Spurningar um fréttamennsku Egill Helgason skrifar 5. nóvember 2004 00:01 Heill og sæll Egill Það er einkennilegt að þegar frétt er sögð í útlöndum finnst okkur hér á Íslandi að um "raunverulega" frétt sé að ræða en þegar sama frétt er sögð hér á landi þá er hún ekki frétt þótt hún hafi komið langt á undan erlendu fréttinni. Við höfum náttúrulega lengi vitað að menn eru ekki spámenn í eigin löndum auk þess sem það hefur nú loðað við okkur Íslendinga að telja alla hluti í útlöndum merkilega og að sama skapi ómerkilega hér heima. En samt, rétt skal vera rétt: Þetta skrifar þú á þína ágætu síðu stuttu eftir þátt þinn um síðustu helgi: "Fréttir í New York Times og Washington Post um helgina segja frá rannsóknum á loftslagsbreytingum á norðurheimskautasvæðinu. Áhrifin virðast vera miklu hraðari og alvarlegri en talið var. Nú hefur efni þessarar skýrslu lekið út - en jafnvel er talið að Bush stjórnin hafi viljað þaga yfir henni fram yfir kosningar. Þessu mikla samsæti olíumanna eru gróðurhúsaáhrif náttúrlega ekki mjög hugleikin. Þessi skýrsla verður annars til umræðu á vísindaráðstefnu sem haldin verður í Reykjavík eftir tíu daga. Líkt og Jónas Kristjánsson benti á í þætti hjá mér í gær sætir nokkurri furðu að ekki skuli hafa verið fjallað um hana hér í fjölmiðlum." Þið eruð sammála um að einkennilegt sé að ekki hafi verið fjallað um þessa skýrslu hér á landi. Ykkur til upplýsingar sendi ég þér byrjanir á fréttum sem ég gerði fyrir Sjónvarpið dagana 9. og 12. september síðastliðna: Inngangur:Hlýnun norðurskautssvæðisins mun hafa gífurleg áhrif samkvæmt skýrslu um loftslagsbreytingar í kringum Norðurpólinn sem 250 sérfræðingar hafa unnið að á síðastliðnum árum fyrir tilstilli Norðurheimskautsráðsins. Byrjun fréttar:Í skýrslunni sem verður kynnt í Reykjavík í nóvember kemur meðal annars fram að hlýnunin á norðurslóðum er örari heldur en menn voru að reikna með. Þetta kemur til dæmis til af því að ís hefur horfið og þar tekur sjórinn við miklum hita. Ísinn endurkastaði áður frá sér sólarljósinu og líka ylnum sem kemur af sólinni en sjórinn tekur bara við hitanum. Skýrslan í heild sinni verður um 18 kaflar og 1.400 síður. Helstu niðurstöður eru þær að hlýnun er mjög hröð um þessar mundir í kringum Norðurskautið. Búist er við enn meiri hlýnun eða hækkun á meðalhita um 3-9 gráður á næstu 100 árum. Þetta mun hafa áhrif um allan heim og hægja á hafstraumum eins og Golfstraumnum sem jafna hita um allan hnöttinn. Þá kemur fram í skýrslunni að tré muni vaxa norðar en nú, minni ís mun gera svæðið verri bústað fyrri ísbirni, rostunga, seli og sjófugla auk þess að breyta fiskigengd. Þá munu strandsvæði fara illa sökum ísleysis en ísinn hefur verndað strendurnar fyrir stormum og óveðri. Þiðnun jarðvegs mun hafa áhrif á samgöngur og byggingar og þá mun aukning útfjólublárra geisla hafa áhrif á unga fólkið á svæðinu. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslunni en hún verður kynnt í Reykjavík 9. nóvember næstkomandi og síðan mun Norðurskautsráðið hittast á Akureyri og koma með tillögur til úrbóta. Stjórnandi rannsóknarinnar segir að þrátt fyrir þessar niðurstöður sé ekki of seint að bregðast við. (þarna var síðan rætt við Bob Corell). Önnur frétt: Inngangur:Hlýnun norðurskautsins er hraðari og meiri um þessar mundir en reiknað hafði verið með. Það sem hefur gerst á svæðinu síðastliðin 10 ár er fyrirboði þess sem að mun gerast annars staðar á hnettinum næstu 25 ár. Þetta var rætt á sjöttu ráðstefnu Þingmannasamtaka norðurskautssvæðisins um helgina í Nuuk á Grænlandi. Byrjun fréttar:Í yfirlýsingu ráðstefnunnar hér í Nuuk var samþykkt að fara fram á það við ríkisstjórnir norðurskautslandanna og við Evrópusambandið að hefja þegar í stað stefnumótun og koma með tillögur til að bregðast við vandanum vegna loftslagsbreytinganna og þeirrar staðreyndar að hlýnunin er miklu hraðari en menn bjuggust við. Í skýrslunni kemur fram að hlýnunin stafi fyrst og fremst af aukningu koltvísýrings í andrúmsloftinu vegna brennslu olíu og kola, það er að segja vegna gróðurhúsaáhrifa. Fram kemur að nú þegar sé hlýnunin farin að hafa veruleg áhrif á norðurslóðum auk þess sem hún sé fyrirboði um það sem muni gerast annars staðar í heiminum næsta aldarfjórðunginn ef ekkert verður að gert. Fram kemur að menn óttast bráðnum Grænlandsjökuls meira en áður, að jökullinn muni hverfa á einungis 300 til 400 árum í stað þúsund ára sem áður var talið. Það þýði að yfirborð sjávar í öllum heiminum hækki um 1 metra á hverjum 50 árum. (þarna var líka rætt við Bob Carell, einnig var í fréttunum rætt við Sheila Watt-Cloutler, forseta samtaka Inuita á norðurslóðum og Sigríði Önnu Þórðardóttur þá verðandi umhverfisráðherra). Fréttir um þessa skýrslu höfðu reyndar einnig birst í öðrum löndum töluvert á undan mínum fréttum þannig að þetta var ekkert skúbb af minni hálfu, svo það sé á hreinu. Eigi að síður vekur þetta upp ýmsar spurningar um blaðamennsku á Íslandi. Ekki satt? Með bestu kveðju G. Pétur Matthíasson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Mest lesið Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Græðgin sem hlífir engum Snæbjörn Brynjarsson og Þórólfur Júlían Dagsson Skoðun Leiðtogi sem nær árangri Birkir Jón Jónsson Skoðun Kennitala á blaði Jón Viðar Pálsson Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir Skoðun Þjónusta og greining á börnum með ADHD Elín H. Hinriksdóttir og Sólveig Ásgrímsdóttiir Skoðun Fjör á fjármálamarkaði Fastir pennar Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Alvöru mamma Anna Margrét Hrólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Heill og sæll Egill Það er einkennilegt að þegar frétt er sögð í útlöndum finnst okkur hér á Íslandi að um "raunverulega" frétt sé að ræða en þegar sama frétt er sögð hér á landi þá er hún ekki frétt þótt hún hafi komið langt á undan erlendu fréttinni. Við höfum náttúrulega lengi vitað að menn eru ekki spámenn í eigin löndum auk þess sem það hefur nú loðað við okkur Íslendinga að telja alla hluti í útlöndum merkilega og að sama skapi ómerkilega hér heima. En samt, rétt skal vera rétt: Þetta skrifar þú á þína ágætu síðu stuttu eftir þátt þinn um síðustu helgi: "Fréttir í New York Times og Washington Post um helgina segja frá rannsóknum á loftslagsbreytingum á norðurheimskautasvæðinu. Áhrifin virðast vera miklu hraðari og alvarlegri en talið var. Nú hefur efni þessarar skýrslu lekið út - en jafnvel er talið að Bush stjórnin hafi viljað þaga yfir henni fram yfir kosningar. Þessu mikla samsæti olíumanna eru gróðurhúsaáhrif náttúrlega ekki mjög hugleikin. Þessi skýrsla verður annars til umræðu á vísindaráðstefnu sem haldin verður í Reykjavík eftir tíu daga. Líkt og Jónas Kristjánsson benti á í þætti hjá mér í gær sætir nokkurri furðu að ekki skuli hafa verið fjallað um hana hér í fjölmiðlum." Þið eruð sammála um að einkennilegt sé að ekki hafi verið fjallað um þessa skýrslu hér á landi. Ykkur til upplýsingar sendi ég þér byrjanir á fréttum sem ég gerði fyrir Sjónvarpið dagana 9. og 12. september síðastliðna: Inngangur:Hlýnun norðurskautssvæðisins mun hafa gífurleg áhrif samkvæmt skýrslu um loftslagsbreytingar í kringum Norðurpólinn sem 250 sérfræðingar hafa unnið að á síðastliðnum árum fyrir tilstilli Norðurheimskautsráðsins. Byrjun fréttar:Í skýrslunni sem verður kynnt í Reykjavík í nóvember kemur meðal annars fram að hlýnunin á norðurslóðum er örari heldur en menn voru að reikna með. Þetta kemur til dæmis til af því að ís hefur horfið og þar tekur sjórinn við miklum hita. Ísinn endurkastaði áður frá sér sólarljósinu og líka ylnum sem kemur af sólinni en sjórinn tekur bara við hitanum. Skýrslan í heild sinni verður um 18 kaflar og 1.400 síður. Helstu niðurstöður eru þær að hlýnun er mjög hröð um þessar mundir í kringum Norðurskautið. Búist er við enn meiri hlýnun eða hækkun á meðalhita um 3-9 gráður á næstu 100 árum. Þetta mun hafa áhrif um allan heim og hægja á hafstraumum eins og Golfstraumnum sem jafna hita um allan hnöttinn. Þá kemur fram í skýrslunni að tré muni vaxa norðar en nú, minni ís mun gera svæðið verri bústað fyrri ísbirni, rostunga, seli og sjófugla auk þess að breyta fiskigengd. Þá munu strandsvæði fara illa sökum ísleysis en ísinn hefur verndað strendurnar fyrir stormum og óveðri. Þiðnun jarðvegs mun hafa áhrif á samgöngur og byggingar og þá mun aukning útfjólublárra geisla hafa áhrif á unga fólkið á svæðinu. Þetta er meðal þess sem kemur fram í skýrslunni en hún verður kynnt í Reykjavík 9. nóvember næstkomandi og síðan mun Norðurskautsráðið hittast á Akureyri og koma með tillögur til úrbóta. Stjórnandi rannsóknarinnar segir að þrátt fyrir þessar niðurstöður sé ekki of seint að bregðast við. (þarna var síðan rætt við Bob Corell). Önnur frétt: Inngangur:Hlýnun norðurskautsins er hraðari og meiri um þessar mundir en reiknað hafði verið með. Það sem hefur gerst á svæðinu síðastliðin 10 ár er fyrirboði þess sem að mun gerast annars staðar á hnettinum næstu 25 ár. Þetta var rætt á sjöttu ráðstefnu Þingmannasamtaka norðurskautssvæðisins um helgina í Nuuk á Grænlandi. Byrjun fréttar:Í yfirlýsingu ráðstefnunnar hér í Nuuk var samþykkt að fara fram á það við ríkisstjórnir norðurskautslandanna og við Evrópusambandið að hefja þegar í stað stefnumótun og koma með tillögur til að bregðast við vandanum vegna loftslagsbreytinganna og þeirrar staðreyndar að hlýnunin er miklu hraðari en menn bjuggust við. Í skýrslunni kemur fram að hlýnunin stafi fyrst og fremst af aukningu koltvísýrings í andrúmsloftinu vegna brennslu olíu og kola, það er að segja vegna gróðurhúsaáhrifa. Fram kemur að nú þegar sé hlýnunin farin að hafa veruleg áhrif á norðurslóðum auk þess sem hún sé fyrirboði um það sem muni gerast annars staðar í heiminum næsta aldarfjórðunginn ef ekkert verður að gert. Fram kemur að menn óttast bráðnum Grænlandsjökuls meira en áður, að jökullinn muni hverfa á einungis 300 til 400 árum í stað þúsund ára sem áður var talið. Það þýði að yfirborð sjávar í öllum heiminum hækki um 1 metra á hverjum 50 árum. (þarna var líka rætt við Bob Carell, einnig var í fréttunum rætt við Sheila Watt-Cloutler, forseta samtaka Inuita á norðurslóðum og Sigríði Önnu Þórðardóttur þá verðandi umhverfisráðherra). Fréttir um þessa skýrslu höfðu reyndar einnig birst í öðrum löndum töluvert á undan mínum fréttum þannig að þetta var ekkert skúbb af minni hálfu, svo það sé á hreinu. Eigi að síður vekur þetta upp ýmsar spurningar um blaðamennsku á Íslandi. Ekki satt? Með bestu kveðju G. Pétur Matthíasson
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar