyrirtækja eða með um 486 milljarða. Lýðræðisflokkurinn hefur talað fyrir því að framtakssemi stuðli að sterku samfélagi. Við viljum efla trú almennings á einkaframtakið fremur en á miðstýrt ríkisvætt kerfi. Við eigum ekki að skattleggja dugnað , heldur að stuðla að frelsi einstaklings til sjálfbærni í eigin rekstri. Við þurfum ekki að festa fólk í hringekju annarra. Kommúnismi leið undir lok 1989 í Evrópu. Við eigum ekki að endurvekja hann hér á Íslandi. Höfundar: Arnar Jónsson 2. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Suðurkjördæmi og Hreinn Pétursson 4. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Lýðræðisflokkurinn Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Sjá meira
Eins og staðan er í dag er lítil sem engin nýliðun í fiskveiðikerfi Íslendinga enda erfitt að koma sér á legg í kerfi sem á að vera eign landsmanna en í dag er einkaeign fárra. Til að koma af stað nýliðun og efla veiðar á smábátum þarf að breyta leikreglum fiskveiðistjórnunarkerfisins. Það þarf koma kerfinu þannig fyrir að smábátar geti fiskað í allt að 8 mánuði á ári án þess að standa í kvótaleigu. Við munum leggja fram tillögur sem við teljum henta við breytingu á kerfinu svo að jafnvægi verði náð. Það mun ekki gerast á einum degi. Kvótakerfið er gamalt kerfi sem þarf að þróast í þeim takti sem samfélagið stefnir. Eins og kerfið er sett upp í dag þjónar það ekki frjálsu einkaframtaki og heldur ekki hinum dreifðu byggðum. Þegar horft er yfir svið íslensks sjávarútvegs vakna fleiri spurningar en svör: Aðeins um 15% af fiski sem veiddur er á Íslandsmiðum fer á innlendan fiskmarkað. Af hverju gilda markaðslögmálin ekki í íslenskum sjávarútvegi? Er veiðigjaldið að virka ? Gjald sem átti að skila 10 milljörðum á ári hverju en hefur einungis náð því tvisvar, 2018 og 2023. Er stefna stjórnvalda í sjávarútvegi að þjappa kerfinu á hlutabréfamarkað? Unga fólkið er framtíðin okkar. Viljum við ekki að þau eigi möguleika á að hefja eigin rekstur í sjávarútvegi á grundvelli atvinnufrelsis? Viljum við að fyrirtæki í sjávarútvegi séu í fjárfestingum á leigufélögum, í samkeppni við ungt fólk við að kaupa sér sína fyrstu eign? Sjávarútvegsfyrirtæki byggja rekstur sinn á nýtingu sameiginlegrar auðlindar. Eiga þessi fyrirtæki þá ekki að skila arði til eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðarinnar? Allan fisk á markað! 20 stærstu útgerðir landsins eiga um 76,5% af öllum afla og selja sjálfum sér fiskinn til eigin fiskvinnslu. Þetta fyrirkomulag að geta selt sjálfum sér fiskinn með beinni sölu, beint í vinnsluna sína gerir sjálfstæðum vinnslum sem kaupa fisk á markaði erfitt fyrir. Bein sala útgerðar og vinnslu er 76% af veiddum afla, þetta skilur lítið eftir fyrir sjálfstæðar vinnslur sem reka ekki útgerð. Örfáar sjálfstæðar vinnslur eru eftir og aðeins tvær með starfsmenn nálægt 100. Einokun á aðal auðlind landsins er næstum búin að útrýma, því að sjálfstæðar fiskvinnslur geti þrifist og nýjar orðið til. Það þarf að skilja á milli útgerðar og vinnslu til að unnt sé að koma á viðunandi samkeppni á sviði sjávarútvegs. Það er ekkert sanngjarnt við það að útgerðir fái 20% afslátt af markaðsverði fyrir það eitt að eiga vinnslu og geta keypt fiskinn af sjálfum sér á verði sem Verðlagsstofa gefur út hverju sinni. Að vera með tvenns konar verðlagningu hérlendis fyrir sömu afurð er ekki rökrétt né eðlilegt. Annars vegar er það verð frá Verðlagsstofu til útgerðar sem á vinnslu og hins vegar verð frá reiknistofu fiskmarkaða til sjálfstæðu fiskvinnslunnar. Verðmunurinn getur verið 20% og alveg upp í 30% á fiskverði. Við viljum að verðlagning sé mynduð á frjálsum fiskmarkaði og þannig komið á eðlilegri samkeppni á auðlind landsmanna. Verð á óslægðum þorski frá báðum „söluaðilum“ Mismunur meðalverðs milli fiskmarkaða og útgerða náði 30% á nokkrum tímabilum. Þarna er ríkið og fólkið sem starfar um borð að missa tekjur. Með því að útgerðir fái að selja til þeirra sjálfra aflann hefur ríkisjóður orðið af 2.400 milljónum ef reiknað er með 30% mismun á meðalverði milli fiskmarkaða og útgerða. Sama dæmi má taka upp fyrir aðilana sem vinna um borð en þeir hafa orðið af tekjum líka. Útgerðir borga 33% af reiknuðum hagnaði á sölu veidds afla sem veiðigjald, en í rauninni borgar áhöfnin á skipinu þennan kostnað með svokölluðum "olíukostnaði" en hann er 30% af óskiptum hlut á sölu fisksins sem landað er sem útgerðin kaupir af sjálfri sér. Það er alger glöp að ekki sé ennþá búið að koma því upp að allur fiskur fari á markað og að við séum með tvöfalt sölukerfi fyrir sömu vöru. Sjávarútvegurinn er í 5 sæti hvað varðar heildarveltu fyrirtækja eða með um 486 milljarða. Lýðræðisflokkurinn hefur talað fyrir því að framtakssemi stuðli að sterku samfélagi. Við viljum efla trú almennings á einkaframtakið fremur en á miðstýrt ríkisvætt kerfi. Við eigum ekki að skattleggja dugnað , heldur að stuðla að frelsi einstaklings til sjálfbærni í eigin rekstri. Við þurfum ekki að festa fólk í hringekju annarra. Kommúnismi leið undir lok 1989 í Evrópu. Við eigum ekki að endurvekja hann hér á Íslandi. Höfundar: Arnar Jónsson 2. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Suðurkjördæmi og Hreinn Pétursson 4. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun