Blóðbirgðir komnar niður fyrir öryggismörk í Blóðbankanum Eiður Þór Árnason og Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifa 31. janúar 2022 17:28 Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir Blóðbankans. Síðustu þrír mánuðir hafa verið erfiðir hjá Blóðbankanum og eru öryggisbirgðir blóðs nú undir viðmiðunarmörkum. Hlutfallslega færri konur gefa blóð hérlendis en í nágrannalöndunum og telur bankinn þar leynast mikilvægt sóknarfæri til framtíðar. Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“ Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Innlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Innlent Fleiri fréttir Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Hvalreki í Vogum Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Hefur áhyggjur af málflutningi „taugaveiklaðrar“ stjórnarandstöðu Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Fundurinn vonbrigði: „Þetta leikrit er hafið“ Búin að vera lokuð inni í þrjá daga vegna gosmóðunnar Vopnað rán og skartgripaþjófnaður í Reykjavík Einfaldlega nýnastistar sem þýði meira ofbeldi og átök Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Fordæma Hamas og segja áform um „mannúðarborg“ óviðunandi Stofna grunnskóla fyrir einhverf börn í Garðabæ Loftgæði versnandi á gosstöðvunum Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Sex spænskar orrustuþotur á leið til landsins Hafa tapað tvö hundruð milljónum króna vegna fjársvika Hafa sótt um bráðabirgðaleyfi Vill vita hvaða samningar eru í undirbúningi gagnvart ESB Sjá meira
Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“
Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Innlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Innlent Fleiri fréttir Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Hvalreki í Vogum Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Hefur áhyggjur af málflutningi „taugaveiklaðrar“ stjórnarandstöðu Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Fundurinn vonbrigði: „Þetta leikrit er hafið“ Búin að vera lokuð inni í þrjá daga vegna gosmóðunnar Vopnað rán og skartgripaþjófnaður í Reykjavík Einfaldlega nýnastistar sem þýði meira ofbeldi og átök Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Fordæma Hamas og segja áform um „mannúðarborg“ óviðunandi Stofna grunnskóla fyrir einhverf börn í Garðabæ Loftgæði versnandi á gosstöðvunum Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Sex spænskar orrustuþotur á leið til landsins Hafa tapað tvö hundruð milljónum króna vegna fjársvika Hafa sótt um bráðabirgðaleyfi Vill vita hvaða samningar eru í undirbúningi gagnvart ESB Sjá meira