Vangaveltur um „leikskólavandann“ Kristín Dýrfjörð og Anna Elísa Hreiðarsdóttir skrifa 11. janúar 2024 22:41 Þann 11. janúar birtist merkilegt viðtal við Hildi Björnsdóttir, borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins. Viðtal sem telja verður að sýni fram á þekkingarleysi um starfsemi og tilgang leikskóla. Þekkingarleysi sem speglast m.a. í misskilningi um eðli skólastarfs og skorti á skilningi á muninum á leik- og grunnskólum. Hér að neðan ætlum við að rekja nokkur atriði sem eru samkvæmt greininni Hildi hugleikin en við teljum að hún gæti ígrundað betur. Hver er vandi leikskólans? Hildur telur vanda leikskólans tvíþættan, að það fá ekki öll börn sjálfkrafa inn í leikskóla og þegar þau komast í leikskóla sér ekki tryggt að foreldrar fái þá þjónustu sem þeir vilja. Sem felst helst í því að leikskólinn geti ekki tryggt að öll forföll starfsfólks séu leyst, það að börn séu send heim þegar mönnun leikskóla fer undir öryggismörk sé óásættanlegt. Hildur bendir á að í grunnskólum séu forföll leyst, án þess að foreldrar sé blandað í málið. Það má benda Hildi á að það er nokkur- og aldursmunur á börnum í leik- og grunnskólum. Leikskólabörn þurfa fleira starfsfólk, þau þurfa augu sem eru stöðugt á barnahópnum, það er erfiðara að sameina hópa og margt fleira sem hægt væri að benda á sem mun á milli leikskólabarna og grunnskólabarna. Hildur telur hluta vandans að ekki sé skólaskylda í leikskóla. Umræða um leikskólaskyldu er ekki ný, en sjaldnast hefur hún náð til allra barna. Oftast til eldri árganga. Má minna á að frá upphafi leikskóla á Íslandi hafa verið takmarkanir á hvaða börn komast að og jafnvel á þeim tíma sem börnum er úthlutað. Það hefur frá upphafi legið fyrir að leikskólakerfið getur ekki annað öllum börnum frá því að fæðingarorlofi lýkur þannig að vel sé. Kerfið hefur vaxið hratt, og börnum fjölgað en á sama tíma hefur leikskólakennurum ekki fjölgað. Leikskóli er ekki bygging, hann er starfsfólk og hugmyndafræði, hann er fræðileg- og reynsluþekking, hann er börn og foreldrar. Lágvöruverslun með tómar hillur Íslenska leikskólakerfið er ekki ódýrt, það er dýrt, en foreldrar greiða sem betur fer aðeins lítinn hluta þess sem það kostar eða á bilinu 12-17% af raunkostnaði. Foreldrar í Reykjavík greiða sennilega einna lægstu upphæðina fyrir sín börn. Að líkja leikskólum borgarinnar við tóma lágvöruverslun er fyrir neðan virðingu Hildar sem borgarfulltrúa og foreldris. En í viðtalinu segir Hildur: „Það er frekar máttlaust að stæra sig af ódýrustu leikskólunum þegar framboð þjónustunnar er svona takmarkað. Það er eins og verslun sem auglýsir ódýrasta vöruverðið en er með tómar hillur.“ Hildur smættar leikskóla í tómar hillur – því tómu hillurnar sem hún ræðir er skortur á starfsfólki og að það starfsfólk sem þó er í leikskólum sé ekki að sinna starfinu sínu, sé ekki að hlaupa nógu hratt. Við teljum að starfsfólk leikskóla sé alla jafnan fyrst og fremst með hagsmuni barna að leiðarljósi og ef mönnun leikskóla fer niður fyrir öryggismörk, þarf að grípa til aðgerða. Hins vegar hefði verið gagnlegt að fá frá Hildi umfjöllun og pælingar um af hverju fáliðun og erfiðleikar við að ráða bæði leikskólakennara og annað starfsfólk til starfa stafar. Hvaða lausnir hún hefur aðrar en að ráða ungt fólk sem er í einhverskonar millibilsástandi, er til dæmis á milli skólastiga, er að finna sig, er að safna fyrir ferðalögum eða lýðháskólum. Þetta er dýrmætt starfsfólk, en leikskólastarf getur ekki treyst á þessa hópa, það þarf að treysta á leikskólakennara og það starfsfólk sem hefur valið að gera leikskólann að langtímastarfi. En í fréttinni bendir hún sérstaklega á ungt fólk „En við þurfum líka að vera með aðrar áherslur í mönnun. … ungir starfsmenn sem koma með tónlist eða dans inn í leikskólastarfið, eða bara gleði og væntumþykju. Það er svo margt annað sem getur haft mikla þýðingu þegar fjallað er um umönnun lítilla barna“. Lokun leikskóla Að börn séu send heim kallar á spurningu um hvers vegna er ekki hægt að ráða starfsfólks og af hverju fjarvistir eru miklar? Það eru alvöru spurningar sem stjórnmálafólk í öllum flokkum mætti hugleiða og leita svara við. Lausnin er ekki að fella vanhugsaða áfellisdóma. Í fréttinni er birtar tölur frá borginni um heila daga eða hluta úr degi sem leikskólar hafa þurft að loka vegna öryggis barna. Það má spyrja hvað liggur að baki að draga fram einstaka skóla, sem leiðir til enn meira álags á það fólk sem þar er. Auðvitað þurfa þessar tölur að vera til, en þær eiga ekki erindi í fjölmiðla matreiddar eins og hér er gert. Birting sem þessi getur haft þau áhrif að setja illa stadda skóla í enn erfiðari aðstöðu, fælt foreldra frá skólunum og það sem verra er gert skólastjórnendum enn erfiðara að ráða fólk. Fjölþættur vandi Vandi leikskólans er fjölþættur og á sér án efa fleiri hliðar en rúm er til að ræða hér. Það er kristal tært, grein eins og þessi er ekki leið til að takast á við vanda leikskólans. Okkur finnst það gleðilegt að borgarfulltrú eins og Hildur sé jákvæð og tilbúin að finna lausnir á vanda leikskólans. Við biðjum hins vegar um að þær séu raunhæfar og byggist á virðingu fyrir því fólki sem þar starfar. Við sem samfélag getum gert betur en tala um leikskóla sem geymslur eða lélegar lávöruverslanir. Börn þurfa fyrsta flokks skóla, vel mannaða af fagfólki sem vinnur við góðar og styðjandi aðstæður. Uppeldi og menntun barnanna er mikilvægt samfélagsverkefni og því betur sem því er sinnt þessi fyrstu ár, því sterkari grunnur er lagður til framtíðar. Höfundar eru báðir leikskólakennarar og dósentar við Háskólann á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Leikskólar Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Sjá meira
Þann 11. janúar birtist merkilegt viðtal við Hildi Björnsdóttir, borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins. Viðtal sem telja verður að sýni fram á þekkingarleysi um starfsemi og tilgang leikskóla. Þekkingarleysi sem speglast m.a. í misskilningi um eðli skólastarfs og skorti á skilningi á muninum á leik- og grunnskólum. Hér að neðan ætlum við að rekja nokkur atriði sem eru samkvæmt greininni Hildi hugleikin en við teljum að hún gæti ígrundað betur. Hver er vandi leikskólans? Hildur telur vanda leikskólans tvíþættan, að það fá ekki öll börn sjálfkrafa inn í leikskóla og þegar þau komast í leikskóla sér ekki tryggt að foreldrar fái þá þjónustu sem þeir vilja. Sem felst helst í því að leikskólinn geti ekki tryggt að öll forföll starfsfólks séu leyst, það að börn séu send heim þegar mönnun leikskóla fer undir öryggismörk sé óásættanlegt. Hildur bendir á að í grunnskólum séu forföll leyst, án þess að foreldrar sé blandað í málið. Það má benda Hildi á að það er nokkur- og aldursmunur á börnum í leik- og grunnskólum. Leikskólabörn þurfa fleira starfsfólk, þau þurfa augu sem eru stöðugt á barnahópnum, það er erfiðara að sameina hópa og margt fleira sem hægt væri að benda á sem mun á milli leikskólabarna og grunnskólabarna. Hildur telur hluta vandans að ekki sé skólaskylda í leikskóla. Umræða um leikskólaskyldu er ekki ný, en sjaldnast hefur hún náð til allra barna. Oftast til eldri árganga. Má minna á að frá upphafi leikskóla á Íslandi hafa verið takmarkanir á hvaða börn komast að og jafnvel á þeim tíma sem börnum er úthlutað. Það hefur frá upphafi legið fyrir að leikskólakerfið getur ekki annað öllum börnum frá því að fæðingarorlofi lýkur þannig að vel sé. Kerfið hefur vaxið hratt, og börnum fjölgað en á sama tíma hefur leikskólakennurum ekki fjölgað. Leikskóli er ekki bygging, hann er starfsfólk og hugmyndafræði, hann er fræðileg- og reynsluþekking, hann er börn og foreldrar. Lágvöruverslun með tómar hillur Íslenska leikskólakerfið er ekki ódýrt, það er dýrt, en foreldrar greiða sem betur fer aðeins lítinn hluta þess sem það kostar eða á bilinu 12-17% af raunkostnaði. Foreldrar í Reykjavík greiða sennilega einna lægstu upphæðina fyrir sín börn. Að líkja leikskólum borgarinnar við tóma lágvöruverslun er fyrir neðan virðingu Hildar sem borgarfulltrúa og foreldris. En í viðtalinu segir Hildur: „Það er frekar máttlaust að stæra sig af ódýrustu leikskólunum þegar framboð þjónustunnar er svona takmarkað. Það er eins og verslun sem auglýsir ódýrasta vöruverðið en er með tómar hillur.“ Hildur smættar leikskóla í tómar hillur – því tómu hillurnar sem hún ræðir er skortur á starfsfólki og að það starfsfólk sem þó er í leikskólum sé ekki að sinna starfinu sínu, sé ekki að hlaupa nógu hratt. Við teljum að starfsfólk leikskóla sé alla jafnan fyrst og fremst með hagsmuni barna að leiðarljósi og ef mönnun leikskóla fer niður fyrir öryggismörk, þarf að grípa til aðgerða. Hins vegar hefði verið gagnlegt að fá frá Hildi umfjöllun og pælingar um af hverju fáliðun og erfiðleikar við að ráða bæði leikskólakennara og annað starfsfólk til starfa stafar. Hvaða lausnir hún hefur aðrar en að ráða ungt fólk sem er í einhverskonar millibilsástandi, er til dæmis á milli skólastiga, er að finna sig, er að safna fyrir ferðalögum eða lýðháskólum. Þetta er dýrmætt starfsfólk, en leikskólastarf getur ekki treyst á þessa hópa, það þarf að treysta á leikskólakennara og það starfsfólk sem hefur valið að gera leikskólann að langtímastarfi. En í fréttinni bendir hún sérstaklega á ungt fólk „En við þurfum líka að vera með aðrar áherslur í mönnun. … ungir starfsmenn sem koma með tónlist eða dans inn í leikskólastarfið, eða bara gleði og væntumþykju. Það er svo margt annað sem getur haft mikla þýðingu þegar fjallað er um umönnun lítilla barna“. Lokun leikskóla Að börn séu send heim kallar á spurningu um hvers vegna er ekki hægt að ráða starfsfólks og af hverju fjarvistir eru miklar? Það eru alvöru spurningar sem stjórnmálafólk í öllum flokkum mætti hugleiða og leita svara við. Lausnin er ekki að fella vanhugsaða áfellisdóma. Í fréttinni er birtar tölur frá borginni um heila daga eða hluta úr degi sem leikskólar hafa þurft að loka vegna öryggis barna. Það má spyrja hvað liggur að baki að draga fram einstaka skóla, sem leiðir til enn meira álags á það fólk sem þar er. Auðvitað þurfa þessar tölur að vera til, en þær eiga ekki erindi í fjölmiðla matreiddar eins og hér er gert. Birting sem þessi getur haft þau áhrif að setja illa stadda skóla í enn erfiðari aðstöðu, fælt foreldra frá skólunum og það sem verra er gert skólastjórnendum enn erfiðara að ráða fólk. Fjölþættur vandi Vandi leikskólans er fjölþættur og á sér án efa fleiri hliðar en rúm er til að ræða hér. Það er kristal tært, grein eins og þessi er ekki leið til að takast á við vanda leikskólans. Okkur finnst það gleðilegt að borgarfulltrú eins og Hildur sé jákvæð og tilbúin að finna lausnir á vanda leikskólans. Við biðjum hins vegar um að þær séu raunhæfar og byggist á virðingu fyrir því fólki sem þar starfar. Við sem samfélag getum gert betur en tala um leikskóla sem geymslur eða lélegar lávöruverslanir. Börn þurfa fyrsta flokks skóla, vel mannaða af fagfólki sem vinnur við góðar og styðjandi aðstæður. Uppeldi og menntun barnanna er mikilvægt samfélagsverkefni og því betur sem því er sinnt þessi fyrstu ár, því sterkari grunnur er lagður til framtíðar. Höfundar eru báðir leikskólakennarar og dósentar við Háskólann á Akureyri.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun