Skattastefna Reykjavíkurborgar er partur af atvinnustefnunni Ólafur Stephensen skrifar 7. apríl 2022 12:30 Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Reykjavík Vinnumarkaður Borgarstjórn Skattar og tollar Mest lesið Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Sjá meira
Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun