Áhyggjulaust ævikvöld Gísli Rafn Ólafsson skrifar 15. nóvember 2024 08:01 Eldra fólkið í samfélagi okkar á skilið áhyggjulaust og öruggt ævikvöld. Þessi kynslóð hefur lagt grunninn að því samfélagi sem við njótum í dag. Þau hafa unnið hörðum höndum alla sína ævi, byggt upp innviði landsins og skapað þau tækifæri sem við nótum nú. Það er því skylda okkar að tryggja að þau geti lifað með reisn og án áhyggna um fjárhag eða heilbrigði. Það er óásættanlegt að eldri borgarar þurfi að herða sultarólina eða hafa áhyggjur af því hvernig þeir muni ná endum saman. Við verðum að tryggja að lífeyriskerfið sé sanngjarnt og nægilegt til að mæta grunnþörfum þeirra. Það þýðir að endurskoða þarf ellilífeyriskerfið þannig að það tryggi raunverulega framfærslu, án þess að fólk þurfi að treysta á viðbótarstuðning eða aðstoð frá fjölskyldu og vinum. Þurfum að efla heimaþjónustu Heimaþjónusta er einnig lykilatriði. Flestir eldri borgarar kjósa að búa heima hjá sér eins lengi og kostur er. Það veitir þeim sjálfstæði, öryggi og tengsl við sitt umhverfi. Til að gera þetta mögulegt þarf að efla heimaþjónustu, heimahjúkrun og aðra stuðningsþjónustu sem gerir fólki kleift að búa heima með reisn. Þetta krefst fjárfestinga í mannauði og innviðum, en ávinningurinn er mikill bæði fyrir einstaklingana sjálfa og samfélagið í heild. Þegar kemur að því að fólk þarf að flytja inn á stofnun, er nauðsynlegt að tryggja að næg pláss séu til staðar á hjúkrunarheimilum og öðrum búsetuúrræðum. Í dag er biðlisti eftir slíkum plássum víða langur, sem veldur óöryggi og streitu fyrir bæði eldri borgara og aðstandendur þeirra. Við þurfum að fjárfesta í uppbyggingu hjúkrunarheimila um allt land, þannig að fólk geti fengið þá umönnun sem það þarf, þar sem það kýs að vera. Snýst einnig um virðingu Við megum ekki gleyma því að þetta er kynslóðin sem kom okkur úr torfkofunum. Þau hafa lifað tímana tvenna, unnið að uppbyggingu landsins eftir erfiðleika og skilað af sér samfélagi sem við getum verið stolt af. Það er okkar ábyrgð að endurgjalda þeim fyrir þeirra framlag með því að tryggja þeim áhyggjulaust ævikvöld. Þetta snýst ekki aðeins um fjárhagslegan stuðning, heldur einnig um virðingu og þátttöku. Við þurfum að tryggja að eldri borgarar fái tækifæri til að taka þátt í samfélaginu, deila reynslu sinni og visku, og njóta menningar og tómstunda. Einangrun og félagsleg einmanaleiki eru alvarleg vandamál sem við þurfum að taka á. Aðstandendur gegna mikilvægu hlutverki, en samfélagið þarf að styðja þá í því hlutverki. Með því að veita fjölskyldum stuðning, fræðslu og úrræði getum við gert þeim kleift að sinna sínum nánustu án þess að það verði of þung byrði. Þetta getur falið í sér hvíldarinnlögn, ráðgjöf og aðra þjónustu sem léttir undir með fjölskyldum. Endurskoðun á ellilífeyriskerfinu er nauðsynleg. Við þurfum kerfi sem tekur mið af raunverulegum þörfum fólks, þar sem framfærslan er tryggð og sveigjanleiki er til staðar fyrir þá sem vilja halda áfram að vinna að einhverju leyti. Lífeyrir ætti ekki að skerðast vegna smávægilegra tekna, heldur ætti að hvetja fólk til þátttöku eftir getu og áhuga. Fjárfesting til framtíðar Fjárfesting í uppbyggingu hjúkrunarheimila er brýn. Með hækkandi meðalaldri þjóðarinnar mun þörfin fyrir slík úrræði aukast. Með því að byrja núna getum við tryggt að nægileg pláss verði til staðar þegar þörfin eykst. Þetta skapar einnig störf og stuðlar að efnahagslegri virkni um allt land. Fráflæðivandi bráðamóttöku og sjúkrahúsa vegna skorts á rýmum á hjúkrunarheimilum felur í sér árlegan kostnað sem er margfaldur sá sem það kostar að byggja fleiri hjúkrunarheimili. Við verðum að líta á þetta sem fjárfestingu til framtíðar. Með því að tryggja eldri borgurum gott líf, erum við að byggja upp samfélag sem við viljum sjálf eldast í. Við erum öll á sömu vegferð og munum einn daginn þurfa á þessum úrræðum að halda. Með því að sýna eldri borgurum virðingu og umhyggju, setjum við fordæmi fyrir komandi kynslóðir. Það er ekki nóg að tala um þetta; við þurfum aðgerðir. Stjórnvöld þurfa að setja þessi mál í forgang, tryggja fjármagn og móta stefnu sem miðar að raunverulegum breytingum. Samfélagið allt þarf að taka þátt, bæði opinberir aðilar, einkageirinn og félagasamtök. Eldri borgarar eru auðlind – ekki byrði Við þurfum einnig að breyta viðhorfum okkar til öldrunar. Eldri borgarar eru ekki byrði, heldur auðlind. Þeir búa yfir reynslu, þekkingu og visku sem getur gagnast okkur öllum. Með því að skapa tækifæri fyrir þá til að taka þátt, deila og miðla, auðgum við samfélagið. Að lokum er þetta spurning um mannréttindi og samfélagslega ábyrgð. Við getum ekki leyft okkur að láta eldri borgara búa við skort eða óöryggi. Það er skylda okkar að tryggja þeim áhyggjulaust ævikvöld, þar sem þau geta notið lífsins, verið örugg og hamingjusöm. Tökum höndum saman og gerum það sem þarf til að tryggja eldri borgurum okkar þá virðingu og umönnun sem þau eiga skilið. Með samstilltu átaki getum við breytt stöðunni til hins betra og byggt upp samfélag sem við getum verið stolt af. Með réttri stefnu og vilja getum við tryggt að allir, óháð aldri, fái að njóta lífsins til fulls. Við skuldum foreldrum okkar, öfum og ömmum að gera það sem þarf. Látum verkin tala og sýnum í verki að við berum virðingu fyrir þeim sem lögðu grunninn að því samfélagi sem við njótum í dag. Höfundur er þingmaður Pírata og frambjóðandi í 2. sæti í Suðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gísli Rafn Ólafsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Eldri borgarar Mest lesið Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Eldra fólkið í samfélagi okkar á skilið áhyggjulaust og öruggt ævikvöld. Þessi kynslóð hefur lagt grunninn að því samfélagi sem við njótum í dag. Þau hafa unnið hörðum höndum alla sína ævi, byggt upp innviði landsins og skapað þau tækifæri sem við nótum nú. Það er því skylda okkar að tryggja að þau geti lifað með reisn og án áhyggna um fjárhag eða heilbrigði. Það er óásættanlegt að eldri borgarar þurfi að herða sultarólina eða hafa áhyggjur af því hvernig þeir muni ná endum saman. Við verðum að tryggja að lífeyriskerfið sé sanngjarnt og nægilegt til að mæta grunnþörfum þeirra. Það þýðir að endurskoða þarf ellilífeyriskerfið þannig að það tryggi raunverulega framfærslu, án þess að fólk þurfi að treysta á viðbótarstuðning eða aðstoð frá fjölskyldu og vinum. Þurfum að efla heimaþjónustu Heimaþjónusta er einnig lykilatriði. Flestir eldri borgarar kjósa að búa heima hjá sér eins lengi og kostur er. Það veitir þeim sjálfstæði, öryggi og tengsl við sitt umhverfi. Til að gera þetta mögulegt þarf að efla heimaþjónustu, heimahjúkrun og aðra stuðningsþjónustu sem gerir fólki kleift að búa heima með reisn. Þetta krefst fjárfestinga í mannauði og innviðum, en ávinningurinn er mikill bæði fyrir einstaklingana sjálfa og samfélagið í heild. Þegar kemur að því að fólk þarf að flytja inn á stofnun, er nauðsynlegt að tryggja að næg pláss séu til staðar á hjúkrunarheimilum og öðrum búsetuúrræðum. Í dag er biðlisti eftir slíkum plássum víða langur, sem veldur óöryggi og streitu fyrir bæði eldri borgara og aðstandendur þeirra. Við þurfum að fjárfesta í uppbyggingu hjúkrunarheimila um allt land, þannig að fólk geti fengið þá umönnun sem það þarf, þar sem það kýs að vera. Snýst einnig um virðingu Við megum ekki gleyma því að þetta er kynslóðin sem kom okkur úr torfkofunum. Þau hafa lifað tímana tvenna, unnið að uppbyggingu landsins eftir erfiðleika og skilað af sér samfélagi sem við getum verið stolt af. Það er okkar ábyrgð að endurgjalda þeim fyrir þeirra framlag með því að tryggja þeim áhyggjulaust ævikvöld. Þetta snýst ekki aðeins um fjárhagslegan stuðning, heldur einnig um virðingu og þátttöku. Við þurfum að tryggja að eldri borgarar fái tækifæri til að taka þátt í samfélaginu, deila reynslu sinni og visku, og njóta menningar og tómstunda. Einangrun og félagsleg einmanaleiki eru alvarleg vandamál sem við þurfum að taka á. Aðstandendur gegna mikilvægu hlutverki, en samfélagið þarf að styðja þá í því hlutverki. Með því að veita fjölskyldum stuðning, fræðslu og úrræði getum við gert þeim kleift að sinna sínum nánustu án þess að það verði of þung byrði. Þetta getur falið í sér hvíldarinnlögn, ráðgjöf og aðra þjónustu sem léttir undir með fjölskyldum. Endurskoðun á ellilífeyriskerfinu er nauðsynleg. Við þurfum kerfi sem tekur mið af raunverulegum þörfum fólks, þar sem framfærslan er tryggð og sveigjanleiki er til staðar fyrir þá sem vilja halda áfram að vinna að einhverju leyti. Lífeyrir ætti ekki að skerðast vegna smávægilegra tekna, heldur ætti að hvetja fólk til þátttöku eftir getu og áhuga. Fjárfesting til framtíðar Fjárfesting í uppbyggingu hjúkrunarheimila er brýn. Með hækkandi meðalaldri þjóðarinnar mun þörfin fyrir slík úrræði aukast. Með því að byrja núna getum við tryggt að nægileg pláss verði til staðar þegar þörfin eykst. Þetta skapar einnig störf og stuðlar að efnahagslegri virkni um allt land. Fráflæðivandi bráðamóttöku og sjúkrahúsa vegna skorts á rýmum á hjúkrunarheimilum felur í sér árlegan kostnað sem er margfaldur sá sem það kostar að byggja fleiri hjúkrunarheimili. Við verðum að líta á þetta sem fjárfestingu til framtíðar. Með því að tryggja eldri borgurum gott líf, erum við að byggja upp samfélag sem við viljum sjálf eldast í. Við erum öll á sömu vegferð og munum einn daginn þurfa á þessum úrræðum að halda. Með því að sýna eldri borgurum virðingu og umhyggju, setjum við fordæmi fyrir komandi kynslóðir. Það er ekki nóg að tala um þetta; við þurfum aðgerðir. Stjórnvöld þurfa að setja þessi mál í forgang, tryggja fjármagn og móta stefnu sem miðar að raunverulegum breytingum. Samfélagið allt þarf að taka þátt, bæði opinberir aðilar, einkageirinn og félagasamtök. Eldri borgarar eru auðlind – ekki byrði Við þurfum einnig að breyta viðhorfum okkar til öldrunar. Eldri borgarar eru ekki byrði, heldur auðlind. Þeir búa yfir reynslu, þekkingu og visku sem getur gagnast okkur öllum. Með því að skapa tækifæri fyrir þá til að taka þátt, deila og miðla, auðgum við samfélagið. Að lokum er þetta spurning um mannréttindi og samfélagslega ábyrgð. Við getum ekki leyft okkur að láta eldri borgara búa við skort eða óöryggi. Það er skylda okkar að tryggja þeim áhyggjulaust ævikvöld, þar sem þau geta notið lífsins, verið örugg og hamingjusöm. Tökum höndum saman og gerum það sem þarf til að tryggja eldri borgurum okkar þá virðingu og umönnun sem þau eiga skilið. Með samstilltu átaki getum við breytt stöðunni til hins betra og byggt upp samfélag sem við getum verið stolt af. Með réttri stefnu og vilja getum við tryggt að allir, óháð aldri, fái að njóta lífsins til fulls. Við skuldum foreldrum okkar, öfum og ömmum að gera það sem þarf. Látum verkin tala og sýnum í verki að við berum virðingu fyrir þeim sem lögðu grunninn að því samfélagi sem við njótum í dag. Höfundur er þingmaður Pírata og frambjóðandi í 2. sæti í Suðvesturkjördæmi.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun