Enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið Nína Helgadóttir skrifar 20. júní 2023 17:01 Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttamenn Flóttafólk á Íslandi Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun