Heitir rassar og hárlaus höfuð Sif Sigmarsdóttir skrifar 22. maí 2013 06:00 Eftirfarandi viðbrögð hefur skemmtikraftur líklega aldrei þurft að heyra eftir að viðskiptavinur spyr hann hvað hann rukki fyrir vinnu sína: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum aðeins nokkrir aumingjans frímúrarar að halda árshátíð og okkur vantar bara einhvern til að segja örfáa brandara milli kuflatískusýningarinnar og kynningarinnar á nýja leynilega handabandinu okkar.“ Eða: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum bara nokkrar húsmæður úr Vesturbænum að halda Tupperware-partí; nokkrir brandarar geta varla kostað jafnmikið og plastbox með loftþéttu loki.“ Svo virðist hins vegar sem sumum þyki það boðleg krafa að skemmtikraftar og listamenn svo gott sem gefi vinnu sína þegar kemur að einum þjóðfélagshóp. Skemmtikrafturinn Sverrir Þór Sverrisson, betur þekktur sem Sveppi, sagði frá því í þættinum Grínistar hringborðsins á Rás 2 fyrir nokkrum vikum að hann væri yfirleitt til í að skemmta hverjum sem er hvar sem er fyrir utan það að hann forðaðist barnaafmæli „eins og heitan eldinn“. Hann furðaði sig á því að þegar kæmi að slíkum samkomum virtist viðkvæði foreldranna yfirleitt eitthvað í þessa veru: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt – þetta er bara fyrir börnin.“ „Designer“ bollakökur og heimalagaður hummus Mér varð hugsað til frásagnar Sveppa þegar ég hætti mér um helgina inn í barnavöruverslun. Ég hafði upphaflega talið að viðhorf foreldranna sem fannst skemmtikrafturinn vel geta haft ofan af fyrir litla Jóni eða litlu Gunnu fyrir klink stafaði af nísku. En þegar afgreiðslumaður tók að ota að mér barnakerru sem kostaði meira en bíllinn minn rann upp fyrir mér ljós. Það er ótrúlegt hverju bíræfnir sölumenn geta prangað inn á foreldra. Með því að spila á óöryggi þeirra eins og fjórhentir píanóleikarar með tíu putta á hverri tekst þeim að telja skynsamasta fólki trú um að ekkert barn muni vaxa farsællega úr grasi og eiga velgengni að fagna í lífinu án þess að því sé skeint með tauþurrkum hituðum í þar til gerðum tuskuhitara, það sé baðað upp úr vatni sem mælt er með sérstökum baðhitamæli og hárlaust höfuðið sé greitt daglega með bursta úr geitahárum. Að markaður sé fyrir vörur sem þessar sýnir að foreldrar eru svo sannarlega ekki nískir þegar kemur að litlu prinsunum, prinsessunum, gullmolunum eða augasteinunum. En ef það er ekki níska sem veldur því að foreldrum finnst að Sveppi geti vel sagt brandara fyrir slikk innan um „designer“ bollakökur, glútenlausar súkkulaðitertur og heimalagaðan hummus í Georg Jensen skálum, hvað er það þá?Pixlaður Súper Maríó Árið 2009 birtist í Morgunblaðinu viðtal við Þorgrím Þráinsson, einn helsta barna- og unglingabókahöfund landsins. Þar greindi Þorgrímur frá því að á þeim 20 árum sem hann hafði sótt um starfslaun listamanna í launasjóð rithöfunda hefði hann 19 sinnum fengið neitun. Ég leyfi mér að fullyrða að síðan þá hafi aðeins nei-unum fjölgað. Þarna liggur hundurinn grafinn. Ástæða þess að fólki finnst Sveppi geta skemmt börnunum fyrir mun lægra verð en þeim fullorðnu er sú landlæga trú að þegar kemur að barna- og unglingamenningu þurfi ekkert að vera að vanda of mikið til verksins; það megi bara kasta í krakkana einhverju hálfbökuðu fóðri og þeir láti sér það vel líka. Hvers vegna ætti Sveppi að rukka fullt verð þegar hann þarf ekki að vanda sig jafnmikið og ef áhorfendur hans væru fullorðið fólk með fágaðan smekk? Hvers vegna að sóa listamannalaunum í Þorgrím Þráinsson þegar það er einfaldlega hægt að henda í krakkana einhverri af gömlu bókunum hans? Fyrir mánuði var Dagur bókarinnar haldinn hátíðlegur. Í tilefni hans var gefinn út bæklingurinn Lestur er lykill sem fjallar um mikilvægi lestrar fyrir þroska og framtíð barna. Að gefa út bækling er fínt mál. Til að börn og unglingar nenni að lesa þarf hins vegar að gefa út bækur. Nýjar bækur, vandaðar bækur, ögrandi bækur, skemmtilegar bækur. Hvaða foreldri myndi kaupa handa lífrænt öldum augasteininum sínum leikjatölvuna Nintendo ES frá árinu 1985 þar sem aðeins er hægt að spila pixlaðan Súper Maríó Bros?Allir heimsins bæklingar „Besta leiðin til að vekja athygli á bókum er með verðlaunum,“ sagði Dan Franklin, útgáfustjóri bresku bókaútgáfunnar Jonathan Cape sem gefur út höfunda á borð við Ian McEwan og Julian Barnes, í tilefni þess að í Bretlandi var verið að koma á fót nýjum bókmenntaverðlaunum sem kallast Folio-verðlaunin. „Bók getur fengið góða dóma en ekki selst í mörgum eintökum. Að vinna til verðlauna er hins vegar eins og að klífa upp hæsta stigann í Snákaspilinu.“ Ef sú lotning sem barna- og unglingabókmenntum er sýnd á tyllidögum á borð við Dag bókarinnar ætti sér einhverja stoð í raunveruleika hinna þrjú hundruð sextíu og fjögurra daga ársins væri löngu farið að veita Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokki barna- og unglingabóka. Að verðlauna barnabækur með slíkum hætti myndi auka veg bókmenntagreinarinnar – og áhuga á henni – meira en allir heimsins bæklingar. Ég vil því beina eftirfarandi spurningu til Félags íslenskra bókaútgefenda sem stendur að verðlaununum: Er nokkuð því til fyrirstöðu að flokki barna- og unglingabókmennta verði bætt við Íslensku bókmenntaverðlaunin strax í ár? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sif Sigmarsdóttir Mest lesið Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson Skoðun Skoðun Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Eftirfarandi viðbrögð hefur skemmtikraftur líklega aldrei þurft að heyra eftir að viðskiptavinur spyr hann hvað hann rukki fyrir vinnu sína: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum aðeins nokkrir aumingjans frímúrarar að halda árshátíð og okkur vantar bara einhvern til að segja örfáa brandara milli kuflatískusýningarinnar og kynningarinnar á nýja leynilega handabandinu okkar.“ Eða: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum bara nokkrar húsmæður úr Vesturbænum að halda Tupperware-partí; nokkrir brandarar geta varla kostað jafnmikið og plastbox með loftþéttu loki.“ Svo virðist hins vegar sem sumum þyki það boðleg krafa að skemmtikraftar og listamenn svo gott sem gefi vinnu sína þegar kemur að einum þjóðfélagshóp. Skemmtikrafturinn Sverrir Þór Sverrisson, betur þekktur sem Sveppi, sagði frá því í þættinum Grínistar hringborðsins á Rás 2 fyrir nokkrum vikum að hann væri yfirleitt til í að skemmta hverjum sem er hvar sem er fyrir utan það að hann forðaðist barnaafmæli „eins og heitan eldinn“. Hann furðaði sig á því að þegar kæmi að slíkum samkomum virtist viðkvæði foreldranna yfirleitt eitthvað í þessa veru: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt – þetta er bara fyrir börnin.“ „Designer“ bollakökur og heimalagaður hummus Mér varð hugsað til frásagnar Sveppa þegar ég hætti mér um helgina inn í barnavöruverslun. Ég hafði upphaflega talið að viðhorf foreldranna sem fannst skemmtikrafturinn vel geta haft ofan af fyrir litla Jóni eða litlu Gunnu fyrir klink stafaði af nísku. En þegar afgreiðslumaður tók að ota að mér barnakerru sem kostaði meira en bíllinn minn rann upp fyrir mér ljós. Það er ótrúlegt hverju bíræfnir sölumenn geta prangað inn á foreldra. Með því að spila á óöryggi þeirra eins og fjórhentir píanóleikarar með tíu putta á hverri tekst þeim að telja skynsamasta fólki trú um að ekkert barn muni vaxa farsællega úr grasi og eiga velgengni að fagna í lífinu án þess að því sé skeint með tauþurrkum hituðum í þar til gerðum tuskuhitara, það sé baðað upp úr vatni sem mælt er með sérstökum baðhitamæli og hárlaust höfuðið sé greitt daglega með bursta úr geitahárum. Að markaður sé fyrir vörur sem þessar sýnir að foreldrar eru svo sannarlega ekki nískir þegar kemur að litlu prinsunum, prinsessunum, gullmolunum eða augasteinunum. En ef það er ekki níska sem veldur því að foreldrum finnst að Sveppi geti vel sagt brandara fyrir slikk innan um „designer“ bollakökur, glútenlausar súkkulaðitertur og heimalagaðan hummus í Georg Jensen skálum, hvað er það þá?Pixlaður Súper Maríó Árið 2009 birtist í Morgunblaðinu viðtal við Þorgrím Þráinsson, einn helsta barna- og unglingabókahöfund landsins. Þar greindi Þorgrímur frá því að á þeim 20 árum sem hann hafði sótt um starfslaun listamanna í launasjóð rithöfunda hefði hann 19 sinnum fengið neitun. Ég leyfi mér að fullyrða að síðan þá hafi aðeins nei-unum fjölgað. Þarna liggur hundurinn grafinn. Ástæða þess að fólki finnst Sveppi geta skemmt börnunum fyrir mun lægra verð en þeim fullorðnu er sú landlæga trú að þegar kemur að barna- og unglingamenningu þurfi ekkert að vera að vanda of mikið til verksins; það megi bara kasta í krakkana einhverju hálfbökuðu fóðri og þeir láti sér það vel líka. Hvers vegna ætti Sveppi að rukka fullt verð þegar hann þarf ekki að vanda sig jafnmikið og ef áhorfendur hans væru fullorðið fólk með fágaðan smekk? Hvers vegna að sóa listamannalaunum í Þorgrím Þráinsson þegar það er einfaldlega hægt að henda í krakkana einhverri af gömlu bókunum hans? Fyrir mánuði var Dagur bókarinnar haldinn hátíðlegur. Í tilefni hans var gefinn út bæklingurinn Lestur er lykill sem fjallar um mikilvægi lestrar fyrir þroska og framtíð barna. Að gefa út bækling er fínt mál. Til að börn og unglingar nenni að lesa þarf hins vegar að gefa út bækur. Nýjar bækur, vandaðar bækur, ögrandi bækur, skemmtilegar bækur. Hvaða foreldri myndi kaupa handa lífrænt öldum augasteininum sínum leikjatölvuna Nintendo ES frá árinu 1985 þar sem aðeins er hægt að spila pixlaðan Súper Maríó Bros?Allir heimsins bæklingar „Besta leiðin til að vekja athygli á bókum er með verðlaunum,“ sagði Dan Franklin, útgáfustjóri bresku bókaútgáfunnar Jonathan Cape sem gefur út höfunda á borð við Ian McEwan og Julian Barnes, í tilefni þess að í Bretlandi var verið að koma á fót nýjum bókmenntaverðlaunum sem kallast Folio-verðlaunin. „Bók getur fengið góða dóma en ekki selst í mörgum eintökum. Að vinna til verðlauna er hins vegar eins og að klífa upp hæsta stigann í Snákaspilinu.“ Ef sú lotning sem barna- og unglingabókmenntum er sýnd á tyllidögum á borð við Dag bókarinnar ætti sér einhverja stoð í raunveruleika hinna þrjú hundruð sextíu og fjögurra daga ársins væri löngu farið að veita Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokki barna- og unglingabóka. Að verðlauna barnabækur með slíkum hætti myndi auka veg bókmenntagreinarinnar – og áhuga á henni – meira en allir heimsins bæklingar. Ég vil því beina eftirfarandi spurningu til Félags íslenskra bókaútgefenda sem stendur að verðlaununum: Er nokkuð því til fyrirstöðu að flokki barna- og unglingabókmennta verði bætt við Íslensku bókmenntaverðlaunin strax í ár?
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar