„Madame la capitale“ er úr takti við tíðarandann Tómas Ellert Tómasson skrifar 5. desember 2021 14:10 Öldur jólabókaflóðsins eru nú að nálgast háflóð. Háflóðið skellur á landanum þegar fjárlagafrumvarp höfuðborgarstjórnarinnar, „Madame la capitale“ verður lögfest síðar í mánuðinum. Frumvarpið sem er það fimmta í ritröð maddömunar er á köflum hin áhugaverðasta lesning. Það sem gerir frumvarpið áhugavert, er hve fyrirsjáanlegt innihaldið er og hvernig það stangast á við fagurgalana í aðdraganda kosninga. Fyrirheitin í fjárlagafrumvarpinu um að þar „endurspeglist áhersla á að vaxa út úr kreppunni og halda áfram að byggja upp velsæld með traustum efnahag, fjárfestingum í fólki, innviðum og nýsköpun“, eru hvergi að sjá þegar frumvarpið er lesið og krufið. Heldur þvert á móti að þá gefur það til kynna ekki bara áframhaldandi kyrrstöðu um mikilvæg málefni heldur einnig mikla afturför, svo sem í fjárfestingu í innviðum og fólki, þá sérstaklega á landsbyggðinni. Loforð fyrir kosningar um átak í samgöngumálum og bætt fjarskipti í þorpum og bæjum á landsbyggðinni eru nú fallin í gleymskunnar dá. Nú skulu öll vötn renna til Reykjavíkur, til kostunar kosningaloforða borgarstjórnarmeirihlutans. Borgarlínubrellan mun fá á þriðja milljarð króna á ári næstu árin. Reykjavíkurflugvöllur og Sundabraut fá að bíða enn. Fjárfestingar fegraðar Það er nokkuð skondið að sjá í fjárlagafrumvarpinu á bls. 95 hvernig opinber fjárfesting næsta árs er framsett í línuriti sem hlutfall af vergri landsframleiðslu (VLF), hún sögð öflug, yfir 2% meðaltali síðustu ára og verði 2,7% á næsta ári að meðtalinni borgarlínubrellunni (rauða brotalínan) (sjá línurit að neðan). Í fjárlagafrumvarpinu er valið að nota árið 2005 sem jaðarskilyrði til samanburðar við fjárfestingu ársins 2022. Það er augljóslega gert til að fá sem lægsta samnefnarann og gera fjárfestinguna fegurri en hún er í raun. Því miður fyrir fjármálaráðherra að þá fyrirfórst það hjá starfsmönnum hans í fjármálaráðuneytinu að hreinsa út eldri tölurnar í ítargögnunum sem fylgja fjárlagafrumvarpinu, þannig að nú má sjá fegrunaraðgerðina með berum augum. Frekar klaufalegt, því í ítargögnunum má nefnilega sjá fjárfestingar ríkisins aftur til ársins 1998 sem hlutfall af VLF sem gefa allt aðra mynd en sýnd er. Ef árið 1998 hefði verið notað sem jaðarskilyrði og til samanburðar við fjárfestingu ársins 2022 þá lítur myndin ekki eins vel út (sjá línurit að neðan). Þá má sjá að á tímabilinu 1998-2004, árunum sem var sleppt í samanburðinum, var meðaltal fjárfestinga 2,7% af VLF og að hæst fór fjárfestingin í 3,1% af VLF. Einnig má sjá að meðaltal fjárfestinga frá árinu 1998 til 2022 er 2,2%. Auk þessa má sjá hve gríðarleg uppsöfnuð fjárfestingaþörfin er hjá ríkinu sem rímar vel við niðurstöður úttektar Samtaka Iðnaðarins og félags ráðgjafaverkfræðinga sem kynnt var fyrr á árinu - „Innviðir á Íslandi 2021- ástand og framtíðarhorfur“. Í þeirri skýrslu segir meðal annars: Fjárfesting í dag er hagvöxtur á morgun Með fjárfestingum í innviðum er fjárfest í lífsgæðum og hagvexti framtíðarinnar. Innviðafjárfesting á mörgum sviðum hefur verið lítil undanfarin ár og að óbreyttu eru horfurnar víða ekki góðar. Innviðauppbyggingu þarf nauðsynlega að setja í forgang til að mæta nýjum áskorunum og tækifærum sem felast í samfélagsbreytingum og efnahagsþróun næstu ára. Fallin í fimmta sinn Þegar gamlar hetjur senda frá sér nýjar bækur bíður þeirra ávallt dyggur hópur lesenda sem dásamar gömlu glæðurnar. Bækurnar fá endalausa umfjöllun í sjónvarpi og útvarpi, sem stjórnað er af fólki sem hrifust af þeim þegar þeir voru upp á sitt besta og hrífast enn. Það sama er upp á teningunum nú þó þetta nýjasta fjárlagafrumvarp sé hvorki erfiður sagnastíll né nýstárleg tilraun með ferskum blæ. Þetta eru gamlar tuggur, þægilega kunnuglegar fyrir þá sem til þekkja og í engu samræmi við fagurgalana sem hljómuðu í september síðastliðnum. Það er helst að upp komi í hugann við lesturinn, dægurflugan „Fallinn“ með Tívolí sem fjallar um námsmann sem er fullur vonleysis og vanlíðanar þar sem eitt skelfilega skiptið enn, hann er fallinn með 4,9. Það sama á við um fjárlagafrumvarpið 2022, „Madame la capitale“ er nú fallin í fimmta sinn og í engum takti við tíðarandann. Höfundur er byggingarverkfræðingur og bæjarfulltrúi Miðflokksins í Svf. Árborg Fjárlagafrumvarpið ásamt ítargögnum má finna hér: https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarlog/fjarlog-fyrir-arid-2022/#gogn „Innviðir á Íslandi 2021- ástand og framtíðarhorfur“ https://www.si.is/media/_eplica-uppsetning/Innvidir-a-Islandi_skyrsla_opnur.pdf „Fallinn“ með Tívolí https://www.youtube.com/watch?v=XOLam7JaTZs Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjárlagafrumvarp 2022 Tómas Ellert Tómasson Miðflokkurinn Mest lesið Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Sjá meira
Öldur jólabókaflóðsins eru nú að nálgast háflóð. Háflóðið skellur á landanum þegar fjárlagafrumvarp höfuðborgarstjórnarinnar, „Madame la capitale“ verður lögfest síðar í mánuðinum. Frumvarpið sem er það fimmta í ritröð maddömunar er á köflum hin áhugaverðasta lesning. Það sem gerir frumvarpið áhugavert, er hve fyrirsjáanlegt innihaldið er og hvernig það stangast á við fagurgalana í aðdraganda kosninga. Fyrirheitin í fjárlagafrumvarpinu um að þar „endurspeglist áhersla á að vaxa út úr kreppunni og halda áfram að byggja upp velsæld með traustum efnahag, fjárfestingum í fólki, innviðum og nýsköpun“, eru hvergi að sjá þegar frumvarpið er lesið og krufið. Heldur þvert á móti að þá gefur það til kynna ekki bara áframhaldandi kyrrstöðu um mikilvæg málefni heldur einnig mikla afturför, svo sem í fjárfestingu í innviðum og fólki, þá sérstaklega á landsbyggðinni. Loforð fyrir kosningar um átak í samgöngumálum og bætt fjarskipti í þorpum og bæjum á landsbyggðinni eru nú fallin í gleymskunnar dá. Nú skulu öll vötn renna til Reykjavíkur, til kostunar kosningaloforða borgarstjórnarmeirihlutans. Borgarlínubrellan mun fá á þriðja milljarð króna á ári næstu árin. Reykjavíkurflugvöllur og Sundabraut fá að bíða enn. Fjárfestingar fegraðar Það er nokkuð skondið að sjá í fjárlagafrumvarpinu á bls. 95 hvernig opinber fjárfesting næsta árs er framsett í línuriti sem hlutfall af vergri landsframleiðslu (VLF), hún sögð öflug, yfir 2% meðaltali síðustu ára og verði 2,7% á næsta ári að meðtalinni borgarlínubrellunni (rauða brotalínan) (sjá línurit að neðan). Í fjárlagafrumvarpinu er valið að nota árið 2005 sem jaðarskilyrði til samanburðar við fjárfestingu ársins 2022. Það er augljóslega gert til að fá sem lægsta samnefnarann og gera fjárfestinguna fegurri en hún er í raun. Því miður fyrir fjármálaráðherra að þá fyrirfórst það hjá starfsmönnum hans í fjármálaráðuneytinu að hreinsa út eldri tölurnar í ítargögnunum sem fylgja fjárlagafrumvarpinu, þannig að nú má sjá fegrunaraðgerðina með berum augum. Frekar klaufalegt, því í ítargögnunum má nefnilega sjá fjárfestingar ríkisins aftur til ársins 1998 sem hlutfall af VLF sem gefa allt aðra mynd en sýnd er. Ef árið 1998 hefði verið notað sem jaðarskilyrði og til samanburðar við fjárfestingu ársins 2022 þá lítur myndin ekki eins vel út (sjá línurit að neðan). Þá má sjá að á tímabilinu 1998-2004, árunum sem var sleppt í samanburðinum, var meðaltal fjárfestinga 2,7% af VLF og að hæst fór fjárfestingin í 3,1% af VLF. Einnig má sjá að meðaltal fjárfestinga frá árinu 1998 til 2022 er 2,2%. Auk þessa má sjá hve gríðarleg uppsöfnuð fjárfestingaþörfin er hjá ríkinu sem rímar vel við niðurstöður úttektar Samtaka Iðnaðarins og félags ráðgjafaverkfræðinga sem kynnt var fyrr á árinu - „Innviðir á Íslandi 2021- ástand og framtíðarhorfur“. Í þeirri skýrslu segir meðal annars: Fjárfesting í dag er hagvöxtur á morgun Með fjárfestingum í innviðum er fjárfest í lífsgæðum og hagvexti framtíðarinnar. Innviðafjárfesting á mörgum sviðum hefur verið lítil undanfarin ár og að óbreyttu eru horfurnar víða ekki góðar. Innviðauppbyggingu þarf nauðsynlega að setja í forgang til að mæta nýjum áskorunum og tækifærum sem felast í samfélagsbreytingum og efnahagsþróun næstu ára. Fallin í fimmta sinn Þegar gamlar hetjur senda frá sér nýjar bækur bíður þeirra ávallt dyggur hópur lesenda sem dásamar gömlu glæðurnar. Bækurnar fá endalausa umfjöllun í sjónvarpi og útvarpi, sem stjórnað er af fólki sem hrifust af þeim þegar þeir voru upp á sitt besta og hrífast enn. Það sama er upp á teningunum nú þó þetta nýjasta fjárlagafrumvarp sé hvorki erfiður sagnastíll né nýstárleg tilraun með ferskum blæ. Þetta eru gamlar tuggur, þægilega kunnuglegar fyrir þá sem til þekkja og í engu samræmi við fagurgalana sem hljómuðu í september síðastliðnum. Það er helst að upp komi í hugann við lesturinn, dægurflugan „Fallinn“ með Tívolí sem fjallar um námsmann sem er fullur vonleysis og vanlíðanar þar sem eitt skelfilega skiptið enn, hann er fallinn með 4,9. Það sama á við um fjárlagafrumvarpið 2022, „Madame la capitale“ er nú fallin í fimmta sinn og í engum takti við tíðarandann. Höfundur er byggingarverkfræðingur og bæjarfulltrúi Miðflokksins í Svf. Árborg Fjárlagafrumvarpið ásamt ítargögnum má finna hér: https://www.stjornarradid.is/verkefni/efnahagsmal-og-opinber-fjarmal/opinber-fjarmal/fjarlog/fjarlog-fyrir-arid-2022/#gogn „Innviðir á Íslandi 2021- ástand og framtíðarhorfur“ https://www.si.is/media/_eplica-uppsetning/Innvidir-a-Islandi_skyrsla_opnur.pdf „Fallinn“ með Tívolí https://www.youtube.com/watch?v=XOLam7JaTZs
Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun