Hvað á að gera við afa? Sigurbjörg Erla Egilsdóttir skrifar 11. febrúar 2024 09:00 Undanfarið hefur Ásdís Kristjánsdóttir, bæjarstjóri Kópavogs, rekið kynningarherferð á tillögum fjárfesta um nýtt hverfi langt fyrir utan þéttbýlismörk með þeirri aðskilnaðarstefnu að þar eigi eingöngu að hýsa eldra fólk. Tillagan er kynnt undir því yfirskini að vera uppbygging á lífsgæðakjarna en um það bil allt við tillöguna er á skjön við þá hugmyndafræði. Við vitum það úr öldrunarfræðunum að það er eldra fólki, eins og öðru fólki, hollt og gott að vera í félagslega blönduðu umhverfi, nálægt yngri kynslóðum og nálægt góðum almenningssamgöngum, sem þjóna sérstaklega vel þeim sem geta ekki lengur ekið bíl. Frá Gunnarshólma, reitnum sem um ræðir, er um 2 klukkustunda gangur í næsta jaðar byggðar Kópavogs og engar almenningssamgöngur. Þessi hugmynd gengur því gegn allri betri vitneskju um hvað hlúi að andlegri og líkamlegri heilsu þessa hóps. Við vitum það líka að svæðið er utan vaxtarmarka svæðisskipulags höfuðborgarsvæðisins, sem er sátt um að byggja ekki fyrir utan, og sem faglegar greiningar sýna að ekki sé æskilegt að færa út svo neinu nemi næstu árin. Reiturinn sem um ræðir er auk þess á viðkvæmu vatnsverndarsvæði þar sem ekki einu sinni er einfalt að fá að malbika svo mikið sem hjólastíga. Fyrir ekki svo löngu síðan þurfti meira að segja að leggja af stakan akveg á svæðinu. Áform um byggingu 5000 íbúða, með tilheyrandi íbúafjölda og öllum þeim innviðum sem fylgja, eru því vægast sagt vanhugsuð. Við þurfum vissulega að byggja bæði íbúðir fyrir eldra fólk og hjúkrunarrými. Það er óumdeilt og þörfin er brýn. Við eigum þó ekki að gera það með því að byggja einsleitt hverfi þar sem fólk 60 ára og eldri eru aðskilin frá restinni af samfélaginu. Fyrir utan það hvað staðsetningin felur í sér mikla einangrun þá snúast hugmyndir fjárfestanna og bæjarstjóra um byggingu búseturéttaríbúða eingöngu, enga fjölbreytni í búsetuformi með eignaríbúðum og leiguíbúðum í bland sem þjónar fjölbreyttum hópi. Í allri umfjöllun um lífsgæðakjarna er einmitt lögð áhersla á fjölbreytileika í íbúðaformi sem einskonar kjarna í hugmyndafræðinni, og jafnvel þá lágmarkskröfu stenst þessi tillaga ekki. Þar með er ekki um valfrelsi að ræða heldur í besta falli þvingað val, svona eins og að bjóða krökkum upp á val um að panta pizzu eða fá soðinn fisk í kvöldmatinn. Nýtum frekar það land sem við eigum enn óbyggt á svæðum þar sem mun skynsamlegra er að byggja! Við eigum enn bæði óbyggð svæði og þéttingarsvæði í Kópavogi sem hægt er að byggja á næstu ár. Til dæmis á Kársnesinu, við Orareitinn og Landsréttarreitinn, svo er það Fannborgin, Glaðheimar, Skógarlindin, Vatnsendahvarf og Vatnsendahlíð sem á eftir að skipuleggja og er til dæmis kjörið að setja fókus á íbúðir fyrir eldra fólk og samnýta innviðina sem eru þegar til staðar í Boðaþingi. Innan núverandi áætlana vantar ekki lóðir til uppbyggingar eins og bæjarstjórinn hefur fjálglega gefið í skyn í einskonar hræðsluáróðri til höfuðs lykilprinsippum í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins. Í skipulagi sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu eru áætlaðar yfir 58 þúsund íbúðir innan núverandi vaxtarmarka sem jafngildir heimili fyrir um 148.000 nýja íbúa. Að byggja þar fyrst þjónar almannahag. Hvers vegna leggur bæjarstjórinn þá til að byggja við Gunnarshólma? Það verður hún sjálf að upplýsa betur um en við vitum að eigendur reitsins, sem hafa eflaust fengið hann á góðu verði sem beitiland, hafa mikinn hag undir því að þarna byggist íbúðarhúsnæði. En skipulag og þróun sveitarfélaga eiga ekki að vera á forsendum sérhagsmuna einstaka fjárfesta heldur á forsendum almennings byggt á greiningum og upplýstri ákvarðanatöku. Við kjörnir fulltrúar eigum að gæta almannahags fyrst og fremst. Sannleikurinn er sá að þessi hugmynd hefði ólíklega sprottið upp frá fagfólki innan stjórnsýslu Kópavogs enda ófagleg með eindæmum þar sem vikið er frá öllum langtímaprinsippum í skipulagi. Við vitum að það er eftirspurn eftir pólitík til lengri tíma en fjögurra ára í senn sem þjónar því sem best er að gera til lengri tíma, frekar en vinsældaþörf einstaka kjörinna fulltrúa sem langar til að keyra upp fylgið í skoðanakönnunum hverju sinni. Þetta er á skjön við bæði aðalskipulag Kópavogs, svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins og auðvitað vatnsverndina eins og áður sagði. Öll uppbygging á að vera innan vaxtarmarka og það er mikil áhersla á blandaða byggð, þar sem við höfum bæði ólíka aldursdreifingu og fjölbreytta þjóðfélagshópa innan sama hverfis. Það kemur bæði best út samfélagslega og svo nýtum við alla innviði betur. Þannig er það ódýrara og betra fyrir samfélagið. Við eigum að fókusa á að færa kynslóðirnar saman í meira mæli, ekki stía þeim í sundur. Raunverulegir lífsgæðakjarnar bjóða upp á fjölbreytt búsetuform fyrir eldra fólk, í bland við íbúðarhúsnæði fyrir aðra aldurshópa, og aðgengi að fjölbreyttri þjónustu. Návígi við góðar almenningssamgöngur skiptir líka miklu máli. Við eigum að leggja áherslu á að byggja slíka kjarna í öllum hverfum. Og hvað finnst eldra fólki? Það er verðugt að nefna að þessi hugmynd hefur verið borin undir fulltrúa Landssambands eldri borgara og viðbrögð þeirra hafa verið varlega orðað ansi dræm en þeir sátu víst ,,forviða” af hryllingi undir kynningunni. Á viðburði um uppbyggingu lífsgæðakjarna í haust ræddu fulltrúar eldri borgara um hvað skipti máli við slíka uppbyggingu og þar kom fram viljinn til að búa sem næst börnum og barnabörnum, nálægt þjónustu, nálægt almenningssamgöngum og svo væri líka gaman að vera í návígi við hvort annað. Þetta þýðir félagsleg blöndun og að byggja fyrir eldra fólk inni í byggð frekar en að einangra það langt fyrir utan ystu þéttbýlismörk. Bæjarstjórn Kópavogs mun taka málið til umfjöllunar og afgreiðslu á fundi sínum næstkomandi þriðjudag, þann 13. febrúar. En slíka praktíska aðferðarfræði, eins og formlega samþykkt, lætur bæjarstjóri Kópavogs reyndar ekki þvælast fyrir sér enda hefur hún þegar “handsalað samstarfið” við fjárfestana eins og sést á mynd sem birtist með viðtali við bæjarstjóra í Kópavogspóstinum. Bæjarstjórn er þar með bara upp á punt í meðförum bæjarstjórans sem afhjúpar ekki bara ófaglegheit, skammsýni og sérhagsmunagæslu í þessu máli en líka þá ólýðræðislegu takta sem hafa í raun einkennt kjörtímabilið. Höfundur er bæjarfulltrúi Pírata í Kópavogi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurbjörg Erla Egilsdóttir Kópavogur Skipulag Sveitarstjórnarmál Píratar Eldri borgarar Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hefur Ásdís Kristjánsdóttir, bæjarstjóri Kópavogs, rekið kynningarherferð á tillögum fjárfesta um nýtt hverfi langt fyrir utan þéttbýlismörk með þeirri aðskilnaðarstefnu að þar eigi eingöngu að hýsa eldra fólk. Tillagan er kynnt undir því yfirskini að vera uppbygging á lífsgæðakjarna en um það bil allt við tillöguna er á skjön við þá hugmyndafræði. Við vitum það úr öldrunarfræðunum að það er eldra fólki, eins og öðru fólki, hollt og gott að vera í félagslega blönduðu umhverfi, nálægt yngri kynslóðum og nálægt góðum almenningssamgöngum, sem þjóna sérstaklega vel þeim sem geta ekki lengur ekið bíl. Frá Gunnarshólma, reitnum sem um ræðir, er um 2 klukkustunda gangur í næsta jaðar byggðar Kópavogs og engar almenningssamgöngur. Þessi hugmynd gengur því gegn allri betri vitneskju um hvað hlúi að andlegri og líkamlegri heilsu þessa hóps. Við vitum það líka að svæðið er utan vaxtarmarka svæðisskipulags höfuðborgarsvæðisins, sem er sátt um að byggja ekki fyrir utan, og sem faglegar greiningar sýna að ekki sé æskilegt að færa út svo neinu nemi næstu árin. Reiturinn sem um ræðir er auk þess á viðkvæmu vatnsverndarsvæði þar sem ekki einu sinni er einfalt að fá að malbika svo mikið sem hjólastíga. Fyrir ekki svo löngu síðan þurfti meira að segja að leggja af stakan akveg á svæðinu. Áform um byggingu 5000 íbúða, með tilheyrandi íbúafjölda og öllum þeim innviðum sem fylgja, eru því vægast sagt vanhugsuð. Við þurfum vissulega að byggja bæði íbúðir fyrir eldra fólk og hjúkrunarrými. Það er óumdeilt og þörfin er brýn. Við eigum þó ekki að gera það með því að byggja einsleitt hverfi þar sem fólk 60 ára og eldri eru aðskilin frá restinni af samfélaginu. Fyrir utan það hvað staðsetningin felur í sér mikla einangrun þá snúast hugmyndir fjárfestanna og bæjarstjóra um byggingu búseturéttaríbúða eingöngu, enga fjölbreytni í búsetuformi með eignaríbúðum og leiguíbúðum í bland sem þjónar fjölbreyttum hópi. Í allri umfjöllun um lífsgæðakjarna er einmitt lögð áhersla á fjölbreytileika í íbúðaformi sem einskonar kjarna í hugmyndafræðinni, og jafnvel þá lágmarkskröfu stenst þessi tillaga ekki. Þar með er ekki um valfrelsi að ræða heldur í besta falli þvingað val, svona eins og að bjóða krökkum upp á val um að panta pizzu eða fá soðinn fisk í kvöldmatinn. Nýtum frekar það land sem við eigum enn óbyggt á svæðum þar sem mun skynsamlegra er að byggja! Við eigum enn bæði óbyggð svæði og þéttingarsvæði í Kópavogi sem hægt er að byggja á næstu ár. Til dæmis á Kársnesinu, við Orareitinn og Landsréttarreitinn, svo er það Fannborgin, Glaðheimar, Skógarlindin, Vatnsendahvarf og Vatnsendahlíð sem á eftir að skipuleggja og er til dæmis kjörið að setja fókus á íbúðir fyrir eldra fólk og samnýta innviðina sem eru þegar til staðar í Boðaþingi. Innan núverandi áætlana vantar ekki lóðir til uppbyggingar eins og bæjarstjórinn hefur fjálglega gefið í skyn í einskonar hræðsluáróðri til höfuðs lykilprinsippum í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins. Í skipulagi sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu eru áætlaðar yfir 58 þúsund íbúðir innan núverandi vaxtarmarka sem jafngildir heimili fyrir um 148.000 nýja íbúa. Að byggja þar fyrst þjónar almannahag. Hvers vegna leggur bæjarstjórinn þá til að byggja við Gunnarshólma? Það verður hún sjálf að upplýsa betur um en við vitum að eigendur reitsins, sem hafa eflaust fengið hann á góðu verði sem beitiland, hafa mikinn hag undir því að þarna byggist íbúðarhúsnæði. En skipulag og þróun sveitarfélaga eiga ekki að vera á forsendum sérhagsmuna einstaka fjárfesta heldur á forsendum almennings byggt á greiningum og upplýstri ákvarðanatöku. Við kjörnir fulltrúar eigum að gæta almannahags fyrst og fremst. Sannleikurinn er sá að þessi hugmynd hefði ólíklega sprottið upp frá fagfólki innan stjórnsýslu Kópavogs enda ófagleg með eindæmum þar sem vikið er frá öllum langtímaprinsippum í skipulagi. Við vitum að það er eftirspurn eftir pólitík til lengri tíma en fjögurra ára í senn sem þjónar því sem best er að gera til lengri tíma, frekar en vinsældaþörf einstaka kjörinna fulltrúa sem langar til að keyra upp fylgið í skoðanakönnunum hverju sinni. Þetta er á skjön við bæði aðalskipulag Kópavogs, svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins og auðvitað vatnsverndina eins og áður sagði. Öll uppbygging á að vera innan vaxtarmarka og það er mikil áhersla á blandaða byggð, þar sem við höfum bæði ólíka aldursdreifingu og fjölbreytta þjóðfélagshópa innan sama hverfis. Það kemur bæði best út samfélagslega og svo nýtum við alla innviði betur. Þannig er það ódýrara og betra fyrir samfélagið. Við eigum að fókusa á að færa kynslóðirnar saman í meira mæli, ekki stía þeim í sundur. Raunverulegir lífsgæðakjarnar bjóða upp á fjölbreytt búsetuform fyrir eldra fólk, í bland við íbúðarhúsnæði fyrir aðra aldurshópa, og aðgengi að fjölbreyttri þjónustu. Návígi við góðar almenningssamgöngur skiptir líka miklu máli. Við eigum að leggja áherslu á að byggja slíka kjarna í öllum hverfum. Og hvað finnst eldra fólki? Það er verðugt að nefna að þessi hugmynd hefur verið borin undir fulltrúa Landssambands eldri borgara og viðbrögð þeirra hafa verið varlega orðað ansi dræm en þeir sátu víst ,,forviða” af hryllingi undir kynningunni. Á viðburði um uppbyggingu lífsgæðakjarna í haust ræddu fulltrúar eldri borgara um hvað skipti máli við slíka uppbyggingu og þar kom fram viljinn til að búa sem næst börnum og barnabörnum, nálægt þjónustu, nálægt almenningssamgöngum og svo væri líka gaman að vera í návígi við hvort annað. Þetta þýðir félagsleg blöndun og að byggja fyrir eldra fólk inni í byggð frekar en að einangra það langt fyrir utan ystu þéttbýlismörk. Bæjarstjórn Kópavogs mun taka málið til umfjöllunar og afgreiðslu á fundi sínum næstkomandi þriðjudag, þann 13. febrúar. En slíka praktíska aðferðarfræði, eins og formlega samþykkt, lætur bæjarstjóri Kópavogs reyndar ekki þvælast fyrir sér enda hefur hún þegar “handsalað samstarfið” við fjárfestana eins og sést á mynd sem birtist með viðtali við bæjarstjóra í Kópavogspóstinum. Bæjarstjórn er þar með bara upp á punt í meðförum bæjarstjórans sem afhjúpar ekki bara ófaglegheit, skammsýni og sérhagsmunagæslu í þessu máli en líka þá ólýðræðislegu takta sem hafa í raun einkennt kjörtímabilið. Höfundur er bæjarfulltrúi Pírata í Kópavogi.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar