Flutningarnir yrðu gríðarlega umfangsmiklir en það er þýska fyrirtækið EP Power Minerals sem stendur að baki áformunum. Það eignaðist land á Mýrdalssandi fyrir tveimur árum og vill hefja þar efnistöku á vikri, sem yrði fluttur út til Evrópu og jafnvel Norður-Ameríku til sementsgerðar.
Vikurinn vill fyrirtækið flytja frá Mýrdalssandi í vörubílum alla leið til Þorlákshafnar þar sem hann yrði fluttur út frá höfninni.
Miðað við þær áætlanir sem eru til um verkefnið, til dæmis umhverfismatsskýrslu sem verkfræðistofan Efla gaf út í byrjun mánaðar, er gert ráð fyrir 107 ferðum vöruflutningabíla frá Hjörleifshöfða á Sólarhring. Þeir fara þá af stað á kortersfresti frá svæðinu og keyra í gegn um sjö sveitarfélög áður en komið er til Þorlákshafnar. Hella er einn bæjanna sem vörubílalestin myndi keyra í gegn um.
„Fyrstu viðbrögð; Þetta virkar nú svoldið bratt. Bæði kannski verkefnið í heild sinni og svo líka þessir innviðir í heild sinni sem að þetta á nú að ganga eftir. Þeir eru alls ekki tilbúnir í þetta eins og þeir eru í dag,” segir Jón Guðmundur Valgeirsson, sveitarstjóri Rangárþings ytra.
„Ég held að vegakerfið hérna bjóði alls ekki upp á þetta eins og staðan er í dag. Ég vildi að það væri þannig en staðan er ekki þannig.”
Fimm sveitarfélaganna fengju þá auðvitað ekkert út úr verkefninu. Aðalstarfsstöðin væri í Mýrdalshreppi og farmurinn losaður í Þorlákshöfn, sem er í sveitarfélaginu Ölfus.
Hin sveitarfélögin fá aðeins að njóta vörubílanna með tilheyrandi hávaða og truflunum. Jón efast ekki um að þetta myndi hafa mikil áhrif á íbúa Hellu.
„Já, klárlega. Eins og þetta er kynnt fyrir fólki núna þá er þetta eins og það sé hérna lest í gangi nánast. Þannig þetta hefur klárlega áhrif á svæðið. Bæði í þessu sveitarfélagi og á öðrum hérna á Suðurlandi,” segir Jón.
Miklar áhyggjur af ferðamennsku
Mest áhrif hefði verkefnið þó líklega á íbúa Ölfus og Mýrdalshrepps þar sem EP Power Minerals yrði með starfsstöðvar. Efnistakan og flutningsleiðir hennar voru ræddar talsvert fyrir síðustu sveitarstjórnarkosningar í Mýrdalshreppi. Við hittum á sveitarstjórann í gær og fengum hans álit á málinu:
„Sveitarfélagið setur sig ekki upp á móti námustarfseminni sem slíkri. En við höfum miklar efasemdir um þessa leið sem er lögð til í þessari umhverfisskýrslu. Ýmsar staðhæfingar þar sem við höldum að séu ekki réttar, til dæmis þegar kemur að mati á umferð og ferðamennsku,” segir Einar Freyr Elínarson.
Hinn vinsæli ferðamannastaður Hjörleifshöfði er í grennd við vikursvæðið en Einar hefur ekki áhyggjur af honum sem slíkum. Námurnar yrðu staðsettar við Hafursey, sem liggur hinum megin við þjóðveginn, í nokkurri fjarlægð frá honum. Áhyggjurnar sem Einar hefur eru mun víðtækari og snúa að allri ferðaþjónustu á Suðurlandi.
„Ég held að þetta geti tvímælalaust haft áhrif á ferðamennsku, bara þessi traffík á þjóðveginum. Við auðvitað þurfum að huga að því hérna að ferðaþjónusta er gulleggið okkar. Og þjóðvegur 1 er lífæð ferðamennskunnar,” segir Einar.
Vill ráðast í hafnargerð í Vík
Og til aðkoma í veg fyrir öll þessi neikvæðu áhrif vill Einar fara aðra leið. Með henni slyppu íbúar á Suðurlandi og ferðamenn á svæðinu viðþungaumferðina.
„Við leggjum það til hjá sveitarfélaginu að það verði skoðaður sá möguleiki að skipa þessu öllu út héðan frá ströndinni og ráðast í hafnargerð,” segir Einar.
Hafiði eitthvað rætt við Þjóðverjana um þann möguleika?
„Já, við höfum þegar komið þessu á framfæri við þá. Og munum gera það aftur núna í framhaldinu.”
Hvernig hafa þeir tekið í það?
„Þeir hafa alls ekki útilokað þetta en þetta var komið í farveg, þessi umhverfismatsskýrsla, en nú teljum við bara mikilvægt að þetta verði endurskoðað.”
