Krónan er búin að veikjast um tíu prósent á síðustu þremur mánuðum og sjö og hálft prósent á síðastliðnum mánuði. Hún styrktist að vísu lítillega í gær og um tæp 2 prósent í dag.
„Hvers vegna hefur krónan verið að veikjast? Ég held að aðal ástæðan sé endurmat sem er í gangi á efnahagshorfunum á Íslandi. Endurmat á stöðunni. Við munum öll hvað gerðist í núna í haust þegar það voru umræður um lakari horfur í ferðaþjónustu, erfiðleika í flugrekstri, kjarasamninga sem eru að nálgast, viðskiptakjör sem eru að versna og olíuverð sem er að hækka og þá lækkar jafnvægisgengi krónunnar,“ segir Már Guðmundsson seðlabankastjóri.
Veiking krónunnar endurspeglar að einhverju leyti lakari væntingar en í niðurstöðum haustkönnunar Gallup, sem framkvæmd var í september meðal 400 stærstu fyrirtækja landsins, kom fram að 54 prósent stjórnenda töldu að aðstæður í efnahagslífinu myndu versna á næstu sex mánuðum. Peningastefnunefnd Seðlabankans fjallaði sérstaklega um þetta á fundum sínum 1. og 2. október síðastliðinn þegar nefndin ákvað að halda meginvöxtum Seðlabankans óbreyttum í 4,25 prósentum.
Lífeyrissjóðirnir hafa keypt gjaldeyri í stórum stíl
Greint hefur verið frá því að innlendir aðilar hafi keypt gjaldeyri í stórum stíl að undanförnu sem hafi stuðlað að veikingu krónunnar og hafa lífeyrissjóðirnir verið nefndir til sögunnar í því sambandi. Már Guðmundsson segir að lífeyrissjóðirnir hafi í auknum mæli keypt gjaldeyri að undanförnu. Hann segir hins vegar að Seðlabankinn hafi ekki lagst yfir útreikninga á því hvort að það eitt og sér hafi veikt krónuna.„Spurningin er, hvers vegna er fólk að kaupa gjaldeyri? Væntingarnar hafa snúist. Það á eftir að koma í ljós hvort að leiðréttingin er búin. Það er alveg rétt að lífeyrissjóðirnir hafa verið að kaupa töluvert og auka gjaldeyrisinnistæður sínar. Það er greinilegt að það hafa líka komið upp aðstæður tímabundið þar sem þeir sem eru með gjaldeyri halda í hann af því þeir óttast að það verði frekari gengisveiking. (...) Á bak við þetta er ekki það hvernig lífeyrissjóðirnir eru að haga sér heldur hvernig undirliggjandi efnahagsástand er að þróast. Þetta er að hluta til bara eðlileg þróun. Það er alltaf þannig að þegar gengi er að leiðréttast, hvort sem það er upp eða niður, þá er alltaf hætta á ákveðnum yfirskotum. Það getur vel verið að það hafi átt sér stað núna. Það á bara eftir að koma ljós.“
En má fólk reikna með því að krónan haldi áfram að veikjast?
„Það þarf ekki að vera. Gengið hefur verið að hækka síðustu tvo daga og enginn veit nákvæmlega hvar hið nýja jafnvægi er. Það getur vel verið, eins og oft vill verða þegar svona leiðréttingar verða, að markaðurinn verði of svartsýnn og leiðrétti það svo. Það er engin leið að spá nákvæmlega fyrir um þetta,“ segir Már.
