„Reglan er sú almenn í lögfræðinni að þegar þú tekur við peningum sem þú átt ekki rétt á og ert ekki í góðri trú þá myndast endurgreiðslukrafa,” segir Arnar Þór Stefánsson, lögfræðingur og einn eigenda LEX lögmannstofu.
Hann bætir við að stjórnmálamennirnir geti ekki hafið verið í góðri trú þegar þeir tóku við þessum fjármunum. Arnar fór yfir málið í færslu á Facebook-síðu sinni og ályktar að það kunni að hafa verið refsivert fyrir viðkomandi stjórnmálasamtök að taka við fénu.
Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra hefur sagt að ráðuneytið hafi brugðist vegna styrkveitinga til stjórnmálasamtaka, sem voru ekki rétt skráð samkvæmt lagabreytingum frá 2022. Ekki séu þó forsendur fyrir endurgreiðslukröfu og vísar hann þar í áðurnefnd sérfræðiálit.
Fjallað hefur verið um það að Flokkur fólksins hafi þegið 240 milljónir í styrki frá ríkinu þrátt fyrir að vera ekki skráður sem stjórnmálasamtök. Frá 1. janúar árið 2022 var skráning á stjórnmálasamtakaskrá skilyrði fyrir úthlutun framlaga úr ríkissjóði. Fram hefur komið að Sjálfstæðisflokkur, Píratar, Vinstri græn og Sósíalistar hafi einnig þegið styrki þrátt fyrir að þeir hefðu enn ekki breytt skráningu sinni eftir að lögunum var breytt.
Flokkur fólksins er sá hins vegar eini flokkurinn sem er enn skráður sem félagasamtök. Forsvarsmenn hans hafa sagt að skráningunni verði breytt eftir landsfund í þessum mánuði.
Gæti mögulega þýtt gjaldþrot
Arnar segir að fjármála- og efnahagsráðherra beri að innheimta það sem til ríkisins heyrir og þá mögulega fyrir dómstólum.
„Það er skylda á honum að láta fylgja eftir kröfum sem ríkið á og það er ekki þannig að menn geti bara gefið það eftir, hvort sem á í hlut á öryrki eða einhver sem hefur fengið ofgreitt úr ríkissjóði af öðrum ástæðum. Það gildir jafnt um alla og menn skulu vera jafnir fyrir lögunum hvað þetta varðar,“ segir hann i samtali við fréttastofu.
„Ef þessir stjórnmálaflokkar eru ekki borgunarmenn þá bara mögulega fara þeir í gjaldþrot. Svo geta þessir stjórnmálaflokkar reynt að semja um kröfuna og að endurgreiða hana á einhverjum tíma.“
Arnar bætir við að samkvæmt lögunum þurfi ekki að sýna fram á ásetning heldur nægir gáleysi. Það feli í sér að fulltrúar flokkana viti eða hafi mátt vita að það hefði ekki verið heimilt að greiða styrkina út þar sem flokkarnir hafi ekki uppfyllt skilyrði laga.
Ekki undanþegnir lögum
Telur Arnar rétt að láta reyna á málið fyrir dómi og segir ríkið hafa góð rök fyrir sínum málstað.
„Þú gefur ekki eftir svona kröfur ef þú ert ríkið. Ríkið er mjög hart til dæmis gagnvart öryrkjum og þeim sem skulda skatta. Það er engin miskunn þar en þarna á að vera einhver miskunn en það bara á ekki við.“
Stjórnmálaflokkar og stjórnmálamenn eigi að fara á undan með góðu fordæmi og þeir séu ekki undanþegnir lögum.
„Ég tel vera greiðsluskyldu og ég átta mig á því að það eru einhver álit í hina áttina en við þessar aðstæður tel ég að það eigi að sækja kröfuna.” Það sé hans lögfræðilega mat og svo geti dómstólar dæmt um það hvað sé rétt í þessu.
Facebook-færsla Arnars í heild sinni:
