Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar 5. september 2025 10:03 Nú er efnt til þjóðfundar á nokkrum stöðum á landinu laugardaginn 6. sept. kl. 14 undir heitinu Þjóð gegn þjóðarmorði. Sem kristinn maður er ég feginn að Þjóðkirkjan skuli taka formlegan þátt. Forsendur kirkjunnar geta á köflum virkað loftkenndar en þær eru ekki úr lausu lofti gripnar heldur eru þær brýnn þáttur í langtímaminni mannkyns. Það vaknar enginn upp á nóttunni við hjartslátt og kaldann svita með áhyggjur af Guði. Á öllum öldum hefur fólk haft áhyggjur af eigin kjörum og afdrifum. Mannshjörtun hræðast og stóru spurningarnar sem liggja á fólki eru jafnan þessar: Hvað er að gerast? Hver er ég í því samhengi? Hvernig er best að bjarga sér? Um þessar áhyggjur fjallar trúin. Auðvitað. Rauðir þræðir Greina má rauða þræði í Biblíunni sem lýsa heiminum og því sem þar er á seyði. Jafn framt er dregin upp vissa mynd af manninum, hver hann er. Loks eru skoðaðar ýmsar vinnutilgátur í lífsbaráttunni. Við þurfum ekki að samþykkja það sem þar er tjáð en það væri galið að skauta fram hjá því og kynna sér það ekki. Af heiminum er það helst að frétta, samkvæmt ritningunum, að hann sé undraverð smíð sem beri skapara sínum vitni. Fegurð hans er ólýsanleg í fjölbreytileika sínum og umfangi.[1] Guð er sagður eiga heiminn og elska hann.[2] Um manninn er það að segja að hann er þátttakandi í undri lífsins. Auk þess ber hann sérstaka ábyrgð umfram önnur lífsform sem nokkurs konar ráðsmaður Guðs í sköpunarverkinu.[3] Ýmsar vinnutilgátur eru til skoðunar í stórsögu Biblíunnar sem varða lífsbaráttu manna. Þrjár fá klára falleinkun. Ein stendur eftir. Þrjár mislukkaðar vinnutilgátur Um þá fyrstu er m.a. sagan af Nóa. Mönnum fjölgaði á jörðinni og Drottinn sá að illska þeirra var orðin mikil og að allar hneigðir þeirra og langanir snerust ætíð til ills.[4] Þá grípur Guð til þess örþrifaráðs að drekkja öllu lífi í ægilegu flóði í þeirri von að endurræsa tilveruna með fulltingi Nóa og hans allra nánasta fólks. Við munum sönginn. Nói var jú guðhræddur og vís. Í sögulok kemur þó í ljós að hann er veikur alkahólisti svo börnin syngja: Þótt hann drykki, þótt hann drykki þá samt bar hann prís. Niðurstaða sögunnar er sú að heimskan og grimmdin sem m.a. kristallast í áfengisbölinu verður ekki leyst með meira ofbeldi. Eitthvað meira þarf til. Guð iðraðist þess sem hann hafði gert og setti regnbogann á himininn sem tákn þess að aldrei framar skyldi hann eyða öllu lífi. - Ofbeldi leysir ekki ofbeldi. Næsta stóra vinnutilgáta sem til greina kemur er tíunduð í sögunni af Abraham og Söru. Vandamálið er sem fyrr grimmdin og sundrungin. - Skyldi vera hægt að vinna á synd mannanna með kynbótum? Abraham og Sara voru barnlaus guðhrædd hjón hnigin á efri ár. Á stjörnubjartri nóttu býður Guð Abraham að ganga út úr tjaldi sínu: Líttu til himins og teldu stjörnurnar ef þú getur, mælir Guð. Svo margir munu niðjar þínir verða. Og Abraham trúði Drottni og hann reiknaði honum það til réttlætis.[5] Í löngu máli er svo rakin ættarsaga þar sem hver kynslóð tekur við af annari. Ítrekað verður ljóst að hin útvalda fjölskylda er ekki hótinu skárri en allar hinar. Loks kemur frægasta eineltissaga bókmenntanna ef frá er talin Píslarsaga Jesú; sagan af Jósef og bræðrunum sem seldu hann í þrældóm til Egyptalands. Nei, hreinræktun bætir ekki böl manna. - Syndin er söm með öllum þjóðum og kynþáttum. Þriðja vinnutilgáta, sem líka bregst, er lögð fram með sögunni af Móse. Úr því ofbeldi reynist haldlaust og kynbætur hrökkva ekki til, er þá ekki ráð að setja lög og gera um þau sáttmála sem menn haldi af eigin hvötum? Sagan af brottför Ísraelsmanna úr þrælahúsinu í Egyptalandi er saga af félagspólitískri tilraun þar sem alræðistilburðum, með sínum barnamorðum og þjóðernishreinsunum, er hafnað[6] en veðjað á hlýðni við góðan Guð. Lögmál Móse er hlaðið tímalausri visku sem lýsir meðvitund um sköpunarverkið og hlutverk mannsins og bendir út fyrir sjálft sig til þeirrar einu vinnutilgátu sem leyst getur vanda heimsins.[7] Gallinn er bara sá að þótt fólk vilji vel þá hneigist það til ills. Lögmálið og sáttmálinn ná ekki að aflétta grimmdinni og sundrungunni sem ríkir í mannheimum. Í sögulok er allt brotið og bramlað, musterið vanhelgða og þjóðin herleidd til Babýlon.[8] Niðurstaðan verður sú að hvorki ofbeldi né kynræktun leysir lífsvandann. Ekki heldur nokkur lagasmíð, þótt gefin sé af sjálfum Guði og notuð heil 40 ár án truflunar úti í eyðimörk til að læra inná nýja lífið![9] Raunhæf vinnutilgáta Fjórða vinnutilgátan er sú róttækasta sem fram hefur komið í veröldinni. Enginn atburður gæti verið stærri en það sem um Jesú varð, samkvæmt ritningunum: Hann var í Guðs mynd.En hann fór ekki með það sem feng sinn að vera Guði líkur.Hann svipti sig öllu, tók á sig þjóns myndog varð mönnum líkur.[10] Kristin trú er sem sagt sú að skapari heimsins hafi tekið á sig jarðneskt DNA og gerst maður. Við og Guð erum þá á sama stað. Guð hefur gerst bróðir allra manna í Jesú Kristi og deilir kjörum með öllu lífi. Segja mætti að samkvæmt ritningunum sé alheimurinn líkami Guðs. Í þessu ljósi getur kristin kirkja ekki stutt ofbeldi og hlýtur alltaf að taka sér stöðu við hlið fólks sem þolir ranglæti. Hún hafnar líka kynþáttahyggju því hún veit að það er léleg hugmynd sem búið er að reyna oft og víða. Allt fólk er systur og bræður. Loks horfir hún jákvæðum en rannsakandi augum á hvers kyns löggjöf. Hún veit að til eru ólög og jafn vel bestu lög geta reynst haldlaus þegar á herðir. Sú vinnutilgáta sem kristið fólk um alla veröld veit að er raunhæf og vill ekki sleppa taki á er sú að elska alla menn og alla sköpun. Líka þegar það kostar það sem það kostaði Gyðinginn Jesú frá Palestínu. Að þessu sögðu hvet ég allt fólk, trúað sem trúlaust, til að mæta á útifund á morgun og taka sér stöðu við hlið Gazabúa á grundvelli sameiginlegrar mennsku. Höfundur er prestur og siðfræðingur. [1] T.d. Davíðssálmar 19, 104 og 150. [2] 3. Mós. 25. 23-35 og Jóh. 3.16 [3] 1. Mós. 2.15 [4] 1. Mós. 6.5 [5] 1. Mós. 15.5 [6] 2. Mós. 1.8-22 [7] 5. Mós. 6.5 [8] Síðari Konungabók 24. kafli [9] 4. Mós. 14.33 [10] Filippíbréfið 2.6-7 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarni Karlsson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjármál framhaldsskóla Atli Ísleifsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Sjá meira
Nú er efnt til þjóðfundar á nokkrum stöðum á landinu laugardaginn 6. sept. kl. 14 undir heitinu Þjóð gegn þjóðarmorði. Sem kristinn maður er ég feginn að Þjóðkirkjan skuli taka formlegan þátt. Forsendur kirkjunnar geta á köflum virkað loftkenndar en þær eru ekki úr lausu lofti gripnar heldur eru þær brýnn þáttur í langtímaminni mannkyns. Það vaknar enginn upp á nóttunni við hjartslátt og kaldann svita með áhyggjur af Guði. Á öllum öldum hefur fólk haft áhyggjur af eigin kjörum og afdrifum. Mannshjörtun hræðast og stóru spurningarnar sem liggja á fólki eru jafnan þessar: Hvað er að gerast? Hver er ég í því samhengi? Hvernig er best að bjarga sér? Um þessar áhyggjur fjallar trúin. Auðvitað. Rauðir þræðir Greina má rauða þræði í Biblíunni sem lýsa heiminum og því sem þar er á seyði. Jafn framt er dregin upp vissa mynd af manninum, hver hann er. Loks eru skoðaðar ýmsar vinnutilgátur í lífsbaráttunni. Við þurfum ekki að samþykkja það sem þar er tjáð en það væri galið að skauta fram hjá því og kynna sér það ekki. Af heiminum er það helst að frétta, samkvæmt ritningunum, að hann sé undraverð smíð sem beri skapara sínum vitni. Fegurð hans er ólýsanleg í fjölbreytileika sínum og umfangi.[1] Guð er sagður eiga heiminn og elska hann.[2] Um manninn er það að segja að hann er þátttakandi í undri lífsins. Auk þess ber hann sérstaka ábyrgð umfram önnur lífsform sem nokkurs konar ráðsmaður Guðs í sköpunarverkinu.[3] Ýmsar vinnutilgátur eru til skoðunar í stórsögu Biblíunnar sem varða lífsbaráttu manna. Þrjár fá klára falleinkun. Ein stendur eftir. Þrjár mislukkaðar vinnutilgátur Um þá fyrstu er m.a. sagan af Nóa. Mönnum fjölgaði á jörðinni og Drottinn sá að illska þeirra var orðin mikil og að allar hneigðir þeirra og langanir snerust ætíð til ills.[4] Þá grípur Guð til þess örþrifaráðs að drekkja öllu lífi í ægilegu flóði í þeirri von að endurræsa tilveruna með fulltingi Nóa og hans allra nánasta fólks. Við munum sönginn. Nói var jú guðhræddur og vís. Í sögulok kemur þó í ljós að hann er veikur alkahólisti svo börnin syngja: Þótt hann drykki, þótt hann drykki þá samt bar hann prís. Niðurstaða sögunnar er sú að heimskan og grimmdin sem m.a. kristallast í áfengisbölinu verður ekki leyst með meira ofbeldi. Eitthvað meira þarf til. Guð iðraðist þess sem hann hafði gert og setti regnbogann á himininn sem tákn þess að aldrei framar skyldi hann eyða öllu lífi. - Ofbeldi leysir ekki ofbeldi. Næsta stóra vinnutilgáta sem til greina kemur er tíunduð í sögunni af Abraham og Söru. Vandamálið er sem fyrr grimmdin og sundrungin. - Skyldi vera hægt að vinna á synd mannanna með kynbótum? Abraham og Sara voru barnlaus guðhrædd hjón hnigin á efri ár. Á stjörnubjartri nóttu býður Guð Abraham að ganga út úr tjaldi sínu: Líttu til himins og teldu stjörnurnar ef þú getur, mælir Guð. Svo margir munu niðjar þínir verða. Og Abraham trúði Drottni og hann reiknaði honum það til réttlætis.[5] Í löngu máli er svo rakin ættarsaga þar sem hver kynslóð tekur við af annari. Ítrekað verður ljóst að hin útvalda fjölskylda er ekki hótinu skárri en allar hinar. Loks kemur frægasta eineltissaga bókmenntanna ef frá er talin Píslarsaga Jesú; sagan af Jósef og bræðrunum sem seldu hann í þrældóm til Egyptalands. Nei, hreinræktun bætir ekki böl manna. - Syndin er söm með öllum þjóðum og kynþáttum. Þriðja vinnutilgáta, sem líka bregst, er lögð fram með sögunni af Móse. Úr því ofbeldi reynist haldlaust og kynbætur hrökkva ekki til, er þá ekki ráð að setja lög og gera um þau sáttmála sem menn haldi af eigin hvötum? Sagan af brottför Ísraelsmanna úr þrælahúsinu í Egyptalandi er saga af félagspólitískri tilraun þar sem alræðistilburðum, með sínum barnamorðum og þjóðernishreinsunum, er hafnað[6] en veðjað á hlýðni við góðan Guð. Lögmál Móse er hlaðið tímalausri visku sem lýsir meðvitund um sköpunarverkið og hlutverk mannsins og bendir út fyrir sjálft sig til þeirrar einu vinnutilgátu sem leyst getur vanda heimsins.[7] Gallinn er bara sá að þótt fólk vilji vel þá hneigist það til ills. Lögmálið og sáttmálinn ná ekki að aflétta grimmdinni og sundrungunni sem ríkir í mannheimum. Í sögulok er allt brotið og bramlað, musterið vanhelgða og þjóðin herleidd til Babýlon.[8] Niðurstaðan verður sú að hvorki ofbeldi né kynræktun leysir lífsvandann. Ekki heldur nokkur lagasmíð, þótt gefin sé af sjálfum Guði og notuð heil 40 ár án truflunar úti í eyðimörk til að læra inná nýja lífið![9] Raunhæf vinnutilgáta Fjórða vinnutilgátan er sú róttækasta sem fram hefur komið í veröldinni. Enginn atburður gæti verið stærri en það sem um Jesú varð, samkvæmt ritningunum: Hann var í Guðs mynd.En hann fór ekki með það sem feng sinn að vera Guði líkur.Hann svipti sig öllu, tók á sig þjóns myndog varð mönnum líkur.[10] Kristin trú er sem sagt sú að skapari heimsins hafi tekið á sig jarðneskt DNA og gerst maður. Við og Guð erum þá á sama stað. Guð hefur gerst bróðir allra manna í Jesú Kristi og deilir kjörum með öllu lífi. Segja mætti að samkvæmt ritningunum sé alheimurinn líkami Guðs. Í þessu ljósi getur kristin kirkja ekki stutt ofbeldi og hlýtur alltaf að taka sér stöðu við hlið fólks sem þolir ranglæti. Hún hafnar líka kynþáttahyggju því hún veit að það er léleg hugmynd sem búið er að reyna oft og víða. Allt fólk er systur og bræður. Loks horfir hún jákvæðum en rannsakandi augum á hvers kyns löggjöf. Hún veit að til eru ólög og jafn vel bestu lög geta reynst haldlaus þegar á herðir. Sú vinnutilgáta sem kristið fólk um alla veröld veit að er raunhæf og vill ekki sleppa taki á er sú að elska alla menn og alla sköpun. Líka þegar það kostar það sem það kostaði Gyðinginn Jesú frá Palestínu. Að þessu sögðu hvet ég allt fólk, trúað sem trúlaust, til að mæta á útifund á morgun og taka sér stöðu við hlið Gazabúa á grundvelli sameiginlegrar mennsku. Höfundur er prestur og siðfræðingur. [1] T.d. Davíðssálmar 19, 104 og 150. [2] 3. Mós. 25. 23-35 og Jóh. 3.16 [3] 1. Mós. 2.15 [4] 1. Mós. 6.5 [5] 1. Mós. 15.5 [6] 2. Mós. 1.8-22 [7] 5. Mós. 6.5 [8] Síðari Konungabók 24. kafli [9] 4. Mós. 14.33 [10] Filippíbréfið 2.6-7
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun