Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar 14. nóvember 2024 09:31 Menning og skapandi greinar eru risi í landsframleiðslunni. Þetta sýndi nýleg skýrsla Ágústs Ólafs Ágústssonar sem var unnin fyrir Menningar- og viðskiptaráðuneytið. Hagrænar tölur staðfesta að menning og skapandi greinar eru ekki langt frá sjávarútvegi (að fiskeldi meðtöldu) þegar kemur að hlutfalli af landsframleiðslu. Sjávarútvegurinn er 4% en menning og skapandi greinar fylgja þar fast á eftir með 3,5% af landsframleiðslu miðað við tölur árið 2022. Þessar staðreyndir kunna að koma einhverjum á óvart, en í ljósi þeirra er hægt að fullyrða að menning og skapandi greinar eru ein af undirstöðu atvinnugreinum landsins. Margslungin atvinnugrein með gildi í sjálfri sér Menning og skapandi greinar hafa ótvírætt gildi í sjálfu sér. Menning er grundvallarþáttur í tilveru manneskjunnar, alltumlykjandi og órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar allra. Menningin er sameiningarafl í samfélögum og stuðlar að aukinni hamingju og velferð fólks og alveg sérstaklega ef unnið er á markvissan hátt með krafta hennar. Þetta vitum við. En það sem við vissum ekki fyrr en Ágúst tók saman hagræn gögn í fyrrnefndri skýrslu er til að mynda sú staðreynd að fyrir hverja opinbera krónu sem fjárfest er í greininni verða til þrjár krónur í hagkerfinu. Önnur sturluð staðreynd: Skatttekjur hins opinbera af menningu og skapandi greinum eru svipað háar og ríkisframlög í þessar greinar. Vissu þið líka að um 15.300 manns starfa í menningu og skapandi greinum? Það er næstum þrisvar sinnum fleiri en starfa á stærsta vinnustað landsins, Landspítalanum. Fulla ferð áfram Það er alveg skýrt að Samfylkingin vill tryggja áfram opinberan stuðning við menningu og skapandi greinar. Þær verða í lykilhlutverki í efnahagslífi Íslands og heimshagkerfinu öllu á næstu áratugum og mikilvægt að búa í haginn fyrir framtíðina með því að styrkja stöðu okkar á þessu sviði enn frekar. Stuðningurinn skiptir miklu máli og skilar samfélaginu dýrmætum efnahagslegum, menningarlegum og samfélagslegum ávinningi. Stór skref hafa verið stigin undanfarin ár, eins og með stofnun Tónlistarmiðstöðvar, Sviðslistamiðstöðvar, Rannsóknaseturs skapandi greina, ýmiskonar stefnumótunarvinnu, fjölgun listamannalauna og baráttu fyrir tilvist tungumálsins okkar í heimi gervigreindar svo dæmi séu nefnd. Byggja þarf á þessari góðu vinnu. Það er áríðandi að Listaháskóli Íslands komist inn í framtíðarhúsnæði sem samræmist þörfum og kröfum skólans. Hann þarf að komast undir eitt þak í eitt skipti fyrir öll en Listaháskólinn hefur verið á hrakhólum í áratugi, sem er óásættanlegt hjá menningarþjóð eins og Íslandi. Einnig þarf að klára málin varðandi Þjóðaróperu. Kvikmyndasjóð þarf að styrkja aftur og tryggja fyrirsjáanleika í sjóðum almennt. Síðustu ár hefur stuðningur við nýsköpun verið efldur í gegnum endurgreiðslukerfi og mikilvægt að halda áfram á þeirri braut og endurskoða og þróa endurgreiðslukerfi annarra skapandi greina samhliða. Þá er nauðsynlegt að leggja rækt við grasrót menningarlífs með því að huga sérstaklega að rýmum til listsköpunar, bæði á höfuðborgarsvæðinu og ekki síður á landsbyggðinni. Vinnum með samfélagslegar áskoranir í gegnum menningu Samfylkingin leggur ríka áherslu á að auka aðgengi allra að listnámi og þátttöku í menningarstarfi, jafna tækifæri barna og ungmenna sem og fólks úr jaðarsettum hópum. Þá er hægt að nýta menningu og skapandi greinar betur með markvissum hætti til að vinna með þær samfélagslegu áskoranir sem við stöndum frammi fyrir. Nýta þær sem tæki til að vinna að aukinni vellíðan og hamingju fólks með því að búa til jarðveg sem getur ræktað tengsl á milli einstaklinga og stuðlað að því að fólk upplifi að það tilheyri samfélagi. Í þessu samhengi er hægt að horfa til unga fólksins okkar, eldri borgara, fólks með geðrænan vanda og nýbúa í landinu. Skapandi greinum fylgja ört vaxandi útflutningstekjur, íslenskt menningarlíf er annað helsta aðdráttarafl ferðaþjónustu í landinu og allar atvinnugreinar reiða sig í einhverjum mæli á framlag listafólks eða skapandi greina í víðara samhengi. Það eru fjölmörg sóknarfæri í menningu og skapandi greinum og margar góðar tillögur í fyrrnefndri skýrslu þess efnis sem horfa þarf til við frekari vinnu, í góðu samstarfi við greinina. Við erum stolt af því að eiga fjölda fulltrúa á sviði menningar, lista og skapandi greina sem eru í fremstu röð á heimsvísu. Ekkert af þessu er sjálfsagður hlutur. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Samfylkingin Byggðamál Menning Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson skrifar Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar skrifar Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Sjá meira
Menning og skapandi greinar eru risi í landsframleiðslunni. Þetta sýndi nýleg skýrsla Ágústs Ólafs Ágústssonar sem var unnin fyrir Menningar- og viðskiptaráðuneytið. Hagrænar tölur staðfesta að menning og skapandi greinar eru ekki langt frá sjávarútvegi (að fiskeldi meðtöldu) þegar kemur að hlutfalli af landsframleiðslu. Sjávarútvegurinn er 4% en menning og skapandi greinar fylgja þar fast á eftir með 3,5% af landsframleiðslu miðað við tölur árið 2022. Þessar staðreyndir kunna að koma einhverjum á óvart, en í ljósi þeirra er hægt að fullyrða að menning og skapandi greinar eru ein af undirstöðu atvinnugreinum landsins. Margslungin atvinnugrein með gildi í sjálfri sér Menning og skapandi greinar hafa ótvírætt gildi í sjálfu sér. Menning er grundvallarþáttur í tilveru manneskjunnar, alltumlykjandi og órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar allra. Menningin er sameiningarafl í samfélögum og stuðlar að aukinni hamingju og velferð fólks og alveg sérstaklega ef unnið er á markvissan hátt með krafta hennar. Þetta vitum við. En það sem við vissum ekki fyrr en Ágúst tók saman hagræn gögn í fyrrnefndri skýrslu er til að mynda sú staðreynd að fyrir hverja opinbera krónu sem fjárfest er í greininni verða til þrjár krónur í hagkerfinu. Önnur sturluð staðreynd: Skatttekjur hins opinbera af menningu og skapandi greinum eru svipað háar og ríkisframlög í þessar greinar. Vissu þið líka að um 15.300 manns starfa í menningu og skapandi greinum? Það er næstum þrisvar sinnum fleiri en starfa á stærsta vinnustað landsins, Landspítalanum. Fulla ferð áfram Það er alveg skýrt að Samfylkingin vill tryggja áfram opinberan stuðning við menningu og skapandi greinar. Þær verða í lykilhlutverki í efnahagslífi Íslands og heimshagkerfinu öllu á næstu áratugum og mikilvægt að búa í haginn fyrir framtíðina með því að styrkja stöðu okkar á þessu sviði enn frekar. Stuðningurinn skiptir miklu máli og skilar samfélaginu dýrmætum efnahagslegum, menningarlegum og samfélagslegum ávinningi. Stór skref hafa verið stigin undanfarin ár, eins og með stofnun Tónlistarmiðstöðvar, Sviðslistamiðstöðvar, Rannsóknaseturs skapandi greina, ýmiskonar stefnumótunarvinnu, fjölgun listamannalauna og baráttu fyrir tilvist tungumálsins okkar í heimi gervigreindar svo dæmi séu nefnd. Byggja þarf á þessari góðu vinnu. Það er áríðandi að Listaháskóli Íslands komist inn í framtíðarhúsnæði sem samræmist þörfum og kröfum skólans. Hann þarf að komast undir eitt þak í eitt skipti fyrir öll en Listaháskólinn hefur verið á hrakhólum í áratugi, sem er óásættanlegt hjá menningarþjóð eins og Íslandi. Einnig þarf að klára málin varðandi Þjóðaróperu. Kvikmyndasjóð þarf að styrkja aftur og tryggja fyrirsjáanleika í sjóðum almennt. Síðustu ár hefur stuðningur við nýsköpun verið efldur í gegnum endurgreiðslukerfi og mikilvægt að halda áfram á þeirri braut og endurskoða og þróa endurgreiðslukerfi annarra skapandi greina samhliða. Þá er nauðsynlegt að leggja rækt við grasrót menningarlífs með því að huga sérstaklega að rýmum til listsköpunar, bæði á höfuðborgarsvæðinu og ekki síður á landsbyggðinni. Vinnum með samfélagslegar áskoranir í gegnum menningu Samfylkingin leggur ríka áherslu á að auka aðgengi allra að listnámi og þátttöku í menningarstarfi, jafna tækifæri barna og ungmenna sem og fólks úr jaðarsettum hópum. Þá er hægt að nýta menningu og skapandi greinar betur með markvissum hætti til að vinna með þær samfélagslegu áskoranir sem við stöndum frammi fyrir. Nýta þær sem tæki til að vinna að aukinni vellíðan og hamingju fólks með því að búa til jarðveg sem getur ræktað tengsl á milli einstaklinga og stuðlað að því að fólk upplifi að það tilheyri samfélagi. Í þessu samhengi er hægt að horfa til unga fólksins okkar, eldri borgara, fólks með geðrænan vanda og nýbúa í landinu. Skapandi greinum fylgja ört vaxandi útflutningstekjur, íslenskt menningarlíf er annað helsta aðdráttarafl ferðaþjónustu í landinu og allar atvinnugreinar reiða sig í einhverjum mæli á framlag listafólks eða skapandi greina í víðara samhengi. Það eru fjölmörg sóknarfæri í menningu og skapandi greinum og margar góðar tillögur í fyrrnefndri skýrslu þess efnis sem horfa þarf til við frekari vinnu, í góðu samstarfi við greinina. Við erum stolt af því að eiga fjölda fulltrúa á sviði menningar, lista og skapandi greina sem eru í fremstu röð á heimsvísu. Ekkert af þessu er sjálfsagður hlutur. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi.
Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir Skoðun