Að apa eða skapa Rósa Dögg Ægisdóttir skrifar 14. maí 2025 10:02 Lýrufuglinn (e. lyrebird) er ein besta hermikráka náttúrunnar. Hann getur apað eftir nánast hvaða hljóði sem er, allt frá fuglasöng og hundagelti yfir í vélsög, myndavélasmelli og þjófavarnir. Þrátt fyrir hæfileikann til að endurtaka hljóð á ótrúlega nákvæman hátt, skilur hann ekki merkingu þeirra af því að eftirlíkingin byggir á mynstri, ekki merkingu. Hann lærir hljóð með því að hlusta og endurtaka, ekki með því að skilja samhengi, tilgang eða orsakasamband. Eins og lýrufuglinn skilur ekki keðjusögina, skilur gervigreind ekki hinu sönnu merkingu. Hún getur líkt eftir forriturum, en hún er ekki forritari. Hún getur búið til lausnir, en ekki metið raunverulegt gildi þeirra, tilgang eða áhrif á notendur. Það er mannshugurinn sem setur samhengi í verkið, sem velur hvað er mikilvægt og hvað er bara eftirherma. Framtíð hugbúnaðarþróunar byggist ekki á því að herma, heldur að skapa. Að spyrja réttu spurninganna. Að vita hvenær eitthvað er einfaldlega endurómur og hvenær það er nýsköpun. Gervigreind mun seint koma í stað forritara. En forritarar sem kunna að nýta sér gervigreind taka fram úr þeim sem gera það ekki. Hún breytir vissulega vinnubrögðum, en hún gerir ekki forritarann úreltan. Þvert á móti. Það er mikilvægt að átta sig á að gervigreind úthýsir ekki hugsun eða sköpun, hún gerir endurtekningu, sem dregur orku frá hugvitinu, óþarfa. Með því að létta undir með þessum þáttum fá hugmyndir og sköpun meira rými. Við erum að upplifa lýðræðislega byltingu. Með tölvu og nettengingu hefur nánast hver sem er aðgang að öflugustu tæknitólum sem mannkynið hefur yfir að ráða. Þetta jafnar leikinn og gefur frumkvöðlum og minni fyrirtækjum möguleika og kraft sem var þeim áður óaðgengilegur. Framtíð hugbúnaðar snýst ekki um að taka störf, hún snýst um að bæta þau. Hún snýst um að auka gæði, hraða og nýsköpun. Lýrufuglinn getur hermt eftir með ótrúlegri nákvæmni, en hann skilur ekki hvað hann er að segja. Gervigreindin er á svipuðum stað í dag, hún getur líkt eftir mannlegum hugsunum, röddum, ritstíl og meira að segja “tónlist”. Það er eitt að apa eftir, en það er annað að skapa. Höfundur er framkvæmdastjóri Reon. Þessi pistill var skrifaður með aðstoð gervigreindar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Mest lesið Siðferðileg reiði er ekki staðreynd Hilmar Kristinsson Skoðun Staðreyndir um móttöku flóttafólks í Hafnarfirði Margrét Vala Marteinsdóttir Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson Skoðun Fiktið byrjar ekki sem sjúkdómur Gunnar Salvarsson Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson Skoðun „Fullkominn fjandskapur í garð smáríkis“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Borgar það sig að panta mat á netinu? Jóhann Már Helgason Skoðun Jólagjöf ríkisstjórnarinnar Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Jarðvegstilskipun Evrópu Anna María Ágústsdóttir Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gamla fólkið okkar býr við óöryggi – kerfið okkar er að bregðast Valný Óttarsdóttir skrifar Skoðun Siðferðileg reiði er ekki staðreynd Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Fiktið byrjar ekki sem sjúkdómur Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Jólagjöf ríkisstjórnarinnar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Einfaldlega íslenskt, líka um jólin Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar Skoðun Vönduð lagasetning á undanhaldi Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Borgar það sig að panta mat á netinu? Jóhann Már Helgason skrifar Skoðun Staðreyndir um móttöku flóttafólks í Hafnarfirði Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun „Fullkominn fjandskapur í garð smáríkis“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þegar Hr. X bjargaði jólunum Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Öll lífsins gæði mynda skattstofn Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Þegar lögheimilið verður að útilokunartæki Jack Hrafnkell Daníelsson skrifar Skoðun Vandfýsin og útilokandi samstaða: Ólýðræðislegir tilburðir íslensku elítunnar gegn réttindabaráttu verkaðlýðsins Armando Garcia skrifar Skoðun Mýtuvaxtarækt loftslagsafneitunar Sveinn Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Hvað ætlið þið að gera fyrir okkur Seyðfirðinga? Júlíana Björk Garðarsdóttir skrifar Skoðun Jarðvegstilskipun Evrópu Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Jólagjöfin í ár Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Samsköttun, samnýting eða skattahækkun? Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Framkvæmdir við gatnamót Höfðabakka Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Á krossgötum í Atlantshafi Gunnar Pálsson skrifar Skoðun Börnin fyrst – er framtíðarsýn Vestmannaeyja að fjara út? Jóhann Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Jólahugvekja trans konu Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Erum við sérstökust í heimi? Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gerum betur í borgarstjórn. Endurheimtum traust og bætum þjónustu við borgarbúa á öllum aldri Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Stóra myndin í fjárlögum Daði Már Kristófersson skrifar Skoðun „Rússland hefur hins vegar ráðist inn í 19 ríki“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun Blessuð jólin, bókhaldið og börnin Kristín Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson skrifar Sjá meira
Lýrufuglinn (e. lyrebird) er ein besta hermikráka náttúrunnar. Hann getur apað eftir nánast hvaða hljóði sem er, allt frá fuglasöng og hundagelti yfir í vélsög, myndavélasmelli og þjófavarnir. Þrátt fyrir hæfileikann til að endurtaka hljóð á ótrúlega nákvæman hátt, skilur hann ekki merkingu þeirra af því að eftirlíkingin byggir á mynstri, ekki merkingu. Hann lærir hljóð með því að hlusta og endurtaka, ekki með því að skilja samhengi, tilgang eða orsakasamband. Eins og lýrufuglinn skilur ekki keðjusögina, skilur gervigreind ekki hinu sönnu merkingu. Hún getur líkt eftir forriturum, en hún er ekki forritari. Hún getur búið til lausnir, en ekki metið raunverulegt gildi þeirra, tilgang eða áhrif á notendur. Það er mannshugurinn sem setur samhengi í verkið, sem velur hvað er mikilvægt og hvað er bara eftirherma. Framtíð hugbúnaðarþróunar byggist ekki á því að herma, heldur að skapa. Að spyrja réttu spurninganna. Að vita hvenær eitthvað er einfaldlega endurómur og hvenær það er nýsköpun. Gervigreind mun seint koma í stað forritara. En forritarar sem kunna að nýta sér gervigreind taka fram úr þeim sem gera það ekki. Hún breytir vissulega vinnubrögðum, en hún gerir ekki forritarann úreltan. Þvert á móti. Það er mikilvægt að átta sig á að gervigreind úthýsir ekki hugsun eða sköpun, hún gerir endurtekningu, sem dregur orku frá hugvitinu, óþarfa. Með því að létta undir með þessum þáttum fá hugmyndir og sköpun meira rými. Við erum að upplifa lýðræðislega byltingu. Með tölvu og nettengingu hefur nánast hver sem er aðgang að öflugustu tæknitólum sem mannkynið hefur yfir að ráða. Þetta jafnar leikinn og gefur frumkvöðlum og minni fyrirtækjum möguleika og kraft sem var þeim áður óaðgengilegur. Framtíð hugbúnaðar snýst ekki um að taka störf, hún snýst um að bæta þau. Hún snýst um að auka gæði, hraða og nýsköpun. Lýrufuglinn getur hermt eftir með ótrúlegri nákvæmni, en hann skilur ekki hvað hann er að segja. Gervigreindin er á svipuðum stað í dag, hún getur líkt eftir mannlegum hugsunum, röddum, ritstíl og meira að segja “tónlist”. Það er eitt að apa eftir, en það er annað að skapa. Höfundur er framkvæmdastjóri Reon. Þessi pistill var skrifaður með aðstoð gervigreindar.
Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson Skoðun
Skoðun Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson skrifar
Skoðun Réttaröryggi nemenda og framkvæmd inntöku í framhaldsskóla Karen María Jónsdóttir skrifar
Skoðun Vandfýsin og útilokandi samstaða: Ólýðræðislegir tilburðir íslensku elítunnar gegn réttindabaráttu verkaðlýðsins Armando Garcia skrifar
Skoðun Gerum betur í borgarstjórn. Endurheimtum traust og bætum þjónustu við borgarbúa á öllum aldri Magnea Marinósdóttir skrifar
Hvers vegna heyra yfirvöld á Íslandi ekki grátbeiðni Sameinuðu þjóðanna og yfir 200 hjálparsamtaka um aðgerðir gegn Ísrael? Björn B. Björnsson Skoðun