Blóðbirgðir komnar niður fyrir öryggismörk í Blóðbankanum Eiður Þór Árnason og Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifa 31. janúar 2022 17:28 Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir Blóðbankans. Síðustu þrír mánuðir hafa verið erfiðir hjá Blóðbankanum og eru öryggisbirgðir blóðs nú undir viðmiðunarmörkum. Hlutfallslega færri konur gefa blóð hérlendis en í nágrannalöndunum og telur bankinn þar leynast mikilvægt sóknarfæri til framtíðar. Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“ Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Reyndist ekki faðir stúlknanna Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Sjá meira
Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“
Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Reyndist ekki faðir stúlknanna Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Benedikt Sveinsson er látinn Endalaus þrautaganga Haraldar eftir svörum Sjá meira