Heilbrigðiskerfið sem fékk lítinn plástur Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 12. desember 2022 16:01 Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Heilbrigðismál Alþingi Viðreisn Mest lesið Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Við þurfum jöfn tækifæri fyrir börnin í borginni Sandra Hlíf Ocares Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Sjá meira
Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun