Gegnheilt orðspor er ómetanlegt 21. febrúar 2012 06:00 Hver holskeflan af annarri hefur riðið yfir fyrirtæki, stofnanir, sveitarfélög og einstaklinga á undanförnum vikum og mánuðum í fjölmiðlum. Áföll sem hafa haft alvarleg áhrif á ímynd og ásjónu þeirra, sem orðið hafa fyrir, og sem erfitt getur reynst að leiðrétta, ef það þá tekst nema ef til vill á löngum tíma. Ein dýrmætasta eign fyrirtækis, stofnunar eða samtaka er trúverðug og traust ásjóna. Verðmætasta eign hvers manns er gegnheilt orðspor. Það tekur ár og áratugi að ávinna sér traust orðspor en það getur hrunið fyrirvaralaust þegar vonda málið drepur á dyr. Við höfum á skömmum tíma upplifað „vondar fréttir" og áföll um t.d. rekstur lífeyrissjóða, mengandi sorpendurvinnslur, lélega brjóstapúða, iðnaðarsalt, málefni banka- og slitastjórna, stjórnarkreppu í Kópavogi, kennarablogg á Akureyri, límmiðaklúður Já og ýmislegt fleira. Öll þessi mál hafa skaðað ímynd og ásjónu viðkomandi aðila og dregið úr trausti í garð þeirra á einn eða annan hátt. Vægt til orða tekið njóta fjölmiðlarnir jafnan góðs af litríkum áföllunum og nýta sér þau oft dögum og jafnvel vikum saman. Því miður reynast flest fyrirtæki og stofnanir allt of illa búin undir áföllin og fá því hvern brotsjóinn á fætur öðrum yfir sig án þess að fá rönd við reist. Í sumum tilvikum eru stjórnendur of stoltir til að óska eftir sérhæfðri ráðgjöf á þessu sviði, kjósa fremur annaðhvort að grípa til vopna sem þeir kunna ekkert á eða bara hreinlega stinga höfðinu í sandinn og bíða þess sem verða vill. Afleiðingarnar, bráðina, sjáum við á grillinu hjá fjölmiðlunum. Stjórnendur vita undir niðri að fyrr eða síðar dynur krísan yfir án minnsta fyrirvara. Ef þeir kunna ekki að bregðast strax við er mikil hætta á að álitshnekkirinn verði talsverður og það getur tekið ár og daga að endurheimta sterka ímynd. Það er löngu vitað að ef ekki tekst að snúa ofan af áfalli á fyrstu klukkustundunum verður ímyndartjónið langvarandi. Dæmi eru um að stjórnendur fái andlegt áfall þegar fjölmiðlar hringja en þá er hætta á að viðkomandi stjórnandi geri hverja vitleysuna af annarri, sem aðeins gerir illt verra. Þeir reyna oft að fegra málið í viðtölum við fréttamenn með því að segja ekki allan sannleikann. Stjórnendur kunna allt of sjaldan að biðjast afsökunar í kjölfar klúðurs eða mistaka. Þeir sem gera það, gera það yfirleitt allt of seint. Þeir reyna fremur að finna blóraböggla til að dreifa athyglinni frá vandanum eða láta samverkamenn bera byrðarnar. Fjölmiðlar eru á hinn bóginn fljótir að komast að kjarna málsins og greina sannleikann í málinu. Það er dapurlegt að sjá í hve mikilli afneitun sumir stjórnendur eru og hve klaufalega þeir standa að málum í viðbrögðum sínum á örlagastundu. Stjórnendur sem standa sig best eru þeir sem hafa undirbúið sig vel fyrir óvænta atburði. Fyrstu viðbrögð við „vondri frétt" eru aðalatriði og geta skipt sköpum um hvort fjölmiðlaumfjöllunin heldur áfram eða ekki. Rafræn samskiptatækni nútímans er svo leiftursnögg að það tekur aðeins fáeinar mínútur að koma frétt eða leiðréttingu á framfæri. Það er hvergi skjól. Enginn fréttamiðill situr lengur á „góðri frétt" heldur birtir hana strax á vefsíðu, fésbók og jafnvel twitter. Prentmiðlar geta ekki lengur keppt við vefmiðla og aðra rafræna miðla. Innlent sjónvarp glímir við svipaðan vanda og blöðin á meðan útvarpsstöðvar geta brugðist mjög hratt við „stórfréttum". Ég þekki mörg dæmi um að fyrirtæki hafi náð að snúa vörn í sókn á stuttum tíma með því að beita réttri aðferðafræði og vinnubrögðum í samskiptum við fjölmiðla, hluthafa, starfsfólk, stjórnvöld og almenning. Áföll ýmissa fyrirtækja og samtaka á þessu ári ættu að vera nægileg sönnun þess að traustur stjórnandi verður að vera mjög vel búinn undir skakkaföll. Enginn verður óbarinn biskup segir máltækið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Hver holskeflan af annarri hefur riðið yfir fyrirtæki, stofnanir, sveitarfélög og einstaklinga á undanförnum vikum og mánuðum í fjölmiðlum. Áföll sem hafa haft alvarleg áhrif á ímynd og ásjónu þeirra, sem orðið hafa fyrir, og sem erfitt getur reynst að leiðrétta, ef það þá tekst nema ef til vill á löngum tíma. Ein dýrmætasta eign fyrirtækis, stofnunar eða samtaka er trúverðug og traust ásjóna. Verðmætasta eign hvers manns er gegnheilt orðspor. Það tekur ár og áratugi að ávinna sér traust orðspor en það getur hrunið fyrirvaralaust þegar vonda málið drepur á dyr. Við höfum á skömmum tíma upplifað „vondar fréttir" og áföll um t.d. rekstur lífeyrissjóða, mengandi sorpendurvinnslur, lélega brjóstapúða, iðnaðarsalt, málefni banka- og slitastjórna, stjórnarkreppu í Kópavogi, kennarablogg á Akureyri, límmiðaklúður Já og ýmislegt fleira. Öll þessi mál hafa skaðað ímynd og ásjónu viðkomandi aðila og dregið úr trausti í garð þeirra á einn eða annan hátt. Vægt til orða tekið njóta fjölmiðlarnir jafnan góðs af litríkum áföllunum og nýta sér þau oft dögum og jafnvel vikum saman. Því miður reynast flest fyrirtæki og stofnanir allt of illa búin undir áföllin og fá því hvern brotsjóinn á fætur öðrum yfir sig án þess að fá rönd við reist. Í sumum tilvikum eru stjórnendur of stoltir til að óska eftir sérhæfðri ráðgjöf á þessu sviði, kjósa fremur annaðhvort að grípa til vopna sem þeir kunna ekkert á eða bara hreinlega stinga höfðinu í sandinn og bíða þess sem verða vill. Afleiðingarnar, bráðina, sjáum við á grillinu hjá fjölmiðlunum. Stjórnendur vita undir niðri að fyrr eða síðar dynur krísan yfir án minnsta fyrirvara. Ef þeir kunna ekki að bregðast strax við er mikil hætta á að álitshnekkirinn verði talsverður og það getur tekið ár og daga að endurheimta sterka ímynd. Það er löngu vitað að ef ekki tekst að snúa ofan af áfalli á fyrstu klukkustundunum verður ímyndartjónið langvarandi. Dæmi eru um að stjórnendur fái andlegt áfall þegar fjölmiðlar hringja en þá er hætta á að viðkomandi stjórnandi geri hverja vitleysuna af annarri, sem aðeins gerir illt verra. Þeir reyna oft að fegra málið í viðtölum við fréttamenn með því að segja ekki allan sannleikann. Stjórnendur kunna allt of sjaldan að biðjast afsökunar í kjölfar klúðurs eða mistaka. Þeir sem gera það, gera það yfirleitt allt of seint. Þeir reyna fremur að finna blóraböggla til að dreifa athyglinni frá vandanum eða láta samverkamenn bera byrðarnar. Fjölmiðlar eru á hinn bóginn fljótir að komast að kjarna málsins og greina sannleikann í málinu. Það er dapurlegt að sjá í hve mikilli afneitun sumir stjórnendur eru og hve klaufalega þeir standa að málum í viðbrögðum sínum á örlagastundu. Stjórnendur sem standa sig best eru þeir sem hafa undirbúið sig vel fyrir óvænta atburði. Fyrstu viðbrögð við „vondri frétt" eru aðalatriði og geta skipt sköpum um hvort fjölmiðlaumfjöllunin heldur áfram eða ekki. Rafræn samskiptatækni nútímans er svo leiftursnögg að það tekur aðeins fáeinar mínútur að koma frétt eða leiðréttingu á framfæri. Það er hvergi skjól. Enginn fréttamiðill situr lengur á „góðri frétt" heldur birtir hana strax á vefsíðu, fésbók og jafnvel twitter. Prentmiðlar geta ekki lengur keppt við vefmiðla og aðra rafræna miðla. Innlent sjónvarp glímir við svipaðan vanda og blöðin á meðan útvarpsstöðvar geta brugðist mjög hratt við „stórfréttum". Ég þekki mörg dæmi um að fyrirtæki hafi náð að snúa vörn í sókn á stuttum tíma með því að beita réttri aðferðafræði og vinnubrögðum í samskiptum við fjölmiðla, hluthafa, starfsfólk, stjórnvöld og almenning. Áföll ýmissa fyrirtækja og samtaka á þessu ári ættu að vera nægileg sönnun þess að traustur stjórnandi verður að vera mjög vel búinn undir skakkaföll. Enginn verður óbarinn biskup segir máltækið.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun