Hvaða þýðingu hefur útganga Grikkja úr myntsamstarfinu? Þorbjörn Þórðarson skrifar 24. júní 2015 17:30 Grikkir eru á barmi gjaldþrots og útgöngu úr evrusamstarfinu. Hefur það einhverja þýðingu fyrir Ísland og hvað gerist ef þeir hætta í myntsamstarfinu? Vandi Grikkja er slíkur að harmleikjaskáld landsins hefðu sennilega ekki getað skrifað handritið en fjallað var um málið í Klinkinu í Íslandi í dag. Ásgeir Jónsson dósent í hagfræði sagði í Klinkinu að „Grexit“, eins og útganga Grikkja úr evrunni hefur verið kölluð í breskum fjölmiðlum, hefði engin áhrif á Ísland. Ásgeir telur að krafa Þjóðverja um aðhald megi setja í sögulegt samhengi en Þjóðverjar hafa alltaf verið andsnúnir peningaprentun án þess að á bak við það séu raunveruleg verðmæti. Ásgeir er þar að vísa til þess að meðan Grikkir eru í myntsamstarfinu er gríski seðlabankinn í reynd útibú Evrópska Seðlabankans og getur gefið út skuldabréf í evrum sem er eiginleg peningaprentun. Ríkin á evrusvæðinu og AGS höfnuðu fyrr í dag tillögum Grikkja um aðhaldsaðgerðir gegn frekari fjárhagsaðstoð. Gríska ríkið skuldar 175-180 prósent af vergri landsframleiðslu eða 320 milljarða evra. Þetta er staðan þrátt fyrir að Grikkir hafi fengið myndarlegan „hárskurð“ árið 2012 með hjálp bandaríska lögmannsins Lee Buchheit, sem er Íslendingum að góðu kunnur og hefur verið kallaður „skólameistari“ skuldalögfræðinga heimsins, þegar hátt í 40 prósent af skuldum gríska ríkisins voru afskrifaðar. Minnisblaðið sem hin evruríkin og AGS höfnuðu í dag var eiginlegt tilboð Grikkja um þær aðgerðir sem ríkisstjórnin er tilbúin að ráðast í en til þessa hefur verið himinn og haf á milli niðurskurðarkrafna Brussel og þess sem ráðamenn í Aþenu hafa verið tilbúnir að sættast á. Ef Grikkir fara í þrot, þ.e. virða skuldbindingar sínar að vettugi sem er staðan sem blasir við án frekari lánveitinga og lánalenginga, vita sérfræðingar í raun ekki nákvæmlega hvað tekur við í staðinn því viðfangsefnið er án fordæma. Eftir að myntsamstarfinu um evruna var komið á fót hefur það aldrei gerst að ríki hætti að nota gjaldmiðilinn.Að mati The Economist munu Grikkir þurfa að setja á gjaldeyrishöft, frysta innistæður í bönkum og hætta í evrunni. Þá verði fyrirkomulag peningamála einhvers konar skuldabréf fyrst um sinn, sem eru ekki veðhæf utan Grikklands. Hugsanlega tækju Grikkir upp drökmuna í kjölfarið í umhverfi þar sem alþjóðlegt traust á grísku hagkerfi væri við frostmark, sem er í reynd þegar raunin, en áhlaup hefur verið gert á gríska banka þar sem innistæður hafa verið millifærðar á reikninga erlendis í stórum stíl. Þýskir fjölmiðlar teikna upp mjög dökka mynd af stöðunni. Á forsíðu nýjasta tölublaðs hins virta þýska vikurits Der Spiegel er teikning af Evrópu á barmi hruns og fyrirsögnin er „Das Beben - Europas Scheitern,“ sem í lauslegri þýðingu mætti útleggjast sem, jarðskjálfti, bilun Evrópu. Lærdómur um að myntsamstarfið er gallað? Margir horfa til stöðunnar í Grikklandi sem fordæmis eða einhvers konar lærdóms um að myntsamstarfið sé gallað eða hafi verið ómögulegt frá byrjun. Þess skal getið að þessi umræða er ekki ný af nálinni. Hagfræðingar færðu fyrir því rök, jafnvel á síðustu öld á árdögum myntsamstarfsins, að það væri gallað því það gerði ekki ráð fyrir nægilega miklu samstarfi ríkjanna sem nota evruna í ríkisfjármálum.Hagfræðingurinn Philipp Bagus sem skrifaði „The tragedy of the euro" hefur t.d fært fyrir því sterk rök að evran í óbreyttri mynd gangi ekki upp. Evrusamstarfið sé dæmt til að liðast í sundur. Hann vill þess í stað hafa samkeppni ólíkra gjaldmiðla. Hann færir fyrir því rök að ríkisstjórnir ýmissa ríkja noti evrusamstarfið og Seðlabanka Evrópu sem tæki til að fjármagna halla heimafyrir.Grikkland á bjargbrúninni. „My big fat Greek divorce“ var skondin forsíða í vikunni hjá The Economist sem hitti beint í mark en titiillinn er skírskotun í þekkta kvikmynd.Hins vegar eru ríkin norðar í álfunni ekki að glíma við sömu vandamál og PIIGS-ríkin svokölluðu, það er Portúgal, Ítalía, Írland, Grikkland og Spánn. Þannig eru efasemdir um evrusamstarfið ekki áberandi í Hollandi, Finnlandi eða Eistlandi, svo fáein dæmi séu tekin. Í raun rennur röksemdafærslan í ákveðið þrot þegar bent er á að Grikkir, eins og fleiri PIIGS-ríki, margbrutu Maastricht-skilyrðin og sýndu óráðsíu í ríkisfjármálum fram að banka- og gjaldeyrishruninu. Þrátt fyrir framansagt er almennt viðurkennt að Brussel, með Þjóðverja í broddi fylkingar, hafi gengið of langt í að þröngva niðurskurðarhnífnum að Grikkjum. Þá hafi hörð niðurskurðarkrafa samhliða neyðarlánveitingum orðið þess valdandi að kreppan í Grikklandi varð mun dýpri en efni voru til enda hefðu Grikkir þurft á hinu gagnstæða að halda, þ.e. viðspyrnu og auknum ríkisútgjöldum, til að snúa hjólum atvinnulífsins í gang og keyra upp hagvöxt á árunum eftir banka- og gjaldeyrishrunið. Sjá umfjöllun um málið í Klinkinu með því að smella á myndskeið með frétt eða hér. Grikkland Mest lesið Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Viðskipti innlent Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins Viðskipti innlent Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Viðskipti innlent Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Viðskipti innlent Óvæntur atvinnumissir: Óttinn verstur en mörg góð ráð Atvinnulíf Davíð Ernir til liðs við Athygli Viðskipti innlent Fleiri fréttir Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Sjá meira
Grikkir eru á barmi gjaldþrots og útgöngu úr evrusamstarfinu. Hefur það einhverja þýðingu fyrir Ísland og hvað gerist ef þeir hætta í myntsamstarfinu? Vandi Grikkja er slíkur að harmleikjaskáld landsins hefðu sennilega ekki getað skrifað handritið en fjallað var um málið í Klinkinu í Íslandi í dag. Ásgeir Jónsson dósent í hagfræði sagði í Klinkinu að „Grexit“, eins og útganga Grikkja úr evrunni hefur verið kölluð í breskum fjölmiðlum, hefði engin áhrif á Ísland. Ásgeir telur að krafa Þjóðverja um aðhald megi setja í sögulegt samhengi en Þjóðverjar hafa alltaf verið andsnúnir peningaprentun án þess að á bak við það séu raunveruleg verðmæti. Ásgeir er þar að vísa til þess að meðan Grikkir eru í myntsamstarfinu er gríski seðlabankinn í reynd útibú Evrópska Seðlabankans og getur gefið út skuldabréf í evrum sem er eiginleg peningaprentun. Ríkin á evrusvæðinu og AGS höfnuðu fyrr í dag tillögum Grikkja um aðhaldsaðgerðir gegn frekari fjárhagsaðstoð. Gríska ríkið skuldar 175-180 prósent af vergri landsframleiðslu eða 320 milljarða evra. Þetta er staðan þrátt fyrir að Grikkir hafi fengið myndarlegan „hárskurð“ árið 2012 með hjálp bandaríska lögmannsins Lee Buchheit, sem er Íslendingum að góðu kunnur og hefur verið kallaður „skólameistari“ skuldalögfræðinga heimsins, þegar hátt í 40 prósent af skuldum gríska ríkisins voru afskrifaðar. Minnisblaðið sem hin evruríkin og AGS höfnuðu í dag var eiginlegt tilboð Grikkja um þær aðgerðir sem ríkisstjórnin er tilbúin að ráðast í en til þessa hefur verið himinn og haf á milli niðurskurðarkrafna Brussel og þess sem ráðamenn í Aþenu hafa verið tilbúnir að sættast á. Ef Grikkir fara í þrot, þ.e. virða skuldbindingar sínar að vettugi sem er staðan sem blasir við án frekari lánveitinga og lánalenginga, vita sérfræðingar í raun ekki nákvæmlega hvað tekur við í staðinn því viðfangsefnið er án fordæma. Eftir að myntsamstarfinu um evruna var komið á fót hefur það aldrei gerst að ríki hætti að nota gjaldmiðilinn.Að mati The Economist munu Grikkir þurfa að setja á gjaldeyrishöft, frysta innistæður í bönkum og hætta í evrunni. Þá verði fyrirkomulag peningamála einhvers konar skuldabréf fyrst um sinn, sem eru ekki veðhæf utan Grikklands. Hugsanlega tækju Grikkir upp drökmuna í kjölfarið í umhverfi þar sem alþjóðlegt traust á grísku hagkerfi væri við frostmark, sem er í reynd þegar raunin, en áhlaup hefur verið gert á gríska banka þar sem innistæður hafa verið millifærðar á reikninga erlendis í stórum stíl. Þýskir fjölmiðlar teikna upp mjög dökka mynd af stöðunni. Á forsíðu nýjasta tölublaðs hins virta þýska vikurits Der Spiegel er teikning af Evrópu á barmi hruns og fyrirsögnin er „Das Beben - Europas Scheitern,“ sem í lauslegri þýðingu mætti útleggjast sem, jarðskjálfti, bilun Evrópu. Lærdómur um að myntsamstarfið er gallað? Margir horfa til stöðunnar í Grikklandi sem fordæmis eða einhvers konar lærdóms um að myntsamstarfið sé gallað eða hafi verið ómögulegt frá byrjun. Þess skal getið að þessi umræða er ekki ný af nálinni. Hagfræðingar færðu fyrir því rök, jafnvel á síðustu öld á árdögum myntsamstarfsins, að það væri gallað því það gerði ekki ráð fyrir nægilega miklu samstarfi ríkjanna sem nota evruna í ríkisfjármálum.Hagfræðingurinn Philipp Bagus sem skrifaði „The tragedy of the euro" hefur t.d fært fyrir því sterk rök að evran í óbreyttri mynd gangi ekki upp. Evrusamstarfið sé dæmt til að liðast í sundur. Hann vill þess í stað hafa samkeppni ólíkra gjaldmiðla. Hann færir fyrir því rök að ríkisstjórnir ýmissa ríkja noti evrusamstarfið og Seðlabanka Evrópu sem tæki til að fjármagna halla heimafyrir.Grikkland á bjargbrúninni. „My big fat Greek divorce“ var skondin forsíða í vikunni hjá The Economist sem hitti beint í mark en titiillinn er skírskotun í þekkta kvikmynd.Hins vegar eru ríkin norðar í álfunni ekki að glíma við sömu vandamál og PIIGS-ríkin svokölluðu, það er Portúgal, Ítalía, Írland, Grikkland og Spánn. Þannig eru efasemdir um evrusamstarfið ekki áberandi í Hollandi, Finnlandi eða Eistlandi, svo fáein dæmi séu tekin. Í raun rennur röksemdafærslan í ákveðið þrot þegar bent er á að Grikkir, eins og fleiri PIIGS-ríki, margbrutu Maastricht-skilyrðin og sýndu óráðsíu í ríkisfjármálum fram að banka- og gjaldeyrishruninu. Þrátt fyrir framansagt er almennt viðurkennt að Brussel, með Þjóðverja í broddi fylkingar, hafi gengið of langt í að þröngva niðurskurðarhnífnum að Grikkjum. Þá hafi hörð niðurskurðarkrafa samhliða neyðarlánveitingum orðið þess valdandi að kreppan í Grikklandi varð mun dýpri en efni voru til enda hefðu Grikkir þurft á hinu gagnstæða að halda, þ.e. viðspyrnu og auknum ríkisútgjöldum, til að snúa hjólum atvinnulífsins í gang og keyra upp hagvöxt á árunum eftir banka- og gjaldeyrishrunið. Sjá umfjöllun um málið í Klinkinu með því að smella á myndskeið með frétt eða hér.
Grikkland Mest lesið Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Viðskipti innlent Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins Viðskipti innlent Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Viðskipti innlent Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Viðskipti innlent Óvæntur atvinnumissir: Óttinn verstur en mörg góð ráð Atvinnulíf Davíð Ernir til liðs við Athygli Viðskipti innlent Fleiri fréttir Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Sjá meira
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent