Telur nasista hafa myrt þýskan flugkennara á Íslandi árið 1938 Kristján Már Unnarsson skrifar 22. október 2023 19:48 Einn af þýsku flugmönnunum við svifflugu á Sandskeiði sumarið 1938. Svifflugfélag Íslands Þýskur flugkennari sem kom til Íslands að kenna Íslendingum svifflug í aðdraganda síðari heimsstyrjaldar var myrtur í Reykjavík af útsendara nasista. Þetta er ályktun höfundar nýútkominnar bókar um njósnara nasista og SS-menn á Íslandi á valdatíma Adolfs Hitlers. Fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2 en bakgrunnur þess er koma þýsks svifflugleiðangurs til Íslands árið 1938, merktum hakakrossinum. Níu dögum áður en fræg flugsýning var haldin á Sandskeiði fannst þýskur flugkennari, sem komið hafði til landsins haustið áður, látinn. Guðjón Jensson bókasafnsfræðingur er höfundur bókarinnar Löngu horfin spor - Njósnari nasista á Íslandi?Arnar Halldórsson „Ég held að það megi fullyrða það að þeir hafi allir verið meðlimir í SS-sveitunum og þessi svifflugkennari, sem kemur hingað fyrst, hann hefur væntanlega ekki staðist væntingar nasistanna. Og það eru vísbendingar um, og líkurnar eru frekar meiri en minni, að honum hafi bókstaflega verið rutt úr vegi og látið líta út sem sjálfsmorð,“ segir Guðjón Jensson rithöfundur, höfundur bókarinnar Löngu horfin spor – Njósnari nasista á Íslandi? Þýskur flugmaður við eina af svifflugunum á Sandskeiði á Flugdeginum 1938.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Andlátið varð fréttamál í Reykjavíkurblöðunum. „Svifflugkennarinn þýski fremur sjálfsmorð. Carl Reichstein fannst örendur í gær,“ stóð í Morgunblaðinu. „Hann hafði verið kallaður heim til Þýskalands,“ sagði Þjóðviljinn. „Betra að deyja hér en lifa í Þýskalandi,“ sagði Alþýðublaðið. Frétt Morgunblaðsins 9. júlí 1938 af andláti flugkennarans Carls Reichstein. Í frétt blaðsins segir að Reichstein hafi verið liðsmaður SS.Grafík/Kristján Jónsson „Hann var skemtilegur og glaðlyndur maður og dagfarsgóður meðan hann dvaldi hjer í bænum og bar ekkert á þunglyndi hjá honum,“ sagði í frétt Morgunblaðsins. Niðurstaða rannsóknarlögreglunnar í Reykjavík var sjálfsmorð, hann sagður hafa bæði skorið sig á púls og hengt sig. Vélflugvél Þjóðverja sem notuð var til að draga svifflugurnar á loft.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Hann er sendur hingað að öllum líkindum sem njósnari. Og hann hefur átt meðal annars að grennslast fyrir um ræðismanninn til þess að finna ástæðu fyrir nasista að þeir gætu skipt honum út fyrir sinn mann,“ segir Guðjón en aðalræðismaðurinn Günter Timmermann var snemma vors 1939 látinn víkja fyrir nasistanum Werner Gerlach. Þýsku flugmennirnir á Sandskeiði á Flugdeginum 17. júlí 1938. Þeir eru allir taldir hafa verið meðlimir SS-sveita nasista.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Guðjón segist byggja bók sína á tíu ára rannsóknum en kallar hana þó sögulega skáldsögu. Hann segir vísbendingu að finna í bréfi sem Reichstein barst frá Þýskalandi mánuði fyrir andlát sitt. Bréfinu lýkur á kveðjunni „Heil Hitler“ en þar voru réttindi hans sem flugkennara afturkölluð. Svifflugur merktar hakakrossi nasista á Sandskeiði sumarið 1938.Svifflugfélag Íslands „Hann kvaddur heim og skorað á hann að gera grein fyrir starfi sínu á Íslandi.“ Guðjón telur Carl Reichstein hafa verið orðinn afhuga málstað nasista. Nafn hans bendi til að hann hafi verið af gyðingaættum. Nasistar á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Það er mjög líklegt að, þar sem hann hafði ekki staðist væntingar nasista, að hann hafi verið fyrir áformum Þjóðverja, það er að segja nasista, á Íslandi.“ Nasistinn Werner Gerlach varð aðalræðismaður Þýskalands á Íslandi snemma vors 1939. Hann var handtekinn þegar Bretar hernámu Ísland 10. maí 1940. Guðjón hefur þýskan nasista, Arthur Hensing, sem starfaði á Íslandi sem kjötiðnaðarmaður og gerðist svo aðstoðarmaður þýska ræðismannsins Werners Gerlachs, sterklega grunaðan um verknaðinn, mann sem Þjóðviljinn kallaði nasistaflugumann og útsendara Hitlers. Í frétt Þjóðviljans þann 10. júlí 1938, um andlát Carls Reichstein, er birt hótunarbréf Arthurs Hensing til Þjóðverja í Reykjavík, hann kallaður nasistaflugmaður og útsendari Hitlers, og þess krafist að honum verði vísað úr landi.Grafík/Kristján Jónsson Guðjón lýsir Hensing svo að hann hafi þótt einstaklega harður í horn að taka og svo hliðhollur foringja sínum að hann taldi að sér væri allt heimilt þegar heiður Hitlers væri í húfi. „Arthur Hensing var svo mikill nasisti að hann lét sig hverfa áður en Bretarnir komu hingað og gekk í þýska herinn. Það er talið að hann hafi fallið á austurvígstöðvunum,“ segir Guðjón Jensson. Ein af þýsku svifflugunum lendir á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Seinni heimsstyrjöldin Fréttir af flugi Bókaútgáfa Bókmenntir Þýskaland Lögreglumál Tengdar fréttir Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57 Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03 Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05 Mest lesið Gekk út af fíknigeðdeild og fannst látinn sólarhring síðar Innlent Alvarlegt umferðarslys á Suðurstrandarvegi Innlent Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Innlent „Öll kosningaloforð eru svikin“ Innlent „Íslendingar eru allt of þungir“ Innlent „Pavarotti á ís“ vekur reiði ekkju stórsöngvarans Erlent Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Innlent Parísar- og Rómarferð fjárlaganefndar sætir gagnrýni Innlent Bjóða Rússum flotastöð við Rauðahafið Erlent Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Innlent Fleiri fréttir Þingmenn mæta í vinnuna á laugardögum í desember Bíða með að skipa lögreglustjóra á Suðurnesjum á meðan nýs ríkislögreglustjóra er leitað Hvetja Seðlabankann til að rýmka lánþegaskilyrði enn frekar Parísar- og Rómarferð fjárlaganefndar sætir gagnrýni Vita enn ekki hvernig maðurinn lést Gott sé að draga úr notkun einkabílsins í dag og næstu daga „Íslendingar eru allt of þungir“ „Öll kosningaloforð eru svikin“ Halldór frá ASÍ til ríkisstjórnarinnar Fjárlögin tekið miklum breytingum fyrir aðra umræðu Með kíló af kókaíni í bakpokanum Skipaður forstöðumaður Stafrænnar heilsu Ekkert prófkjör hjá Sjálfstæðismönnum í Garðabæ Alvarlegt umferðarslys á Suðurstrandarvegi Gekk út af fíknigeðdeild og fannst látinn sólarhring síðar Leggja til breytingar um hærri útgjöld og meiri skatttekjur Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Tíu prósent leikskólastarfsmanna hafi ekki meðalhæfni í íslensku Ræningjarnir hefðu aldrei sloppið á Íslandi Ókyrrð í lægri flughæðum raskar innanlandsfluginu Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Dorrit, leit að bróður og pakkaflóð Miðflokkurinn áfram á flugi Myndskeið þingmannsins féll í grýttan jarðveg hjá kennurum Viðrar hugmynd um að gera fullveldisdaginn að rauðum degi Þorgerður Katrín opnaði nýtt sendiráð í Madríd Sjá meira
Fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2 en bakgrunnur þess er koma þýsks svifflugleiðangurs til Íslands árið 1938, merktum hakakrossinum. Níu dögum áður en fræg flugsýning var haldin á Sandskeiði fannst þýskur flugkennari, sem komið hafði til landsins haustið áður, látinn. Guðjón Jensson bókasafnsfræðingur er höfundur bókarinnar Löngu horfin spor - Njósnari nasista á Íslandi?Arnar Halldórsson „Ég held að það megi fullyrða það að þeir hafi allir verið meðlimir í SS-sveitunum og þessi svifflugkennari, sem kemur hingað fyrst, hann hefur væntanlega ekki staðist væntingar nasistanna. Og það eru vísbendingar um, og líkurnar eru frekar meiri en minni, að honum hafi bókstaflega verið rutt úr vegi og látið líta út sem sjálfsmorð,“ segir Guðjón Jensson rithöfundur, höfundur bókarinnar Löngu horfin spor – Njósnari nasista á Íslandi? Þýskur flugmaður við eina af svifflugunum á Sandskeiði á Flugdeginum 1938.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Andlátið varð fréttamál í Reykjavíkurblöðunum. „Svifflugkennarinn þýski fremur sjálfsmorð. Carl Reichstein fannst örendur í gær,“ stóð í Morgunblaðinu. „Hann hafði verið kallaður heim til Þýskalands,“ sagði Þjóðviljinn. „Betra að deyja hér en lifa í Þýskalandi,“ sagði Alþýðublaðið. Frétt Morgunblaðsins 9. júlí 1938 af andláti flugkennarans Carls Reichstein. Í frétt blaðsins segir að Reichstein hafi verið liðsmaður SS.Grafík/Kristján Jónsson „Hann var skemtilegur og glaðlyndur maður og dagfarsgóður meðan hann dvaldi hjer í bænum og bar ekkert á þunglyndi hjá honum,“ sagði í frétt Morgunblaðsins. Niðurstaða rannsóknarlögreglunnar í Reykjavík var sjálfsmorð, hann sagður hafa bæði skorið sig á púls og hengt sig. Vélflugvél Þjóðverja sem notuð var til að draga svifflugurnar á loft.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Hann er sendur hingað að öllum líkindum sem njósnari. Og hann hefur átt meðal annars að grennslast fyrir um ræðismanninn til þess að finna ástæðu fyrir nasista að þeir gætu skipt honum út fyrir sinn mann,“ segir Guðjón en aðalræðismaðurinn Günter Timmermann var snemma vors 1939 látinn víkja fyrir nasistanum Werner Gerlach. Þýsku flugmennirnir á Sandskeiði á Flugdeginum 17. júlí 1938. Þeir eru allir taldir hafa verið meðlimir SS-sveita nasista.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Guðjón segist byggja bók sína á tíu ára rannsóknum en kallar hana þó sögulega skáldsögu. Hann segir vísbendingu að finna í bréfi sem Reichstein barst frá Þýskalandi mánuði fyrir andlát sitt. Bréfinu lýkur á kveðjunni „Heil Hitler“ en þar voru réttindi hans sem flugkennara afturkölluð. Svifflugur merktar hakakrossi nasista á Sandskeiði sumarið 1938.Svifflugfélag Íslands „Hann kvaddur heim og skorað á hann að gera grein fyrir starfi sínu á Íslandi.“ Guðjón telur Carl Reichstein hafa verið orðinn afhuga málstað nasista. Nafn hans bendi til að hann hafi verið af gyðingaættum. Nasistar á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Það er mjög líklegt að, þar sem hann hafði ekki staðist væntingar nasista, að hann hafi verið fyrir áformum Þjóðverja, það er að segja nasista, á Íslandi.“ Nasistinn Werner Gerlach varð aðalræðismaður Þýskalands á Íslandi snemma vors 1939. Hann var handtekinn þegar Bretar hernámu Ísland 10. maí 1940. Guðjón hefur þýskan nasista, Arthur Hensing, sem starfaði á Íslandi sem kjötiðnaðarmaður og gerðist svo aðstoðarmaður þýska ræðismannsins Werners Gerlachs, sterklega grunaðan um verknaðinn, mann sem Þjóðviljinn kallaði nasistaflugumann og útsendara Hitlers. Í frétt Þjóðviljans þann 10. júlí 1938, um andlát Carls Reichstein, er birt hótunarbréf Arthurs Hensing til Þjóðverja í Reykjavík, hann kallaður nasistaflugmaður og útsendari Hitlers, og þess krafist að honum verði vísað úr landi.Grafík/Kristján Jónsson Guðjón lýsir Hensing svo að hann hafi þótt einstaklega harður í horn að taka og svo hliðhollur foringja sínum að hann taldi að sér væri allt heimilt þegar heiður Hitlers væri í húfi. „Arthur Hensing var svo mikill nasisti að hann lét sig hverfa áður en Bretarnir komu hingað og gekk í þýska herinn. Það er talið að hann hafi fallið á austurvígstöðvunum,“ segir Guðjón Jensson. Ein af þýsku svifflugunum lendir á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Hér má sjá frétt Stöðvar 2:
Seinni heimsstyrjöldin Fréttir af flugi Bókaútgáfa Bókmenntir Þýskaland Lögreglumál Tengdar fréttir Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57 Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03 Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05 Mest lesið Gekk út af fíknigeðdeild og fannst látinn sólarhring síðar Innlent Alvarlegt umferðarslys á Suðurstrandarvegi Innlent Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Innlent „Öll kosningaloforð eru svikin“ Innlent „Íslendingar eru allt of þungir“ Innlent „Pavarotti á ís“ vekur reiði ekkju stórsöngvarans Erlent Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Innlent Parísar- og Rómarferð fjárlaganefndar sætir gagnrýni Innlent Bjóða Rússum flotastöð við Rauðahafið Erlent Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Innlent Fleiri fréttir Þingmenn mæta í vinnuna á laugardögum í desember Bíða með að skipa lögreglustjóra á Suðurnesjum á meðan nýs ríkislögreglustjóra er leitað Hvetja Seðlabankann til að rýmka lánþegaskilyrði enn frekar Parísar- og Rómarferð fjárlaganefndar sætir gagnrýni Vita enn ekki hvernig maðurinn lést Gott sé að draga úr notkun einkabílsins í dag og næstu daga „Íslendingar eru allt of þungir“ „Öll kosningaloforð eru svikin“ Halldór frá ASÍ til ríkisstjórnarinnar Fjárlögin tekið miklum breytingum fyrir aðra umræðu Með kíló af kókaíni í bakpokanum Skipaður forstöðumaður Stafrænnar heilsu Ekkert prófkjör hjá Sjálfstæðismönnum í Garðabæ Alvarlegt umferðarslys á Suðurstrandarvegi Gekk út af fíknigeðdeild og fannst látinn sólarhring síðar Leggja til breytingar um hærri útgjöld og meiri skatttekjur Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Tíu prósent leikskólastarfsmanna hafi ekki meðalhæfni í íslensku Ræningjarnir hefðu aldrei sloppið á Íslandi Ókyrrð í lægri flughæðum raskar innanlandsfluginu Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Dorrit, leit að bróður og pakkaflóð Miðflokkurinn áfram á flugi Myndskeið þingmannsins féll í grýttan jarðveg hjá kennurum Viðrar hugmynd um að gera fullveldisdaginn að rauðum degi Þorgerður Katrín opnaði nýtt sendiráð í Madríd Sjá meira
Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57
Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03
Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05