„Bara einfalt að leyfa fólki að leita að olíu“ Silja Rún Sigurbjörnsdóttir skrifar 8. apríl 2025 18:58 Guðlaugur Þór Þórðarsson hefur gengt nokkrum ráðherraembættum. Vísir/Vilhelm Fyrrverandi umhverfisráðherra segir það um að gera að leita að olíu á Drekasvæðinu, ef einhver sækist eftir því. Enginn hafi viljað hefja leit á meðan hann sat í ráðherrastólnum. Það varði þjóðaröryggi að Íslendingar geti séð sjálfir fyrir orkunotkun sinni. Umræða um olíuleit á Drekasvæðinu vaknaði aftur eftir að bæjarráð Fjarðabyggðar beindi því til stjórnvalda að endurmeta hagkvæmni olíuleitar á Drekasvæðinu. Olíuleit á svæðinu var hætt árið 2018 þegar erlendir sérleyfishafar komust að þeirri niðurstöðu að hún væri ekki arðbær. Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins og fyrrverandi umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra, setti fram frumvarp á meðan hann var ráðherra í samræmi við stjórnarsáttmála fyrrverandi ríkisstjórnar um að banna skyldi leit að olíu á Drekasvæðinu. Það frumvarp náði ekki í gegnum þingið. „Því er nú haldið fram að ég hafi sett lög, sem er þvættingur. Ég var ráðherra í ríkisstjórn sem var með þetta í stjórnarsáttmálanum og ég skrifaði ekki það sem sneri að þessum málaflokki og hef aldrei verið á móti því að við séum að nýta Drekasvæðið í olíu- eða gasvinnslu. Hins vegar var eðlilegra að fara eftir stjórnarsáttmála,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson í viðtali í Reykjavík síðdegis. „Hins vegar að vandinn er sá ef að einhver hefði sótt um og þú ert með lög ertu náttúrulega í vanda því auðvitað áttu að fara eftir lögum. En svo lýsti ég því bara yfir að þetta yrði ekki gert á þessu kjörtímabili, en það reyndi aldrei á það. Það var aldrei neinn sem sýndi þessu áhuga,“ segir Guðlaugur. Að sögn Guðlaugs voru farnar þrjár ferðir en gengu þær allar illa og töpuðu fyrirtækin háum fjárhæðum á leitinni. Olíuleitarfélagið Eykon Energy ehf. sem leitaði hvað lengst að olíu á Drekasvæðinu var lagt niður árið 2021. „Það hefur þrisvar verið leitað af þessu með þeim afleiðingum að þeir sem gerðu það töpuðu og það voru verulegar upphæðir, það voru milljarðar sem menn voru að tapa.“ Yrðu að vera þjóðir vinveittar Íslandi Guðlaugur segir norska olíufyrirtækið hafa átt meirihluta í öllum þremur félögunum og Íslendingar einungis átt lítinn minnihluta. Þá hafi það vakið athygli hans að Kínverskir einstaklingar áttu einnig hlut í einu félaginu. „Síðasta umsóknin, það vissulega vakti athygli mína, þar voru Kínverjar voru nokkuð stórir. Í þá sem sóttu um og fengu leyfi til þess að leita. Ég held að vísu að það skipti máli að við hugum að því ef menn fara þessa leið að það séu aðilar sem að eru vináttu þjóðir okkar, sem að eru með sömu gildi og við,“ segir Guðlaugur. Kínverjarnir hafi hins vegar átt um sjö til fjórtán prósent í félaginu en Norðmenn meira en helming. „Það var kannski ekki augljóst fyrir nokkrum árum en það var eitthvað sem ég lagði áherslu á sem utanríkisráðherra og í öllum mínum störfum að við séum nú ekki bláeygð þegar kemur að umheiminum og stöðunni þar.“ Guðlaugur segir að ef annað leyfi yrði gefið út til olíuleitar yrðu viðkomandi þjóðir að vera vinveittar Íslandi og hafa sömu gildi. Það eigi ekki við um Kínverja. „Mér finnst bara sjálfsagt að menn fái að reyna sig, bara aðallega að ríkið beri ekki kostnað af því. Það skiptir líka mjög miklu máli að ef að íslenskir aðilar væru með þeim að það væru aðilar sem við getum treyst á og væru frá ríkjum þar sem að við deilum sömu gildum.“ Varði þjóðaröryggi Íslendinga Guðlaugur virðist þá ekki hafa miklar áhyggjur af umhverfisáhrifum olíuleitar. Það sé ekki umhverfislegt tap þar sem margar þjóðir séu nú þegar að leita að olíu. „Það er verið að leita af olíu úti um heiminn og við erum ekkert að hætta að nota olíu,“ segir hann. „Ég er enginn sérfræðingur í þessu en það hefur verið bent á að olíuhreinsun yrði tæplega á Íslandi, þá myndi menn væntanlega vinna allt svona í Noregi. Þar ertu með hæstu mögulegu umhverfisstaðla þegar kemur að vinnslu olíu.“ Það sé hagur Íslendinga að geta notað græna íslenska orku og geta tekið út norsku olíuna á móti. „Þá verðum við í gríðarlegri góðri stöðu ef við þurfum lítið sem ekkert að halda á innfluttri orku, við höfum hana bara alla hér heima. Þetta er ekki bara efnahagslegt, þetta er ekki bara umhverfislegt, þetta er líka þjóðaröryggismál,“ segir Guðlaugur. Á tímum Covid hafi vaknað áhyggjur að norska olían myndi ekki skilja sér til Íslands í tæka tíð og því væri það hið besta mál að sögn Guðlaugs að ef fólk vilji leita af olíu á Drekasvæðinu. „Mér finnst bara einfalt að leyfa fólki að leita af olíu.“ Olíuleit á Drekasvæði Bensín og olía Loftslagsmál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Reykjavík síðdegis Umhverfismál Jarðefnaeldsneyti Mest lesið Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Stungið höfðinu í sandinn í tuttugu ár Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Innlent „Ísrael mun missa allan stuðning“ Erlent Annað safn rænt í Frakklandi um helgina Erlent Fleiri fréttir Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Stungið höfðinu í sandinn í tuttugu ár Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Fresta fundi til tíu í fyrramálið Stórskemmtilegur innhringjandi og óhefðbundin útför Viðgerð muni taka einhverja mánuði „Afar ólíklegt“ að Nadine taki slaginn í borginni fyrir Miðflokkinn Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Segir borgina refsa foreldrum til að mæta rekstrarvanda Sjá meira
Umræða um olíuleit á Drekasvæðinu vaknaði aftur eftir að bæjarráð Fjarðabyggðar beindi því til stjórnvalda að endurmeta hagkvæmni olíuleitar á Drekasvæðinu. Olíuleit á svæðinu var hætt árið 2018 þegar erlendir sérleyfishafar komust að þeirri niðurstöðu að hún væri ekki arðbær. Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins og fyrrverandi umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra, setti fram frumvarp á meðan hann var ráðherra í samræmi við stjórnarsáttmála fyrrverandi ríkisstjórnar um að banna skyldi leit að olíu á Drekasvæðinu. Það frumvarp náði ekki í gegnum þingið. „Því er nú haldið fram að ég hafi sett lög, sem er þvættingur. Ég var ráðherra í ríkisstjórn sem var með þetta í stjórnarsáttmálanum og ég skrifaði ekki það sem sneri að þessum málaflokki og hef aldrei verið á móti því að við séum að nýta Drekasvæðið í olíu- eða gasvinnslu. Hins vegar var eðlilegra að fara eftir stjórnarsáttmála,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson í viðtali í Reykjavík síðdegis. „Hins vegar að vandinn er sá ef að einhver hefði sótt um og þú ert með lög ertu náttúrulega í vanda því auðvitað áttu að fara eftir lögum. En svo lýsti ég því bara yfir að þetta yrði ekki gert á þessu kjörtímabili, en það reyndi aldrei á það. Það var aldrei neinn sem sýndi þessu áhuga,“ segir Guðlaugur. Að sögn Guðlaugs voru farnar þrjár ferðir en gengu þær allar illa og töpuðu fyrirtækin háum fjárhæðum á leitinni. Olíuleitarfélagið Eykon Energy ehf. sem leitaði hvað lengst að olíu á Drekasvæðinu var lagt niður árið 2021. „Það hefur þrisvar verið leitað af þessu með þeim afleiðingum að þeir sem gerðu það töpuðu og það voru verulegar upphæðir, það voru milljarðar sem menn voru að tapa.“ Yrðu að vera þjóðir vinveittar Íslandi Guðlaugur segir norska olíufyrirtækið hafa átt meirihluta í öllum þremur félögunum og Íslendingar einungis átt lítinn minnihluta. Þá hafi það vakið athygli hans að Kínverskir einstaklingar áttu einnig hlut í einu félaginu. „Síðasta umsóknin, það vissulega vakti athygli mína, þar voru Kínverjar voru nokkuð stórir. Í þá sem sóttu um og fengu leyfi til þess að leita. Ég held að vísu að það skipti máli að við hugum að því ef menn fara þessa leið að það séu aðilar sem að eru vináttu þjóðir okkar, sem að eru með sömu gildi og við,“ segir Guðlaugur. Kínverjarnir hafi hins vegar átt um sjö til fjórtán prósent í félaginu en Norðmenn meira en helming. „Það var kannski ekki augljóst fyrir nokkrum árum en það var eitthvað sem ég lagði áherslu á sem utanríkisráðherra og í öllum mínum störfum að við séum nú ekki bláeygð þegar kemur að umheiminum og stöðunni þar.“ Guðlaugur segir að ef annað leyfi yrði gefið út til olíuleitar yrðu viðkomandi þjóðir að vera vinveittar Íslandi og hafa sömu gildi. Það eigi ekki við um Kínverja. „Mér finnst bara sjálfsagt að menn fái að reyna sig, bara aðallega að ríkið beri ekki kostnað af því. Það skiptir líka mjög miklu máli að ef að íslenskir aðilar væru með þeim að það væru aðilar sem við getum treyst á og væru frá ríkjum þar sem að við deilum sömu gildum.“ Varði þjóðaröryggi Íslendinga Guðlaugur virðist þá ekki hafa miklar áhyggjur af umhverfisáhrifum olíuleitar. Það sé ekki umhverfislegt tap þar sem margar þjóðir séu nú þegar að leita að olíu. „Það er verið að leita af olíu úti um heiminn og við erum ekkert að hætta að nota olíu,“ segir hann. „Ég er enginn sérfræðingur í þessu en það hefur verið bent á að olíuhreinsun yrði tæplega á Íslandi, þá myndi menn væntanlega vinna allt svona í Noregi. Þar ertu með hæstu mögulegu umhverfisstaðla þegar kemur að vinnslu olíu.“ Það sé hagur Íslendinga að geta notað græna íslenska orku og geta tekið út norsku olíuna á móti. „Þá verðum við í gríðarlegri góðri stöðu ef við þurfum lítið sem ekkert að halda á innfluttri orku, við höfum hana bara alla hér heima. Þetta er ekki bara efnahagslegt, þetta er ekki bara umhverfislegt, þetta er líka þjóðaröryggismál,“ segir Guðlaugur. Á tímum Covid hafi vaknað áhyggjur að norska olían myndi ekki skilja sér til Íslands í tæka tíð og því væri það hið besta mál að sögn Guðlaugs að ef fólk vilji leita af olíu á Drekasvæðinu. „Mér finnst bara einfalt að leyfa fólki að leita af olíu.“
Olíuleit á Drekasvæði Bensín og olía Loftslagsmál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Reykjavík síðdegis Umhverfismál Jarðefnaeldsneyti Mest lesið Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Stungið höfðinu í sandinn í tuttugu ár Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Innlent „Ísrael mun missa allan stuðning“ Erlent Annað safn rænt í Frakklandi um helgina Erlent Fleiri fréttir Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Stungið höfðinu í sandinn í tuttugu ár Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Fresta fundi til tíu í fyrramálið Stórskemmtilegur innhringjandi og óhefðbundin útför Viðgerð muni taka einhverja mánuði „Afar ólíklegt“ að Nadine taki slaginn í borginni fyrir Miðflokkinn Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Segir borgina refsa foreldrum til að mæta rekstrarvanda Sjá meira
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda