Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar 22. nóvember 2024 12:15 Kjördæmaþáttur RUV á miðvikudaginn var að mörgu leyti lýsandi fyrir stöðu laxeldisins. Undanfarin tvö ár hefur verið samfelldur áróður gegn sjókvíaeldinu og þá sérstaklega gegn eldinu á Vestfjörðum. Þar hafa einstakir hópar og samtök á vegum fjársterkra aðila varið miklu fé til að kosta áróðurinn. Nægir þar að nefna IWF, sem nefnir sig nú íslenska náttúruverndarsjóðinn og erlenda fyrirtækið Patagoníu. Reykjavíkurfjölmiðlarnir hafa verið galopnir fyrir andstæðinga laxeldisins sem hafa fengið að valsa inn og út að eigin vild og útvarpa sínum áróðri en staðreyndir legið óbættar hjá garði. Á síðasta ári var sett fram krafan um að eldið yrði stöðvað með öllu og haldinn útifundur á Austurvelli því til stuðnings. Fyrir komandi kosningar er enn krafist banns við fiskeldi og farið með áróðursmynd um landið um stöðu laxveiðiáa í Noregi og frambjóðendum stillt upp við vegg og þeir krafðir um stuðning við bann. En svör frambjóðendanna í Norðvesturkjördæmi í þættinum sýndu áhorfendum brotlendingu á þessari áróðursherferð. Það er aðeins einn flokkur sem gengst við því að hann vilji banna laxeldið. Annar reynir að troða marvaðann. Að öðru leyti voru frambjóðendur flokkanna tíu sammála um að laxeldi í sjókvíum á Vestfjörðum er komið til að vera og meira en það, það er komið til þess að vaxa og dafna. Veruleikinn á Vestfjörðum Frambjóðendunum er ljóst að laxeldið hefur skipt sköpum á Vestfjörðum. Það hefur dregið Vestfirði úr aldarfjórðungs hnignun og samdrætti og breytt því í landssvæði þar sem framfarir ríkja, fólki fjölgar, öflug fyrirtæki byggjast upp og skapa störf sem eru talin í hundruðum og greiða laun sem eru með þeim hæstu á landinu. Því fylgir að verðmæti fasteigna hefur hækkað stórum skrefum og myndað eigið fé hjá fjölskyldunum sem eiga þær. Þegar frambjóðendurnir sjá þennan veruleika og hafa í huga áratugina þegar allt gekk á verri veg, Vestfirðingum fækkaði um 40% og samdráttur einkenndi hvert pláss hrýs þeim auðvitað hugur við kröfunni um að banna laxeldið og taka vonina frá fólki. Því fylgir sú ábyrgð að koma með annað í staðinn fyrir það sem bannað er og þar hafa menn engin svör. Krafan um bann við laxeldið er krafa um að svipta fólki vinnunni, voninni og eignunum. Frammi fyrir þessum veruleika verður frambjóðendunum ljóst að þeir vilja ekki axla ábyrgð á afleiðingum bannsins. Þess vegna voru frambjóðendurnir nær samhljóða í svörum sínum á þá lund að fiskeldið myndi halda áfram. Það er stóra niðurstaðan, ekki bara í kjördæminu heldur líka á landsvísu. Það verður framhaldið að byggja áfram upp laxeldið og samhliða finna lausnir á umhverfisáhrifum þess og koma í veg fyrir að eldislax fari upp í árnar í einhverjum þeim mæli að skaðlegt geti orðið. Þetta verkefni er vel gerlegt, eldisfyrirtækin eru að þróa ýmsar aðferðir gegn lús, sjúkdómum og sleppningum og eru að ná árangri í þeim efnum. Hverja þá á er hægt að vernda fyrir uppgöngu eldislax sem menn vilja með tæknibúnaði. Meint skaðsemi laxeldisins er stórlega orðum aukið og hefur enn engin orðið í einstökum ám. Hvergi hefur verið sýnt fram á skaða og efnahagslegt tjón á stangveiðihlunnindum á landinu enda hefur það ekki orðið. Veruleikinn á landsvísu Annað sem vert er að draga fram er hin efnahagslega þýðing laxeldisins. Hún er kannski stærsta ástæðan fyrir því að bannherferðin hefur beðið skipbrot. Síðustu ár eru tekjur þjóðarbúsins um 40 – 45 milljarðar króna á ári. Þó er framleiðslan um eða innan við helmingur þess sem leyft er í þegar útgefnum leyfum. Fyrirtækin í fiskeldinu hafa verið að búa sig undir aukna framleiðslu með fjárfestingum í seiðaframleiðslu, vinnsluhúsum, þjónustuskipum og öðrum tækjum og búnaði sem þarf til eldisins. Fjárhæðirnar eru taldar í tugum milljarða króna. Fyrirsjáanlegt er að eftir um það bil þrjú ár verður árleg framleiðsla orðin um 90 þúsund tonn, nær eingöngu í sjókvíaeldi. Útflutningsverðmæti atvinnugreinarinnar verður þá orðið um 100 milljarðar króna á hverju ári. Það eru slíkar stærðir að þjóðarbúið ræður ekki við að slík framleiðsla verði bönnuð og kippt út.Lífskjarabati almennings á næstu árum verður borinn uppi af vextinum í laxeldinu. Tekjurnar dreifast um þjóðfélagið svo sem til ríkisins, sveitarfélaga, þjónustufyrirtækja, launþega o.s.frv. Laxeldið mun hafa mikil áhrif á viðskiptajöfnuð, gengi krónunnar og verðbólgu. Frambjóðendunum flestum og flokkum þeirra er þetta að verða ljóst og það mátti sjá og heyra í þættinum. Jafnvel frambjóðendur runnir upp úr sveitum laxveiðiánna létu sig hafa það að segja fyrir framan alþjóð að laxeldið yrði ekki bannað og að atvinnugreinin væri nauðsynleg. Það staðfesti að bannbaráttan er töpuð hjá öfgaliðinu sem hefur undanfarin ár hamast gegn laxeldinu á Vestfjörðum og það með verulega óvönduðum málflutningi. Laxeldi og lífskjörin Héðan í frá mun umræða snúast um gagnsemi laxeldis fyrir land og þjóð og þróun lausna þar sem þörf er á. Frambjóðendur lögðu áherslu á að vinna að meiri sátt um eldið. Þar er hlutverk fjölmiðla stórt vilji þeir vinna að því og kannski má segja að þar sé mikið svigrúm til þess að gera betur en þeir hafa hingað til gert. Vilji Reykjavíkurfjölmiðlarnir vinna að þessu markmiði þurfa þeir að hafa það í huga. Þátturinn var ágæt byrjun á þeim efnum. Höfundur er fyrrverandi þingmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristinn H. Gunnarsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Fiskeldi Byggðamál Mest lesið Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ertu nú alveg viss um að hafa læst hurðinni? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald Skoðun Ómeðvituð vörn í orðræðu – þegar vald ver sjálft sig Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun Úrsúla og öryggismálin - Stöndum gegn vígvæðingu Guttormur Þorsteinsson Skoðun Skoðun Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Ómeðvituð vörn í orðræðu – þegar vald ver sjálft sig Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Við krefjumst sanngirni og aðgerð strax Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Úrsúla og öryggismálin - Stöndum gegn vígvæðingu Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Verðmætatap auðlindagjaldanna – Hverra og hvernig? Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Ertu nú alveg viss um að hafa læst hurðinni? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Sanngirni að brenna 230 milljarða króna? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Örn Pálsson skrifar Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Slítum stjórnmálasambandi við Ísrael! Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Aukið við sóun með einhverjum ráðum Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Kjördæmaþáttur RUV á miðvikudaginn var að mörgu leyti lýsandi fyrir stöðu laxeldisins. Undanfarin tvö ár hefur verið samfelldur áróður gegn sjókvíaeldinu og þá sérstaklega gegn eldinu á Vestfjörðum. Þar hafa einstakir hópar og samtök á vegum fjársterkra aðila varið miklu fé til að kosta áróðurinn. Nægir þar að nefna IWF, sem nefnir sig nú íslenska náttúruverndarsjóðinn og erlenda fyrirtækið Patagoníu. Reykjavíkurfjölmiðlarnir hafa verið galopnir fyrir andstæðinga laxeldisins sem hafa fengið að valsa inn og út að eigin vild og útvarpa sínum áróðri en staðreyndir legið óbættar hjá garði. Á síðasta ári var sett fram krafan um að eldið yrði stöðvað með öllu og haldinn útifundur á Austurvelli því til stuðnings. Fyrir komandi kosningar er enn krafist banns við fiskeldi og farið með áróðursmynd um landið um stöðu laxveiðiáa í Noregi og frambjóðendum stillt upp við vegg og þeir krafðir um stuðning við bann. En svör frambjóðendanna í Norðvesturkjördæmi í þættinum sýndu áhorfendum brotlendingu á þessari áróðursherferð. Það er aðeins einn flokkur sem gengst við því að hann vilji banna laxeldið. Annar reynir að troða marvaðann. Að öðru leyti voru frambjóðendur flokkanna tíu sammála um að laxeldi í sjókvíum á Vestfjörðum er komið til að vera og meira en það, það er komið til þess að vaxa og dafna. Veruleikinn á Vestfjörðum Frambjóðendunum er ljóst að laxeldið hefur skipt sköpum á Vestfjörðum. Það hefur dregið Vestfirði úr aldarfjórðungs hnignun og samdrætti og breytt því í landssvæði þar sem framfarir ríkja, fólki fjölgar, öflug fyrirtæki byggjast upp og skapa störf sem eru talin í hundruðum og greiða laun sem eru með þeim hæstu á landinu. Því fylgir að verðmæti fasteigna hefur hækkað stórum skrefum og myndað eigið fé hjá fjölskyldunum sem eiga þær. Þegar frambjóðendurnir sjá þennan veruleika og hafa í huga áratugina þegar allt gekk á verri veg, Vestfirðingum fækkaði um 40% og samdráttur einkenndi hvert pláss hrýs þeim auðvitað hugur við kröfunni um að banna laxeldið og taka vonina frá fólki. Því fylgir sú ábyrgð að koma með annað í staðinn fyrir það sem bannað er og þar hafa menn engin svör. Krafan um bann við laxeldið er krafa um að svipta fólki vinnunni, voninni og eignunum. Frammi fyrir þessum veruleika verður frambjóðendunum ljóst að þeir vilja ekki axla ábyrgð á afleiðingum bannsins. Þess vegna voru frambjóðendurnir nær samhljóða í svörum sínum á þá lund að fiskeldið myndi halda áfram. Það er stóra niðurstaðan, ekki bara í kjördæminu heldur líka á landsvísu. Það verður framhaldið að byggja áfram upp laxeldið og samhliða finna lausnir á umhverfisáhrifum þess og koma í veg fyrir að eldislax fari upp í árnar í einhverjum þeim mæli að skaðlegt geti orðið. Þetta verkefni er vel gerlegt, eldisfyrirtækin eru að þróa ýmsar aðferðir gegn lús, sjúkdómum og sleppningum og eru að ná árangri í þeim efnum. Hverja þá á er hægt að vernda fyrir uppgöngu eldislax sem menn vilja með tæknibúnaði. Meint skaðsemi laxeldisins er stórlega orðum aukið og hefur enn engin orðið í einstökum ám. Hvergi hefur verið sýnt fram á skaða og efnahagslegt tjón á stangveiðihlunnindum á landinu enda hefur það ekki orðið. Veruleikinn á landsvísu Annað sem vert er að draga fram er hin efnahagslega þýðing laxeldisins. Hún er kannski stærsta ástæðan fyrir því að bannherferðin hefur beðið skipbrot. Síðustu ár eru tekjur þjóðarbúsins um 40 – 45 milljarðar króna á ári. Þó er framleiðslan um eða innan við helmingur þess sem leyft er í þegar útgefnum leyfum. Fyrirtækin í fiskeldinu hafa verið að búa sig undir aukna framleiðslu með fjárfestingum í seiðaframleiðslu, vinnsluhúsum, þjónustuskipum og öðrum tækjum og búnaði sem þarf til eldisins. Fjárhæðirnar eru taldar í tugum milljarða króna. Fyrirsjáanlegt er að eftir um það bil þrjú ár verður árleg framleiðsla orðin um 90 þúsund tonn, nær eingöngu í sjókvíaeldi. Útflutningsverðmæti atvinnugreinarinnar verður þá orðið um 100 milljarðar króna á hverju ári. Það eru slíkar stærðir að þjóðarbúið ræður ekki við að slík framleiðsla verði bönnuð og kippt út.Lífskjarabati almennings á næstu árum verður borinn uppi af vextinum í laxeldinu. Tekjurnar dreifast um þjóðfélagið svo sem til ríkisins, sveitarfélaga, þjónustufyrirtækja, launþega o.s.frv. Laxeldið mun hafa mikil áhrif á viðskiptajöfnuð, gengi krónunnar og verðbólgu. Frambjóðendunum flestum og flokkum þeirra er þetta að verða ljóst og það mátti sjá og heyra í þættinum. Jafnvel frambjóðendur runnir upp úr sveitum laxveiðiánna létu sig hafa það að segja fyrir framan alþjóð að laxeldið yrði ekki bannað og að atvinnugreinin væri nauðsynleg. Það staðfesti að bannbaráttan er töpuð hjá öfgaliðinu sem hefur undanfarin ár hamast gegn laxeldinu á Vestfjörðum og það með verulega óvönduðum málflutningi. Laxeldi og lífskjörin Héðan í frá mun umræða snúast um gagnsemi laxeldis fyrir land og þjóð og þróun lausna þar sem þörf er á. Frambjóðendur lögðu áherslu á að vinna að meiri sátt um eldið. Þar er hlutverk fjölmiðla stórt vilji þeir vinna að því og kannski má segja að þar sé mikið svigrúm til þess að gera betur en þeir hafa hingað til gert. Vilji Reykjavíkurfjölmiðlarnir vinna að þessu markmiði þurfa þeir að hafa það í huga. Þátturinn var ágæt byrjun á þeim efnum. Höfundur er fyrrverandi þingmaður.
Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald Skoðun
Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar
Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson skrifar
Skoðun Flugnám - Fjórði hluti: Hlutverk Reykjavíkurflugvallar í flugnámi Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald Skoðun
Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun
Í nafni „sanngirni“ brenndi ríkisstjórn 230 milljörðum – lífeyrir landsmanna fór á bálið Elliði Vignisson Skoðun